10 Áng tản văn xúc động nhất về miền ký ức xưa cũ

Trở về thăm giếng làng, ký ức tuổi thơ bỗng ùa về như dòng nước mát. Sinh ra nơi thôn dã, lớn lên cùng giếng nước, gốc đa, để rồi hồn quê thấm đẫm trong tim...

Nhớ những chiều hè rộn rã, lũ trẻ chúng tôi tụ tập bên giếng làng. Nào tắm mát, gánh nước, tưới cho những luống rau xanh mướt khát khao từng giọt nước ngọt lành. Giếng làng như trái tim của xóm, nơi mọi tin tức được trao đổi, mọi câu chuyện được kể lại. Sáng sớm tinh mơ, tiếng gánh nước rộn ràng; chiều về lại rộn tiếng cười giặt giũ, tâm tình...

Nghe các cụ kể, giếng xưa từng bị chiến tranh tàn phá. Khi hòa bình lập lại, dân làng chung tay xây lại hai giếng: một vuông, một tròn - như âm dương hòa hợp. Miệng giếng rộng hơn hai mét, với lũ trẻ chúng tôi là cả vũ trụ bao la. Cúi xuống hét thật to, nghe tiếng vọng xa xăm, bỗng thấy mình thật lớn lao...

Nước giếng không trong vắt nhưng mát lạnh kỳ diệu. Dù nắng hạn, giếng vẫn cần mẫn cho nước ngọt, nuôi sống cả làng. Sáng sớm tinh mơ, tiếng gàu nước va vào thành giếng vang xa. Lũ trẻ chúng tôi thường tranh nhau gánh nước, đôi khi làm rơi cả gàu xuống đáy. Thế là cùng nhau nghĩ cách vớt lên, ồn ào cả góc giếng...

Nhớ mãi đôi thùng gánh nước nhỏ mẹ đóng cho. Chiều chiều gánh nước về mà cứ dừng hoài bên lũy tre: nào chuồn chuồn đậu, nào trái chín, nào hương hoa dẻ thơm ngát... Ba mươi mét đường mà đi cả buổi. Nước trong thùng cứ vơi dần vì té ra ngoài, vì nghịch ngợm, nhưng lòng thì vui như hội...

Giờ đây, những đứa trẻ năm xưa đã phiêu bạt khắp phương trời. Mỗi lần trở về, đứng bên giếng làng lặng nhìn mặt nước phẳng lặng, lòng bỗng dâng lên nỗi nhớ khôn nguôi. Giếng giờ đã phủ rêu xanh, ít người lui tới. Nhưng trong ký ức tôi, tiếng nước giếng vẫn róc rách, tiếng cười trẻ thơ vẫn vang vọng...

Xa quê, lòng cứ thèm mùi rơm mới ấm nồng, thèm hơi mát từ giếng làng năm nào. Hồn quê vẫn đọng lại nơi đáy giếng, chờ ngày ta trở về tìm lại tuổi thơ...

Hoàng Thủy

Mẹ yêu dấu của con!

Con biết trái tim mẹ đang đau đớn vì quyết định của con. Một lời xin lỗi có lẽ chẳng đủ để xoa dịu, nhưng con vẫn muốn thốt lên từ tận đáy lòng.

Mẹ có thể tha thứ cho đứa con gái ích kỷ này không? Ngày con chọn rời xa vòng tay mẹ để theo đuổi ước mơ, con đã tự dối lòng rằng đó là điều cha mẹ mong muốn - thấy con được hạnh phúc. Nhưng con đâu ngờ mỗi sáng thức dậy, mẹ hụt hẫng khi không thấy bóng con nằm cuộn tròn như thuở nào. Tiếng cười ríu rít của con chim nhỏ ngày xưa giờ chỉ còn là ký ức...

Trời đông lạnh giá này, con lo cho đôi chân mẹ đau nhức. Có những chiều đứng tựa ban công, con thèm được hóa thành cánh chim bay về tổ ấm. Nhưng mẹ ơi, con phải vượt qua chặng đường này. Con muốn sống trọn tuổi xuân với những trải nghiệm, để tìm câu trả lời cho hành trình của chính mình.

Con nhớ những ngày mưa gió, được nép mình sau tấm lưng ấm áp của mẹ, nghe tiếng mưa rơi lộp độp trên tàu lá chuối. Giá như thời gian ngừng trôi, giá như con mãi là đứa trẻ ngây ngô năm ấy...

Trong giấc mơ, con vẫn thấy hình ảnh hai mẹ con trên cánh đồng chiều hoàng hôn. Bóng mẹ đi trước, bóng con theo sau, hòa làm một dưới ánh tà dương.

Mẹ ơi! Con nhớ mẹ khôn nguôi!

Tác giả: Trúc Xanh

Thuở ấu thơ của lũ trẻ xóm tôi ngày xưa, chong chóng là niềm vui giản dị mà say mê nhất. Chỉ cần vài nan tre mỏng, mảnh giấy màu hay lá dừa khéo đan, thêm chút khéo léo là có ngay món đồ chơi kỳ diệu. Gió thổi qua, chong chóng quay tít - cả bầu trời tuổi thơ như hóa thành vũ điệu rộn ràng.

Giờ đây giữa phố thị ồn ào, lòng tôi vẫn thường trở về với những chiều quê yên ả. Nơi ấy có tiếng chim hót đầu ngày, có bóng trâu no cỏ chiều về, và đặc biệt có những đứa trẻ đầu trần chân đất say sưa với chiếc chong chóng quay tít trước gió. Ký ức ấy đẹp như giấc mơ không bao giờ phai nhạt.

Tuổi thơ chúng tôi không có đồ chơi điện tử hiện đại. Mỗi món đồ chơi đều được tạo nên từ bàn tay khéo léo và trí tưởng tượng phong phú. Chiếc chong chóng đơn sơ ấy chính là cả một thế giới diệu kỳ, nơi ước mơ được chắp cánh cùng những vòng quay không ngừng nghỉ.

Tôi nhớ như in những chiều hè trên đồng cỏ, lũ trẻ chúng tôi nằm dài ngắm mây trời, tay giơ cao chiếc chong chóng nhỏ. Gió từ sông thổi vào mát rượi, làm những cánh giấy xoay tít tạo nên bản nhạc vi vút của tuổi thơ. Đó là thứ hạnh phúc giản dị mà sâu lắng, thứ niềm vui thuần khiết không gì đánh đổi được.

Nhìn những đứa trẻ thời nay cắm mặt vào điện thoại, ipad, lòng tôi chợt chùng xuống. Chúng có quá nhiều đồ chơi hiện đại nhưng lại thiếu đi khoảng trời tuổi thơ đúng nghĩa - nơi có đồng cỏ xanh, có gió mát, và có những chiếc chong chóng quay tít trước gió chiều. Tôi lo sợ một ngày kia, ký ức tuổi thơ của trẻ em sẽ chỉ còn là những màn hình vô hồn...

Tác giả: Nguyễn Hồng Minh

"Lúa chiêm còn ở trên non
Nghe tiếng sấm mẹ bồng con mà về"

Bầu trời bỗng sầm sập tối. Gió cuốn bụi mù mịt, hoa bèo tím dạt về góc ao. Tiếng sấm vang rền khiến mèo con, chó con vội nép vào lòng mẹ. Mưa đổ xuống như trút nước, tóe trắng xóa trên sân gạch đỏ. Lá sen cong mình đón nước, đồng lúa thì con gái rung rinh trong mưa. Em bé tôi hớn hở gấp thuyền giấy thả trôi, đôi mắt sáng ngời như đang dạo chơi trên đại dương.

Nhớ những trưa mưa tháng ba, lũ trẻ xóm tôi đội nón mê đi xét cá rô. Những con cá ngứa vảy nhảy lên đường bị xâu ngay vào cành tre. Bếp lửa bùng lên, mùi cá rô rán thơm phức quyện với khói rạ khiến lòng nao nao nhớ. Nhà nghèo thì nướng cá bằng que tre, thơm ngậy cùng lá chanh trong cái se lạnh của gió mưa.

Những ngày mưa gió, bố tôi thường mua cua rạm từ ông cất vó. Chị tôi khéo léo sơ chế, từng con cua mẩy được rán vàng ươm trong gạch đỏ au. Vị ngọt bùi của cua quyện với kinh giới xanh ngái - một hương vị đồng quê khó quên.

Giờ xa quê, lòng vẫn bâng khuâng nhớ tiếng ếch kêu đêm, nhớ bóng mẹ gầy trên cầu tre, nhớ nồi chạch kho tiêu thơm nức. Mưa ơi, xin mang về cho tôi những ký ức ngọt ngào thuở nào...

Lê Hà Ngân

Dừng chân trên con đường quê quen thuộc, ánh trăng vàng dịu trải mình trên mặt sông đêm, khiến những gợn sóng lấp lánh như dát vàng. Không gian yên ắng lạ thường, chỉ còn nghe tiếng gió từ sông thổi qua, mơn man mái tóc, khẽ chạm vào từng thớ da. Bất chợt, từ ngôi nhà thấp thoáng sau rặng cây bên bờ sông, vọng ra giai điệu xưa cũ - khúc nhạc đồng vọng từ miền ký ức, khiến bước chân tôi như dính chặt vào mặt đất. Ôi! Những thanh âm thuở nào ùa về, đánh thức cả trời kỷ niệm trong tôi. Giá như thời gian cho phép, tôi sẽ chọn quay về khoảnh khắc đẹp nhất ấy - những ngày tháng cùng nhau luyện tập say mê cho hội diễn văn nghệ học sinh - sinh viên.

Tuổi trẻ qua đi mới thấm thía hết vẻ đẹp của nó. Dù không hối tiếc vì đã sống trọn vẹn thanh xuân, nhưng những hình ảnh ngọt ngào ấy vẫn mãi khắc sâu trong tim. Có những ký ức dù thời gian trôi qua vẫn tươi nguyên như vừa mới hôm qua, khiến lòng luôn khắc khoải mong được sống lại dù chỉ trong giấc mơ ngắn ngủi.

Nhớ làm sao những buổi chiều cuối thu se lạnh, khi chúng tôi - những chàng trai, cô gái đam mê nghệ thuật - cùng nhau tập luyện dưới sự hướng dẫn của thầy cô. Tiếng hát trong trẻo vang lên từ tầng ba, hòa cùng sắc xám bàng bạc của trời chiều:

'Một chiều đi trên con đường này/Hoa điệp vàng trải dưới chân tôi...'

Những gương mặt rạng ngời, những cái đầu lắc lư theo điệu nhạc, tất cả như đắm chìm trong thế giới riêng đầy mộng mơ. Thanh âm ấy lan tỏa khắp khu vườn, quyện cùng hương hoa sữa, hòa vào làn gió nhẹ mặt hồ.

Đặc biệt nhất là hình ảnh cô bạn nhỏ với giọng hát cao vút như chim họa mi. Mỗi khi cất lên ca khúc 'Tuổi đời mênh mông' của Trịnh Công Sơn, cách bạn chuyển giọng từ trưởng sang thứ khiến ai nấy đều xúc động. Đôi mắt to tròn thơ ngây, nụ cười tươi tắn cùng giọng hát ngọt ngào ấy mãi là hình ảnh đẹp nhất trong ký ức tôi.

Những thanh âm ngày ấy đã nuôi dưỡng tâm hồn chúng tôi, trở thành hành trang quý giá cho tuổi trẻ. Để giờ đây, mỗi khi nghe lại những giai điệu xưa, lòng lại bồi hồi nhớ về một thời đã xa...

Tuan Pham

Có những nẻo đường như sợi chỉ đỏ xuyên suốt ký ức, dẫn ta về miền tuổi thơ diệu kỳ. Con đường đất ngày ấy giờ chỉ còn trong hoài niệm - nơi in dấu chân trần của mẹ gánh khoai sắn, của cha trồng hoa mỗi sớm, của chị em chúng tôi í ới gọi nhau đi quét lá tre.

Nhớ nhất con đường mòn quanh co dẫn ra cồn Cu Thị, nơi ba chị em sau giờ học lại cùng nhau đào những củ khoai trắng ngần - bữa cơm nghèo mà ấm áp tình thân. Nhớ con đường lầy lội ngày mưa, nơi lũ trẻ làng tôi bám đất mà đi, bám trường mà học, ấp ủ giấc mơ vượt khỏi lũy tre làng.

Con đường ấy chứng kiến bao kỷ niệm: những chiều đông giá rét em trai vội vã chạy về khi nghe tin chị gái học xa trở lại, gánh cỏ tuột mấy lần cũng mặc; những trưa hè oi ả cùng bạn bè quét lá tre về đun nấu, tiếng cười vang khắp bờ tre xào xạc.

Giờ đây, dù những con đường bê tông rộng thênh thang dẫn lối, tôi vẫn khắc khoải tìm về con đường đất năm xưa - con đường chở đầy yêu thương của mẹ cha, ấm áp tình bè bạn, thầy cô. Nơi ấy còn nguyên vẹn một miền ký ức thiêng liêng...

Xoan Vương

Giờ đây đã là sinh viên năm hai Đại học Sư phạm, nhưng mỗi lần về quê, gặp lại bạn bè cũ, bao ký ức ùa về. Nhớ hình ảnh cô học trò nhỏ ngày nào với mái tóc dài, áo trắng tinh khôi dưới mái trường Long Xuyên - cô gái yêu nét dịu dàng của tà áo dài, say mê màu trắng bụi phấn để rồi chọn con đường gieo chữ.

Thuở ấy, trái tim cô gái chưa từng rung động vườn trường, chưa biết đến những xao xuyến tuổi học trò. Nhưng bù lại, có những sớm mùa đông lạnh giá cùng mẹ dậy sớm bán bún, tiếng cười vang trong bếp lửa hồng. Có những chiều mưa vẫn hăm hở đạp xe đến trường, mắt long lanh ngắm cầu vồng sau mưa.

Rồi thời gian trôi, cô gái ngây thơ ấy giờ đã biết đến những tổn thương đầu đời. Biết nuối tiếc những bữa cơm gia đình đầm ấm ngày xưa, khi còn đủ cả cha lẫn mẹ. Nhưng cũng đủ mạnh mẽ để nhận ra: hạnh phúc không phải là níu kéo những điều không còn nguyên vẹn.

Giờ đây, dù đôi mắt không còn trong veo như thuở nào, trái tim cô vẫn ấp ủ những ước mơ. Vẫn bước tiếp trên con đường mình đã chọn, mang theo hành trang là cả một trời kỷ niệm đẹp về cô gái nhỏ ngày xưa...

Jenny Pham

Trong những phút giây mệt mỏi hay hạnh phúc, tôi luôn tìm về với hương vị quê xưa - thứ hương vị đặc biệt chỉ miền quê mới có, thứ làm dịu mát tâm hồn và đánh thức bao ký ức đẹp. Đó là mùi rơm rạ vàng ươm dưới nắng, mùi phù sa ngai ngái của dòng sông Luộc, hương hoa cau dịu dàng mỗi sớm mai.

Tôi nhớ như in những buổi sáng mùa đông được bà nướng khoai thơm phức, mùi khói bếp cay nồng quyện với hơi sương. Nhớ tiếng chim hót ngoài vườn, tiếng gà con chiếp chiếp gọi mẹ. Nhớ cảm giác ấm áp khi được bà vỗ về trong những đêm đông gió bấc ào ào thổi qua khe liếp.

Quê hương ấy còn in đậm trong tôi hình ảnh những trưa hè êm ả, hương sen thoang thoảng giữa hồ, tiếng diều vi vu trên triền đê. Những ngày theo ông ra đồng, chân lấm bùn non, những chiều mót khoai ngửi mùi đất nồng nàn.

Giờ đây, giữa phố thị ồn ào, tôi khát khao được trở về làm cậu bé ngày xưa - được thả diều trên đồng, bắt cào cào trong nắng, nghễu nghện trên lưng trâu. Để một lần nữa được hít hà mùi quê đặc biệt ấy, mùi của yêu thương, của những ngày tháng bình yên nhất đời.

Quê hương ơi, nơi ấy có vầng trăng sáng nhất, có tiếng côn trùng rả rích đêm khuya, có tất cả những gì thuần khiết nhất nuôi dưỡng tâm hồn tôi...

Lê Minh

Tiếng chim ríu rít cùng làn gió xôn xao đánh thức ký ức về ngôi nhà xưa - nơi cất giữ tuổi thơ tôi với những đêm trăng vàng xuyên qua kẽ lá, nơi cậu bé ngày nào mơ mộng về thế giới đầy màu sắc như trong cổ tích.

Ngôi nhà ấy, dù nhỏ bé nhưng chứa đựng cả bầu trời kỷ niệm: tiếng khóc chào đời, lời ru ngọt ngào của mẹ, tiếng bi bô của các em thơ. Là mùi cơm nóng mỗi chiều quây quần, là giàn mướp hoa vàng rung rinh cánh bướm, là rặng cúc tần xanh mát dịu dàng.

Giờ đây, khi trở về, tôi thấy ngôi nhà im lìm hơn. Dấu chân mẹ đã chậm lại, đôi mắt đã mờ đi. Những bữa cơm đạm bạc ngày xưa - rau muống luộc với cà muối, canh chua lá me - giờ trở thành món quà vô giá. Ngôi nhà vẫn đó nhưng đã vắng bóng cha, tiếng cười giòn tan ngày nào giờ chỉ còn vang vọng trong ký ức...

Lê Minh

"...Bờ ao đom đóm chập chờn
Trong leo lẻo những vui buồn xa xôi..."
Nguyễn Duy

Thuở ấy, đường làng rợp bóng tre xanh, những dây tơ hồng vàng nhạt rủ mềm trên hàng ô rô - loài cây gắn liền với bao trò chơi tuổi thơ. Từ những chiếc vòng ngộ nghĩnh kết bằng hoa, trò thổi bong bóng bằng nhựa ô rô lấp lánh bảy sắc, đến món hạt ô rô rang thơm bùi khó quên.

Ngày ấy, bướm trắng bướm vàng bay rợp trời. Lũ trẻ chúng tôi đuổi bắt bằng cành táo xanh, bắt đom đóm nhốt vào vỏ trứng làm đèn lồng lập lòe trong đêm. Một thời vô lo vô nghĩ, chỉ biết đến thiên đường của những trưa hè hái hoa bắt bướm.

Giờ đây, quê hương đã khác. Đường bê tông thay đường đất, tường cao thay hàng rào xanh mướt. No đủ hơn nhưng mất đi cái hồn quê thuở nào. Những món ăn dân dã ngày xưa giờ thành xa xỉ, trẻ con mải mê với điện thoại thay vì những trò chơi dân dã.

May thay, vẫn còn đó bờ ao với đom đóm chập chờn, những bông hoa tím mỏng manh bên lối đi. Và trên hết, vẫn còn mẹ - bến đỗ bình yên nhất đời người...

Vy Doãn Thị