10 Áng văn xuôi đẹp nhất về sắc tím hoa xoan

Ai từng đọc Nguyễn Bính hẳn không quên những vần thơ: 'Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay/Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy...'. Hoa xoan - loài hoa của tự do, chẳng thể giam mình trong bình pha lê. Mỗi độ xuân tàn, sắc tím hoa xoan lại thắp lên bao ký ức miền quê Bắc Bộ.

Cây xoan như người bạn thân của làng quê, chỉ sau lũy tre làng. Dáng đứng thẳng tắp, lớn nhanh như thổi, chục năm đã thành gỗ quý. Gỗ xoan ngâm bùn vài mùa thì cứng như thép, chẳng mối mọt nào xâm phạm. Những ngôi nhà gỗ xoan vẫn là niềm kiêu hãnh của chủ nhân, với hệ kèo cột chạm trổ tinh xảo, lắp ghép khít khao chẳng cần đến chiếc đinh nào.

Xuân về, khi cái lạnh nàng Bân vừa đi qua, hoa xoan bung nở như những đám mây tím bồng bềnh. Từng chùm hoa nhỏ xinh đung đưa trong gió, rắc xuống mặt đất những cánh hoa li ti. Hương hoa thoảng nhẹ, đủ để lòng người xao xuyến. Đứng dưới tán hoa xoan, ta như được giao hòa cùng đất trời, hít căng lồng ngực cái hương vị thuần khiết của quê hương.

Lạ thay, sâu bọ chẳng dám bén mảng đến cây xoan. Lá xoan với mùi hăng đặc trưng từng được dân gian dùng làm thuốc trừ sâu tự nhiên. Quả xoan tròn xinh từng là món đồ chơi của lũ trẻ, và là thức quà yêu thích của những chú chào mào. Chim ăn quả rồi gieo hạt khắp nơi, để rồi mùa sau, những mầm xoan non lại nhú lên như lời hẹn với mùa xuân tới. Biết đâu trong đó, có cây sẽ trở thành 'nghệ nhân' vẽ lên bầu trời những đám mây hoa tím ngắt sau hai mươi năm nữa...

Nguyễn Xuân Hòa

“Hương quê” – đó là bản giao hưởng của những mùi hương đồng nội: hương lúa chín ngào ngạt trên cánh đồng vàng óng, mùi cỏ non mơn man trong làn gió nhẹ, hương ẩm mốc của mái nhà tranh lâu năm, mùi đất đai phì nhiêu sau cơn mưa đầu mùa...

Về làng quê Bắc Bộ những năm 60, nơi cây xoan mọc thành rừng, lá xanh um góc vườn, bờ ao. Gỗ xoan đắng – báu vật của nhà nông, không mối mọt nào xâm phạm. Mùa xuân đến, từ những cành khẳng khiu, hoa xoan bung nở thành biển tím ngát trời, hương thoang thoảng quyện cùng hương bưởi nồng nàn, hương cau thanh khiết, tạo nên bức tranh xuân đắm say lòng người.

Nhớ những hàng rào ô rô gai góc với bông hoa trắng tinh khôi ẩn mình, những bụi duối xù xì bỗng bừng sáng với chùm hoa li ti như sao trời. Quả duối chín vàng – món quà ngọt ngào của tuổi thơ. Và đêm hè, hương thiên lí nồng nàn quấn quýt dưới ánh trăng vàng, thứ “dạ lí hương” làm say đắm biết bao tâm hồn.

Hương quê còn là mùi rơm rạ thơm nồng mùa gặt, là khói bồ kết quyện trong tóc mẹ, là hương nếp mới trong từng chiếc bánh chưng xanh. Tất cả tạo nên bản sắc riêng của làng quê Việt – nơi lưu giữ hồn quê thuần khiết trong từng hương vị giản dị.

Lê Hữu Tỉnh

Tháng Ba về mang theo màn mưa bụi phủ lên những tán xoan tím ngắt. Sắc hoa ấy như gieo vào lòng người bao nỗi niềm khó tả...

Cây xoan - biểu tượng của sức sống bền bỉ. Qua mùa đông trơ trụi, xuân sang bỗng bừng lên sức sống mãnh liệt. Những chùm hoa tím dịu nở rộ, phủ kín tán cây như tấm voan mỏng che nửa bầu trời.

Cánh hoa mỏng manh như lụa, rung rinh trong gió tạo nên những cơn mưa hoa lãng đãng. Những vần thơ Nguyễn Bính bỗng hiện về: 'Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay/Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy...'. Phải chăng mỗi cánh hoa rơi là một nỗi niềm thương nhớ?

Hương hoa không nồng mà dịu dàng, thoảng qua như hơi thở của đất trời. Dạo bước dưới tán xoan ngoại thành Hà Nội, lòng người chợt lắng lại, tìm về những phút giây an nhiên hiếm hoi.

Nhớ thuở học trò, những chiều lang thang trên phố Bưởi, Hoàng Hoa Thám, hít hà hương xoan trong gió. Lũ bạn trai thường hái trộm cành hoa tím tặng bạn gái - món quà giản dị mà theo năm tháng vẫn nguyên vẹn trong ký ức.

Hoa xoan đến rồi đi vội vã, như những mối tình đầu chóng phai. Nhà thơ Khải Nguyên từng viết: 'Tháng Ba rồi, em có nhớ anh không?/ Hoa xoan tím làm khoảng trời cũng tím...'. Câu hỏi cứ vang mãi trong thinh không, dù người xưa đã xa...

Dẫu biết cuộc đời vô thường, nhưng mỗi độ hoa xoan nở, lòng người lại rưng rưng nhớ về một thuở đã xa...

Bài Vy Anh

Cây xoan đứng sừng sững như người lính gác của làng quê, chỉ khi đủ năm tháng mới trổ hoa. Tháng hai về, từ những cành khẳng khiu bỗng bật lên những chùm hoa tím nhạt - vẻ đẹp giản dị mà ám ảnh khôn nguôi.

Hoa xoan chẳng bao giờ xuất hiện trong bình pha lê, cũng chẳng làm quà tặng. Hương hoa thoảng qua chẳng đủ làm người ta xuýt xoa, nhưng lại đọng lại nỗi nhớ dai dẳng. Loài hoa ấy lặng lẽ sinh ra rồi lặng lẽ rụng xuống, hòa mình vào mưa xuân, phủ tím những sân nhà, mái ngói.

Giữa tiết trời tháng Ba se lạnh, hoa xoan rơi từng cánh nhỏ như những giọt mưa xuân. Ông tôi bảo: "Hoa xoan là bản giao hưởng của ba mùa". Ngắm những cánh hoa rơi "lớp lớp", ta như nghe thấy tiếng cuốc gọi hè ẩn trong cái lạnh cuối xuân.

Xa quê đã mấy năm, phố thị không có hoa xoan. Những đóa hồng, huệ kiêu sa trong cửa hàng hoa chẳng thể nào thay thế được sắc tím dân dã ấy. Màu hoa xoan không rực rỡ, chỉ một màu tím dịu dàng đủ làm nao lòng.

Mỗi độ xuân về, hoa xoan lại trải thảm tím trên đường làng, in bóng xuống mặt ao tĩnh lặng. Tuổi thơ tôi gắn liền với màu tím ấy - màu áo các cô gái quê, màu của những giấc mơ thuở nào.

Đêm thành phố ngập hương hoa sữa, nhưng tôi vẫn thèm cái mùi hăng hắc đặc trưng của hoa xoan. Từng cánh hoa rơi trong ký ức như thì thầm: "Tháng ba về rồi đó...".

Lê Văn Huân

Sắc tím hoa xoan - màu của thủy chung, của những thiếu nữ Huế dịu dàng, và với tôi, đó là màu của kỷ niệm tuổi thơ. Mỗi độ tháng Ba về, làng quê tôi lại ngập tràn sắc tím khiêm nhường của loài hoa bé nhỏ năm cánh trắng điểm nhụy tím. Hoa không kiêu sa nhưng đọng lại nỗi nhớ khôn nguôi.

Tôi vẫn thuộc lòng bài thơ 'Hoa xoan' trong sách Tập đọc ngày nhỏ: 'Hoa xoan nở tím ngọt ngào/Gió đưa từng cánh đậu vào sách em'. Những cơn mưa xuân lất phất làm rung rinh những chùm hoa tím, tạo nên bức tranh quê mộc mạc mà say lòng.

Hoa xoan trong thơ Nguyễn Bính gắn với mối tình dang dở: 'Bữa ấy mưa xuân đã ngại bay/Hoa xoan đã nát dưới chân giày'. Phải chăng đó là nỗi xót xa cho duyên phận lỡ làng?

Quả xoan không chỉ là thước đo vẻ đẹp 'mặt trái xoan', mà còn là món đồ chơi tuổi thơ với trò bắn súng 'phốc'. Lũ trẻ chúng tôi từng say mê trò chơi ấy, dùng quả xoan làm đạn, tiếng nổ 'đốp' giòn tan.

Nhớ mãi cô hàng xóm tên Xoan - cái tên mộc mạc như chính con người em. Giờ em đã lên phố, đổi tên thành Diễm Hương, bỏ lại sau lũy tre làng những cái tên giản dị: Xoan, Mận, Hồng...

Trên đường đi làm, bắt gặp cây xoan cuối cùng nở hoa, ký ức ùa về. Tôi yêu hoa xoan - loài hoa của miền ký ức, của tuổi thơ tôi.

Trần Trung

Con ngõ nhỏ quanh co với hai bờ tường gạch cũ phủ rêu xanh. Tôi bước nhẹ trên thảm hoa xoan tím rụng - những cánh hoa li ti mỏng manh nghiêng mình giữa lối đi. Một làn gió thoảng, muôn cánh hoa bay lả tả như màn mưa xuân tím ngắt.

Cây xoan (hay thầu đâu) là nhân chứng tuổi thơ tôi. Những quả xoan xanh nhỏ từng là viên đạn trong trò chơi bắn ná, là món đồ hàng của lũ trẻ. Chúng tôi thường ngồi dưới gốc xoan già, kết hoa thành vòng chơi trò cô dâu chú rể.

Hoa xoan năm cánh tím nhạt, nhụy tím sẫm, tỏa hương dịu nhẹ mà đằm thắm. Sắc hoa khiêm nhường nhưng khi kết thành chùm lại kiêu sa lạ thường, tựa nét duyên thầm kín của thiếu nữ mới biết yêu.

Truyền thuyết kể rằng xoan là hiện thân của cô gái đợi chờ người yêu không trở về. Tình yêu thủy chung ấy hóa thành những chùm quả độc, còn nỗi nhớ gửi vào sắc tím hoa xoan. Mỗi độ xuân về, hoa lại nở rồi tàn phai như lời nhắn gửi của một mối tình dang dở.

Giờ đây, tôi chỉ ước được một lần trở lại dưới gốc xoan xưa, để hoa rơi trên vai, hít hà hương xuân cuối mùa, tìm lại chút ngây ngô của thuở ấu thơ. Về nơi có bờ tường rêu phủ, nhặt chiếc vòng hoa xoan năm cũ, và yêu thêm lần nữa sắc tím dịu dàng ấy.

Trần Hiền

Khi đồng lúa xanh mướt và cỏ non thèm khát cơn mưa, hoa xoan bắt đầu thả hương vào gió. Những cánh hoa tím dịu dàng ấy đã đi vào thơ Nguyễn Bính: 'Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay/Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy' - khiến lòng người xao xuyến khôn nguôi.

Xuân Bắc Bộ là mưa bụi bay, là ong bướm xôn xao, là cánh én chao nghiêng. Nhưng hai mùa xuân qua, khi dịch bệnh tràn về, dường như xuân đất trời và xuân lòng người đã cách xa. Lễ hội ngưng lại, nụ hôn giãn cách, chỉ còn lại nỗi nhớ về những sắc hoa ngày cũ.

Rồi 'mùa xuân đầu tiên' cũng trở lại, bắt đầu từ giọt nước mắt hạnh phúc trên vai áo người lính. Như mầm xanh vừa nhú, như nốt nhạc đầu tiên của bản hòa ca mùa xuân.

Nhìn qua khung cửa, tôi thấy cô thôn nữ đứng dưới tán xoan, mắt hướng về cánh đồng xa tít. Cô đang nghĩ gì? Chỉ có những cành xoan kia mới biết. Tiếng hát vang lên: 'Rồi dặt dìu mùa xuân theo én về' - giai điệu của mùa xuân vĩnh cửu trong tâm hồn Việt.

Sưu tầm

Xuân về mang theo nắng ấm và lộc biếc, cùng hương đồng nội quyện trong gió. Nhưng trong tôi vẫn đợi chờ một loài hoa đặc biệt - hoa xoan (hay thầu đâu, sầu đông) - loài hoa bình dị mà gợi bao nỗi nhớ.

Quê tôi trồng nhiều xoan, những hàng cây thẳng tắp như muốn chạm trời. Mùa đông, cành xoan khẳng khiu trơ trụi, nhưng xuân sang lại bừng lên sức sống mãnh liệt. Rồi đến ngày những chùm hoa tím nhỏ xinh nở rộ, năm cánh mỏng manh điểm trắng, khiến lòng người ngẩn ngơ.

Hoa xoan nhanh nở cũng mau tàn. Cánh hoa rơi dệt thảm tím khắp sân vườn, gợi nhớ hình ảnh Lâm Đại Ngọc tiễn biệt cánh hoa trong Hồng Lâu Mộng. Phải chăng ta yêu hoa bởi coi hoa như tri kỷ?

Tuổi thơ tôi gắn liền với hoa xoan - từ những bó hoa cài tóc, trò chơi dưới tán lá, đến nước tắm từ lá xoan trị rôm sảy. Giờ đây, những hàng xoan xưa đã thưa vắng, chỉ còn vài cây trong vườn, nhưng sắc tím ấy vẫn mãi khắc sâu trong ký ức.

Mỗi độ xuân về, hoa xoan lại nở, gợi nhớ những đêm trăng hẹn hò, những lời thề trao nhau dưới tán hoa tím. Tháng ba lại về, hoa rơi tím ngõ, như bài thơ cũ chưa bao giờ phai:

Em vẫn nhớ màu hoa xoan tím
Lắc rắc rơi trên những nẻo đường làng...

Đặng Nhã

Tháng hai về, ngõ nhỏ quê tôi ngập tràn sắc tím hoa xoan. Từ thuở còn thơ, tôi đã yêu loài hoa ấy bằng một tình yêu trong trẻo, đến nỗi mỗi lần mẹ bảo quét sân lại ngập ngừng tiếc nuối thảm hoa rơi. Cha dịu dàng bảo: "Hoa rụng rồi lại nở, ngõ nhà mình lúc nào chẳng tím ngát".

Hoa xoan - loài hoa của tháng giêng hai, ngắn ngủi mà đằm sâu. Từng cánh hoa mỏng manh phớt tím như má thiếu nữ, e ấp sau tán lá non. Cây xoan biết thay áo mới, bỏ lại sau lưng mùa đông trơ trụi để khoác lên mình sức sống xuân thì.

Hoa xoan gợi nhớ những bữa cơm giáp hạt, hình ảnh mẹ ngồi bên chén nước chè đắng, cha thương nhìn đàn con mà quên điếu thuốc trên môi. Sắc tím ấy còn in dấu ngày chị theo chồng, bỏ lại sau lưng ngõ nhỏ và chùm hoa xoan rưng rưng.

Giữa phố thị xa lạ, bất chợt gặp lại sắc hoa xưa, tim tôi vỡ òa. Hóa ra, màu tím thủy chung ấy vẫn luôn đậm sâu trong ký ức, như tình yêu quê hương không bao giờ phai nhạt.

Thanh Nguyễn

Sáng sớm mở cửa, tôi choáng ngợp trước khung trời tím ngắt hoa xoan đầu ngõ. Từng chùm hoa li ti phớt tím, cánh mỏng như lụa, khiến lòng bỗng dâng lên nỗi bâng khuâng khó tả. Câu thơ Nguyễn Bính bất chợt vang lên: 'Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay/Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy' - như khúc nhạc lòng của mùa xuân.

Nhớ ngày bé, những vòng hoa xoan đội đầu của lũ trẻ con gái chúng tôi, đơn sơ mà rạng rỡ cả tuổi thơ. Giờ đây, giữa làng quê đổi mới, chỉ còn thưa thớt vài cây xoan như chứng nhân của một thời đã xa.

Hoa xoan - loài hoa của sự kiên cường, không kén đất chọn nơi, vẫn lặng lẽ tỏa hương giữa đời thường. Mỗi cơn gió xuân thoảng qua lại mang theo những cánh hoa mong manh, phủ tím lối đi, vương trên tóc người, giăng mắc cả trời nhung nhớ.

Sắc xoan dịu dàng như chính tâm hồn người quê tôi - mộc mạc mà sâu lắng. Mỗi độ xuân về, hoa lại nở, lòng lại bồi hồi trước vẻ đẹp giản dị mà đầy ám ảnh ấy.

Đoàn Thị Hạnh