10 Bài văn mẫu cảm nhận sâu sắc nhất về tình cha con trong tác phẩm "Nói với con" - Y Phương (Dành cho học sinh lớp 9)

Tình cha ấm áp tựa nắng mai
Dịu dàng như suối ngọt đầu nguồn
Trọn đời vì con lặn lội
Nghĩa tình sâu nặng khôn vơi
Cha ơi, người cha kính yêu...
(Tình cha)

Tình cảm gia đình, đặc biệt là tình phụ tử, luôn là mạch nguồn cảm hứng bất tận trong thi ca. Y Phương - nhà thơ dân tộc Tày, qua tác phẩm "Nói với con" (1980), đã khéo léo mượn lời tâm tình của người cha để bày tỏ tình yêu thương vô bờ dành cho con: sự che chở, nâng đỡ và mong mỏi con trưởng thành. Bài thơ là hành trình cảm xúc từ tình cảm gia đình thiêng liêng mở rộng ra tình yêu quê hương, nguồn cội, nâng lên thành triết lý sống sâu sắc.

Khúc dạo đầu, người cha nhẹ nhàng nhắc con nhớ về cội nguồn sinh dưỡng - nơi con được nuôi lớn bởi tình yêu của cha mẹ và quê hương:

"Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười"

Những hình ảnh giản dị mà gợi cảm đã tái hiện sinh động khoảnh khắc con thơ chập chững những bước đi đầu đời trong vòng tay yêu thương của cha mẹ. Đó là bức tranh gia đình ấm áp, tràn ngập tiếng cười, nơi mỗi bước đi, mỗi tiếng nói của con đều được nâng niu, trân trọng.

Không chỉ dừng lại ở tình cảm gia đình, người cha còn dẫn dắt con đến với tình yêu quê hương qua hình ảnh cuộc sống lao động đầy thi vị:

"Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát"

Những động từ "đan", "cài", "ken" không chỉ miêu tả công việc lao động mà còn thể hiện sự khéo léo, tài hoa của người dân miền núi. Quê hương hiện lên qua hình ảnh rừng núi hào phóng "cho hoa", con đường "cho những tấm lòng" - nơi gửi gắm tình cảm chân thành, nhân hậu của đồng bào.

Điều đặc biệt là người cha đã khéo léo kết nối tình yêu đôi lứa với tình yêu quê hương:

"Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời."

Qua đó, nhà thơ gửi gắm triết lý sâu sắc: Hạnh phúc gia đình bắt nguồn từ tình yêu với quê hương, với lao động. Con chính là kết tinh của tình yêu ấy.

Ở khổ thơ tiếp, người cha với giọng điệu đầy tự hào đã ngợi ca phẩm chất kiên cường của "người đồng mình":

"Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn"

Nghệ thuật đối lập "cao đo - xa nuôi", "nỗi buồn - chí lớn" đã khắc họa rõ nét bản lĩnh vững vàng trước khó khăn. Những câu thơ tiếp theo như lời răn dạy con về lối sống mạnh mẽ, không ngại gian nan:

"Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói"

Điệp ngữ "sống... không chê" cùng nhịp thơ dồn dập đã truyền tải sức sống mãnh liệt, bền bỉ trước nghịch cảnh. Người cha muốn con tiếp nối truyền thống ấy - sống thủy chung, kiên cường với quê hương.

Bài thơ khép lại bằng lời nhắn nhủ đầy tin tưởng:

"Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con."

Hai tiếng "nghe con" cuối bài chứa đựng biết bao yêu thương và niềm tin. Người cha trao cho con hành trang quý giá nhất: lòng tự hào về nguồn cội và bản lĩnh vững vàng trước cuộc đời.

"Nói với con" không chỉ là lời tâm tình ấm áp mà còn là bài học sâu sắc về lẽ sống. Tác phẩm đã khẳng định sức mạnh của tình yêu thương - nền tảng để mỗi người vững bước trên hành trình cuộc đời.

Trong kho tàng ca dao Việt Nam, câu "Công cha như núi Thái Sơn" đã trở thành biểu tượng cho tình phụ tử thiêng liêng. Bài thơ "Nói với con" của Y Phương chính là khúc ca cảm động về tình cha con, gửi gắm những bài học sâu sắc về nguồn cội và lẽ sống. Bằng giọng điệu chân thành, mộc mạc, tác phẩm đã khắc họa hình ảnh người cha với tấm lòng yêu thương vô bờ cùng những mong mỏi về đứa con thân yêu.

Mở đầu bài thơ là khung cảnh gia đình ấm áp, nơi từng bước chân trẻ thơ đều được cha mẹ đón nhận trìu mến:

"Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười"

Y Phương đã vẽ nên bức tranh quê hương qua hình ảnh "người đồng mình" - những con người cần cù, lạc quan giữa núi rừng đại ngàn. Cuộc sống lao động hòa quyện với thiên nhiên thơ mộng:

"Đan lờ cài nan hoa, vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa, con đường cho những tấm lòng"

Điều đặc biệt là người cha không chỉ dạy con về tình yêu quê hương mà còn truyền cho con sức mạnh tinh thần từ những phẩm chất cao đẹp của "người đồng mình": sự kiên cường trước gian khó, ý chí vươn lên mạnh mẽ:

"Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn"

Những lời nhắn nhủ của người cha chính là hành trang quý giá cho con vào đời: sống thuỷ chung với quê hương, dám đương đầu với thử thách và giữ vững niềm tin vào bản thân. Bài thơ khép lại nhưng dư âm về tình phụ tử, về bài học làm người vẫn còn vang vọng mãi.

Qua tác phẩm, Y Phương không chỉ thể hiện tình cảm cha con sâu nặng mà còn gửi gắm triết lý nhân sinh sâu sắc: con người cần sống có cội nguồn, có bản lĩnh và giữ được phẩm giá trước mọi sóng gió cuộc đời. Đó chính là món quà vô giá mà người cha dành tặng cho con trên hành trình trưởng thành.

Tình phụ tử trong văn học Việt Nam luôn mang chiều sâu triết lý nhân sinh, và bài thơ "Nói với con" của Y Phương chính là viên ngọc quý trong kho tàng ấy. Qua lời thủ thỉ của người cha dân tộc Tày, chúng ta thấy hiện lên bức tranh đa sắc về tình yêu thương - không chỉ là sự nâng niu từ những bước chân đầu đời mà còn là hành trang tinh thần vững chãi cho con bước vào đời.

Những vần thơ mộc mạc mở ra khung cảnh gia đình đầm ấm:

"Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười"

Y Phương đã khắc họa tình cha con qua lăng kính của người miền núi - vừa chân chất như đá núi, vừa sâu lắng như suối ngàn. Điều đặc biệt là nhà thơ không chỉ dừng lại ở tình cảm gia đình mà còn mở rộng thành tình yêu quê hương, đất nước:

"Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát"

Những hình ảnh lao động trở thành biểu tượng cho vẻ đẹp cộng đồng, cho sức sống bền bỉ của "người đồng mình". Bài thơ như lời nhắn nhủ đầy trách nhiệm: sống phải biết ơn cội nguồn, phải giữ gìn bản sắc và luôn vững vàng như núi rừng đại ngàn.

Bằng ngôn ngữ giản dị mà giàu nhạc điệu, Y Phương đã tạo nên khúc ca về tình phụ tử - nơi tình yêu thương không phô trương mà thấm đẫm qua từng lời dặn dò, nơi bài học làm người được truyền tải qua những hình ảnh đời thường mà đầy sức gợi. Đó chính là giá trị trường tồn khiến tác phẩm sống mãi trong lòng độc giả.

Khi nghĩ về tình cha con, về tấm lòng bao la người cha dành cho con, tôi lại ngân nga những giai điệu quen thuộc:

“Cha chẳng mong điều gì phi thường
Chỉ mong con sống thật chân thành
Nơi chân trời xa tắp kia
Cha dõi theo từng bước con đi”

(Trích “Cha và Con” – Bức Tường)

Tình cha luôn là thứ tình cảm thiêng liêng không gì so sánh được. Bên cạnh tình mẫu tử, tình phụ tử cũng là đề tài muôn thuở trong văn chương. Như Nguyễn Quang Sáng với “Chiếc lược ngà”, Y Phương với “Nói với con”... Riêng tôi, bài thơ “Nói với con” của Y Phương đã khắc họa tình cha con một cách sâu sắc và độc đáo.

Tình cảm gia đình luôn là nguồn cảm hứng bất tận trong thi ca bởi sự thiêng liêng, cao quý của nó. Mỗi người sinh ra đều có một mái ấm để trở về, nơi chứa đựng yêu thương và che chở. Y Phương – một nghệ sĩ tài hoa đã khéo léo đưa những vẻ đẹp giản dị ấy vào thơ ca. “Nói với con” ra đời trong bối cảnh đất nước còn nhiều khó khăn, nhưng chính hoàn cảnh ấy lại làm nổi bật tình cha con sâu nặng. Bài thơ là lời tâm tình, là niềm hy vọng của người cha mong con khôn lớn, tự hào về quê hương, dân tộc.

Mở đầu bài thơ, người cha nhắc lại những kỷ niệm ấm áp khi con còn thơ bé:

“Bước chân phải đến bên cha
Bước chân trái về phía mẹ
Mỗi bước chạm tiếng nói
Hai bước vang tiếng cười”

Bốn câu thơ vẽ nên hình ảnh đứa trẻ chập chững tập đi trong vòng tay yêu thương của cha mẹ. Điệp ngữ “một bước, hai bước” cùng nhịp thơ nhẹ nhàng gợi sự lớn lên từng ngày của con. Mỗi tiếng cười, tiếng nói của con đều khiến cha mẹ hạnh phúc. Qua đó, tác giả khẳng định cội nguồn sinh dưỡng của mỗi người chính là tình yêu thương gia đình.

Không chỉ vậy, người cha còn dạy con về tinh thần dân tộc, về lối sống nghĩa tình:

“Người đồng mình thương lắm con ơi!
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát”

Cách xưng hô “con ơi” thật trìu mến, tha thiết. “Người đồng mình” hiện lên qua lao động cần cù, tâm hồn lạc quan. Các động từ “cài, ken” thể hiện sự khéo léo, gắn bó. Thiên nhiên cũng góp phần nuôi dưỡng tâm hồn con người:

“Rừng cho hoa thơm ngát
Con đường cho những tấm lòng”

Hình ảnh “hoa” tượng trưng cho vẻ đẹp quê hương, hun đúc nên tâm hồn cao đẹp. Nhân hóa “rừng, con đường” qua điệp từ “cho” nhấn mạnh lối sống nghĩa tình.

Người cha còn tự hào về ý chí kiên cường của “người đồng mình”:

“Người đồng mình dẫu gian nan
Vẫn nuôi chí lớn giữa ngàn khó khăn”

Các tính từ “cao, xa” được đặt trong thế tăng tiến, cho thấy khó khăn càng lớn, ý chí càng mạnh mẽ. Dù nghèo khổ, họ vẫn thủy chung với quê hương:

“Sống trên đá không chê đá ghập ghềnh
Sống trong thung không than thung nghèo khó”

Hình ảnh ẩn dụ, thành ngữ gợi cuộc sống vất vả nhưng đầy nghị lực. “Không chê” thể hiện tình yêu quê hương sâu nặng, ý chí kiên cường.

Người cha khẳng định phẩm chất cao đẹp của “người đồng mình”:

“Người đồng mình mộc mạc thôi
Nhưng chẳng nhỏ bé đâu con”

Họ có thể “thô sơ da thịt” nhưng tâm hồn lớn lao, tự hào dân tộc:

“Người đồng mình tự tay xây quê hương
Quê hương làm nên phong tục”

Bằng lao động, họ xây dựng quê hương, bảo tồn truyền thống. Quê hương là điểm tựa tinh thần vững chắc.

Cuối cùng, người cha dặn dò con với tất cả yêu thương:

“Con ơi dù mộc mạc
Lên đường nhớ đừng nhỏ bé
Nghe con”

“Lên đường” là lúc con trưởng thành, mang theo hành trang tinh thần quý giá. Lời dặn giản dị mà thấm thía, chứa đựng niềm tin, hy vọng. Hai tiếng “nghe con” chất chứa bao tình cảm.

Bằng giọng thơ tha thiết, hình ảnh mộc mạc mà giàu sức gợi, Y Phương đã khắc họa thành công tình cha con thiêng liêng. “Nói với con” như một khúc ca nhẹ nhàng mà sâu lắng, là bài học quý về ý chí, nghị lực cho thế hệ trẻ.

Nếu “Chiếc lược ngà” là tình cha trong khói lửa chiến tranh, thì “Nói với con” là tình cha bình dị mà nồng ấm. Tác phẩm mãi là viên ngọc quý trong kho tàng văn học Việt Nam.

Tình cha không ồn ào, khoa trương như tình mẫu tử, mà thâm trầm như núi Thái Sơn vững chãi. Qua bài thơ "Nói với con", Y Phương đã khắc họa tình phụ tử thiêng liêng ấy bằng những lời thơ mộc mạc mà sâu lắng - không chỉ là tình yêu thương đơn thuần mà còn là những bài học làm người, những kỳ vọng về một thế hệ tiếp nối truyền thống quê hương.

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh đứa trẻ chập chững những bước đi đầu đời:

"Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ"

Nhịp thơ nhẹ nhàng như bước chân trẻ thơ, gợi lên khung cảnh gia đình ấm áp. Từ tình cảm gia đình, tác giả mở rộng sang tình yêu quê hương qua hình ảnh "người đồng mình" - những con người lao động cần cù:

"Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát"

Những câu thơ đậm chất dân tộc Tày, vừa giản dị vừa chân thành. Người cha tự hào kể cho con nghe về quê hương với tất cả tình yêu thương. Đặc biệt hơn cả là những lời dạy về ý chí kiên cường:

"Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn"

Hình ảnh thơ mang tính ẩn dụ sâu sắc, khẳng định phẩm chất quật cường của người dân tộc. Dù sống trong gian khó, họ vẫn giữ vững tinh thần:

"Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói"

Bài thơ khép lại bằng lời nhắn nhủ đầy tin tưởng:

"Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con"

Hai tiếng "nghe con" cất lên thật giản dị mà chứa đựng biết bao tình cảm, niềm tin và hy vọng của người cha dành cho đứa con thân yêu. Qua thể thơ tự do phóng khoáng, ngôn từ mộc mạc nhưng giàu hình ảnh, Y Phương đã tạo nên một bản tình ca về tình phụ tử - không chỉ là tình cảm gia đình mà còn là tình yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc.

Thơ Y Phương như một bản hòa ca giữa nét hồn nhiên trong trẻo và sức mạnh chân thành, tựa tấm thổ cẩm đa sắc màu nhưng luôn nổi bật sợi chỉ đỏ bản sắc dân tộc. Nói với con vang lên như khúc tâm tình thiết tha của người cha miền núi, chở che bao ước vọng về thế hệ tiếp nối truyền thống quê hương.

Tình phụ tử trong thơ hiện lên qua từng câu chữ ấm áp. Mở đầu bằng hình ảnh đứa trẻ chập chững trong vòng tay gia đình với nhịp thơ "chân phải/chân trái" đầy sinh động. Người cha dẫn con khám phá hành trình trưởng thành qua lao động, qua thiên nhiên đầy nghĩa tình. Cách gọi "người đồng mình" thân thương trở thành điệp khúc ngọt ngào: "Người đồng mình yêu lắm con ơi". Họ hiện lên qua những hình ảnh lao động đẹp như tranh: "Đan lờ cài nan hoa/Vách nhà ken câu hát", nơi động từ "cài", "ken" khéo léo dệt nên bức tranh đời sống ấm êm.

Thiên nhiên qua lời thơ trở thành người mẹ hiền: "Rừng cho hoa/Con đường cho những tấm lòng". Người cha tiếp tục bồi đắp cho con niềm tự hào về phẩm chất "người đồng mình" - những con người biết "Cao đo nỗi buồn/Xa nuôi chí lớn". Hình ảnh đối lập "lên thác xuống ghềnh" càng tô đậm ý chí kiên cường. Đặc biệt, triết lý sâu sắc ẩn trong câu thơ giản dị: "Người đồng mình tuy thô sơ da thịt/Chẳng có ai nhỏ bé đâu con".

Bài thơ khép lại bằng lời nhắn gửi như châm ngôn sống: "Con ơi tuy thô sơ da thịt/Lên đường/Không bao giờ nhỏ bé được/Nghe con". Thể thơ tự do với nhịp điệu khi thiết tha, khi mạnh mẽ đã truyền tải trọn vẹn hành trình nuôi dưỡng tâm hồn con trẻ - từ mái ấm gia đình đến truyền thống cộng đồng. Nói với con mãi là viên ngọc quý trong kho tàng thơ ca dân tộc, nơi tình cha con hòa quyện cùng tình yêu quê hương đất nước.

Như dòng sông chảy mãi không ngừng, tình cha mẹ luôn là suối nguồn thiêng liêng:

Mẹ là bến yêu thương vô tận

Cha là núi vững chãi đời con

Biển rộng mênh mông sao sánh được

Trời cao thăm thẳm nhỏ công cha

Y Phương qua Nói với con đã khắc họa hình ảnh người cha miền núi với lời tâm tình sâu lắng. Từ những bước chân chập chững "chân phải/chân trái" đầu đời đến hành trình trưởng thành trong nghĩa tình quê hương, bài thơ như bản giao hưởng về sự kết nối giữa các thế hệ. Người cha không chỉ dạy con về cội nguồn "người đồng mình" với những phong tục đẹp "đan lờ cài nan hoa", mà còn truyền cho con sức mạnh ý chí "Cao đo nỗi buồn/Xa nuôi chí lớn". Kết thúc bằng lời nhắn nhủ đầy trách nhiệm: "Con ơi... không bao giờ nhỏ bé được", bài thơ trở thành áng văn bất hủ về giá trị gia đình và truyền thống dân tộc.

Trong dòng chảy thi ca Việt, hiếm có tác phẩm nào khắc họa tình phụ tử sâu đậm như "Nói với con" của Y Phương. Bài thơ như bức tranh đa sắc, nơi tình cha con hòa quyện cùng tình yêu quê hương. Từ những bước chân đầu đời "Chân phải bước tới cha/Chân trái bước tới mẹ" đến hành trình trưởng thành cùng "người đồng mình", tác giả đã dệt nên bài học làm người thấm đẫm bản sắc dân tộc. Cụm từ "người đồng mình" vang lên như điệp khúc tự hào, gợi lên hình ảnh cộng đồng gắn bó qua lao động "đan lờ cài nan hoa" và đời sống tinh thần phong phú "vách nhà ken câu hát". Đặc biệt, lời răn dạy "Cao đo nỗi buồn/Xa nuôi chí lớn" đã trở thành phương châm sống cho bao thế hệ.

Tình mẫu tử từ lâu đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho thi ca, nhưng tình phụ tử lại ít được khai thác. Bài thơ "Nói với con" của Y Phương là một viên ngọc quý hiếm trong kho tàng văn học Việt Nam, ngợi ca tình cảm gia đình ấm áp, tình yêu quê hương tha thiết và sức sống mãnh liệt của người dân miền núi.

Con lớn lên từ vòng tay yêu thương của cha mẹ, từ những bước chập chững đầu đời. Qua lời thơ mộc mạc cùng nghệ thuật điệp ngữ tài tình, tác giả đã vẽ nên bức tranh gia đình đầm ấm tràn ngập hạnh phúc.

"Người đồng mình yêu lắm con ơi
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa ngát hương
Con đường trao tấm lòng"

Quê hương hiện lên qua hình ảnh lao động cần cù và thiên nhiên trữ tình. Những câu thơ mang đậm chất miền núi, vừa cụ thể vừa khái quát, khắc họa vẻ đẹp tâm hồn của "người đồng mình" - những con người sống nghĩa tình, gắn bó với quê hương.

Bài thơ còn là lời nhắn nhủ sâu sắc về lòng tự hào dân tộc, về sức mạnh vượt qua gian nan. Dẫu "sống trên đá", "lên thác xuống ghềnh", người đồng mình vẫn giữ vững ý chí như "sông như suối". Họ mộc mạc chân chất nhưng kiên cường, tự đục đá để "kê cao quê hương", giữ gìn bản sắc dân tộc.

Qua lời tâm tình của người cha, bài thơ chạm đến trái tim độc giả bằng tình cảm chân thành, bằng triết lý sống sâu sắc về cội nguồn, về lòng tự trọng và trách nhiệm với quê hương.

"Quê hương là gì hở mẹ
Mà đi xa lại nhớ nhiều
Quê hương là gì hở mẹ
Mà ai cũng phải yêu thương"

Trong tâm thức mỗi người, quê hương hiện lên như bức tranh thủy mặc với những nét vẽ riêng biệt, đầy cảm xúc. Y Phương đã khắc họa quê hương miền núi qua lăng kính độc đáo - không chỉ là không gian địa lý mà còn là vùng đất tâm hồn nuôi dưỡng những giá trị nhân văn sâu sắc.

"Người đồng mình thương lắm con ơi
Vách nhà ken tiếng hát
Rừng ban tặng hoa thơm
Lối mòn trao tấm lòng"

Bài thơ chứa đựng triết lý sống sâu sắc qua lời cha dạy con: sống kiên cường như núi đá, bao dung như sông suối, và quan trọng hơn cả là giữ vững bản sắc. Những câu thơ như khúc tráng ca về ý chí người miền núi, về tinh thần "tự đục đá kê cao quê hương" thật đáng trân trọng.