Trái lý - Một loại quả ngọt ngào ít ai biết đến

Không thể phủ nhận rằng vùng Đồng bằng sông Cửu Long là một trong những vựa trái cây nổi tiếng nhất ở Việt Nam. Nhờ vào lượng phù sa dồi dào và khí hậu thuận lợi, nơi đây đã sinh trưởng nhiều loại trái cây độc đáo. Trái lý là một ví dụ tiêu biểu. Mặc dù không phổ biến như nhiều trái khác, nhưng trái lý lại chứa đựng hương vị đặc biệt và nhiều lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên. Cùng Tripi tìm hiểu về trái lý, loại quả ngọt ngào ít ai biết đến.

Cây lý có nhiều tên gọi khác nhau như: Cây mận lý, roi hoa vàng, mận hoa vàng, bồ đào, đôi khi còn được gọi là “Rose apple” (trái táo hồng) bởi khi bạn cắn vào, sẽ cảm nhận được hương thơm hoa hồng đặc trưng.

Tên khoa học của cây lý là Syzygium jambos, thuộc họ Myrtaceae (Sim - Đào kim nương). Cây lý có kích thước nhỏ gọn, cao từ 3m đến 5m khi được trồng trong vườn.

Mặc dù cây lý có tên gọi tương tự mận và một số đặc điểm giống nhau, nhưng nó lại ít được trồng và không phổ biến. Hiện nay, cây lý chủ yếu tập trung ở miền Tây Nam Bộ của Việt Nam, và mùa thu hoạch kéo dài từ tháng 12 đến tháng 3 âm lịch.

Trái lý được xem như một đặc sản quý của "vương quốc trái cây" miền Tây, nổi bật với hương vị độc đáo. Cây lý có thân gỗ vững chãi, tuổi thọ lâu dài, chiều cao vừa phải với nhiều cành nhánh phân tán tỏa ra.

Tại miền Tây, người dân trồng cây lý không chỉ để thu hoạch trái mà còn thay thế cho cây mận. Trái lý nhỏ nhắn, hình tròn, khi chưa chín có màu trắng tinh khôi, thu hút ánh nhìn. Đến mùa, những chùm lý bắt đầu chuyển sang màu vàng rực rỡ. Mùi hương của trái lý ngọt ngào, bạn sẽ cảm nhận được ngay cả khi đứng từ xa.

Lá cây lý có hình dáng dài, đầu lá nhọn, gần cuống lá phình to hình bầu tròn. Làn lá có màu xanh đậm, gân lá rõ ràng và viền mép lá nguyên. So với lá của cây mận, lá cây lý lớn và dày dặn hơn.

Hoa cây lý mọc thành chùm, trắng muốt như tuyết, tỏa ra một mùi thơm nhẹ nhàng. Các nhị hoa nhỏ xếp san sát trên đài hoa, khi hoa tàn, quả lý sẽ bắt đầu hình thành.

Trái lý không chỉ nổi bật với hương vị thơm ngon mà còn được xem là vị thuốc quý hiếm giúp chữa các bệnh về đường ruột. Khi gặp phải tình trạng ăn không tiêu, đầy bụng, chỉ cần dùng vài lá lý non hoặc trái lý chín, bạn sẽ cảm nhận được sự dễ chịu ngay lập tức. Ở một số quốc gia như Ấn Độ, Malaysia và Indonesia, trái lý khô thường được kết hợp với các loại lá khác để làm thuốc bổ, hỗ trợ tiêu hóa và làm dịu các vấn đề về ruột.

Cây lý có thể trồng trước nhà hoặc trong sân vườn để tạo bóng mát và làm không gian sống thêm sinh động.

Đối với những người yêu thích cây kiểng, cây lý cũng có thể trồng trong chậu và được sử dụng để tạo dáng bonsai, trở thành một điểm nhấn độc đáo trong không gian sống.

Tripi