Rau kinh giới là gì? Khám phá những công dụng tuyệt vời của rau kinh giới.

29/05/2025

Nội dung bài viết

Rau kinh giới là một loại rau thơm quen thuộc với người dân Việt Nam. Ngoài vai trò làm gia vị trong các món ăn, rau kinh giới còn được biết đến với khả năng hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh khác nhau. Cùng Tripi tìm hiểu sâu hơn về những lợi ích tuyệt vời của loại rau này!

Rau kinh giới có nguồn gốc và công dụng như thế nào?

Rau kinh giới là một loại rau có tên gọi khác là cây kinh giới tuệ, giả tô, tịnh giới. Cây kinh giới có thể cao từ 50 đến 80 cm và phổ biến trồng ở nhiều vùng miền của Việt Nam.

Rau kinh giới, với tên khoa học Elsholtzia ciliate, còn được gọi là lá cây kinh giới, giả tô hay tịnh giới. Cây này có thân thẳng, thường đạt chiều cao từ 50 đến 80 cm và được trồng rộng rãi ở các tỉnh thành trong cả nước.

Rau kinh giới trong Đông y được coi là một vị thuốc quý, có nhiều công dụng trong điều trị bệnh. Trong ẩm thực, rau này còn được sử dụng như một loại rau mùi, có thể ăn tươi, đun sôi với nước hoặc xay để tạo thành thức uống bổ dưỡng.

Cách phân biệt giữa rau kinh giới và rau tía tô: Dù có hình dáng tương đối giống nhau, nhưng rau kinh giới có mùi hương nhẹ nhàng hơn và lá có dạng hình bầu dục, trong khi rau tía tô lại có mùi đặc trưng mạnh mẽ và lá thường có màu tím nhạt.

Khi nhìn thoáng qua, rau kinh giới và lá tía tô có vẻ rất giống nhau, khiến nhiều người băn khoăn liệu đây có phải là hai loại rau giống nhau không? Cùng tìm hiểu câu trả lời chính xác trong bài viết này nhé!

Câu trả lời chính xác là: Rau kinh giới không phải là rau tía tô. Mặc dù chúng có hình dáng và mùi thơm khá tương đồng, nhưng khi bạn chú ý đến những đặc điểm nhỏ dưới đây, sự khác biệt giữa hai loại rau này sẽ trở nên rõ ràng.

Hương vị

Rau kinh giới mang một mùi thơm nồng nàn và dễ chịu hơn rau tía tô, nhờ vào lượng tinh dầu dồi dào có trong lá. Loại rau này thường được sử dụng tươi, ăn kèm với các món như bún đậu mắm tôm, bún bò hay bánh tráng thịt luộc,... thay vì được nấu chín.

Lá tía tô có thể được chế biến theo cả hai cách: vừa ăn sống, vừa có thể nấu chín trong các món ăn như luộc, hấp, hoặc om,... để tạo nên những hương vị đậm đà.

Màu sắc

Rau kinh giới thường có màu xanh tươi, mượt mà, trong khi lá tía tô lại có màu tím đặc trưng, tạo nên sự khác biệt rõ rệt khi quan sát bằng mắt thường.

Rau kinh giới có màu xanh tươi sáng ở cả hai mặt, mang đến cảm giác tươi mới. Ngược lại, lá tía tô có màu xanh ở mặt trên và tím ở mặt dưới, với nhiều lá có màu tím chiếm ưu thế hơn hẳn so với màu xanh.

Rau tía tô, với hương vị đặc trưng và sự linh hoạt trong ẩm thực, là một trong những loại rau thơm không thể thiếu trong nhiều món ăn của người Việt.

Kích thước

Lá tía tô có kích thước lớn hơn đáng kể so với rau kinh giới. Cụ thể, lá tía tô rộng từ 2 đến 10 cm và dài từ 4 đến 12 cm, trong khi lá kinh giới chỉ đạt chiều rộng từ 1 đến 4 cm và chiều dài từ 2 đến 5 cm.

Lợi ích tuyệt vời của rau kinh giới không chỉ nằm ở hương vị, mà còn ở khả năng hỗ trợ chữa trị nhiều bệnh tật, đặc biệt là các bệnh cảm cúm.

Trị cảm cúm

Rau kinh giới chứa các hợp chất thymol và carvacrol có tác dụng mạnh mẽ trong việc tiêu diệt vi khuẩn gây cúm. Khi có dấu hiệu cảm cúm, bạn có thể nấu cháo trắng kết hợp rau kinh giới, hành lá hoặc rau tía tô, thưởng thức khi còn nóng để giảm các triệu chứng như sốt, cảm lạnh, và đau nhức cơ thể, mang lại cảm giác dễ chịu nhanh chóng.

Rau kinh giới không chỉ giúp làm dịu cổ họng và thông mũi trong những ngày cảm cúm hoặc dị ứng, mà còn có thể xông mũi hiệu quả. Chỉ cần nhỏ vài giọt tinh dầu kinh giới vào bát nước nóng và hít hơi nước, bạn sẽ cảm nhận được sự thoải mái nhanh chóng.

Bảo vệ sức khỏe tim mạch

Rau kinh giới là nguồn cung cấp kali dồi dào, giúp điều hòa huyết áp và nhịp tim. Ngoài ra, các chất chống oxy hóa có trong rau cũng giúp ngăn ngừa stress oxy hóa, một trong những yếu tố gây ra bệnh tim mạch.

Tiêu diệt ký sinh trùng đường ruột

Rau kinh giới chứa thymol và carvacrol, hai hợp chất có khả năng loại bỏ ký sinh trùng đường ruột như giun, sán,... không chỉ giúp cải thiện chức năng tiêu hóa mà còn làm dịu những cơn đau bụng do rối loạn dạ dày, khó tiêu, hay trong những ngày kinh nguyệt.

Hỗ trợ đẩy lùi tình trạng mất ngủ

Với lượng flavonoid có sẵn, rau kinh giới có tác dụng an thần và kháng viêm, giúp giảm căng thẳng, xoa dịu các cơn đau đầu và cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp bạn dễ dàng chìm vào giấc ngủ sâu và ngon hơn.

Ngăn ngừa lão hóa

Chất chống oxy hóa mạnh mẽ có trong rau kinh giới, đặc biệt là rosmairinic, giúp làm chậm quá trình lão hóa và giữ cho làn da luôn trẻ trung, căng tràn sức sống.

Làm sạch hệ hô hấp

Các hợp chất flavonoid, tecpen và carvacrol trong rau kinh giới không chỉ giúp giảm ho, mà còn làm tan đờm, hỗ trợ đẩy đờm ra khỏi phổi và bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh lý nguy hiểm như ung thư phổi. Bên cạnh đó, rau kinh giới cũng giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng xoang.

Trị chảy máu cam, tiểu tiện hoặc đại tiện ra máu

Trong Đông y, lá và hoa của cây kinh giới có tác dụng rất tốt trong việc điều trị các chứng chảy máu cam, tiểu tiện hay đại tiện ra máu. Đây là một phương thuốc tự nhiên được sử dụng rộng rãi.

Trị chảy máu cam: Để trị chảy máu cam, bạn có thể đun sôi hoa kinh giới với 200ml nước lọc. Khi nước sắc còn lại 100ml, chia ra làm hai lần uống trong ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.

Trị đại tiện ra máu:Nghiền lá kinh giới thành bột và hòa với nước cháo gạo nếp, uống 3 lần mỗi ngày cho đến khi tình trạng chấm dứt.

Trị tiểu tiện ra máu: Dùng lá kinh giới và sa nhân sao khô, nghiền thành bột mịn, hòa với nước hồ nếp uống khoảng 3 lần mỗi ngày để điều trị hiệu quả.

Chữa dị ứng

Khi bị dị ứng thức ăn hoặc thời tiết, bạn có thể dùng ngọn cây kinh giới có hoa, sao cho thật nóng. Sau đó, gói ngọn kinh giới vào vải mềm và chà xát lên vùng da bị dị ứng. Áp dụng cách này vài lần sẽ giúp giảm tình trạng dị ứng rõ rệt.

Tác hại của rau kinh giới khi sử dụng sai cách

Tinh dầu oregano, chiết xuất từ lá rau kinh giới, được nhiều người sử dụng như một phương thuốc tự nhiên. Tuy nhiên, cũng có những rủi ro khi sử dụng rau kinh giới và tinh dầu này không đúng cách. Vì vậy, cần lưu ý những trường hợp sau đây:

Phụ nữ mang thai và cho con bú: Không nên uống tinh dầu oregano trực tiếp vì nếu sử dụng với liều lượng lớn có thể tăng nguy cơ sảy thai hoặc ảnh hưởng không tốt đến thai nhi.

Người đang dùng thuốc chống đông máu: Cần thận trọng và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng tinh dầu Oregano, vì loại tinh dầu này có thể tăng nguy cơ chảy máu ở những người mắc bệnh rối loạn đông máu.

Người bệnh tiểu đường: Khi sử dụng tinh dầu kinh giới, người bệnh cần thận trọng vì tinh dầu này có thể làm giảm lượng đường trong máu.

Người sắp phẫu thuật: Để tránh rủi ro, nên ngừng sử dụng tinh dầu kinh giới ít nhất 2 tuần trước khi phẫu thuật vì nó có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.

Việc sử dụng oregano có thể giảm khả năng đào thải lithium khỏi cơ thể, dẫn đến tăng nồng độ lithium trong cơ thể và gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.

Sử dụng quá nhiều tinh dầu oregano có thể gây khó chịu cho dạ dày do tác dụng lợi tiểu, và đối với một số người, khi bôi lên da, có thể gây phát ban.

Rau kinh giới ăn với món gì?

Món nộm rau muống kinh giới là một trong những lựa chọn hấp dẫn để kết hợp rau kinh giới, với vị thơm ngon đặc trưng, kết hợp hài hòa giữa rau muống giòn và hương thơm của kinh giới, tạo nên một món ăn vừa mát lành lại vừa bổ dưỡng.

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

Rau muống
Kinh giới
Đậu hũ
Giá đỗ
Chanh
Đậu phộng, mè
Gia vị: Đường, muối, nước mắm, tỏi, ớt

Cách thực hiện:

Bước 1 Rau muống rửa sạch, loại bỏ lá rồi chần qua nước sôi để giữ độ giòn. Đậu hũ cắt thành những sợi vừa ăn. Giá đỗ cũng chần sơ qua nước nóng. Rau kinh giới cắt nhỏ, và mè được rang vàng cho thơm.

Bước 2 Pha chế nước mắm với nước cốt chanh, một chút đường, muối, tỏi băm và ớt sao cho đậm đà, vừa miệng.

Bước 3 Trộn đều các nguyên liệu gồm đậu hũ, rau muống, kinh giới và giá đỗ vào với nhau, sau đó cho ra đĩa. Rắc mè và đậu phộng lên trên rồi chan nước mắm đã pha chế vào, vậy là xong.

Thịt bò nướng với rau kinh giới

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

Thịt bò
Rau kinh giới
Cần tây, hành tây
Gia vị: Đường, muối, nước mắm, ớt, tỏi,...

Cách thực hiện:

Bước 1 Thịt bò rửa sạch, cắt thành những lát mỏng vừa ăn. Hành tây rửa sạch, thái nhỏ, còn cần tây xay nhuyễn rồi chắt lấy nước ép.

Bước 2 Trộn hành tây băm nhỏ với nước ép cần tây, nêm thêm các gia vị vừa khẩu vị gia đình, rồi ướp thịt bò ít nhất trong 60 phút.

Bước 3 Rau kinh giới rửa sạch, băm nhỏ và rải lên trên bề mặt thịt bò. Dùng vỉ kẹp lại và nướng, nhớ để mặt có rau kinh giới hướng lên. Khi thịt đã chín, bạn có thể thưởng thức ngay.

Nguồn: Vinmec

Đặt mua thịt bò tại Tripi để kết hợp với rau kinh giới:

Khám phá kinh nghiệm từ Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi