Phương pháp giảm nhãn áp không cần dùng thuốc nhỏ mắt

27/02/2025

Nội dung bài viết

Tăng nhãn áp là một trong những bệnh lý về mắt phổ biến nhất, xảy ra khi áp lực nội nhãn vượt quá mức bình thường. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến bệnh glôcôm (cườm nước) và thậm chí gây tổn thương thị lực vĩnh viễn. Do đó, việc xử lý kịp thời là vô cùng quan trọng. Tăng nhãn áp được định nghĩa là sự gia tăng áp lực nội nhãn mà không gây mất thị lực hoặc tổn thương dây thần kinh thị giác như trong bệnh glôcôm. Bác sĩ nhãn khoa có thể phát hiện bệnh này thông qua các buổi khám mắt định kỳ. Mặc dù thuốc nhỏ mắt thường là phương pháp điều trị đầu tiên, nhưng không phải lúc nào cũng hiệu quả với mọi bệnh nhân.

Các bước thực hiện

Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống

Giảm nồng độ insulin trong cơ thể. Những người mắc bệnh béo phì, tiểu đường hoặc cao huyết áp thường có nguy cơ kháng insulin, dẫn đến việc cơ thể sản xuất quá mức insulin. Nồng độ insulin cao có liên quan mật thiết đến bệnh tăng nhãn áp.

Để khắc phục tình trạng này, bệnh nhân được khuyến nghị tránh các loại thực phẩm có thể làm tăng đột biến insulin, bao gồm: đường, ngũ cốc (dù là nguyên hạt hay hữu cơ), bánh mì, mì ống, cơm, bột ngũ cốc và khoai tây.

Tập thể dục 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ tập luyện nào để đảm bảo an toàn. Các hoạt động như aerobic, chạy bộ, đi bộ nhanh, đạp xe và rèn luyện sức mạnh, khi được thực hiện thường xuyên, có thể giúp giảm mức insulin trong cơ thể, từ đó ngăn ngừa tăng nhãn áp.

Tránh các bài tập và tư thế lộn ngược đầu, vì chúng có thể làm tăng nhãn áp. Các tư thế yoga như trồng cây chuối cần được hạn chế.

Bổ sung axit béo omega-3 vào chế độ ăn. Axit docosahexaenoic (DHA), một loại axit béo omega-3, giúp duy trì chức năng võng mạc và giảm áp lực trong mắt. Để tăng cường DHA, hãy ăn 2-3 khẩu phần cá mỗi tuần, bao gồm các loại cá nước lạnh như cá hồi, cá ngừ, cá mòi, cá trích và hải sản có vỏ.

DHA và các axit béo omega-3 khác có trong các loại cá này giúp hỗ trợ sức khỏe mắt.

Lời khuyên: Bạn cũng có thể bổ sung DHA thông qua viên dầu cá hoặc thực phẩm chức năng chiết xuất từ tảo biển. Để đạt hiệu quả tốt nhất, hãy uống viên dầu cá với liều lượng 3.000 – 4.000mg mỗi ngày, hoặc thực phẩm bổ sung DHA từ tảo biển với liều lượng 200mg/ngày.

Tăng cường thực phẩm giàu lutein và zeaxanthin. Lutein và zeaxanthin là các carotenoid có đặc tính chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do. Các gốc tự do có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và gây tổn thương dây thần kinh thị giác.

Lutein và zeaxanthin còn giúp giảm áp lực trong mắt bằng cách giảm tổn thương oxy hóa xung quanh dây thần kinh thị giác. Các thực phẩm giàu lutein và zeaxanthin bao gồm cải xoăn, rau bina, cải rổ, bông cải xanh và lòng đỏ trứng sống. Hãy cố gắng bổ sung ít nhất một trong những thực phẩm này vào mỗi bữa ăn chính.

Tránh chất béo chuyển hóa. Trong khi axit béo omega-3 giúp giảm nhãn áp, chất béo chuyển hóa lại cản trở hoạt động của omega-3 và có thể làm tăng nhãn áp. Hãy hạn chế tiêu thụ các thực phẩm chứa nhiều chất béo chuyển hóa, bao gồm:

Bánh quy đóng gói, bánh quy giòn, bánh bông lan và các loại bánh nướng khác.
Thức ăn chiên rán.
Bơ thực vật.

Tăng cường chất chống oxy hóa. Các loại quả mọng sẫm màu như việt quất, mâm xôi và việt quất đen giúp cải thiện sức khỏe mắt nhờ khả năng củng cố các mao mạch vận chuyển chất dinh dưỡng đến dây thần kinh thị giác và cơ mắt. Chất chống oxy hóa trong các loại quả này giúp tăng cường sức khỏe mạch máu, giảm nguy cơ xuất huyết và tổn thương mạch máu.

Hãy bổ sung ít nhất một khẩu phần quả mọng sẫm màu mỗi ngày.
Axit alpha-lipoic (ALA) là chất chống oxy hóa được sử dụng để ngăn ngừa và điều trị các rối loạn mắt, bao gồm tăng nhãn áp. Liều lượng khuyến nghị là 75 mg, uống hai lần mỗi ngày.
Việt quất đen được sử dụng rộng rãi để tăng cường thị lực và ngăn ngừa các bệnh thoái hóa mắt, kể cả tăng nhãn áp. Nghiên cứu cho thấy chiết xuất việt quất đen kết hợp với pycnogenol (chiết xuất từ vỏ cây thông) giúp giảm nhãn áp hiệu quả.
Chiết xuất hạt nho cũng là một chất chống oxy hóa mạnh, giúp giảm mỏi mắt do ánh sáng chói và cải thiện thị lực ban đêm.

Hạn chế hoặc tránh caffeine. Tiêu thụ quá nhiều caffeine có thể làm tăng nhãn áp. Do đó, hãy giảm lượng caffeine từ cà phê, trà, nước ngọt có gas, nước tăng lực và sô cô la. Thậm chí, bạn có thể loại bỏ hoàn toàn caffeine trong một tháng để xem liệu nhãn áp có giảm hay không.

Uống viên đa sinh tố hàng ngày để đảm bảo dinh dưỡng. Mặc dù chưa có bằng chứng rõ ràng về việc vitamin ngăn ngừa bệnh glôcôm, nhưng việc bổ sung đa sinh tố hàng ngày rất hữu ích nếu chế độ ăn của bạn không cân bằng. Hãy chọn các loại vitamin chứa 100% giá trị dinh dưỡng hàng ngày, bao gồm:

Vitamin A
Vitamin B-complex
Vitamin C
Vitamin E
Canxi
Magiê
Kẽm

Phương pháp phẫu thuật

Tìm hiểu về phẫu thuật điều trị tăng nhãn áp lâu dài. Nếu không được điều trị, tăng nhãn áp có thể gây tổn thương dây thần kinh thị giác, dẫn đến bệnh glôcôm và mất thị lực. Bệnh glôcôm thường được điều trị bằng thuốc nhỏ mắt và thuốc uống, nhưng nếu không hiệu quả, phẫu thuật là phương án cần thiết.

Phẫu thuật glôcôm giúp cải thiện dòng chảy thủy dịch trong mắt, từ đó giảm nhãn áp. Đôi khi, một lần phẫu thuật chưa đủ và bệnh nhân cần phẫu thuật lại.
Có nhiều loại phẫu thuật glôcôm, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Tham khảo ý kiến bác sĩ về phẫu thuật ghép ống dẫn lưu trong trường hợp nặng. Phương pháp này thường được áp dụng cho trẻ em hoặc bệnh nhân mắc glôcôm nặng. Một ống nhỏ sẽ được đặt vào mắt để dẫn lưu thủy dịch, giúp giảm áp lực nội nhãn hiệu quả.

Cân nhắc phẫu thuật laser thay thế thuốc nhỏ mắt. Phẫu thuật laser sử dụng tia năng lượng cao để mở các ống dẫn lưu bị tắc, cho phép thủy dịch thoát ra ngoài. Thủ thuật này thường được thực hiện ngoại trú và cần theo dõi nhãn áp định kỳ sau phẫu thuật.

Phẫu thuật mở mống mắt bằng laser phù hợp với bệnh nhân có góc dẫn lưu hẹp, tạo một lỗ nhỏ trên mống mắt để cải thiện dòng chảy.
Nếu phẫu thuật laser không hiệu quả, phẫu thuật mở mống mắt chu biên có thể được cân nhắc, mặc dù đây là phương pháp ít phổ biến hơn.

Trao đổi với bác sĩ về phẫu thuật cắt lọc. Phẫu thuật cắt bè củng giác mạc thường là giải pháp cuối cùng khi thuốc nhỏ mắt và phẫu thuật laser không hiệu quả.

Bác sĩ sẽ tạo một lỗ nhỏ ở củng mạc và loại bỏ một phần mô nhỏ ở đáy giác mạc, giúp thủy dịch thoát ra ngoài và giảm nhãn áp.
Phẫu thuật thường được thực hiện trên một mắt trước, sau đó tiến hành mắt còn lại nếu cần. Bệnh nhân có thể cần điều trị thêm nếu lỗ dẫn lưu bị tắc.

Lời khuyên: Phẫu thuật này đôi khi thất bại do sự hình thành mô sẹo.

Thực hành các bài tập thư giãn

Chớp mắt đều đặn sau mỗi 3-4 giây. Hãy thư giãn và phục hồi mắt bằng cách chủ động chớp mắt sau mỗi 3-4 giây trong 2 phút mỗi lần. Bạn có thể sử dụng đồng hồ để theo dõi thời gian nếu cần. Phương pháp này giúp giảm áp lực trong mắt, chuẩn bị cho mắt tiếp nhận thông tin mới.

Khi làm việc trước màn hình máy tính, xem TV hoặc chơi game, chúng ta thường quên chớp mắt, khiến mắt thêm căng thẳng.

Úp lòng bàn tay lên mắt để thư giãn. Đặt bàn tay phải lên mắt phải, các ngón tay chạm trán và lòng bàn tay áp nhẹ vào gò má. Không ấn mạnh vào mắt. Giữ nguyên trong 30 giây đến 1 phút, chớp mắt thoải mái trong suốt thời gian này. Lặp lại tương tự với mắt trái.

Động tác này giúp thư giãn mắt và tâm trí, giảm căng thẳng và tạo điều kiện cho mắt được nghỉ ngơi.

Dùng mắt vẽ hình số 8 tưởng tượng. Hãy tưởng tượng một số 8 nằm ngang trên tường trước mặt. Dùng mắt vẽ theo hình số 8 mà không di chuyển đầu. Thực hiện trong 1-2 phút. Nếu khó tưởng tượng, bạn có thể vẽ số 8 lớn lên giấy và dán lên tường để tập theo.

Bài tập này giúp tăng cường sức mạnh cơ mắt và cải thiện độ linh hoạt, giảm nguy cơ tổn thương mắt và tăng nhãn áp.

Tập trung nhìn vào vật gần và xa. Ngồi ở nơi thoải mái, không bị phân tâm. Giơ ngón tay cái cách mắt khoảng 25 cm và tập trung nhìn vào nó trong 10 giây. Sau đó, chuyển tiêu điểm sang một vật cách xa 3-6 mét. Luân phiên tập trung giữa ngón tay và vật xa trong 1-2 phút.

Bài tập này giúp tăng cường cơ mắt và cải thiện thị lực tổng thể.

Tập trung nhìn ngón cái di chuyển ra xa và lại gần. Duỗi thẳng tay trước mặt, giơ ngón cái lên. Tập trung cả hai mắt vào ngón cái, sau đó từ từ đưa ngón cái lại gần mắt cho đến khi cách khoảng 8 cm. Tiếp tục đưa ngón tay ra xa, luôn giữ sự tập trung. Lặp lại động tác này trong 1-2 phút.

Bài tập này giúp cải thiện khả năng tập trung và tăng cường sức mạnh cơ mắt.

Khám phá liệu pháp phản hồi sinh học để giảm nhãn áp. Liệu pháp phản hồi sinh học giúp bạn học cách kiểm soát các quá trình tự nhiên trong cơ thể như nhịp tim, huyết áp và nhiệt độ. Một chuyên gia phản hồi sinh học sẽ hướng dẫn bạn các kỹ thuật phù hợp để bạn có thể tự thực hiện tại nhà.

Tìm kiếm sự hỗ trợ y tế

Thăm khám bác sĩ nhãn khoa để được chẩn đoán chính xác. Tăng nhãn áp thường khó phát hiện vì không có triệu chứng rõ ràng như đau hoặc đỏ mắt. Bệnh không thể được chẩn đoán qua kiểm tra thị lực thông thường, vì vậy bạn cần đến bác sĩ nhãn khoa để thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu.

Đo nhãn áp: Phương pháp này đo áp suất trong mắt để xác định xem nó có vượt quá mức bình thường hay không. Mắt sẽ được gây tê và sử dụng thuốc nhuộm để hỗ trợ quá trình đo. Máy đo áp suất sẽ tạo áp lực nhẹ lên mắt để đưa ra kết quả. Lưu ý rằng giác mạc dày có thể cho kết quả cao hơn thực tế.
Nhãn áp từ 21mmHg trở lên được coi là tăng nhãn áp. Tuy nhiên, các yếu tố như chấn thương mắt hoặc đầu cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả.
Thổi khí: Bệnh nhân sẽ nhìn vào một thiết bị trong khi luồng khí được phun vào mắt. Máy đo sẽ đánh giá phản xạ ánh sáng để xác định áp suất mắt.

Thảo luận với bác sĩ về các nguyên nhân tiềm ẩn gây tăng nhãn áp. Tăng nhãn áp có thể liên quan đến tuổi tác và nhiều yếu tố khác. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

Sản xuất thủy dịch quá mức: Thủy dịch là chất lỏng trong mắt, nếu sản xuất quá nhiều sẽ làm tăng áp suất.
Dẫn lưu thủy dịch kém: Hệ thống dẫn lưu bị tắc nghẽn có thể dẫn đến tăng nhãn áp.
Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc, như steroid, có thể làm tăng nhãn áp, đặc biệt ở người có nguy cơ cao.
Chấn thương mắt: Tổn thương mắt có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất và dẫn lưu thủy dịch.
Các bệnh lý mắt khác: Tăng nhãn áp thường đi kèm với các bệnh như hội chứng giả tróc bao, đục rìa giác mạc và hội chứng phân tán sắc tố.

Nhận biết các yếu tố nguy cơ của tăng nhãn áp. Mặc dù ai cũng có thể mắc bệnh, nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn:

Người Mỹ gốc Phi.
Người trên 40 tuổi.
Người có tiền sử gia đình mắc tăng nhãn áp hoặc glôcôm.
Người có giác mạc trung tâm mỏng.

Lưu ý quan trọng

Một số loại cá giàu axit béo omega-3 có thể chứa lượng nhỏ thủy ngân, nhưng với khẩu phần hợp lý, chúng không gây hại. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai hoặc có kế hoạch mang thai nên tránh các loại cá như cá thu, cá đổng quéo, cá kiếm và cá mập.
Nếu đang sử dụng thuốc nhỏ mắt điều trị tăng nhãn áp, bạn không nên tự ý ngưng thuốc mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa trước.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi