6 Bài Hướng Dẫn Chọn Lọc: Luyện Kỹ Năng Lập Luận Trong Văn Nghị Luận Lớp 7

A. TINH HOA KIẾN THỨC

I. Nghệ thuật lập luận trong đời thường

Lập luận chính là nghệ thuật sử dụng hệ thống lý lẽ và minh chứng để dẫn dắt người đọc đến sự đồng thuận với quan điểm của người viết. Kết luận chính là tư tưởng cốt lõi mà người nói muốn truyền tải.

II. Tinh túy lập luận trong văn nghị luận

Luận điểm trong văn nghị luận mang tính khái quát cao, có giá trị phổ quát trong xã hội. Điển hình như:
• Chiến dịch xóa mù chữ
• Tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc
• Xây dựng nếp sống văn minh
• Sách - kho tàng tri thức nhân loại
• Học vững nền tảng để thành tài

B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THỰC HÀNH

Các bài tập được thiết kế khoa học giúp học sinh:
• Phân tích cấu trúc lập luận
• Xây dựng hệ thống luận cứ
• Hoàn thiện kết luận logic
• So sánh đặc điểm lập luận
• Vận dụng sáng tạo vào thực tiễn

Qua các ví dụ sinh động và bài tập thực hành chi tiết, người học sẽ nắm vững:
• Nguyên tắc xây dựng luận điểm
• Phương pháp lựa chọn luận cứ
• Nghệ thuật sắp xếp lập luận
• Kỹ năng vận dụng vào bài văn nghị luận

TINH HOA LẬP LUẬN VĂN NGHỊ LUẬN

- Nghệ thuật xây dựng bài văn nghị luận đòi hỏi hệ thống luận điểm rõ ràng, luận cứ xác thực và lập luận chặt chẽ. Mỗi bài văn là một chỉnh thể với:

+ Luận điểm chủ đạo: Tư tưởng cốt lõi mang tính khái quát cao

+ Luận cứ hỗ trợ: Hệ thống lý lẽ và minh chứng thuyết phục

+ Lập luận logic: Trình tự sắp xếp mạch lạc, khoa học

I. NGHỆ THUẬT LẬP LUẬN ĐỜI THƯỜNG

Qua các tình huống giao tiếp, ta nhận ra:

- Mối quan hệ nhân-quả giữa luận cứ và kết luận

- Tính linh hoạt trong cách sắp xếp luận cứ

- Nghệ thuật thuyết phục tinh tế trong từng ngữ cảnh

II. TINH TẾ LẬP LUẬN VĂN NGHỊ LUẬN

Khác biệt cơ bản:

- Tính hệ thống: Luận điểm được triển khai thành hệ thống ý hoàn chỉnh

- Tính phổ quát: Giá trị áp dụng rộng rãi trong xã hội

- Tính khoa học: Phương pháp luận chặt chẽ, logic

BÀI HỌC SÂU SẮC TỪ TRUYỆN NGỤ NGÔN

1. Thầy bói xem voi: Nghệ thuật nhìn nhận toàn diện

2. Ếch ngồi đáy giếng: Hậu quả của sự tự mãn

⇒ Ứng dụng vào xây dựng luận điểm văn nghị luận:

- Cân nhắc đa chiều vấn đề

- Khiêm tốn trong nhận thức

- Khách quan trong đánh giá

I. Nghệ thuật lập luận đời thường

1. Phân tích mối quan hệ nhân quả:

- Luận cứ: "Hôm nay trời mưa", "Qua sách học nhiều điều"
- Kết luận: "Không đi chơi", "Yêu thích đọc sách"
⇒ Mối quan hệ có thể đảo ngược vị trí

2. Xây dựng hệ thống luận cứ:

- Yêu trường vì nơi truyền cảm hứng
- Nói dối gây mất niềm tin
- Nghỉ ngơi để tái tạo năng lượng

II. Tinh hoa lập luận văn nghị luận

1. Đặc điểm nổi bật:
- Tính khái quát cao
- Giá trị xã hội rộng
- Hệ thống luận điểm chặt chẽ

2. Bài học từ ngụ ngôn:
- Thầy bói xem voi: Cần cái nhìn đa chiều
- Ếch ngồi đáy giếng: Nguy hiểm của tự mãn

I. Nghệ thuật thuyết phục trong giao tiếp

- Lập luận là phương thức sử dụng hệ thống lý lẽ và bằng chứng để dẫn dắt người nghe đến sự đồng thuận

- Ví dụ minh họa:
• "Trời mưa" → "Không đi chơi" (quan hệ nhân-quả)
• Có thể đảo ngược: "Không đi chơi vì trời mưa"

II. Phương pháp xây dựng văn nghị luận

- Luận điểm cần có tính khái quát cao, giá trị xã hội rộng
- Ví dụ điển hình: "Sách là người bạn lớn" với:
• Giá trị tri thức
• Ý nghĩa tinh thần
• Tác dụng giáo dục

III. Bài học từ truyện ngụ ngôn

- Thầy bói xem voi: Cần cái nhìn đa chiều
- Ếch ngồi đáy giếng: Nguy hiểm của sự tự mãn

PHẦN I: NGHỆ THUẬT THUYẾT PHỤC ĐỜI THƯỜNG

1. Phân tích cấu trúc lập luận:

- Luận cứ: "Trời mưa", "Học được từ sách"
- Kết luận: "Không đi chơi", "Yêu đọc sách"
⇒ Mối quan hệ nhân-quả linh hoạt

2. Xây dựng hệ thống luận cứ:

- Yêu trường vì môi trường giáo dục tốt
- Nói dối phá vỡ niềm tin
- Nghỉ ngơi để cân bằng năng lượng

PHẦN II: TINH HOA VĂN NGHỊ LUẬN

- Luận điểm cần tính khái quát cao
- Giá trị xã hội rộng rãi
- Hệ thống lập luận chặt chẽ
- Bài học từ ngụ ngôn:
• Đa chiều trong nhận thức
• Khiêm tốn trong hiểu biết

I. NGHỆ THUẬT THUYẾT PHỤC TRONG GIAO TIẾP

- Phân tích cấu trúc lập luận:
• Luận cứ: "Trời mưa", "Học từ sách"
• Kết luận: "Không đi chơi", "Yêu đọc sách"
⇒ Mối quan hệ nhân-quả linh hoạt, có thể đảo vị trí

- Xây dựng hệ thống luận cứ:
• Tình yêu trường lớp qua kỷ niệm tuổi thơ
• Tác hại của nói dối đối với niềm tin
• Nghỉ ngơi để tái tạo năng lượng

II. TINH HOA VĂN NGHỊ LUẬN

- Luận điểm cần có:
• Tính khái quát cao
• Giá trị xã hội rộng
• Hệ thống lập luận chặt chẽ

- Ví dụ điển hình: "Sách là người bạn lớn" với:
• Kho tàng tri thức nhân loại
• Người thầy tâm hồn
• Bạn đồng hành không thể thiếu

III. BÀI HỌC TỪ NGỤ NGÔN

- Thầy bói xem voi: Nghệ thuật nhìn nhận đa chiều
- Ếch ngồi đáy giếng: Hậu quả của kiêu ngạo