5 Dấu hiệu nhận diện u xơ tử cung

U xơ tử cung có thể gây ra những biến chứng khác nhau, tùy vào việc phụ nữ có mang thai hay không.

Ở phụ nữ chưa có thai, các biến chứng có thể bao gồm:

• Khó thụ thai hoặc vô sinh: Những phụ nữ mắc u xơ tử cung có thể gặp khó khăn trong việc thụ thai trong thời gian dài mà không áp dụng biện pháp tránh thai nào.
• Nguy cơ nhiễm khuẩn: Khi bệnh nhân không vệ sinh vùng kín sạch sẽ, khí hư có mủ và mùi hôi, chảy máu âm đạo bất thường dễ dẫn đến nhiễm khuẩn, làm tăng nguy cơ phát triển ung thư cổ tử cung và tử cung.

Ở phụ nữ có thai, u xơ tử cung có thể gây ra các biến chứng sau:

• Sảy thai: U xơ tử cung làm giảm tính đàn hồi của cơ tử cung, khiến việc co bóp không đều và làm tăng nguy cơ sảy thai, sinh non. Tỷ lệ sảy thai ở phụ nữ có u xơ tử cung cao hơn người bình thường.
• Rau bong non: Khi khối u hình thành dưới rau thai, nó có thể gây ra tình trạng rau thai bị bong, giảm cung cấp dưỡng chất và oxy cho thai nhi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.
• Cản trở đường sinh tự nhiên của thai nhi: Khối u phát triển lớn, đặc biệt ở eo và cổ tử cung, có thể làm cản trở quá trình sinh tự nhiên, khiến thai phụ phải sinh mổ.
• Chảy máu nhiều sau khi sinh: Khối u làm ảnh hưởng đến niêm mạc tử cung, khiến cơ tử cung khó co lại sau khi sinh, dẫn đến xuất huyết nghiêm trọng.

Do đó, phụ nữ mang thai cần thường xuyên siêu âm và kiểm tra sức khỏe để phát hiện kịp thời những dấu hiệu bất thường và có kế hoạch sinh phù hợp (sinh thường hoặc mổ).

Không phải tất cả bệnh nhân bị u xơ tử cung đều cần điều trị ngay. Trong một số trường hợp, bác sĩ chỉ yêu cầu theo dõi và kiểm tra khối u định kỳ. Đối với các khối u nhỏ không có biến chứng, bệnh nhân chỉ cần siêu âm và thăm khám mỗi 3 tháng một lần, vì đa số khối u sẽ tự teo đi sau tuổi mãn kinh.

Khi khối u lớn dần và xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm:

• Điều trị nội khoa: sử dụng thuốc ức chế estrogen và progesteron, tiêm thuốc làm hoại tử khối u
• Điều trị ngoại khoa: phẫu thuật bóc tách khối u, cắt tử cung một phần hoặc toàn bộ

Hiện nay, một số phương pháp mới có thể giúp giảm triệu chứng, tuy nhiên hiệu quả lâu dài và khả năng duy trì khả năng sinh sản vẫn chưa được đánh giá đầy đủ. Những phương pháp này gồm:

• Siêu âm cường độ cao tập trung
• Liệu pháp lạnh
• Mài mòn khối u bằng sóng radio
• Phẫu thuật siêu âm hội tụ kết hợp cộng hưởng từ
• Nút động mạch tử cung

Vì vậy, phẫu thuật cắt tử cung vẫn là phương pháp triệt để và hiệu quả nhất, mặc dù việc này sẽ làm mất khả năng sinh con. Phẫu thuật có thể được thực hiện qua mổ mở, mổ nội soi ổ bụng, hoặc cắt tử cung qua đường âm đạo. Người bệnh cần thảo luận kỹ với bác sĩ để đưa ra quyết định điều trị thích hợp.

U xơ tử cung (còn gọi là uterine fibroids hoặc uterine leiomyoma) là sự xuất hiện của các khối u lành tính, phát sinh từ lớp cơ trơn của tử cung. Đây không phải là ung thư như một số người nhầm lẫn. U xơ tử cung là loại u lành tính phổ biến nhất trong các bệnh phụ khoa, chiếm khoảng 70% phụ nữ ở độ tuổi từ 30 đến 45. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, u xơ tử cung đang có xu hướng xuất hiện ở những phụ nữ trẻ hơn. Rất ít phụ nữ gặp phải u xơ tử cung sau tuổi mãn kinh. Khoảng 25% phụ nữ da trắng và 50% phụ nữ da đen sẽ có u xơ tử cung phát triển thành các u có triệu chứng.

U xơ tử cung thường xuất hiện ở các vị trí sau:

• Dưới lớp thanh mạc (lớp áo ngoài của tử cung)
• Trong lớp cơ trơn thành tử cung
• Dưới lớp niêm mạc

Cũng có thể gặp u xơ ở các vị trí khác như dây chằng rộng, vòi trứng, cổ tử cung...

Khối u có tính đàn hồi, thường tách biệt với thành tử cung và có kích thước dao động từ 1mm đến 50mm. Tùy vào mỗi bệnh nhân, kích thước và số lượng các khối u sẽ khác nhau. Một số khối u có kích thước dưới 50mm nhưng có thể nặng đến hàng chục kilogram, gây đau đớn, rong kinh, và nghiêm trọng hơn là vô sinh.

U xơ tử cung (uterine fibroids) là một loại u lành tính xuất hiện do sự gia tăng đột ngột của nội tiết tố, đặc biệt là estrogen trong cơ thể phụ nữ. Sự gia tăng nồng độ estrogen kích thích các tế bào tử cung phân chia quá mức và tạo thành các khối u. Đây là lý do u xơ tử cung phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, khi nồng độ estrogen vẫn duy trì ở mức cao, đặc biệt trong thời kỳ mang thai. Sau tuổi mãn kinh, khi nội tiết tố giảm, u xơ tử cung hiếm khi xuất hiện. Tuy nhiên, nếu khối u trước đó phát triển sau tuổi mãn kinh, có thể cần lưu ý đến khả năng khối u này chuyển sang ung thư, mặc dù tỷ lệ này rất thấp, chỉ khoảng 0,2%.

Bên cạnh yếu tố chính là sự thay đổi nội tiết tố, u xơ tử cung còn có thể phát sinh từ những nguyên nhân khác như:

• Yếu tố di truyền
• Viêm nhiễm cổ tử cung và tử cung
• Thừa cân, béo phì

Với sự gia tăng tỷ lệ mắc bệnh ở phụ nữ trẻ, các nhà khoa học vẫn tiếp tục nghiên cứu để làm rõ nguyên nhân khiến u xơ tử cung xuất hiện sớm hơn. Vì vậy, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản từ 15 - 50 tuổi nên chủ động khám định kỳ, siêu âm để phát hiện và điều trị u xơ tử cung kịp thời.

Phần lớn u xơ tử cung là u lành tính và không có biểu hiện triệu chứng rõ rệt. Chỉ khoảng 30-50% bệnh nhân có các triệu chứng liên quan. Các dấu hiệu này phụ thuộc vào kích thước, vị trí và tình trạng thai nghén của khối u.

U xơ tử cung thường gây ra các triệu chứng sau:

• Đau bụng dưới: Cơn đau xảy ra khi khối u lớn (trên 50mm), gây chèn ép lên các cơ quan như niệu quản, bàng quang, trực tràng, đôi khi có thể gây tắc ruột. Đau có thể âm ỉ hoặc theo từng cơn, thường xảy ra khi khối u bị nhiễm trùng, thoái hóa hoặc khi tử cung co bóp để đẩy u ra ngoài.
• Rối loạn xuất huyết âm đạo (rong kinh, rong huyết): Đây là dấu hiệu đặc trưng. Khi mắc u xơ tử cung, bệnh nhân có thể gặp tình trạng ra máu nhiều hơn, chu kỳ kinh kéo dài, máu có thể vón cục hoặc có mảnh mô vụn từ nội mạc tử cung.
• Khí hư bất thường: Tăng tiết khí hư với mùi hôi khó chịu là một trong những triệu chứng dễ nhận thấy.
• Tiểu thường xuyên: Khối u lớn có thể gây áp lực lên bàng quang, dẫn đến cảm giác buồn tiểu liên tục.
• Mệt mỏi, da xanh xao, chóng mặt, và sụt cân: Các khối u có thể gây tắc nghẽn mạch máu, làm tăng áp lực trong lòng mạch, dẫn đến thiếu máu và giảm khả năng cung cấp oxy cho cơ thể, gây mệt mỏi và chóng mặt.

Khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng bất thường nào, bệnh nhân không nên tự ý điều trị mà cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, tránh gây ra những biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là mất khả năng sinh sản.