Overthinking là gì? 8 cách giúp bạn giải thoát khỏi vòng xoáy suy nghĩ không ngừng.

28/04/2025

Nội dung bài viết

Overthinking, một hiện tượng ngày càng phổ biến, thường khiến chúng ta bị cuốn vào những suy nghĩ vô tận. Khám phá ngay 8 phương pháp hữu hiệu giúp bạn thoát khỏi tình trạng này.

Overthinking gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần. Nó khiến bạn tự dằn vặt với những lỗi lầm và cảm giác tội lỗi, tạo ra một vòng lặp cảm xúc tiêu cực. Nếu không được nhận diện và điều chỉnh kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến sự cô lập và trầm cảm. Cùng tìm hiểu những cách thức giúp bạn vượt qua điều này.

Overthinking là gì?

Overthinking, hay còn gọi là suy nghĩ quá mức, là trạng thái khi chúng ta liên tục cân nhắc, đánh giá những sự kiện trong hiện tại hoặc quá khứ mà không thể dừng lại. Điều này khiến chúng ta luôn cảm thấy lo lắng và không hài lòng, làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày.

Overthinking là gì?

Khi đối mặt với overthinking, bạn có thể cảm thấy như bị mắc kẹt trong những suy nghĩ lặp đi lặp lại, không thể thực hiện hành động hay tìm cách giải quyết vấn đề. Sự tập trung bị chi phối hoàn toàn, khiến bạn không thể thoát ra khỏi những cảm xúc tiêu cực.

Thực tế, overthinking không phải lúc nào cũng tiêu cực; nó chỉ trở nên có hại khi khiến ta trì hoãn, thiếu quyết đoán. Dù suy nghĩ quá mức có thể tạo ra căng thẳng, nhưng một chút căng thẳng đôi khi lại là động lực thúc đẩy ta hành động và phát triển.

Nguyên nhân của overthinking

Theo nhà tâm lý học thần kinh Sanam Hafeez tại New York, overthinking xuất phát từ sự mong muốn kiểm soát tình hình và tăng cường sự tự tin trong các quyết định sắp tới. Khi suy nghĩ quá nhiều, não bộ tìm cách giảm bớt lo lắng bằng cách tưởng tượng các kịch bản và dự đoán kết quả của mỗi tình huống.

Nguyên nhân của overthinking

Tuy nhiên, suy nghĩ quá mức dễ dàng đưa chúng ta vào một vòng xoáy, khiến việc hành động trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Hafeez chia sẻ, "Vấn đề chính của overthinking là tâm trí luôn bận rộn với vô số nỗi lo âu khác nhau."

Các nghiên cứu cho thấy một số người có xu hướng overthinking mạnh mẽ hơn những người khác. Chẳng hạn, những người cầu toàn thường dễ bị cuốn vào suy nghĩ quá mức.

Hafeez cũng giải thích rằng: "Những người cầu toàn và thành công cao có xu hướng overthinking do sợ thất bại và nhu cầu đạt được sự hoàn hảo. Điều này dẫn đến việc họ liên tục phê phán và lặp lại những quyết định hoặc sai lầm của mình."

Dấu hiệu bạn đang bị cuốn vào overthinking

Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy bạn có thể đang mắc phải overthinking:

Liên tục tưởng tượng về những tình huống tồi tệ nhất có thể xảy ra.
Chỉ nhớ về những sự kiện xấu trong quá khứ mà không thể buông bỏ.
Cảm thấy buồn bã và mệt mỏi vì những suy nghĩ này.
Dành quá nhiều thời gian suy nghĩ về những điều tiêu cực, dù là quá khứ hay tương lai.
Không ngừng lo lắng và sợ hãi về một vấn đề lặp đi lặp lại.
Suy nghĩ quá lâu về một tình huống dù đã tìm ra giải pháp hợp lý.
Khó chuyển sự chú ý sang vấn đề quan trọng khác vì luôn bị cuốn vào một vấn đề duy nhất.

Dấu hiệu bạn đang bị cuốn vào overthinking

Tác hại của việc overthinking

Overthinking ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tương tác và trải nghiệm với thế giới xung quanh, làm chậm quá trình ra quyết định quan trọng và lấy đi năng lượng cần thiết để đối phó với căng thẳng. Điều này cũng có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe cả về tinh thần và thể chất.

Lo lắng và trầm cảm là những hậu quả thường gặp, với các triệu chứng thể chất như mệt mỏi, mất ngủ, buồn nôn, đau đầu và khó tập trung. Rối loạn lo âu có thể dẫn đến huyết áp cao và làm suy yếu sức khỏe tim mạch, trong khi trầm cảm có thể làm tăng nguy cơ đau tim và tự tử.

Tác hại của việc overthinking

Cách giải thoát khỏi overthinking

Đánh lạc hướng bản thân

Để chấm dứt tình trạng overthinking, hãy tìm cách hướng sự chú ý của mình vào những hoạt động mà bạn yêu thích như mua sắm, nấu ăn, hoặc chơi nhạc cụ. Bạn cũng có thể thử học điều mới, chẳng hạn như tham gia một môn thể thao hoặc nâng cao kỹ năng chuyên môn của mình.

Quan trọng hơn hết, việc đánh lạc hướng suy nghĩ giúp bạn tìm lại sự thư giãn. Thay vì để tâm trí tiếp tục vướng vào những suy nghĩ vô tận, hãy dành thời gian cho những hoạt động có ích khác và tìm cách giải quyết vấn đề mà không phải cứ mãi suy đi tính lại.

Hít một hơi thật sâu

Để vượt qua overthinking, một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả là hít thở sâu. Khi bạn cảm thấy bị cuốn vào những suy nghĩ không ngừng, hãy nhắm mắt lại và thở thật sâu để lấy lại sự bình tĩnh.

Hướng dẫn cách thực hiện hít thở sâu:

Bước 1 Tìm một không gian yên tĩnh, ngồi thoải mái và thả lỏng cổ cùng vai.

Bước 2 Đặt một tay lên vùng tim và tay còn lại lên bụng.

Bước 3 Hít vào thật sâu qua mũi, cảm nhận sự chuyển động nhẹ nhàng của ngực và bụng khi bạn thở.

Bước 4 Lặp lại bài tập này ít nhất 3 lần mỗi ngày, mỗi lần kéo dài 5 phút, hoặc khi bạn cảm thấy căng thẳng và suy nghĩ quá tải.

Hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến overthinking

Nguyên nhân chính dẫn đến overthinking có thể là sự hối tiếc về quá khứ, lo âu về tương lai, thiếu tự tin và áp lực từ công việc hay học tập. Nhận diện được những nguyên nhân này sẽ giúp chúng ta chủ động tránh xa các tình huống không mong muốn. Dù không thể loại bỏ hoàn toàn, ít nhất chúng ta sẽ biết cách đối phó và giảm thiểu tác động tiêu cực từ chúng.

Phân tích nguyên nhân gây ra overthinking

Nhìn nhận vấn đề trong một bức tranh rộng hơn

Đừng quá lo lắng về những khó khăn hiện tại, hãy suy nghĩ về ảnh hưởng của chúng trong tương lai, liệu ai sẽ nhớ đến những thất bại trong quá khứ, hay họ chỉ quan tâm đến những thành công hiện tại và những bước tiến bạn đạt được?

Đừng để những vấn đề nhỏ bé trở thành gánh nặng lớn. Thay vì đắm chìm trong những suy nghĩ vô bổ, hãy hành động và tìm cách giải quyết vấn đề ngay khi nó xuất hiện.

Trân trọng những thành công của bản thân

Khi cảm thấy mình đang bị cuốn vào overthinking, hãy dừng lại và viết ra 5 điều bạn tự hào về trong tuần qua và những nỗ lực bạn đã cống hiến.

Không cần phải là những thành tựu lớn lao. Có thể đó chỉ là việc bạn dành thời gian tập thể dục, dọn dẹp căn phòng hay yêu thương những người thân trong gia đình. Nhìn lại những điều đó, bạn sẽ nhận ra sức mạnh của những thành công nhỏ khi chúng được tích lũy qua thời gian.

Trân trọng những thành tựu của bản thân

Hành động ngay lập tức

Để thoát khỏi vòng xoáy overthinking, cách đơn giản và hiệu quả nhất chính là hành động. Suy nghĩ không ngừng thường xuất phát từ việc chúng ta chưa thực hiện những hành động cụ thể để giải quyết vấn đề.

Khi đối mặt với câu hỏi hoặc tình huống căng thẳng, hãy viết ra các bước cụ thể mà bạn có thể làm để tiến gần hơn đến mục tiêu của mình. Điều này giúp bạn thoát khỏi vòng xoáy suy nghĩ và chuyển sự chú ý vào những hành động thực tế.

Hành động ngay và luôn

Chấp nhận sự sợ hãi trong bạn

Chấp nhận rằng có những điều bạn không thể kiểm soát sẽ giúp giảm thiểu tình trạng overthinking. Hơn nữa, việc chấp nhận suy nghĩ và nỗi sợ hãi tiêu cực cũng là cách để cải thiện sức khỏe tâm lý. Dù vậy, việc chấp nhận này không phải dễ dàng và không xảy ra ngay lập tức. Để làm được điều này, hãy từ từ đối mặt với nỗi sợ của bạn.

Chẳng hạn, nếu bạn cảm thấy lo lắng khi thuyết trình trước đám đông, hãy bắt đầu với việc thực hành trước gương. Sau đó, bạn có thể thử thuyết trình trước một vài người bạn hoặc người thân, từ từ tăng dần số lượng người tham gia. Qua thời gian, bạn sẽ phát triển khả năng chịu đựng và sự tự tin hơn khi đối mặt với khán giả lớn.

Chấp nhận và đối mặt với nỗi sợ hãi của chính mình

Tìm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý

Bạn không cần phải chiến đấu với overthinking một mình. Hãy tìm đến sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý hoặc những chuyên gia khác. Họ có thể cung cấp cho bạn những phương pháp và công cụ hiệu quả để giải quyết suy nghĩ quá mức, đồng thời thay đổi cách bạn nhìn nhận vấn đề.

Cũng có nhiều tài liệu và nguồn tài nguyên trực tuyến để bạn có thể tìm hiểu thêm về cách kiểm soát overthinking. Điều quan trọng là đừng ngần ngại tìm sự hỗ trợ từ bên ngoài để giúp bạn vượt qua tình trạng này và tìm lại sự bình an trong tâm trí.

Nhờ sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý

Overthinking có thực sự là một rối loạn tâm thần không?

Overthinking không phải là một rối loạn tâm thần độc lập, nhưng nó có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề tâm lý khác như trầm cảm, rối loạn lo âu, OCD hoặc PTSD.

Một nghiên cứu đã chỉ ra mối quan hệ chặt chẽ giữa overthinking và căng thẳng. Căng thẳng có thể là nguyên nhân khiến bạn suy nghĩ quá mức, và ngược lại, overthinking lại có thể làm tình trạng căng thẳng càng thêm nghiêm trọng. Khi đối diện với những biến cố đau thương, chúng ta dễ trở nên cảnh giác và lo lắng về những rắc rối có thể xảy ra trong tương lai.

Liệu overthinking có phải là một chứng rối loạn tâm thần?

Hy vọng những thông tin trên đây từ Tripi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng overthinking và các cách để vượt qua nó. Thay vì chỉ dừng lại ở việc suy nghĩ, hãy tìm ra giải pháp thực tế để giải quyết vấn đề và đạt được sự cân bằng trong tâm trí.

Nguồn: hellobacsi.com

Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi