Top 10 lời khuyên thiết thực nhất dành cho người bệnh tiểu đường

Việc tập luyện thể dục thường xuyên giúp người mắc tiểu đường giảm đường huyết và nâng cao khả năng sử dụng glucose của cơ thể. Tập thể dục đều đặn giúp tăng hiệu quả insulin, từ đó có thể giảm liều insulin cần dùng, đồng thời giảm nguy cơ bệnh tim mạch bằng cách hạ cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL). Luyện tập còn hỗ trợ hạ huyết áp ở mức nhẹ và trung bình, nâng cao hiệu suất tim, phổi cùng hệ tuần hoàn khi nghỉ và làm việc. Ngoài ra, nó cải thiện khả năng vận chuyển oxy, tăng sự bền bỉ và sức dẻo dai, giúp giữ gìn sự linh hoạt của khớp và khả năng thăng bằng. Việc kiểm soát cân nặng trở nên dễ dàng hơn nhờ đốt cháy năng lượng dự trữ trong tế bào mỡ.

Thể dục đều đặn cũng giúp giảm căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày, giúp bạn tràn đầy năng lượng, thư thái và bớt mệt mỏi. Nghiên cứu chỉ ra rằng luyện tập thường xuyên rất quan trọng trong điều trị và phòng ngừa biến chứng tiểu đường. Đồng thời, vận động vừa phải kết hợp với chế độ ăn hợp lý giúp phòng ngừa tiểu đường týp 2 hiệu quả, theo chương trình Phòng ngừa Tiểu đường của Mỹ, giảm 5-7% cân nặng có thể làm chậm hoặc ngăn ngừa sự xuất hiện của bệnh.

Việc tự kiểm tra lượng đường huyết thường xuyên đóng vai trò quan trọng với người bệnh tiểu đường. Việc này giúp bạn đánh giá hiệu quả của thuốc đang sử dụng, nhận biết thực phẩm phù hợp, kiểm soát lượng đường huyết có tăng hay không, và điều chỉnh mức độ vận động hợp lý. Đo đường huyết mao mạch đều đặn là chìa khóa quyết định thành công trong điều trị tiểu đường, bởi triệu chứng tăng đường huyết thường mờ nhạt hoặc không rõ ràng, đặc biệt ở tiểu đường type 2. Do đó, việc theo dõi liên tục chính là cách duy nhất để phát hiện sớm các biến động đường huyết.
Hạ đường huyết cũng không kém phần nguy hiểm, nhất là với người bệnh tiểu đường lâu năm khi dấu hiệu cảnh báo thường bị lu mờ. Chỉ có theo dõi đường mao mạch thường xuyên mới có thể phát hiện sớm các cơn hạ đường huyết. Bên cạnh đó, người bệnh cần duy trì đường huyết gần mức bình thường nhất có thể, và điều này không thể đạt được nếu không tự kiểm tra lượng đường. Việc theo dõi hàng ngày và điều chỉnh kịp thời chế độ ăn uống, thuốc men khi phát hiện bất thường chính là cách tối ưu để kiểm soát bệnh và phòng tránh các biến chứng.

Không chỉ có y học hiện đại mới mang lại hiệu quả cho người bệnh tiểu đường, mà nhiều bài thuốc dân gian cũng góp phần ổn định và giảm lượng đường trong máu một cách tự nhiên. Tuy nhiên, người bệnh cần tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi áp dụng, tránh việc dùng thuốc theo kiểu truyền miệng mà không rõ nguồn gốc. Một số bài thuốc truyền thống như uống nước lá mật gấu hàng ngày, sử dụng bài thuốc từ cây chuối hột hay trứng gà mái ngâm giấm trong 3-4 ngày đã chứng minh hiệu quả rõ rệt. Sự kết hợp hài hòa giữa y học cổ truyền và hiện đại có thể đem lại kết quả bất ngờ cho sức khỏe của bạn.

Bên cạnh đó, kiểm soát chế độ ăn uống luôn là nền tảng quan trọng trong việc quản lý bệnh tiểu đường mà không cần phải dùng thuốc. Khi thăm khám, bác sĩ sẽ tư vấn bạn xây dựng một chế độ ăn lành mạnh, giúp kiểm soát đường huyết, duy trì cân nặng hợp lý và hạn chế các yếu tố nguy cơ tim mạch như tăng huyết áp và mỡ máu cao. Việc tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều calo có thể làm tăng đột ngột lượng đường huyết, dẫn đến mất kiểm soát và gây tổn thương nghiêm trọng cho thần kinh, tim và thận. Vì thế, xây dựng thói quen dinh dưỡng khoa học và bền vững là điều thiết yếu với người bệnh.

Bác sĩ chính là người thấu hiểu sâu sắc tình trạng của bệnh nhân tiểu đường và là người đồng hành quan trọng giúp hạn chế những biến chứng nguy hiểm. Việc khám bệnh định kỳ để theo dõi diễn tiến và tuân thủ uống thuốc đúng hướng dẫn là điều thiết yếu. Đặc biệt, hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, bởi có những thuốc không phù hợp hoặc gây ảnh hưởng xấu đến người tiểu đường.

Nhiều người bệnh hiện nay vẫn còn định kiến rằng thuốc Tây không thể chữa khỏi tận gốc và có nhiều tác dụng phụ, nên tự ý ngưng dùng thuốc để chuyển sang thuốc nam, Đông y hoặc các phương pháp truyền miệng không rõ nguồn gốc. Hậu quả là bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, gây ra biến chứng về mắt, thận, tim mạch, bàn chân và các vấn đề nguy hiểm khác, thậm chí có thể đe dọa tính mạng.

Với người bệnh tiểu đường, bảo vệ đôi chân khỏi những tổn thương dù nhỏ nhất là điều vô cùng quan trọng. Do biến chứng thần kinh và tuần hoàn kém, vết thương ở chân thường khó lành và dễ bị nhiễm trùng, thậm chí dẫn đến tình trạng phải dùng xe lăn để giảm áp lực. Đáng lo ngại hơn, nhiều người bệnh không cảm nhận được ngay những tổn thương do thần kinh bị ảnh hưởng, khiến vết thương ngày càng nghiêm trọng và có nguy cơ phải cắt bỏ chân.

Rất nhiều bệnh nhân tiểu đường thường bỏ qua sự chăm sóc đôi chân. Vì vậy, hãy đều đặn kiểm tra, cảm nhận và quan sát kỹ càng từng ngóc ngách bàn chân bằng gương, chú ý đến những vết xước, vùng đỏ, sưng, đau, mụn nước hay nứt nẻ. Nguyên nhân phổ biến gây tổn thương là do móng chân quá dài va chạm giữa hai bàn chân. Việc cắt tỉa móng chân đúng cách, theo chiều ngang và đều đặn, chính là cách đơn giản nhất để tự bảo vệ đôi chân khỏi nguy cơ nhiễm trùng và tổn thương nghiêm trọng.

Người mắc tiểu đường cần bổ sung dinh dưỡng một cách cân đối để duy trì lượng đường huyết ổn định gần mức bình thường nhất có thể. Việc hạn chế chất béo xấu để bảo vệ tim mạch, kiểm soát huyết áp và giữ cân nặng hợp lý là điều rất quan trọng. Thực phẩm là nguồn sức mạnh giúp ngăn ngừa và làm chậm tiến triển biến chứng của bệnh. Một chế độ dinh dưỡng phù hợp cùng tinh thần lạc quan sẽ là chìa khóa cho sức khỏe bền vững.

Tùy theo giới tính, cân nặng và mức độ hoạt động, chế độ ăn của mỗi người tiểu đường sẽ khác nhau. Trong đó, sữa là thành phần dinh dưỡng thiết yếu hàng ngày nhưng phải chọn loại phù hợp. Người tiểu đường nên ưu tiên sữa có chỉ số đường huyết thấp, lượng carbohydrate và chất béo tối thiểu. Sữa đậu nành là lựa chọn lý tưởng bởi giàu đạm, giàu canxi và hoàn toàn không chứa cholesterol.

Người bệnh tiểu đường thường tăng bài tiết nước tiểu khi lượng đường huyết tăng cao, khiến cơ thể dễ mất nước, nhất là trong điều kiện thời tiết nóng ẩm. Mồ hôi ra nhiều làm tăng nguy cơ mất nước, gây khô miệng, giảm tiết mồ hôi và lượng nước tiểu. Nếu không uống đủ nước, cơ thể sẽ giảm lượng nước trong máu và tạo ra xeton, dẫn đến hơi thở có mùi hôi và làm tình trạng mất nước trở nên nghiêm trọng hơn.

Theo khuyến nghị của Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, người bệnh nên ưu tiên uống nước lọc hoặc các loại nước ít carbohydrate và calo để tránh làm tăng đột ngột lượng đường trong máu. Ngoài ra, trà xanh không đường cũng là lựa chọn tuyệt vời giúp bổ sung nước và hỗ trợ sức khỏe cho người tiểu đường.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa giúp bệnh nhân tiểu đường kiểm soát tốt đường huyết, duy trì cân nặng ổn định và phòng tránh các bệnh tim mạch, huyết áp cao hay mỡ máu. Việc nạp quá nhiều calo, đặc biệt là carbohydrate và chất béo không lành mạnh, sẽ khiến đường huyết tăng cao, gây tổn thương thần kinh, thận và tim mạch. Vì vậy, bệnh nhân cần tuân thủ chế độ ăn khoa học, lựa chọn thực phẩm tươi sạch, giàu dinh dưỡng và theo dõi thói quen ăn uống một cách cẩn trọng.

Người bệnh tiểu đường nên áp dụng chế độ ăn giàu chất xơ như bột yến mạch, bún, miến dong để ổn định lượng đường trong máu. Tăng cường rau xanh, chia nhỏ bữa ăn, tránh ăn quá nhiều hoặc để đói quá lâu. Hạn chế muối, tránh thức ăn nhanh, đồ chiên rán và các thực phẩm chế biến sẵn. Thức ăn nên được nấu chín kỹ, hạn chế rượu bia và đồ uống ngọt. Bên cạnh đó, trái cây tươi như ổi, bưởi rất tốt cho sức khỏe người tiểu đường.

Bệnh đái tháo đường là rối loạn chuyển hóa phức tạp, đặc trưng bởi lượng đường trong máu tăng cao do sự bất ổn của insulin, có thể là thiếu hoặc thừa. Khi kiểm soát tốt đường huyết và theo dõi đều đặn, bệnh nhân hoàn toàn có thể duy trì mức đường huyết gần bằng người khỏe mạnh.

Tiểu đường là căn bệnh mãn tính nghiêm trọng đòi hỏi người bệnh phải ý thức và không được phép thờ ơ. Khi nhận thấy dấu hiệu hay khi đã được chẩn đoán, người bệnh cần thay đổi lối sống, hạn chế đồ ngọt, rượu bia và tránh ăn quá nhiều trong một bữa. Chuẩn bị tâm lý vững vàng, sẵn sàng đồng hành lâu dài với bệnh là điều cần thiết, bởi sự chủ quan có thể khiến bệnh diễn tiến nặng và đe dọa tính mạng bất cứ lúc nào.

Người bệnh tiểu đường thường dễ gặp các vấn đề về răng miệng như viêm nướu, nấm hay khô miệng, vì vậy việc chăm sóc răng miệng là vô cùng quan trọng. Hãy nhắc nhở họ dùng bàn chải lông mềm sau mỗi bữa ăn và sử dụng chỉ nha khoa ít nhất một lần mỗi ngày. Do mất cảm giác ở bàn chân, bệnh nhân rất khó nhận biết các tổn thương như đau hay viêm nhiễm. Móng chân cần được cắt tỉa thường xuyên để tránh viêm nhiễm. Bên cạnh đó, người bệnh không nên đi chân trần dù trong nhà, nên sử dụng giày hoặc dép vải mềm có đế đệm và ôm sát các ngón chân. Mang vớ cũng cần chọn loại vừa vặn, không quá chật để tránh cản trở tuần hoàn. Việc chăm sóc cần sự kiên nhẫn, quan sát tỉ mỉ để kịp thời hỗ trợ khi cần. Khi hình thành thói quen này, cả người bệnh và người thân sẽ cảm thấy nhẹ nhàng hơn, hướng đến mục tiêu kiểm soát đường huyết ổn định với HbA1c dưới 7% và tận hưởng cuộc sống chất lượng như người khỏe mạnh.