6 Bài phân tích "Lượm" - Tố Hữu (SGK Ngữ văn 6 Cánh Diều) ấn tượng nhất

1. Chuẩn bị

Câu hỏi trang 32 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Trước khi đọc bài thơ "Lượm", em hãy tìm hiểu về nhà thơ Tố Hữu - ngọn cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam, cùng hoàn cảnh sáng tác bài thơ.

Nhà thơ Tố Hữu - Người nghệ sĩ - chiến sĩ

Hành trình cuộc đời:

- Tên thật Nguyễn Kim Thành, sinh ngày 4/10/1920 tại Hội An, Quảng Nam

- Xuất thân trong gia đình nhà nho nghèo yêu thơ ca, được thừa hưởng tình yêu văn chương từ cha mẹ

- Sớm giác ngộ cách mạng, trải qua nhiều nhà tù thực dân và vượt ngục thành công

- Giữ nhiều trọng trách quan trọng trong cách mạng và văn nghệ

Sự nghiệp văn học:

- Lá cờ đầu của thơ ca cách mạng với các tập thơ tiêu biểu: "Từ ấy", "Việt Bắc", "Gió lộng"

- Thơ ông là bản hùng ca về lịch sử dân tộc, kết hợp nhuần nhuyễn chất trữ tình và tính chiến đấu

Hoàn cảnh sáng tác "Lượm":

- Viết năm 1949 trong kháng chiến chống Pháp, in trong tập "Việt Bắc"

- Cảm hứng từ cuộc gặp gỡ chú bé liên lạc ở Huế và sự hy sinh anh dũng của em

2. Đọc hiểu

Phân tích nghệ thuật:

- Hệ thống từ láy gợi hình: "loắt choắt", "xinh xinh" tạo hình ảnh sinh động về chú bé Lượm

- Biện pháp tu từ so sánh, hoán dụ làm nổi bật chất anh hùng và sự hy sinh

- Nhịp thơ đa dạng thể hiện sự chuyển biến tâm trạng của tác giả

Hình tượng nhân vật:

- Lượm hiện lên qua ngoại hình: nhỏ nhắn, nhanh nhẹn với chiếc mũ ca lô đặc trưng

- Tính cách: hồn nhiên, lạc quan nhưng dũng cảm, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ

- Sự hy sinh trở thành biểu tượng bất tử về lòng yêu nước

3. Mở rộng liên hệ

- So sánh với các tấm gương thiếu niên anh hùng khác: Kim Đồng, Võ Thị Sáu

- Giá trị nhân văn: Ca ngợi vẻ đẹp tuổi trẻ Việt Nam trong kháng chiến

- Bài học về lòng yêu nước và trách nhiệm công dân cho thế hệ trẻ hôm nay

Khám phá tác phẩm "Lượm" của Tố Hữu

I. Chuẩn bị đọc hiểu

- Bối cảnh sáng tác: Bài thơ ra đời năm 1949 trong kháng chiến chống Pháp, in trong tập "Việt Bắc"

- Nghệ thuật đặc sắc: Kết hợp hài hòa yếu tố tự sự và trữ tình, sử dụng thành công các biện pháp tu từ

- Nhân vật chính: Chú bé liên lạc Lượm - biểu tượng cho thế hệ trẻ anh hùng

II. Phân tích chi tiết

1. Hình tượng nhân vật Lượm:

- Ngoại hình: "loắt choắt", "xinh xinh" với chiếc mũ ca lô đội lệch

- Tính cách: Hồn nhiên, lạc quan qua điệu huýt sáo, nụ cười híp mí

- Phẩm chất: Dũng cảm, sẵn sàng hi sinh vì nhiệm vụ

2. Nghệ thuật xây dựng hình tượng:

- Hệ thống từ láy gợi hình: "thoăn thoắt", "nghênh nghênh"

- Biện pháp tu từ đặc sắc: so sánh, hoán dụ

- Nhịp điệu thơ linh hoạt thể hiện cung bậc cảm xúc

III. Giá trị tác phẩm

- Giá trị nhân văn: Ca ngợi vẻ đẹp tuổi trẻ Việt Nam

- Ý nghĩa thời đại: Khắc họa chân dung thế hệ trẻ trong kháng chiến

- Bài học hiện tại: Gợi nhắc về lòng yêu nước và trách nhiệm công dân

IV. Liên hệ mở rộng

- So sánh với các tấm gương thiếu niên anh hùng khác

- Vị trí của tác phẩm trong sự nghiệp thơ Tố Hữu

- Ảnh hưởng của bài thơ trong văn hóa đại chúng

Hướng dẫn phân tích bài thơ "Lượm" của Tố Hữu

I. Tìm hiểu chung

- Tác giả: Tố Hữu (1920-2002) - lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam

- Hoàn cảnh sáng tác: Năm 1949, trong kháng chiến chống Pháp

- Thể loại: Thơ 4 chữ kết hợp tự sự và trữ tình

II. Phân tích tác phẩm

1. Hình tượng nhân vật Lượm:

- Ngoại hình: "loắt choắt", "xinh xinh" với chiếc mũ ca lô đặc trưng

- Tính cách: Hồn nhiên qua nụ cười "híp mí", lạc quan khi huýt sáo

- Phẩm chất: Dũng cảm hi sinh khi làm nhiệm vụ liên lạc

2. Nghệ thuật đặc sắc:

- Hệ thống từ láy gợi hình: "thoăn thoắt", "nghênh nghênh"

- Biện pháp tu từ: so sánh, hoán dụ đầy sáng tạo

- Nhịp thơ linh hoạt thể hiện cung bậc cảm xúc

3. Ý nghĩa tác phẩm:

- Khắc họa hình tượng thiếu niên anh hùng

- Thể hiện tình cảm trân trọng của tác giả

- Gửi gắm thông điệp về lòng yêu nước

III. Luyện tập

- Phân tích giá trị nghệ thuật của các biện pháp tu từ

- So sánh với các tấm gương thiếu niên dũng cảm khác

- Trình bày cảm nhận về nhân vật Lượm

IV. Mở rộng

- Tìm hiểu thêm về phong cách thơ Tố Hữu

- Liên hệ với các tác phẩm cùng chủ đề

- Vận dụng viết bài văn nghị luận văn học

Khám phá bài thơ "Lượm" của Tố Hữu

I. Giới thiệu tác phẩm

- Bài thơ được sáng tác năm 1949 trong kháng chiến chống Pháp

- Thể thơ 4 chữ kết hợp hài hòa yếu tố tự sự và trữ tình

- Hình tượng trung tâm: chú bé liên lạc Lượm - biểu tượng cho thế hệ trẻ anh hùng

II. Phân tích nội dung

1. Hình ảnh chú bé Lượm:

- Ngoại hình: "loắt choắt", "xinh xinh" với chiếc mũ ca lô đặc trưng

- Tính cách: Hồn nhiên qua nụ cười "híp mí", lạc quan khi huýt sáo

- Phẩm chất: Dũng cảm hi sinh khi làm nhiệm vụ

2. Nghệ thuật đặc sắc:

- Hệ thống từ láy gợi hình: "thoăn thoắt", "nghênh nghênh"

- Biện pháp tu từ: so sánh, hoán dụ đầy sáng tạo

- Nhịp thơ linh hoạt thể hiện cung bậc cảm xúc

III. Giá trị tác phẩm

- Khắc họa hình tượng thiếu niên anh hùng

- Thể hiện tình cảm trân trọng của tác giả

- Gửi gắm thông điệp về lòng yêu nước

IV. Hướng dẫn học tập

- Phân tích giá trị nghệ thuật của các biện pháp tu từ

- So sánh với các tấm gương thiếu niên dũng cảm khác

- Trình bày cảm nhận về nhân vật Lượm

Khám phá bài thơ "Lượm" của Tố Hữu

I. Giới thiệu tác phẩm

- Bài thơ sáng tác năm 1949 trong kháng chiến chống Pháp

- Thể thơ 4 chữ kết hợp tự sự và trữ tình

- Hình tượng trung tâm: chú bé liên lạc Lượm

II. Phân tích nội dung

1. Hình tượng nhân vật Lượm:

- Ngoại hình: "loắt choắt", "xinh xinh" với chiếc mũ ca lô đặc trưng

- Tính cách: Hồn nhiên, lạc quan qua nụ cười "híp mí"

- Phẩm chất: Dũng cảm hi sinh khi làm nhiệm vụ

2. Nghệ thuật đặc sắc:

- Hệ thống từ láy gợi hình: "thoăn thoắt", "nghênh nghênh"

- Biện pháp tu từ: so sánh, hoán dụ sáng tạo

- Nhịp thơ linh hoạt thể hiện cung bậc cảm xúc

III. Giá trị tác phẩm

- Khắc họa hình tượng thiếu niên anh hùng

- Thể hiện tình cảm trân trọng của tác giả

- Gửi gắm thông điệp về lòng yêu nước

IV. Hướng dẫn học tập

- Phân tích giá trị nghệ thuật

- So sánh với các tấm gương thiếu niên dũng cảm

- Trình bày cảm nhận về nhân vật

Khám phá bài thơ "Lượm" của Tố Hữu

I. Giới thiệu tác phẩm

- Bài thơ sáng tác năm 1949 trong kháng chiến chống Pháp

- Thể thơ bốn chữ kết hợp tự sự và trữ tình

- Hình tượng trung tâm: chú bé liên lạc Lượm

II. Phân tích chi tiết

1. Hình tượng nhân vật Lượm:

- Ngoại hình: "loắt choắt", "xinh xinh" với chiếc mũ ca lô đội lệch

- Tính cách: Hồn nhiên qua nụ cười "híp mí", lạc quan khi huýt sáo

- Phẩm chất: Dũng cảm hi sinh khi làm nhiệm vụ

2. Nghệ thuật đặc sắc:

- Hệ thống từ láy gợi hình: "thoăn thoắt", "nghênh nghênh"

- Biện pháp tu từ: so sánh, hoán dụ đầy sáng tạo

- Nhịp thơ linh hoạt thể hiện cung bậc cảm xúc

III. Giá trị tác phẩm

- Khắc họa hình tượng thiếu niên anh hùng

- Thể hiện tình cảm trân trọng của tác giả

- Gửi gắm thông điệp về lòng yêu nước

IV. Hướng dẫn học tập

- Phân tích giá trị nghệ thuật

- So sánh với các tấm gương thiếu niên dũng cảm

- Trình bày cảm nhận về nhân vật