Ráy tai là gì và liệu có cần thiết phải lấy ráy tai hay không?

05/06/2025

Nội dung bài viết

Không ít bà mẹ có thói quen sử dụng bông ráy tai hàng ngày cho bé, với niềm tin rằng việc này giúp tai bé sạch sẽ và khỏe mạnh. Tuy nhiên, liệu mẹ đã hiểu đúng về tác dụng và phương pháp thực hiện sao cho đúng cách?

Ráy tai, hay còn gọi là cerumen, là lớp chất tiết tự nhiên hình thành trong ống tai ngoài. Ráy tai có mặt ở con người và hầu hết động vật có vú. Nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, ráy tai kết hợp với bụi bẩn, mồ hôi và tế bào chết giúp bảo vệ tai khỏi sự tấn công của vi khuẩn, nấm, cũng như các tác động có hại đối với thính giác.

Để hiểu rõ hơn về vai trò và cách bảo vệ sức khỏe tai, bạn đừng bỏ qua bài viết này nhé!

Tại sao lại có sự phân biệt giữa ráy tai khô và ráy tai ướt?

Quá trình hình thành ráy tai là một phản ứng tự nhiên của cơ thể, và nó có thể khác biệt tùy theo từng người, độ tuổi, môi trường sống và chế độ ăn uống. Ráy tai có hai loại chính: khô và ướt, phụ thuộc vào hoạt động của tuyến ráy tai ở mỗi người.

Ở phần lớn người Việt Nam, ráy tai thường khô. Tuy nhiên, dù là ráy tai khô hay ướt, cả hai loại đều có chức năng bảo vệ ống tai và thính giác khỏi các yếu tố tác động từ bên ngoài.

Theo nghiên cứu, sự khác biệt giữa ráy tai ướt và ráy tai khô có thể do yếu tố di truyền. Khoảng 95% người dân ở các khu vực Châu Á, Thái Bình Dương và Châu Mỹ có ráy tai khô, trong khi người ở Châu Âu và Châu Phi lại có ráy tai ướt. Điều này phản ánh sự thích nghi và tiến hóa của con người theo từng điều kiện khí hậu khác nhau.

Trường hợp tắc nghẽn tai do ráy tai là một hiện tượng khá phổ biến, và nhiều người thường nghĩ rằng nguyên nhân chính là do sự tích tụ quá mức của ráy tai trong ống tai. Tuy nhiên, thực chất nguyên nhân gây tắc nghẽn tai là gì? Và những dấu hiệu nhận biết ra sao? Cùng khám phá ngay dưới đây.

Nguyên nhân gây tắc nghẽn tai

Triệu chứng tắc nghẽn tai

Tắc nghẽn tai thường đi kèm với các triệu chứng như: Đau tai, suy giảm thính lực, cảm giác tắc nghẽn khó chịu trong tai, hoặc đôi khi có thể nghe thấy các tiếng ồn cao tần (ringing noise) trong tai. Các triệu chứng này có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai tai.

Nguyên nhân gây tắc nghẽn tai

Do bệnh lý: Các vấn đề về da hoặc bất thường trong cấu trúc tai có thể gây cản trở việc đẩy ráy tai ra ngoài, khiến ráy tai tích tụ ngày càng nhiều và gây tắc nghẽn trong ống tai.

Do ống tai hẹp: Một số người có ống tai hẹp, có thể do chấn thương hoặc nhiễm trùng nặng, khiến ráy tai không thể dễ dàng thoát ra ngoài và dẫn đến tình trạng tắc nghẽn.

Do lão hóa ống tai: Khi tuổi tác tăng lên, ráy tai trở nên cứng và dày hơn, khiến quá trình đào thải ráy tai ra ngoài không còn hiệu quả như trước.

Do thói quen lấy ráy tai sai cách: Việc dùng tăm bông hoặc các dụng cụ không phù hợp để lấy ráy tai có thể đẩy ráy tai vào sâu trong ống tai, từ đó gây tắc nghẽn.

Do cơ thể sản sinh quá nhiều ráy tai: Một số người có cơ địa tạo ra nhiều ráy tai hơn bình thường. Bên cạnh đó, việc bị nước vào tai hoặc tổn thương tai cũng có thể làm tăng sản xuất ráy tai, gây tắc nghẽn.

Các phương pháp lấy ráy tai

Dưới đây là hai phương pháp an toàn mà bạn có thể áp dụng để lấy ráy tai một cách hiệu quả:

Nhỏ tai: Sử dụng dung dịch nhỏ tai chuyên dụng, chỉ cần nhỏ 1-2 giọt vào tai. Dung dịch này sẽ giúp làm mềm ráy tai, từ đó dễ dàng đẩy ra ngoài. Tuy nhiên, nếu bạn có tổn thương màng nhĩ hoặc bị nhiễm trùng tai, phương pháp này không nên áp dụng.

Rửa tai: Đây là phương pháp an toàn hơn khi bạn nhờ sự trợ giúp của bác sĩ. Các bác sĩ sẽ sử dụng dung dịch chuyên dụng và an toàn để tiến hành rửa tai cho bạn.

Có cần thiết phải lấy ráy tai thường xuyên cho bé?

Câu trả lời là không, việc lấy ráy tai cho bé thường xuyên không thực sự cần thiết, vì:

Ráy tai là chất nhầy tự sinh ra trong ống tai, đóng vai trò như một cơ chế tự làm sạch ống tai, được đẩy từ trong tai ra ngoài. Ráy tai không làm mất vệ sinh hay ảnh hưởng đến thính giác của trẻ.

Ráy tai giúp bôi trơn ống tai, tạo sự ấm áp, ngăn ngừa nhiễm trùng và bảo vệ tai khỏi các yếu tố gây hại. Hơn nữa, nó còn ngăn bụi bẩn, vi khuẩn, côn trùng xâm nhập vào ống tai.

Ở trẻ nhỏ, cơ thể sẽ tự động đẩy ráy tai ra ngoài qua quá trình ăn uống và khi bé nhai. Vì vậy, không cần phải lấy ráy tai cho bé một cách thường xuyên.

Hơn nữa, việc lấy ráy tai cho bé không đúng cách có thể khiến ráy tai thụt sâu vào trong, gây bít tắc, nhiễm trùng hoặc tổn thương nghiêm trọng trong ống tai.

Khi nào bé cần được lấy ráy tai?

Có những tình huống mà bé cần được lấy ráy tai. Hãy chú ý khi bé có các dấu hiệu sau:

- Đau tai, ù tai, nghe kém, ngứa hoặc chảy dịch...

- Khi ráy tai trong tai bé tích tụ nhiều, vón cục gây ngứa hoặc ảnh hưởng đến khả năng nghe, mẹ có thể tham khảo các biện pháp an toàn từ bác sĩ để giúp bé lấy ráy tai.

Dùng bông ráy tai để lấy ráy tai cho bé có an toàn không?

Mặc dù bông ráy tai được nhiều mẹ ưa chuộng vì cảm giác mềm mại và an toàn khi sử dụng cho bé, nhưng mẹ cần phải lưu ý:

- Việc vệ sinh tai quá thường xuyên có thể làm rụng lông tai, từ đó làm giảm khả năng tự làm sạch của tai, khiến chất bẩn dễ tích tụ hơn và làm tăng nguy cơ viêm ống tai ngoài cũng như sự tích tụ ráy tai ở trẻ.

- Bông ráy tai có thể tiếp xúc nhẹ nhàng với tai bé, tuy nhiên mẹ cần thận trọng vì bé có thể phản ứng bất ngờ hoặc có người xung quanh làm động tác không mong muốn khi đang thao tác trong tai bé, điều này có thể dẫn đến nguy cơ thủng màng nhĩ.

Cách lấy ráy tai an toàn cho bé

- Trước khi lấy ráy tai cho bé, mẹ cần vệ sinh tay sạch sẽ, sát trùng và lau khô tay để đảm bảo vệ sinh khi thao tác.

- Thao tác cần phải thật nhẹ nhàng và không đẩy bông vào quá sâu để tránh làm tổn thương tai bé.

- Mẹ nên thực hiện việc lấy ráy tai cho bé ở nơi vắng vẻ, tránh những va chạm không mong muốn trong khi thao tác.

- Nếu ráy tai bé nhiều và khó lấy, có thể nhỏ 1-2 giọt nước muối sinh lý vào tai bé từ 2-3 lần/ngày để làm mềm ráy tai, sau đó mới dùng bông ráy tai để vệ sinh, cách này giúp bé không bị đau hay khó chịu.

- Khi tai bé bị trầy xước hoặc bị viêm tai giữa, ba mẹ không nên sử dụng bông ráy tai hay bất kỳ dụng cụ nào khác để ngoáy tai cho bé, vì điều này có thể gây đau đớn và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tai bé.

- Dùng một chiếc khăn bông mềm mại, lau nhẹ nhàng quanh vành tai bé. Sau đó, xoắn nhẹ một góc khăn và từ từ đưa vào sâu bên trong tai để ráy tai theo đường xoắn ra ngoài mà không làm tổn thương màng nhĩ.

Khám phá tăm bông ráy tai chất lượng tại Tripi:

Khám phá thêm những mẹo hay tại Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi