6 Phương Pháp Điều Trị Hiệu Quả Bệnh Tăng Bạch Cầu Đơn Nhân Nhiễm Khuẩn

Chẩn đoán lâm sàng dựa trên triệu chứng điển hình

Hội chứng tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn được xác định qua các biểu hiện đặc trưng:

• Viêm họng cấp: đau dữ dội, có thể nhầm với viêm họng liên cầu khuẩn
• Cơn sốt cao: thường xuất hiện vào chiều tối, nhiệt độ có thể lên tới 40.5°C
• Sưng hạch bạch huyết: đối xứng, đặc biệt ở vùng cổ
• Triệu chứng thần kinh: co giật
• Gan to kèm đau tức
• Phù nề quanh mắt và vòm miệng
• Lách to: xuất hiện ở 50% ca bệnh

Xét nghiệm hỗ trợ chẩn đoán

Các xét nghiệm cần thiết bao gồm:

• Test kháng thể heterophile: độ nhạy 80-90% ở người trưởng thành, cần làm lại sau 7-10 ngày nếu âm tính
• Xét nghiệm huyết thanh EBV: kháng thể IgM cho thấy nhiễm EBV cấp tính, tồn tại suốt đời

Hiện chưa có phương pháp đặc trị cho bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn. Vì nguyên nhân do virus nên kháng sinh không có tác dụng. Trọng tâm điều trị là nâng đỡ cơ thể tự phục hồi thông qua: nghỉ ngơi hợp lý, dinh dưỡng cân bằng và bổ sung đủ nước. Các thuốc giảm đau hạ sốt không kê đơn có thể hỗ trợ triệu chứng.

Các lưu ý trong điều trị:

• Xử trí nhiễm trùng kèm theo: Trường hợp có bội nhiễm vi khuẩn như viêm họng, viêm xoang hay viêm amidan thì cần dùng kháng sinh phù hợp
• Cảnh giác với phản ứng thuốc: Nhóm penicillin (đặc biệt amoxicillin) có thể gây phát ban nặng ở bệnh nhân, cần tránh sử dụng trong phác đồ điều trị

Những bí quyết vàng cho người bệnh:

• Tăng cường bổ sung chất lỏng: Nước lọc và nước ép trái cây giúp hạ sốt nhanh, ngăn ngừa mất nước
• Sử dụng thuốc giảm đau thông minh: Acetaminophen hoặc ibuprofen giúp giảm triệu chứng hiệu quả. Lưu ý không dùng aspirin cho trẻ em
• Vệ sinh họng bằng nước muối sinh lý: Súc miệng 3-4 lần/ngày với dung dịch 0.9% giúp giảm đau họng đáng kể

Đặc biệt cần hạn chế vận động mạnh: Các triệu chứng thường hết sau vài tuần nhưng cơ thể cần 2-3 tháng để hồi phục hoàn toàn. Nghỉ ngơi đầy đủ giúp rút ngắn thời gian phục hồi. Vận động sớm có thể khiến bệnh tái phát.
Lưu ý quan trọng về lách: Tránh các hoạt động thể lực mạnh trong ít nhất 1 tháng để phòng ngừa vỡ lách - biến chứng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng.

Tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn là hội chứng đặc trưng do virus Epstein-Barr (EBV) gây ra, lây truyền chủ yếu qua đường nước bọt khi tiếp xúc gần như hôn, dùng chung đồ ăn thức uống hoặc qua giọt bắn khi ho, hắt hơi. Khác với nhiều người lầm tưởng, bệnh không lây qua đường máu.

Khả năng lây nhiễm của bệnh thấp hơn đáng kể so với cảm cúm thông thường. Đối tượng dễ mắc nhất là thanh thiếu niên từ 15-25 tuổi. Ở trẻ nhỏ, bệnh thường tiến triển âm thầm với ít triệu chứng rõ rệt.

Khi mắc bệnh, trọng tâm điều trị là nghỉ ngơi hợp lý, bổ sung đủ nước và theo dõi sát để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Khi mắc bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn, sau thời gian ủ bệnh 4-8 tuần sẽ xuất hiện các triệu chứng đặc trưng:

• Sốt cao kèm đau họng dữ dội
• Triệu chứng nhiễm độc: mệt lả, chán ăn, đau nhức cơ toàn thân
• Hạch sưng to, di động, ấn đau nhẹ
• Lách to - dấu hiệu đặc trưng
• Phát ban da đa dạng: từ dát sẩn đến xuất huyết nhỏ
• Tổn thương hầu họng: viêm họng xuất tiết, viêm amidan, chấm xuất huyết vòm miệng
• Biến chứng thần kinh: liệt mặt, viêm màng não
• Rối loạn tim mạch: nhịp nhanh, loạn nhịp
• Tổn thương gan thận: viêm gan, suy thận cấp

Thời gian ủ bệnh ngắn hơn ở trẻ em. Các triệu chứng cấp tính thường lui sau vài tuần, nhưng mệt mỏi và lách to có thể kéo dài hàng tháng. Khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ kéo dài quá 2 tuần, cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa ngay.

Phần lớn ca bệnh tăng bạch cầu đơn nhân đều diễn tiến lành tính, nhưng nếu không xử trí đúng cách có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm:

Biến chứng lách
Lách phì đại là đặc trưng của bệnh, trong trường hợp nặng có thể vỡ lách đột ngột với cơn đau dữ dội vùng hạ sườn trái - đây là cấp cứu ngoại khoa khẩn cấp đe dọa tính mạng.

Tổn thương gan
Biểu hiện bằng:

• Viêm gan cấp
• Vàng da, vàng mắt do tăng bilirubin

Biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng
Bao gồm:

• Rối loạn huyết học: thiếu máu, giảm tiểu cầu
• Viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim
• Biến chứng thần kinh: viêm não-màng não, hội chứng Guillain-Barré
• Tắc nghẽn đường thở do amidan phù nề quá mức

Bệnh nhân suy giảm miễn dịch (HIV/AIDS, sau ghép tạng) có nguy cơ cao diễn tiến nặng với các biến chứng đe dọa tính mạng.