Top 15 Thói quen tác động xấu đến sức khỏe não bộ

Việc tiêu thụ quá nhiều đường hoặc các sản phẩm chứa đường không chỉ gây ra tình trạng thừa cân, tiểu đường mà còn ảnh hưởng đến các bộ phận khác trong cơ thể, làm gián đoạn quá trình hấp thụ protein và các dưỡng chất thiết yếu, gây cản trở sự phát triển của não bộ.

Bên cạnh đó, lượng đường dư thừa còn làm suy yếu khả năng thanh lọc cơ thể, dẫn đến sự tích tụ các độc tố và ảnh hưởng xấu đến chức năng nhận thức.

Stress không chỉ tác động đến thể chất mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần khi không được kiểm soát. Khi đối diện với những khó khăn, hoạt động của não bộ sẽ bị suy giảm, dẫn đến khó khăn trong việc tập trung. Thậm chí, stress kéo dài có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng như xuất huyết não hoặc nhồi máu cơ tim.

Theo Verywellmind, khi bị stress, bộ não sẽ kích hoạt một loạt các phản ứng bảo vệ để đối phó với những mối đe dọa tiềm tàng. Người bị stress thường xuyên cảm thấy đau đầu, đau ngực, lo âu hoặc trầm cảm. Stress còn có thể dẫn đến những thay đổi trong hành vi như cơn giận dữ bùng phát hoặc ăn uống mất kiểm soát.

Não bộ tiêu thụ một lượng oxy rất lớn trong cơ thể, vì vậy, khi hít phải không khí ô nhiễm, quá trình cung cấp oxy cho não sẽ bị gián đoạn, làm giảm khả năng hoạt động của bộ não.

Ô nhiễm không khí không chỉ ảnh hưởng đến khả năng nhận thức và trí nhớ mà còn có thể gây ra các vấn đề tim mạch nghiêm trọng, như tăng nguy cơ đột quỵ. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng ô nhiễm không khí có thể gây vô sinh ở nam giới, gia tăng nguy cơ tiểu đường, tổn hại đến làn da và kích thích các bệnh về mắt.

Để não bộ phát triển mạnh mẽ, bạn cần chăm chỉ suy nghĩ. Đây là sự thật đã được khoa học chứng minh qua nhiều nghiên cứu. Ngược lại, nếu bạn lười vận động trí óc, não sẽ dần thoái hóa và mất đi sự nhạy bén. Nếu ít luyện tập trí nhớ, khả năng ghi nhớ sẽ giảm dần, đặc biệt khi bạn già đi. Vì vậy, để duy trì sự linh hoạt của não bộ, hãy luôn thử thách bản thân bằng việc suy nghĩ, viết lách và khám phá những điều mới mẻ. Theo các nhà khoa học, năng suất hoạt động cao nhất của não bộ đạt được ở độ tuổi từ 16 đến 25, sau đó dần giảm. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy việc tập thể dục cho não bộ (chẳng hạn như đọc sách, giải câu đố) có thể giúp cải thiện khả năng nhận thức, ngay cả khi bạn đang có những dấu hiệu của chứng mất trí. Hãy duy trì thói quen rèn luyện trí tuệ bằng cách thường xuyên suy nghĩ và khám phá những thông tin mới.

Việc lạm dụng các loại thức uống có cồn đã và đang tàn phá các cơ quan thiết yếu trong cơ thể, đặc biệt là hệ thần kinh, tim và gan. Rượu tác động tiêu cực đến não, khiến người dùng gặp khó khăn trong di chuyển, bị mờ mắt, nói lặp và giảm khả năng phản ứng nhanh. Ngoài ra, rượu cũng là thủ phạm chính gây suy giảm trí nhớ.

Cơ quan chịu tổn thương nặng nề nhất chính là hệ thần kinh trung ương. Khoảng 75% lượng cồn trong máu sẽ được đưa trực tiếp đến não. Các tế bào thần kinh vốn rất nhạy cảm với các chất độc, và rượu chính là một loại độc tố có khả năng gây ra những rối loạn nghiêm trọng trong hoạt động của vỏ não, làm mất khả năng kiểm soát các trung tâm dưới vỏ. Khi đó, khả năng tự kiểm soát và giữ vững bản lĩnh trong hành vi của người uống sẽ nhanh chóng suy yếu.

Mất thính giác có liên quan chặt chẽ đến các vấn đề của não bộ, bao gồm teo não và làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Khi âm thanh quá lớn, bộ não sẽ phải làm việc quá sức để xử lý và không thể ghi nhớ những gì đã nghe. Đây là một quá trình tốn nhiều năng lượng và khiến khả năng ghi nhớ bị suy giảm.

Để bảo vệ thính giác và não bộ, bạn nên giảm âm lượng xuống dưới 60% mức tối đa của thiết bị. Hãy giới hạn thời gian nghe nhạc hoặc âm thanh từ các thiết bị trong khoảng thời gian ngắn, không vượt quá vài giờ liên tục. Việc nghe âm thanh quá lớn trong thời gian dài có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho thính giác chỉ sau 30 phút. Bảo vệ thính giác chính là bảo vệ sức khỏe não bộ của bạn.

Việc thiếu vận động thể chất có liên quan mật thiết đến việc gia tăng nguy cơ mất trí nhớ, huyết áp cao, tiểu đường và các bệnh tim mạch, tất cả đều có liên quan đến bệnh Alzheimer. Điều này cho thấy sức khỏe thể chất không thể tách rời khỏi sức khỏe não bộ.

Bạn không cần phải luyện tập thể thao một cách khắc nghiệt. Chỉ cần dành ít nhất 30 phút đi bộ mỗi ngày và thực hiện 3 lần mỗi tuần là đủ để giảm nguy cơ mất trí nhớ và ngăn ngừa các bệnh mãn tính khác. Đi bộ là một trong những hình thức vận động đơn giản nhưng hiệu quả nhất mà bạn có thể bắt đầu ngay hôm nay, chỉ cần một đôi giày thể thao là đủ. Các hoạt động thể chất sẽ cải thiện sức khỏe mạch máu, bao gồm cả mạch não, từ đó giúp cung cấp oxy cho các cơ và bộ não của bạn.

Hơn thế nữa, hoạt động thể chất giúp não bộ dẻo dai hơn, thúc đẩy khả năng hình thành các kết nối thần kinh mới, đáp ứng tốt hơn với những thay đổi và thử thách trong cuộc sống. Tập thể dục cũng là phương pháp tuyệt vời để giảm căng thẳng.

Việc ăn uống quá độ và tiêu thụ quá nhiều calo đã được chứng minh là yếu tố gia tăng nguy cơ suy giảm nhận thức và mất trí nhớ. Thói quen ăn quá nhiều dẫn đến tăng cân và béo phì, từ đó góp phần vào sự hình thành các căn bệnh như tiểu đường, bệnh tim mạch và huyết áp cao.

Tất cả những bệnh lý liên quan đến ăn uống thiếu kiểm soát đều làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về não bộ, trong đó có bệnh Alzheimer. Để kiểm soát tình trạng này, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ về cách giảm cân hiệu quả nếu đang gặp vấn đề với cân nặng. Thêm vào đó, một chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn xây dựng chế độ ăn hợp lý và phù hợp với nhu cầu cơ thể.

Nếu bạn nhận thấy việc ăn quá nhiều là biểu hiện của rối loạn ăn uống, đừng ngần ngại tìm đến các chuyên gia trị liệu tâm lý. Họ có thể hỗ trợ bạn phát triển các chiến lược thay đổi hành vi không mong muốn, giúp bạn kiểm soát thói quen ăn uống của mình một cách lành mạnh hơn.

Giao tiếp đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe não bộ. Khi chúng ta tổ chức suy nghĩ, cảm xúc và diễn đạt chúng thành lời nói, đồng thời hiểu được những gì người đối diện muốn truyền đạt, đó chính là một bài tập cho trí não. Theo nghiên cứu của Đại học Michigan, chỉ cần dành 10 phút trò chuyện mỗi ngày cũng đủ giúp cải thiện trí nhớ và khả năng nhận thức của bạn.

Hơn nữa, mức độ giao tiếp xã hội cao góp phần nâng cao khả năng nhận thức, đặc biệt là ở người cao tuổi. Trong thời đại hiện đại, chúng ta đang chứng kiến sự thay thế dần dần của giao tiếp trực tiếp bằng các công cụ kỹ thuật số. Điều này không chỉ hạn chế cơ hội tập luyện cho não bộ mà còn làm gia tăng mức độ cô đơn và nguy cơ mắc trầm cảm. Nếu bạn thường xuyên sống khép kín, thiếu giao tiếp với người khác, điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về não bộ như Alzheimer hoặc hội chứng viêm. Để cải thiện tình trạng này, hãy tham gia vào các câu lạc bộ hoặc tổ chức để gặp gỡ bạn bè, chia sẻ và cởi mở tâm hồn. Cố gắng giao tiếp nhiều hơn sẽ giúp não bộ luôn được kích hoạt và khỏe mạnh.

Với 70% cơ thể là nước, đây chính là yếu tố quan trọng cho sự sống. Nước không chỉ tham gia vào quá trình trao đổi chất tế bào mà còn ảnh hưởng đến các chức năng thiết yếu của cơ thể, đặc biệt là hoạt động của não bộ.

Khi cơ thể thiếu nước, mệt mỏi sẽ nhanh chóng xuất hiện. Não bộ không thể hoạt động hiệu quả khi thiếu nước, dẫn đến sự chậm chạp trong tư duy và quyết định. Tình trạng này không chỉ khiến cơ thể bạn trở nên lờ đờ, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hoạt động não bộ, thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng.

Vào mùa đông, bên cạnh thói quen mang tất khi ngủ, nhiều người còn có thói quen trùm chăn kín đầu. Tuy có vẻ đơn giản và giúp làm ấm cơ thể, nhưng thực tế, thói quen này lại tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Khi bạn trùm chăn kín đầu, không gian thở của bạn bị giới hạn, gây khó thở và ngạt thở, làm giảm lượng oxy trong không khí. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là não. Não thiếu oxy sẽ dẫn đến sự suy giảm trí nhớ, mệt mỏi và thậm chí tổn thương não bộ nghiêm trọng. Hành động này còn làm tăng mức carbon dioxide trong không khí, làm gia tăng nguy cơ bị đau đầu và mất trí nhớ. Đây là một thói quen cực kỳ nguy hiểm đối với sức khỏe não bộ.

Trong khi cơ thể cần thời gian nghỉ ngơi sau một ngày dài làm việc, não bộ của chúng ta cũng không kém phần quan trọng. Đôi khi, chúng ta quên rằng não luôn làm việc không ngừng nghỉ, từ những suy nghĩ, phân tích, cho đến xử lý cảm xúc, tất cả đều tiêu tốn năng lượng. Thật không công bằng khi chỉ chăm sóc thể chất mà bỏ quên sức khỏe tinh thần. Nhiều người khi đau đầu hay mệt mỏi mới nhận ra sự quá tải của não bộ, nhưng thường bỏ qua việc cung cấp dưỡng chất cần thiết cho nó. Não cũng cần bổ sung dinh dưỡng, nghỉ ngơi, giống như mọi bộ phận khác trong cơ thể. Để duy trì sức khỏe não bộ, ngoài việc luyện tập trí óc, chúng ta cần biết cách cho não nghỉ ngơi đúng lúc, đặc biệt khi cơ thể đang yếu như khi bị cảm cúm hay sốt. Hãy quan tâm đến não bộ bằng cách bổ sung thực phẩm và thuốc bổ não, để giữ cho bộ não luôn khỏe mạnh và sắc bén.

Trong nhịp sống hiện đại, con người ngày càng bận rộn đến mức không ít người bỏ qua bữa sáng – bữa ăn quan trọng nhất trong ngày. Sau một đêm dài cơ thể thiếu năng lượng, bữa sáng chính là thời điểm giúp bổ sung dinh dưỡng cần thiết để khởi động lại cơ thể. Tuy nhiên, nhiều người lại cho rằng ăn sáng không quan trọng và vô tình gây hại cho sức khỏe. Theo nghiên cứu của Soldsky, bỏ bữa sáng khiến lượng đường huyết giảm, làm rối loạn quá trình trao đổi chất và gây ảnh hưởng tiêu cực đến não bộ. Não không nhận đủ dinh dưỡng sẽ dễ dàng bị suy thoái và làm giảm khả năng hoạt động. Vì vậy, hãy hình thành thói quen ăn sáng đầy đủ và khoa học để giúp cơ thể và não bộ hoạt động khỏe mạnh, tỉnh táo trong cả ngày dài.

Hút thuốc lá, đặc biệt là thói quen phổ biến ở nam giới, đã trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Những người hút thuốc thậm chí tiêu thụ vài gói mỗi ngày, nhưng ít ai biết rằng hút thuốc có thể gây ra sự thoái hóa nghiêm trọng cho não bộ. Việc này có thể làm teo các dây thần kinh, suy giảm khả năng nhận thức, giảm trí nhớ và tác động tiêu cực đến khả năng tư duy. Thuốc lá ngăn cản việc cung cấp oxy và dưỡng chất cho não, dẫn đến tình trạng co rút não và thậm chí có thể gây bệnh Alzheimer. Hút thuốc lá còn làm giảm sự minh mẫn và sức mạnh tinh thần của não bộ.

Hơn nữa, những trẻ em có mẹ hút thuốc trong thai kỳ, hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động, thường sẽ có bộ não nhỏ hơn và có nguy cơ cao bị trầm cảm hơn so với những trẻ không bị phơi nhiễm. Để bảo vệ sức khỏe não bộ, việc từ bỏ thuốc lá là điều cần thiết.

Thiếu ngủ, hay tình trạng không ngủ đủ giấc, là một trong những nguyên nhân gây hại nghiêm trọng nhất cho sức khỏe, đặc biệt là với bộ não. Cơ thể chúng ta cần ít nhất 8 tiếng ngủ mỗi ngày để thực hiện những chức năng quan trọng mà không thể thực hiện vào các thời gian khác. Việc mất ngủ kéo dài sẽ khiến các tế bào não bị tổn thương, không được phục hồi. Ngủ không đủ giấc khiến não không được cung cấp đủ oxy và dưỡng chất, dẫn đến hậu quả là hệ thần kinh trung ương không được tái tạo. Thiếu ngủ thường xuyên có thể gây mệt mỏi toàn thân, giảm trí nhớ, khó tập trung, tâm trạng dễ thay đổi, phiền muộn, và thậm chí có thể dẫn đến thiếu máu não, tăng huyết áp, viêm cứng mạch máu, và các nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

Vì vậy, việc cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân để giảm căng thẳng là điều vô cùng quan trọng, giúp bảo vệ sức khỏe não bộ và thể chất lâu dài.