Tỷ lệ Canxi/Phốt pho (Ca/P) có ý nghĩa như thế nào?

24/04/2025

Nội dung bài viết

Canxi và Phốt pho là hai yếu tố thiết yếu giúp duy trì sức khỏe cơ thể. Việc bổ sung cân đối tỷ lệ Ca/P sẽ tăng cường sức mạnh cho răng và xương, ổn định pH trong máu, hỗ trợ phát triển chiều cao. Những nguồn thực phẩm giàu Ca và P bao gồm sữa, lòng đỏ trứng và thịt.

Chức năng của Canxi và Phốt pho đối với cơ thể

Canxi và Phốt pho là hai khoáng chất chủ yếu, tồn tại trong cơ thể với số lượng rất lớn.

Với cơ thể trọng lượng 50 kg, lượng canxi trung bình đạt 750 mg (chiếm 1.5% trọng lượng cơ thể) và phốt pho là 500 mg (chiếm 1% trọng lượng cơ thể). Cụ thể:

- 99% canxi được lưu trữ trong xương và răng, chỉ 1% tồn tại trong dịch ngoại bào.
- 70% phốt pho có mặt trong xương và răng, 29% trong tế bào và 1% còn lại trong dịch ngoại bào (Phốt pho trong cơ thể tồn tại chủ yếu dưới dạng phốt phát).

- Canxi: Giúp duy trì sự hoạt động bình thường của cơ và thần kinh; hỗ trợ giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh; tham gia vào các cơ chế tác động của hormone; hỗ trợ quá trình co cơ.

Canxi không chỉ giúp xương thêm phần cứng cáp mà còn hỗ trợ điều hòa nồng độ canxi trong máu ngoại bào. Thêm vào đó, canxi là một yếu tố quan trọng trong hầu hết các giai đoạn của quá trình đông máu.

- Phốt pho: Là một phần không thể thiếu trong cấu trúc xương và răng, đồng thời tham gia vào quá trình điều hòa pH trong máu.

Phốt pho còn là thành phần cơ bản tạo nên DNA và RNA, những yếu tố quan trọng đối với di truyền học. Nó giúp kiểm soát sự trao đổi chất của tế bào và tham gia vào các quá trình chuyển hóa năng lượng, axit amin và hình thành protein cũng như lipid phốt pho trong cơ thể.

Tỷ lệ Ca/P ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của chúng ta?

Có một mối quan hệ mật thiết giữa lượng canxi và phốt pho tiêu thụ với khả năng hấp thụ chúng trong cơ thể, và mối quan hệ này được biểu thị thông qua tỷ lệ Ca/P.

- Đối với người trưởng thành bình thường, để tối ưu hóa quá trình hấp thụ canxi và phốt pho, tỷ lệ Ca/P nên ở mức xấp xỉ 1/1.

- Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, tỷ lệ này nên là 2/1 (dựa trên kết quả phân tích tỷ lệ Ca/P trong sữa mẹ là 1.93%). Theo Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Hồng Phúc - Bác sĩ Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc, tỷ lệ Ca/P lý tưởng cho mọi lứa tuổi là trên 0.8, và tốt nhất là từ 1 đến 1.5, đặc biệt đối với trẻ em.

Khi một trong hai yếu tố canxi hoặc phốt pho tăng lên, ví dụ như nếu lượng canxi tăng tương đối so với phốt pho, thì sự hấp thu phốt pho sẽ giảm và đồng thời lượng phốt pho bài tiết sẽ tăng. Ngược lại, nếu lượng phốt pho tăng, nồng độ canxi sẽ giảm và quá trình bài xuất canxi qua nước tiểu sẽ gia tăng.

Do đó, việc duy trì sự cân bằng giữa tỷ lệ Ca/P là rất quan trọng để bảo vệ lợi ích và hoạt động của chúng trong cơ thể. Tỷ lệ Ca/P lý tưởng nhất nên dao động trong khoảng 1 - 1.5, tuy nhiên thực tế khẩu phần ăn hàng ngày của chúng ta thường không đạt mức này, vì vậy cần thiết phải bổ sung các chất điều chỉnh đặc hiệu, trong đó vitamin D đóng vai trò quan trọng nhất.

Cách thức bổ sung Canxi và Phốt pho một cách hợp lý

Trẻ em và người lớn cần khoảng 12.5 - 20 mM Ca++/ngày, nhu cầu này sẽ tăng lên ở những nhóm đối tượng đặc biệt như: dậy thì, phụ nữ cho con bú, phụ nữ mãn kinh, với nhu cầu canxi có thể lên tới 25 - 37.5 mM/ngày.

Đặc biệt trong giai đoạn cho con bú, nhu cầu canxi của người mẹ sẽ tăng lên rất nhiều so với khi mang thai để đáp ứng nhu cầu của cả cơ thể mẹ và bé qua sữa mẹ. Nếu không cung cấp đủ canxi, cơ thể có thể bị kém phát triển, gây ra tình trạng còi xương, nhuyễn xương và loãng xương.

Nhu cầu canxi ở trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ, tính theo cân nặng sẽ cao hơn so với người trưởng thành. Trẻ sơ sinh và nhũ nhi cần khoảng 0.4 - 0.6 mg/ngày, trong khi trẻ lớn cần 0.7 - 1.4 mg/ngày.

- Canxi: chủ yếu được cung cấp từ sữa và các sản phẩm từ sữa; ngoài ra còn có trong lòng đỏ trứng, các loại đậu, rau cải, bắp...

- Phốt pho: có mặt trong hầu hết các loại thực phẩm, đặc biệt là thịt, nơi chứa lượng phốt pho phong phú.

Để quá trình hấp thụ canxi diễn ra hiệu quả, có rất nhiều yếu tố cần thiết, nhưng điều quan trọng nhất chính là sự hiện diện của vitamin D và tỷ lệ cân đối giữa phốt pho và canxi (Ca/P).

Khi chọn sữa để giúp trẻ phát triển chiều cao, hãy chú ý đến tỷ lệ Ca/P trong sản phẩm.

Khi các mẹ lựa chọn sữa cho bé để hỗ trợ phát triển chiều cao, việc quan tâm đến hàm lượng canxi trong sản phẩm là điều hiển nhiên. Tuy nhiên, như đã đề cập, quá nhiều canxi không đồng nghĩa với việc cơ thể sẽ hấp thụ hết, mà thậm chí còn gây xáo trộn các chức năng trong cơ thể.

Để đánh giá một loại sữa có giúp bé phát triển chiều cao hay không, điều quan trọng là cần xem xét tỷ lệ Ca/P trong sữa. Tỷ lệ này ảnh hưởng trực tiếp đến cấu trúc xương, và dù canxi có được hấp thụ, nếu tỷ lệ không hợp lý, hiệu quả sẽ giảm thiểu, đặc biệt là ở giai đoạn từ 0 - 12 tháng tuổi.

Theo tiêu chuẩn của WHO/FAO, tỷ lệ Ca/P lý tưởng cho trẻ là từ 1.2 - 2. Do đó, khi chọn sữa giúp bé phát triển chiều cao, các bậc phụ huynh nên chú ý đến tỷ lệ Ca/P của sản phẩm dinh dưỡng định chọn.

Tỷ lệ Ca/P đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp bé phát triển chiều cao, đồng thời duy trì răng và xương chắc khỏe. Vì thế, hãy bổ sung canxi và phốt pho với tỷ lệ hợp lý.

Tham khảo từ: Vinmec

Hãy khám phá thêm những bài viết bổ ích và thú vị tại Khỏe đẹp mỗi ngày.

Khám phá và chọn mua trái cây tươi ngon tại Tripi:

Chia sẻ kinh nghiệm hữu ích tại Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi