5 bài phân tích sâu sắc 6 câu thơ cuối đoạn trích 'Cảnh ngày xuân' - Kiệt tác của Nguyễn Du

Đoạn trích 'Cảnh ngày xuân' trong 'Truyện Kiều' của Nguyễn Du là một tuyệt tác vượt thời gian. Dù hàng thế kỷ trôi qua, giá trị nhân văn và nghệ thuật của tác phẩm vẫn nguyên vẹn, chạm đến trái tim người đọc mọi thời đại.

Sáu câu thơ cuối đoạn trích hiện lên như một bức tranh xuân rực rỡ, nơi Nguyễn Du khéo léo phối màu giữa sắc xanh mơn mởn của cỏ non và điểm nhấn tinh khôi từ những đóa lê trắng. Khung cảnh lễ hội Thanh minh nhộn nhịp dần nhường chỗ cho khoảnh khắc chiều tà đầy lưu luyến, qua đó bộc lộ tâm trạng bâng khuâng của hai chị em Thúy Kiều khi trở về.

Bằng ngòi bút tài hoa, Nguyễn Du đã thổi hồn vào từng câu chữ, khiến bức tranh xuân không chỉ đẹp về hình ảnh mà còn gợi nhiều cảm xúc. Từ láy 'tà tà', 'thanh thanh' đến 'nao nao' như những nốt nhạc buồn khẽ chạm vào tâm hồn người đọc, dự báo những biến cố sắp tới trong cuộc đời Thúy Kiều.

Sự đối lập giữa khung cảnh hội xuân náo nhiệt và cảnh chiều tà thơ mộng đã cho thấy tài năng miêu tả bậc thầy của Nguyễn Du. Chỉ với sáu câu thơ ngắn ngủi, đại thi hào đã khắc họa thành công sự chuyển mùa của cảnh vật và lòng người, để lại dư âm khó phai trong lòng độc giả.

Đoạn trích 'Cảnh ngày xuân' là minh chứng rõ nét cho tài năng miêu tả thiên nhiên bậc thầy của Nguyễn Du. Sáu câu thơ cuối như một bức tranh thủy mặc, nơi cảnh chiều tà hòa quyện cùng tâm trạng lưu luyến của hai chị em Thúy Kiều. Nghệ thuật 'tả cảnh ngụ tình' được vận dụng tài tình qua hệ thống từ láy đầy ám ảnh: 'tà tà', 'thơ thẩn', 'thanh thanh', 'nao nao'.

Dòng nước 'nao nao' uốn quanh không chỉ là cảnh vật mà còn là dự báo cho cuộc gặp gỡ định mệnh sắp tới. Nhịp thơ chậm rãi như bước chân ngập ngừng, tạo nên sự đồng điệu kỳ lạ giữa thiên nhiên và tâm trạng con người. Ngòi bút Nguyễn Du đã nâng cảnh vật lên tầm triết lý, khiến mỗi hình ảnh đều ẩn chứa những suy tư sâu sắc về kiếp người.

Trong sáu câu thơ cuối đoạn trích 'Cảnh ngày xuân', Nguyễn Du đã khéo léo vẽ nên bức tranh chiều tà đầy tâm trạng. Khác với không khí rộn ràng buổi sáng, khung cảnh giờ đây nhuốm màu man mác với những từ láy gợi cảm: 'tà tà', 'thơ thẩn', 'thanh thanh', 'nao nao'. Mỗi hình ảnh - từ bóng chiều nghiêng nghiêng đến dòng nước uốn quanh - đều thấm đẫm nỗi lưu luyến của hai chị em Thúy Kiều khi rời hội.

Bằng nghệ thuật 'tả cảnh ngụ tình' điêu luyện, đại thi hào đã khiến cảnh vật trở thành tấm gương phản chiếu tâm hồn. Dáng đi 'thơ thẩn', bước chân chậm rãi theo ngọn tiểu khê, cùng cử chỉ 'dang tay' đầy lưu luyến - tất cả đều gợi lên những dự cảm không lành về cuộc đời chìm nổi sắp tới của Thúy Kiều. Đoạn thơ ngắn mà chứa đựng biết bao tầng ý nghĩa, như một bản nhạc buồn dự báo cho những thăng trầm sắp tới.

Nguyễn Du đã vận dụng tài tình nguyên lý 'thi trung hữu họa' trong sáu câu thơ cuối đoạn trích. Bức tranh chiều tà hiện lên qua hệ thống từ láy đầy ám ảnh: 'tà tà', 'thơ thẩn', 'thanh thanh', 'nao nao' - mỗi từ như một nét chấm phá tinh tế. Khung cảnh thu nhỏ dần từ 'ngọn tiểu khê' đến 'dịp cầu nho nhỏ', phản ánh tâm trạng lưu luyến của nhân vật khi hội tan.

Đặc biệt, từ 'nao nao' không chỉ diễn tả dòng nước mà còn là tiếng lòng thổn thức, dự báo cuộc gặp gỡ định mệnh với nấm mộ Đạm Tiên. Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đạt đến độ tinh xảo khiến cảnh vật trở thành tấm gương phản chiếu nội tâm, đồng thời là lời tiên tri cho những biến cố sắp tới trong cuộc đời Thúy Kiều.

Truyện Kiều của Nguyễn Du là kiệt tác văn chương kết tinh giá trị nhân văn sâu sắc cùng nghệ thuật ngôn từ điêu luyện. Đoạn thơ sáu câu cuối trong 'Cảnh ngày xuân' thể hiện rõ nét tài năng 'tả cảnh ngụ tình' bậc thầy của đại thi hào:

'Tà tà bóng ngả về tây/Chị em thơ thẩn dang tay ra về' - nhịp thơ chậm rãi như bước chân lưu luyến, từ láy 'tà tà' khắc họa khoảnh khắc hoàng hôn buông xuống cùng nỗi bịn rịn khôn nguôi.

Ngòi bút tinh tế của Nguyễn Du biến cảnh vật thành tấm gương phản chiếu tâm trạng. Dòng 'tiểu khê' nhỏ bé, chiếc cầu 'nho nhỏ' cuối ghềnh và dòng nước 'nao nao' đều thấm đẫm nỗi niềm tiếc nuối. Nghệ thuật sử dụng từ láy ('thanh thanh', 'nao nao') tạo nên sự hòa điệu kỳ diệu giữa thiên nhiên và con người.

Qua đó, ta thấu hiểu triết lý sâu sắc: 'Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu/Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ'. Khung cảnh chiều xuân trở thành bản nhạc không lời diễn tả tâm trạng lưu luyến của những tâm hồn thiếu nữ trước giây phút chia ly.