10 bài thơ đặc sắc nhất của thi sĩ Lý Thương Ẩn

Đăng Lạc Du nguyên
Chiều tà lòng chẳng nhẹ
Xe ngựa lướt miền xưa
Một trời hoàng hôn rực rỡ
Chỉ tiếc đã sắp trưa tàn.

Dịch nghĩa
Lúc chiều buông, lòng không vui
Ngồi xe đi lên vùng đất cổ
Ánh chiều đẹp lộng lẫy khôn cùng
Nhưng cũng là khi ngày sắp tàn.

Lạc Du nguyên: Một điểm du ngoạn nổi tiếng tại thành Trường An.

Lạc hoa
Bạn đã rời nơi lầu cao vắng lặng
Hoa vườn nhỏ cuồng loạn bay rơi
Lối quanh co lưa thưa từng cánh
Nghiêng bóng chiều như tiễn xa xôi
Chưa đành lòng quét tàn nhụy úa
Mắt đau đáu mong bóng hình ai
Lòng thơm ngát vẫn về nơi xuân cũ
Đọng lại rồi chỉ áo đẫm phai.

Dịch nghĩa
Khách từ trên lầu cao đã rời đi
Hoa trong vườn nhỏ tung bay rối loạn
Trên con đường quanh co lác đác cánh hoa
Ánh tà dương nghiêng nghiêng như tiễn biệt
Chưa nỡ quét sạch vì còn thương tiếc
Nhìn theo chỉ mong người quay trở lại
Tấm lòng thơm ngát vẫn hướng về mùa xuân đã cạn
Chỉ còn lại là tà áo đẫm lệ sầu.

Dạ vũ ký bắc
Người hỏi ngày về, hẹn chưa thành câu,
Mưa đêm Ba sơn ngập ao thu sâu.
Khi nào cùng soi đèn bên cửa sổ tây,
Cùng nhắc chuyện mưa đêm nơi núi lặng sầu.

Dịch nghĩa
Người ấy hỏi bao giờ trở lại, nhưng vẫn chưa hứa được ngày,
Mưa đêm ở núi Ba làm nước dâng đầy ao thu.
Ước gì có thể ngồi bên nhau bên cửa sổ phía tây, cắt tỉa ngọn đèn,
Để kể nhau nghe về đêm mưa thấm lạnh nơi núi Ba khi xưa.

Chú thích: Có bản ghi nhan đề là Dạ vũ ký nội (Đêm mưa gửi người vợ nơi xa).

Điệp kỳ 2
Làn mi cong, rèm thêu nhẹ mở,
Bích Ngọc qua, đài ngọc ánh thu.
Hỏi chim phượng đậu trên trâm biếc,
Mùi hương kia vì ai trở về?

Bản dịch của Trần Đông Phong:
Vén rèm thêu vẽ nốt mi dài,
Bích Ngọc dọn đài ngọc trắng thay.
Hỏi phượng trên thoa thoa ánh biếc,
Cổ thơm chẳng biết vì ai quay.

Điệp kỳ 1
Mới ghé qua vườn nhỏ,
Cửa ngọc liền kề bên.
Sợ rằng hương phai nhạt,Chỉ thấy sương che phủ,
Gió nghiêng chẳng thấy quen.
Đôi én quay đầu lượn,
Lợi thế, vụt vào rèm.

Bản dịch của Trần Đông Phong
Vừa qua vườn uyển nhỏ
Cửa hậu cung liền bên
Xa sợ bụi thơm dứt
Nhẹ lo phấn đẹp tan
Phòng sương trắng chỉ biết
Ngược gió xiên không nhìn
Đôi yến quay đầu lượn
Thừa cơ vào cửa ren.

Tặng ca kỹ kỳ 1
Như ý trong veo, vòng ngọc nối,
Thành Thái chẳng mờ nét giai nhân.
Má hồng anh đào pha tuyết trắng,
Tiếng hát Dương Quan đứt đoạn hồn.

Bản dịch của Trần Đông Phong

Như Ý sáng trong, vòng ngọc liền
Thái Thành chẳng ngại kém dung nhan
Anh đào ngậm tuyết trắng hơi đỏ
Tiếng hát Dương Quan khiến đoạn tràng.

Dương liễu chi kỳ 3
Nhành dưa vươn nhẹ theo chiều gió,
Ngọc bích lạnh tan, quyện hương xưa.
Đông Lăng dưa ngũ sắc rực rỡ,
Chỉ e cắn nhẹ, hương thơm tan.

Bản dịch của Trần Đông Phong
Dưa ngon đẹp ngọt nhánh vươn dài
Vỏ ngọc xanh băng nước mát tươi
Dưa giống Đông Lăng năm sắc đủ
Ghé răng chẳng nỡ đượm thơm mùi.

Vô đề (Tương kiến thì nan biệt diệc nan)
Gặp nhau đã khó, chia xa càng khôn nguôi,
Gió xuân yếu ớt, trăm hoa rũ tàn phai.
Tằm xuân nhả tơ cho đến phút lìa đời,
Nến rơi lệ mãi cho đến khi thành tro bụi.
Sáng soi gương buồn tóc mây phai màu xưa cũ,
Đêm ngâm thơ lạnh lẽo ánh trăng mờ.
Đường đến Bồng Lai dẫu chẳng xa vời vợi,
Chim xanh ơi, có thấu nỗi đợi chờ?

Dịch nghĩa
Gặp gỡ nhau đã khó, chia lìa nhau lại càng khó,
Gió xuân không đủ sức, để trăm hoa tàn úa.
Tằm xuân đến chết mới nhả hết tơ,
Ngọn nến thành tro mới khô nước mắt.
Sớm mai soi gương, buồn cho tóc mây đã thay đổi,
Ngâm thơ ban đêm chợt nhận ra ánh trăng lạnh lẽo.
Đường từ đây tới Bồng Lai dù không xa,
Chim xanh hãy vì ta mà ân cần thăm dò tin tức.

Cẩm sắt
Đàn gấm năm mươi dây, cớ chi buồn vương vấn,
Mỗi dây, mỗi phím gợi bóng dáng tuổi hoa niên.
Trang Chu trong mộng hóa thân thành bướm trắng,
Xuân lòng vua Thục gửi gắm tiếng Đỗ Quyên.
Trăng soi biển cả, lệ ngọc rơi thầm lặng,
Lam Điền nắng ấm, khói sương từ ngọc sinh.
Tình yêu ấy giờ chỉ còn trong ký ức,
Chỉ biết thời gian xưa đã hóa mộng tan hình.

Dịch nghĩa
Đàn gấm chẳng vì cớ chi mà có năm mươi dây
Mỗi dây mỗi trụ đều gợi nhớ đến thời tuổi trẻ
Trang Chu buổi sáng nằm mộng thành bươm bướm
Lòng xuân của vua Thục đế gửi vào chim Đỗ Quyên
Trăng chiếu sáng trên mặt biển xanh, châu rơi lệ
Ánh nắng ấm áp chiếu vào hạt ngọc Lam Điền sinh ra khói
Tình này đã sớm trở thành nỗi nhớ nhung về dĩ vãng
Cho đến bây giờ chỉ còn lại nỗi đau thương.

Vô đề (Tạc dạ tinh thần tạc dạ phong)
Đêm qua sao rực sáng trời cao,
Gió đêm thổi mạnh qua lầu họa cùng nhà quế.
Thân ta không có đôi cánh phượng vũ kiêu sa,
Nhưng lòng mình mang theo linh hồn cảm thông.
Ngồi xa nhau trò chơi móc câu xuân rượu ấm,
Dấu móc câu bên ánh nến hồng lung linh.
Nghe trống thúc giục gọi quan về,
Ngựa phi lan đài như cỏ bồng bềnh trôi.

Dịch nghĩa
Đêm qua sao đầy trời, đêm qua gió nổi,
Bên tây lầu hoạ, phía đông nhà quế.
Thân ta không có đôi cánh phượng lộng lẫy bay cao,
Nhưng trong lòng có điểm sừng tê để cảm thông.
Ngồi xa nhau chơi trò giấu móc câu cùng chén rượu xuân ấm áp,
Phân tổ chỉ chỗ giấu móc câu dưới ánh nến hồng.
Ôi, nghe tiếng trống giục đi việc quan,
Ruổi ngựa tới lan đài như ngọn cỏ bồng.