Phương pháp Giảm mức bilirubin hiệu quả

27/02/2025

Nội dung bài viết

Bilirubin là chất trung gian được tạo ra khi các tế bào máu mới thay thế tế bào máu cũ. Gan có nhiệm vụ chuyển hóa bilirubin thành dạng dễ bài tiết. Khi bilirubin trong máu tăng cao (tăng bilirubin huyết), nó có thể gây ra hiện tượng vàng da và vàng mắt, báo hiệu các vấn đề về gan. Hiện tượng này thường gặp ở trẻ sơ sinh trong tuần đầu đời, nhưng người lớn cũng có thể gặp phải do các vấn đề gan mật. Cách điều trị tăng bilirubin ở trẻ sơ sinh và người lớn khác nhau, nhưng hiểu rõ nguyên nhân và ảnh hưởng của nó sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng này tốt hơn.

Các bước thực hiện

Giảm bilirubin ở trẻ sơ sinh

Đánh giá nguy cơ tăng bilirubin huyết ở trẻ sơ sinh. Các yếu tố ảnh hưởng đến mức bilirubin bao gồm di truyền, môi trường và tình trạng sức khỏe.

Trẻ sinh non có nguy cơ cao do gan chưa phát triển hoàn thiện.
Trẻ có nhóm máu không tương thích với mẹ (bất đồng nhóm máu ABO) dễ có mức bilirubin cao ngay sau sinh.
Trẻ bị thâm tím nhiều khi sinh có thể tăng bilirubin do quá trình phân hủy hồng cầu.
Vàng da do sữa mẹ có thể xảy ra do protein trong sữa hoặc trẻ bú không đủ, dẫn đến mất nước.
Một số trẻ mắc bệnh về gan, máu, enzim hoặc nhiễm trùng cũng có thể làm tăng bilirubin.

Cho trẻ bú thường xuyên. Các bác sĩ khuyên nên cho trẻ sơ sinh bị vàng da bú khoảng 12 lần mỗi ngày.

Nếu trẻ gặp khó khăn trong việc bú, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia để được hỗ trợ.
Việc bú thường xuyên giúp kích thích hệ tiêu hóa và đào thải bilirubin hiệu quả.
Trong trường hợp bú thường xuyên không đủ, bác sĩ có thể đề nghị bổ sung sữa công thức hoặc sữa mẹ vắt ra.

Tìm hiểu về liệu pháp chiếu đèn. Liệu pháp này sử dụng ánh sáng xanh dương-xanh lá để chuyển hóa bilirubin thành dạng dễ bài tiết.

Trẻ cần đeo miếng bảo vệ mắt và mặc tã trong quá trình điều trị.
Phân của trẻ có thể thay đổi màu sắc và tần suất đi tiêu tăng, đây là tác dụng phụ bình thường.
Mặc dù ánh nắng mặt trời cũng có tác dụng, nhưng không nên phơi nắng trực tiếp do khó kiểm soát nhiệt độ và thời gian tiếp xúc.

Xem xét sử dụng đèn Biliblanket. Đây là thiết bị hiện đại với các sợi quang học giúp tối ưu hóa diện tích tiếp xúc ánh sáng.

Đèn được đặt trực tiếp lên cơ thể trẻ, cho phép bạn vừa bế vừa cho con bú mà không làm gián đoạn điều trị.
Da trẻ có thể xuất hiện vết ửng đỏ hoặc trắng nhạt, nhưng đây là hiện tượng bình thường và sẽ biến mất khi bilirubin giảm.

Thảo luận các phương pháp điều trị khác với bác sĩ. Nếu vàng da do nhiễm trùng hoặc các vấn đề y khoa khác như tăng phân hủy hồng cầu, bác sĩ có thể đề xuất dùng thuốc hoặc truyền máu.

Giảm bilirubin ở người lớn

Đánh giá sức khỏe để xác định nguyên nhân gây tăng bilirubin. Quá trình sản xuất bilirubin có thể gặp trục trặc ở ba giai đoạn: trước, trong và sau khi tạo ra bilirubin. Mỗi giai đoạn liên quan đến các tình trạng sức khỏe khác nhau:

Vàng da do bilirubin gián tiếp ở người lớn thường xảy ra do tái hấp thu khối máu lớn hoặc thiếu máu tan huyết.
Trong quá trình sản xuất bilirubin, vàng da có thể xuất hiện do nhiễm virus (như viêm gan, Epstein-Barr), rối loạn tự miễn, lạm dụng rượu bia hoặc sử dụng thuốc như acetaminophen, thuốc ngừa thai và steroid.
Vàng da do sai sót sau khi bilirubin được tạo ra thường liên quan đến vấn đề ở túi mật hoặc tụy.

Thăm khám bác sĩ. Nếu xuất hiện vàng da, bạn cần kiểm tra mức bilirubin vì đây có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Bác sĩ thường tập trung điều trị nguyên nhân gốc rễ và các biến chứng kèm theo. Vàng da hiếm khi được điều trị trực tiếp, nhưng thuốc giảm ngứa có thể được kê đơn.

Vàng da thường đi kèm với các triệu chứng khác:
- Vàng da ngắn hạn do nhiễm trùng có thể kèm theo ớn lạnh, sốt, đau bụng hoặc triệu chứng giống cúm.
- Vàng da do tắc mật thường gây ngứa, giảm cân, nước tiểu sẫm màu hoặc phân nhạt màu.

Loại trừ các bệnh hiếm gặp gây tăng bilirubin. Một số bệnh hiếm có thể dẫn đến vàng da và tăng bilirubin:

Hội chứng Gilbert là bệnh di truyền khiến gan thiếu enzim phân hủy bilirubin. Triệu chứng như vàng da, mệt mỏi và khó chịu tiêu hóa thường xuất hiện ở tuổi thanh niên.
Hội chứng Crigler-Najjar là bệnh cực hiếm do thiếu enzim, có hai dạng, trong đó dạng Arias có thể điều trị để cải thiện chất lượng cuộc sống.
Thiếu máu hồng cầu lưỡi liềm hoặc các bệnh về máu khác cũng làm tăng nguy cơ vàng da.

Hạn chế rượu bia. Rượu bia gây tổn thương gan, dẫn đến tăng bilirubin. Bạn nên tuân thủ giới hạn khuyến cáo (350-700 ml bia 5% cồn/ngày tùy độ tuổi) hoặc cai hoàn toàn. Rượu bia gây hại gan qua ba cơ chế:

Tích tụ chất béo trong gan (gan nhiễm mỡ), thường không có triệu chứng rõ ràng.
Gây viêm gan, với triệu chứng như nôn, đau bụng và sốt. Viêm gan do rượu có thể tự khỏi nếu ngừng uống.
Làm suy giảm chức năng gan, dẫn đến xơ gan và mất khả năng lọc độc tố.

Duy trì cân nặng và chế độ ăn lành mạnh. Béo phì gây hại gan nghiêm trọng hơn cả rượu bia, dẫn đến gan nhiễm mỡ, kể cả ở trẻ em.

Thực phẩm giàu chất xơ như trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt rất tốt cho gan.
Tránh thực phẩm giàu chất béo, đường, muối, đồ chiên rán và hải sản sống hoặc tái vì chúng có thể gây hại gan.

Bảo vệ bản thân khỏi viêm gan. Các loại virus viêm gan A, B và C đều gây hại cho gan, và tiêm phòng là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất:

Tiêm phòng viêm gan B được khuyến cáo ngay sau khi sinh, trong khi tiêm phòng viêm gan A dành cho những người có nguy cơ cao hoặc đi đến vùng dịch tễ.
Nếu bạn chuẩn bị đến khu vực có tỷ lệ viêm gan cao, hãy tiêm phòng trước khi đi.
Viêm gan cũng có thể lây qua hành vi nguy cơ như tiêm chích ma túy hoặc quan hệ tình dục không an toàn.

Cẩn trọng khi sử dụng thuốc. Một số loại thuốc có thể gây viêm gan nhiễm độc, bao gồm thuốc giảm đau không kê đơn và thuốc kê đơn như thuốc giảm cholesterol, kháng sinh và steroid. Hãy thông báo cho bác sĩ nếu bạn nghi ngờ thuốc đang dùng gây hại cho gan.

Một số thuốc thảo dược được cho là tốt cho gan nhưng thực tế có thể gây tổn thương, chẳng hạn như trà, liên mộc, tầm gửi, cây gai và hoàng cầm. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Gan có nhiệm vụ chuyển hóa thuốc, và quá trình này có thể gây hại cho chính nó. Acetaminophen là một trong những loại thuốc phổ biến nhất có nguy cơ gây tổn thương gan.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi