Thổ phục linh – vị thuốc quý mang lại những lợi ích gì cho sức khỏe của chúng ta?
26/04/2025
Nội dung bài viết
Thổ phục linh là cây gì? Những đặc điểm và công dụng của nó đối với sức khỏe thế nào? Cùng Tripi khám phá ngay trong bài viết này!
Là một loại thuốc nam quý hiếm, thổ phục linh có công dụng chữa trị các bệnh lý về xương khớp và giúp giải độc hiệu quả. Để đạt hiệu quả tối ưu, bạn có thể kết hợp với những vị thuốc khác. Cùng tìm hiểu thêm về loài cây này qua những thông tin dưới đây!
Khám phá thổ phục linh
Thổ phục linh là cây gì?
Thổ phục linh mang tên khoa học là Smilax glabra Roxb Kim cang (Smilacaceae), thường được gọi là củ kim cang hoặc củ khúc khắc. Bộ phận dùng làm thuốc chính là rễ của cây, được phơi hoặc sấy khô.

Những đặc điểm nổi bật của thổ phục linh
Cây thổ phục linh có những đặc điểm nổi bật sau đây:
- Thân rễ: Đây là bộ phận chủ yếu được sử dụng trong y học để chữa trị bệnh. Thân rễ có màu nâu, bề mặt có thể có vảy, hình dạng trụ dẹt hoặc khối, cứng cáp, với độ dài ngắn và sự lồi lõm không đều.
- Thân: Cây thuộc dạng leo, phân cành nhiều, thân mềm, không có gai, sinh trưởng lâu năm.
- Lá: Lá cây thổ phục linh có hình bầu dục hoặc trứng, màu xanh, bóng mượt ở mặt trên, và màu xanh nhạt ở mặt dưới. Đầu lá nhọn, trên bề mặt có lớp trắng như phấn, cuống lá hình trái tim, với tua ở dưới cuống.

- Hoa: Hoa thổ phục linh có màu hồng hoặc điểm xuyết chấm đỏ, mọc thành cụm hình táng, cuống dài, gắn liền với thân cây. Hoa thường nở vào tháng 5 và tháng 6 hàng năm.
- Quả: Quả có hình tròn nhỏ, mọc thành chùm, khi còn non màu xanh, sau đó chuyển sang tím và đen khi chín. Thường ra quả từ tháng 7 đến tháng 10 hàng năm.
- Hạt: Hạt có hình trứng, mỗi quả chứa từ 2 đến 4 hạt.
Vị trí phân bố của thổ phục linh
Cây thổ phục linh phát triển chủ yếu ở các quốc gia có khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới tại khu vực Châu Á, bao gồm các quốc gia như Trung Quốc, Thái Lan, Ấn Độ, và Việt Nam.

Tại Việt Nam, cây thổ phục linh xuất hiện chủ yếu ở các vùng núi trung du, thung lũng của cả ba miền. Một số địa phương có sự hiện diện của thổ phục linh bao gồm Nghệ An, Khánh Hòa, Lạng Sơn, và nhiều nơi khác.
Bộ phận sử dụng làm dược liệu

Thân rễ là bộ phận được thu hoạch quanh năm, tuy nhiên, mùa hạ là thời điểm lý tưởng nhất để thu hoạch vì lúc này, các tính chất dược liệu của thổ phục linh đạt hiệu quả cao nhất.
Sau khi thu hoạch, thổ phục linh sẽ được làm sạch để loại bỏ tạp chất. Sau đó, các rễ con mọc xung quanh sẽ được loại bỏ và thổ phục linh sẽ được phơi hoặc sấy khô để chế biến.
Các thành phần hóa học trong thổ phục linh bao gồm tinh bột, tamin, chất nhựa, sitosterol, ... Đây là những hợp chất quan trọng góp phần vào công dụng dược lý của cây thổ phục linh.
Công dụng tuyệt vời của thổ phục linh

Thổ phục linh có tác dụng giải độc, hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp, giảm đau nhức, phong thấp, trị chân tay phù nề (cước khí), và có lợi cho gân cốt.
Ngoài ra, việc sử dụng thổ phục linh còn giúp giảm các chứng co rút, nhức mỏi gân cơ, đau bụng kinh, mụn nhọt, mẩn ngứa, mày đay,... rất hiệu quả.
Các nghiên cứu thực nghiệm đã chứng minh tác dụng giảm đau, chống viêm, giải độc, hỗ trợ điều trị các bệnh xương khớp, và tăng cường sức mạnh cho gân cốt của thổ phục linh.
Một số bài thuốc từ thổ phục linh giúp điều trị bệnh lý
Dưới đây là một số bài thuốc từ thổ phục linh có tác dụng điều trị các bệnh lý. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi áp dụng các bài thuốc này để đạt được hiệu quả như mong muốn, và nếu có dấu hiệu bất thường, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.
- Điều trị viêm khớp dạng thấp: Để chữa trị viêm khớp dạng thấp, bạn cần sắc hỗn hợp gồm: 20g thạch cao, 12g Ý dĩ, 20g thổ phục linh, 12g liên kiều, 12g tri mẫu, 12g hoàng bá, 16g kê huyết đằng, 6g cam thảo, 12g đan sâm, 20g ké đầu ngựa, 12g tang chi, 12g phòng phong, 8g quế chi, 12g bạch thược, 20g hy thiêm, 16g tỳ giải và 20g ngân hoa. Chia thành 3 lần uống trong ngày.
- Chữa phong thấp và đau nhức xương khớp: Hầm 40g thổ phục linh với 100g thịt lợn, sau đó ăn cả nước lẫn cái.
- Trị dị ứng, mụn nhọt và mẩn ngứa: Sắc hỗn hợp 10g thổ phục linh, 15g thương nhĩ tử, 20g nhẫn đông hoa. Uống 3 lần mỗi ngày, liên tục trong 3-5 ngày.

- Chữa nhọt, nhiễm vi khuẩn giang mai và lở loét miệng: Thang thuốc gồm 60g thổ phục linh, 20g mã xì hiện, 15g cây mũi mác, 15g nhẫn đông hoa, 5g cam thảo. Sắc lấy nước uống mỗi ngày một thang để đạt hiệu quả tốt.
- Chữa tiểu khó và phù thũng: Sắc 10-20g thổ phục linh để uống thay nước hàng ngày, giúp lợi tiểu hiệu quả.
- Điều trị đau nhức cơ thể và nổi hạch bẹn: Sắc 1 thang gồm 20g thổ phục linh, 20g rễ cây quýt rừng, 20g rễ cây bươm bướm, chia thành 3 lần uống trong ngày.
- Chữa đau bụng trong kỳ kinh: Trước 3 ngày hành kinh, sắc uống hỗn hợp 30g thổ phục linh, 15g mã kế, 10g xuyên quy, 15g dã thiên ma mỗi ngày 1 thang, uống liên tục trong 7 ngày.

- Điều trị đau dây thần kinh tọa: Mỗi ngày sắc uống 1 thang gồm 30g thổ phục linh, 20g ngưu tất nam, 20g khoan cân đằng, 20g tang ký sinh, 10g cốt toái bổ.
- Dùng ngoài trị rôm sảy: Bôi hoặc tắm với nước sắc từ 30g thổ phục linh, mỗi ngày 3-5 lần để giảm rôm sảy hiệu quả.
- Chữa chàm (eczema): Trộn 50g bột thổ phục linh với một ít nước rồi đắp lên vùng da bị chàm, duy trì ít nhất 5 ngày, mỗi ngày 3 lần.
- Giải độc và bồi bổ cơ thể: Hầm 160g thịt heo với 80g thổ phục linh, 20g sinh địa hoàng, và một ít trần bì trong 2 giờ, nêm gia vị và ăn khi còn nóng để tăng cường sức khỏe.
Lưu ý khi sử dụng thổ phục linh chữa bệnh

Khi sử dụng thổ phục linh để chữa bệnh, người dùng cần chú ý những điều sau để đảm bảo hiệu quả và tránh những tác dụng phụ không mong muốn:
- Theo đông y, thổ phục linh không nên dùng cho những người bị can thận âm hư hoặc tỳ vị hư hàn.
- Không sử dụng quá liều lượng quy định trong ngày vì có thể gây kích ứng dạ dày, hoặc dị ứng đối với một số người. Liều dùng an toàn là 15 - 30g mỗi ngày.
- Phụ nữ mang thai, cho con bú, người đang điều trị bằng thuốc tân dược hoặc mắc các bệnh như hen, thận mạn cần thận trọng khi sử dụng.
- Tránh kết hợp thổ phục linh với nước trà hay các loại thuốc như Digoxin, Lithium vì có thể gây phản ứng không mong muốn.
Mua thổ phục linh ở đâu và giá cả thế nào?

Thổ phục linh hiện có mặt trên thị trường với mức giá khoảng 155.000 đồng/kg.
Để mua thổ phục linh với giá tốt, bạn có thể tìm đến các siêu thị, cửa hàng uy tín, hoặc các cửa hàng thuốc đông y trên toàn quốc. Bạn cũng có thể mua qua các nền tảng thương mại điện tử như Shopee, Lazada,... Tuy nhiên, hãy cẩn thận chọn lựa để tránh mua phải hàng giả hoặc kém chất lượng.
Trên đây là những thông tin hữu ích về thổ phục linh và công dụng của nó đối với sức khỏe mà Tripi tổng hợp. Hy vọng bài viết sẽ mang lại giá trị cho bạn!
Tham khảo từ: Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec
Tripi - Nguồn cung cấp thông tin uy tín và chất lượng
Du lịch
Ẩm thực
Khám phá
Đi Phượt
Vẻ đẹp Việt Nam
Chuyến đi
Có thể bạn quan tâm

Cách Xử lý hiệu quả khi lỗ xỏ khuyên rốn bị nhiễm trùng

Bí quyết Trở thành một Quý cô Thanh lịch

Phương pháp loại bỏ sẹo mụn trứng cá dạng nang hiệu quả

Karma là gì? Khám phá 12 quy luật Karma quan trọng bạn không thể bỏ qua

Siêu thị Tripi tại 542 Nguyễn Văn Công chính thức khai trương vào ngày 25/05/2019
