6 Bài phân tích xuất sắc nhất 'Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác' - Kiệt tác thơ Nôm của nhà cách mạng Phan Bội Châu
Nội dung bài viết
1. Phân tích chuyên sâu 'Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác' - Phiên bản số 4
I. Giới thiệu tác giả và tác phẩm
1. Tác giả (Tham khảo phần tiểu sử Phan Bội Châu trong SGK Ngữ văn 8 Tập 1)
2. Tác phẩm
* Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ Nôm này trích từ tập 'Ngục trung thư' - bút tích trong tù được viết năm 1914 khi cụ Phan bị chính quyền Quảng Đông bắt giam. Tác phẩm mang dáng dấp một bức thư tuyệt mệnh, thể hiện tâm tư những ngày đầu bị giam cầm. Tiêu đề do người biên soạn sau này đặt.
* Thể loại: Thất ngôn bát cú Đường luật cổ điển.
* Cấu trúc bài thơ:
- Đề: Khí phách hiên ngang của người tù cách mạng
- Thực: Chiêm nghiệm về cuộc đời bôn ba
- Luận: Hình tượng người anh hùng tài trí
- Kết: Triết lý nhân sinh cao đẹp
II. Phân tích chi tiết
Câu 1-2:
'Vẫn là hào kiệt, vẫn phong lưu
Chạy mỏi chân thì hãy ở tù.'
- Điệp từ 'vẫn' khẳng định bản lĩnh bất biến
- Cách nói giản dị 'mỏi chân thì nghỉ' thể hiện tư thế ung dung
- Quan niệm nhà tù chỉ là nơi tạm dừng chân
Câu 3-4:
Chuyển giọng trầm tư, phản ánh:
- Hành trình cách mạng đầy gian truân
- Nỗi niềm xa xứ, nhớ quê hương
Câu 5-6:
Hình tượng kỳ vĩ:
- 'Bồ kinh tế' ẩn dụ cho hoài bão lớn
- Tiếng cười ngạo nghễ làm tan oán thù
Câu kết:
- Điệp từ 'còn' nhấn mạnh ý chí bền bỉ
- Lời thách thức trước hiểm nguy
- Tuyên ngôn bất tử của tinh thần cách mạng
2. Phân tích chuyên sâu 'Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác' - Phiên bản số 5
KHÁM PHÁ TÁC PHẨM
Câu 1. Kiệt tác thơ Đường luật thất ngôn bát cú với niêm luật chặt chẽ, vần điệu hài hòa. Bảy chữ mỗi câu, vần bằng cuối các câu chẵn tạo nhịp điệu sang trọng.
Câu 2. Hai câu mở đầu:
'Vẫn là hào kiệt vẫn phong lưu- Điệp từ 'vẫn' khắc họa khí phách hiên ngang
Chạy mỏi chân thì hẵng ở tù.'
- Cách ví von độc đáo: nhà tù như nơi nghỉ chân
- Ẩn sau giọng điệu bông đùa là bản lĩnh thép
Câu 3. Hai câu thực:
'Đã khách không nhà trong bốn bể- Nỗi niềm lữ thứ xa quê hương
Lại người có tội giữa năm châu.'
- Tầm vóc người tù vượt khỏi không gian chật hẹp
- Bi kịch cá nhân hòa trong bi kịch dân tộc
Câu 4. Hai câu luận đầy khí phách:
'Dang tay ôm chặt bồ kinh tế- Hình tượng kỳ vĩ của bậc anh hùng
Mở miệng cười tan cuộc oán thù.'
- Tiếng cười làm tan biến hận thù
- Khát vọng ôm trọn non sông
Tổng kết: Bài thơ như bản hùng ca về ý chí kiên cường, lòng yêu nước mãnh liệt và tinh thần lạc quan vượt lên hoàn cảnh ngục tù. Ngôn từ hào sảng kết hợp với hình tượng kỳ vĩ tạo nên sức lay động mạnh mẽ.
3. Khám phá tầng sâu ý nghĩa 'Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác' - Phiên bản số 6
Khám phá tác phẩm kinh điển
Tác giả kiệt xuất
Phan Bội Châu (1867-1940) - Ngọn đuốc cách mạng tiên phong, nhà văn hóa lớn của dân tộc đầu thế kỷ XX. Sự nghiệp văn chương đồ sộ của cụ thấm đẫm tinh thần yêu nước, khát vọng tự do và ý chí kiên cường.
Kiệt tác văn chương
"Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác" - viên ngọc quý trong tập "Ngục trung thư", sáng tác năm 1914 khi cụ bị giam cầm. Bài thơ Đường luật thất ngôn bát cú với cấu trúc hoàn hảo:
- Hai câu đề: Hoàn cảnh ngục tù
- Bốn câu giữa: Tâm trạng và khí phách
- Hai câu kết: Tuyên ngôn bất tử
Phân tích tinh hoa
Câu 1-2:
"Vẫn là hào kiệt, vẫn phong lưu- Điệp từ "vẫn" khẳng định bản lĩnh bất biến
Chạy mỏi chân thì hãy ở tù."
- Cách ví von độc đáo: nhà tù như nơi dừng chân
- Khí phách hiên ngang vượt lên hoàn cảnh
Câu 3-4:
"Đã khách không nhà trong bốn bể- Nỗi niềm người lữ thứ xa quê
Lại người có tội giữa năm châu."
- Bi kịch cá nhân hòa trong bi kịch dân tộc
Câu 5-6:
"Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế- Hình tượng kỳ vĩ của bậc anh hùng
Mở miệng cười tan cuộc oán thù."
- Tiếng cười ngạo nghễ làm tan hận thù
Câu kết:
"Thân ấy hãy còn còn sự nghiệp- Điệp từ "còn" như lời thề sắt son
Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu."
- Tuyên ngôn bất diệt của ý chí cách mạng
Tổng kết nghệ thuật
Bài thơ là bức chân dung tinh thần đẹp đẽ của người chiến sĩ cách mạng, kết tinh giữa nghệ thuật thơ Đường luật điêu luyện và tinh thần thời đại sục sôi. Ngôn từ hào sảng cùng hình tượng kỳ vĩ tạo nên sức lay động mạnh mẽ.
4. Hành trình khám phá 'Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác' - Phiên bản số 1
Cấu trúc nghệ thuật
Bài thơ Đường luật thất ngôn bát cú với bố cục chuẩn mực:
- Hai câu đề: Khí phách hiên ngang
- Hai câu thực: Chiêm nghiệm cuộc đời
- Hai câu luận: Tầm vóc anh hùng
- Hai câu kết: Lý tưởng bất diệt
Phân tích tác phẩm
Câu 1-2:
"Vẫn là hào kiệt vẫn phong lưu- Điệp từ "vẫn" khẳng định bản lĩnh kiên định
Chạy mỏi chân thì hãy ở tù."
- Cách ví von độc đáo: nhà tù như nơi nghỉ ngơi
- Tư thế ung dung trước nghịch cảnh
Câu 3-4:- Giọng thơ chuyển từ hào sảng sang trầm tư
- Hình ảnh người lữ thứ giữa năm châu
- Nỗi niềm người tù yêu nước
Câu 5-6:
"Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế- Hình tượng kỳ vĩ của bậc anh hùng
Mở miệng cười tan cuộc oán thù."
- Tiếng cười làm tan biến hận thù
- Khát vọng ôm trọn giang sơn
Câu kết:
"Thân ấy hãy còn còn sự nghiệp- Điệp từ "còn" như lời thề sắt son
Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu."
- Tuyên ngôn bất khuất trước hiểm nguy
Nghệ thuật thơ Đường
- Tuân thủ nghiêm ngặt luật bằng trắc
- Gieo vần chặt chẽ ở các câu 1, 2, 4, 6, 8
- Kết hợp hài hòa giữa hình thức cổ điển và tinh thần thời đại
Tổng kết
Bài thơ là bản hùng ca về ý chí kiên cường và tinh thần lạc quan cách mạng. Ngôn từ hào sảng kết hợp với hình tượng kỳ vĩ tạo nên sức lay động mạnh mẽ, vượt thời gian.
5. Hành trình khám phá 'Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác' - Phiên bản số 2
Chân dung tác giả kiệt xuất
Phan Bội Châu (1867-1940) - Ngọn đuốc cách mạng tiên phong, nhà văn hóa lớn của dân tộc. Giải nguyên khoa thi Hương năm 33 tuổi, cụ đã dành trọn đời mình cho sự nghiệp giải phóng đất nước với những chuyến xuất dương sang Nhật, Trung Quốc, Thái Lan.
Kiệt tác trong ngục tù
Bài thơ nằm trong tập "Ngục trung thư" (1914) - bức thư tuyệt mệnh viết trong những ngày đầu bị giam cầm tại Quảng Đông. Tác phẩm kết tinh:
- Hai câu đề: Khí phách hiên ngang
- Hai câu thực: Nỗi niềm lữ thứ
- Hai câu luận: Tầm vóc anh hùng
- Hai câu kết: Lý tưởng bất diệt
Phân tích tinh hoa
Câu 1-2:
"Vẫn là hào kiệt vẫn phong lưu- Điệp từ "vẫn" khẳng định bản lĩnh sắt đá
Chạy mỏi chân thì hãy ở tù."
- Cách ví von độc đáo: nhà tù như nơi dừng chân
- Tư thế ung dung trước nghịch cảnh
Câu 3-4:
"Đã khách không nhà trong bốn bể- Giọng thơ chuyển từ hào sảng sang trầm tư
Lại người có tội giữa năm châu."
- Nỗi niềm người lữ thứ xa quê
- Bi kịch cá nhân hòa trong bi kịch dân tộc
Câu 5-6:
"Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế- Hình tượng kỳ vĩ của bậc anh hùng
Mở miệng cười tan cuộc oán thù."
- Tiếng cười làm tan biến hận thù
- Khát vọng ôm trọn giang sơn
Câu kết:
"Thân ấy hãy còn còn sự nghiệp- Điệp từ "còn" như lời thề sắt son
Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu."
- Tuyên ngôn bất khuất trước hiểm nguy
Nghệ thuật thơ Đường
- Tuân thủ nghiêm ngặt luật bằng trắc
- Gieo vần chặt chẽ ở các câu 1, 2, 4, 6, 8
- Kết hợp hài hòa giữa hình thức cổ điển và tinh thần cách mạng
6. Hành trình khám phá 'Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác' - Phiên bản số 3
Chân dung nhà cách mạng - thi sĩ
Phan Bội Châu (1867-1940) - Giải nguyên khoa thi Hương, người con ưu tú của đất Nam Đàn, Nghệ An. Một trong những nhà cách mạng tiên phong của dân tộc với hành trình xuất dương cứu nước đầy gian nan. Sự nghiệp văn chương đồ sộ của cụ là sự kết hợp hài hòa giữa tinh thần yêu nước và nghệ thuật ngôn từ.
Tác phẩm trong ngục tù
Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh đặc biệt khi cụ bị giam cầm tại Quảng Đông, thuộc tập "Ngục trung thư". Tác phẩm tiêu biểu cho:
- Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật chuẩn mực
- Nội dung: Khí phách hiên ngang vượt lên cảnh ngục tù
- Nghệ thuật: Giọng điệu hào hùng pha chút hóm hỉnh
Phân tích tác phẩm
Câu 1-2:
"Vẫn là hào kiệt vẫn phong lưu- Điệp từ "vẫn" như lời tuyên ngôn về bản lĩnh
Chạy mỏi chân thì hãy ở tù."
- Cách nói giản dị mà sâu sắc về cảnh ngục tù
- Tư thế ung dung của người anh hùng
Câu 3-4:- Giọng thơ chuyển từ hào sảng sang trầm tư
- Hình ảnh người lữ thứ giữa năm châu
- Nỗi niềm của kẻ sĩ trước thời cuộc
Câu 5-6:
"Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế- Hình tượng kỳ vĩ của bậc đại trượng phu
Mở miệng cười tan cuộc oán thù."
- Tiếng cười làm tan biến hận thù
- Khát vọng lớn lao vì dân vì nước
Câu kết:
"Thân ấy hãy còn còn sự nghiệp- Điệp từ "còn" như lời thề son sắt
Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu."
- Tinh thần bất khuất trước nghịch cảnh
Đặc sắc nghệ thuật
- Vần bằng tạo âm hưởng khoan thai (lưu - tù - châu - thù - đâu)
- Luật bằng trắc chặt chẽ
- Kết hợp nhuần nhuyễn giữa cổ điển và hiện đại
Có thể bạn quan tâm
Cách làm kem chống nắng tự chế vừa tiết kiệm, lại an toàn với các nguyên liệu thiên nhiên dễ kiếm.
Khám phá cách làm bí đỏ chiên giòn thơm ngon, béo ngậy, dễ làm mà ai cũng yêu thích.
10 Dấu hiệu nhận biết nhân duyên tiền kiếp giữa hai người
Khám phá cách luộc bắp vừa nhanh gọn lại thơm ngon mà ít ai biết đến.
Khám phá các phương pháp trị nám hiệu quả hàng đầu hiện nay
