6 Bài soạn "Ca Huế" (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) ấn tượng và sâu sắc nhất
Nội dung bài viết
Bài soạn mẫu 4: Khám phá tác phẩm "Ca Huế" (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều)
Khám phá trước khi đọc bài Ca Huế
Câu 1 (Trang 103, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Văn bản này giới thiệu về hình thức nghệ thuật nào?
Giải đáp
Tác phẩm giới thiệu nghệ thuật ca Huế - di sản âm nhạc truyền thống được biểu diễn trên dòng sông Hương thơ mộng.
Câu 2 (Trang 103, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Nghệ thuật này có những quy tắc biểu diễn đặc biệt nào?
Giải đáp
Ca Huế tuân theo những quy tắc tinh tế:
+ Không gian biểu diễn ấm cúng, thân mật
+ Số lượng nghệ sĩ và khán giả hạn chế
+ Chỉ biểu diễn trong không gian kín, tránh ánh sáng mặt trời
+ Dàn nhạc chuẩn gồm 8-10 nghệ sĩ, với 5-6 nhạc công
+ Sử dụng bộ ngũ tuyệt cổ điển: nguyệt, tì bà, nhị, tranh, tam...
Câu 3 (Trang 103, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Cách trình bày văn bản có điểm gì đặc sắc?
Giải đáp
Văn bản được tổ chức khoa học với nhan đề rõ ràng, bố cục mạch lạc, kết hợp hài hòa giữa văn bản và hình ảnh minh họa, tạo nên một chỉnh thể nghệ thuật dễ tiếp cận.
Phần đọc hiểu tác phẩm
Giá trị nghệ thuật
Ca Huế là tinh hoa âm nhạc bác học, kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất dân gian mộc mạc và cung đình trang trọng. Với hệ thống 60 tác phẩm phong phú, chia thành điệu Bắc duyên dáng và điệu Nam sâu lắng, cùng các hơi nhạc đa dạng (thương, ai, xuân, thiền...), ca Huế đã trở thành viên ngọc quý trong kho tàng âm nhạc dân tộc.
Không gian diễn xướng
Nghệ thuật ca Huế tỏa sáng trong không gian đặc biệt: dưới ánh đèn lung linh trên sông Hương, giữa tiếng đàn nguyệt, tì bà, nhị hòa cùng giọng ca ngọt ngào xứ Huế. Đây là trải nghiệm nghệ thuật độc đáo, đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ.
5. Bài soạn mẫu "Ca Huế" (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - Phiên bản đặc biệt
1. KHỞI ĐỘNG
Văn bản giới thiệu hình thức nghệ thuật đặc sắc nào?
Nghệ thuật ấy có những quy chuẩn biểu diễn nào đáng chú ý?
Gợi mở:
- Tác phẩm giới thiệu nghệ thuật ca Huế - di sản âm nhạc cung đình Huế
- Những quy tắc đặc trưng:
- Không gian biểu diễn thân mật (nơi kín đáo, tránh ánh nắng)
- Số lượng nghệ nhân và thính giả được quy định
- Tiêu chuẩn về nhạc cụ sử dụng
2. KHÁM PHÁ
Câu 1. Phần (2) thể hiện những quy tắc nào của nghệ thuật ca Huế?
Nhận định: Cách trình bày văn bản mang tính nghệ thuật:
Nhan đề "Ca Huế" cô đọng, định hướng rõ nội dung chính. Văn bản được phân mục rõ ràng, mỗi phần khai thác một khía cạnh của ca Huế: nguồn gốc, quy tắc biểu diễn, phong cách thể hiện, giá trị văn hóa. Hình ảnh minh họa dàn nhạc ca Huế giúp người đọc hình dung sinh động về nghệ thuật này.
Câu 2. Sự khác biệt giữa hai phong cách biểu diễn ca Huế?
Phân tích: Hai phong cách có điểm khác biệt cơ bản: Biểu diễn truyền thống - Biểu diễn phục vụ du kháchMối quan hệ nghệ sĩ - khán giảNghệ sĩ và thính giả thường quen biếtNgười dẫn chương trình làm trung gianTrình độ thưởng thứcKhán giả am hiểu sâu về ca HuếKhán giả không cần hiểu biết chuyên sâuHoạt động đi kèmThảo luận, đánh giá nghệ thuậtGiới thiệu tổng quan về ca Huế
CÂU HỎI SUY NGẪM
Câu 1. Văn bản giới thiệu hoạt động nghệ thuật nào?
Khẳng định: Văn bản giới thiệu nghệ thuật biểu diễn ca Huế truyền thống.
Câu 2. Cấu trúc ba phần của văn bản được hiểu thế nào cho chính xác?
Giải thích: Nội dung từng phần:
- Phần (1): Lịch sử hình thành ca Huế
- Phần (2): Quy chuẩn biểu diễn (không gian, nhân sự, nhạc cụ) và phong cách
- Phần (3): Giá trị nghệ thuật được công nhận
Câu 3. Hãy hệ thống hóa các quy tắc biểu diễn ca Huế?
Tổng hợp: Bảng quy tắc biểu diễn ca Huế:Yếu tốQuy địnhKhông gian biểu diễnNơi kín đáo, tránh ánh sáng trực tiếpSố nghệ sĩ8-10 ngườiSố thính giảGiới hạnSố nhạc công5-6 ngườiSố nhạc cụ4-6 loạiPhong cáchTruyền thống và hiện đại
Câu 4. Câu văn nào khái quát giá trị ca Huế?
Trích dẫn: Câu cuối văn bản khẳng định ca Huế là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ VHTTDL công nhận.
Câu 5. Tóm tắt hiểu biết về ca Huế (6-8 dòng).
Tinh túy: Xuất phát từ cung đình Huế, ca Huế dần trở thành nghệ thuật dân gian đặc sắc. Biểu diễn trong không gian thân mật với dàn nhạc 8-10 người (5-6 nhạc công), sử dụng các nhạc cụ truyền thống. Hai phong cách biểu diễn (truyền thống và hiện đại) phù hợp với các đối tượng thưởng thức khác nhau. Hiện được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Câu 6. Kể tên loại hình nghệ thuật tương tự ca Huế.
Gợi ý: Nghệ thuật Chèo - di sản sân khấu dân gian Bắc Bộ. Sử dụng trống chèo là nhạc cụ chính, phát triển từ thế kỷ 10, kết hợp âm nhạc, múa và kịch dân gian. Các tích chèo ngắn dần phát triển thành vở diễn hoàn chỉnh, thể hiện đậm nét văn hóa nông nghiệp Việt cổ.
6. Bài soạn mẫu "Ca Huế" (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - Phiên bản nâng cao
I. Khám phá tinh hoa Ca Huế
- Thể loại: Văn bản thông tin đặc sắc
- Phương thức biểu đạt: Nghị luận sâu sắc
- Tinh túy nội dung: Văn bản làm nổi bật nguồn gốc cung đình, quy chuẩn biểu diễn và giá trị nghệ thuật đỉnh cao của ca Huế
- Cấu trúc hài hòa:
Bố cục 3 phần mạch lạc:
- Phần mở: Hành trình lịch sử từ cung đình ra công chúng
- Phần chính: Quy tắc vàng trong nghệ thuật biểu diễn
- Phần kết: Đỉnh cao nghệ thuật truyền thống
5. Giá trị cốt lõi:
- Tôn vinh di sản âm nhạc độc đáo, quy chuẩn biểu diễn tinh tế, đại diện xuất sắc cho tinh hoa âm nhạc dân tộc.
6. Nghệ thuật trình bày:
- Lập luận chặt chẽ, phân tích sâu sắc về quy chuẩn nghệ thuật ca Huế
II. Hành trình khám phá Ca Huế
- Dòng chảy lịch sử
- Khởi nguồn từ nghệ thuật cung đình Huế, dành cho giới quý tộc sành nghệ thuật
- Quy chuẩn vàng
- Không gian linh thiêng:
+ Nơi biểu diễn ấm cúng, số lượng khán giả hạn chế
+ Chỉ trình diễn trong không gian kín, tránh ánh nắng trực tiếp
- Tinh hoa nghệ sĩ:
+ Đội hình 8-10 nghệ nhân (5-6 nhạc công tài hoa)
- Dàn nhạc chuẩn mực:
+ Sử dụng bộ ngũ tuyệt cổ điển (nguyệt, tì bà, nhị, tranh, tam)
+ Hoặc dàn tứ tuyệt tinh giản (nguyệt, nhị, tì, tranh)
+ Hoặc dàn lục ngự đầy đủ (thêm bầu, tam)
- Nghệ thuật trình diễn:
+ Phong cách truyền thống: Giao lưu nghệ thuật thân mật
+ Phong cách du khách: Giới thiệu tinh hoa văn hóa
- Đỉnh cao nghệ thuật
- "Tinh hoa kết tinh giữa dân gian và bác học, đỉnh cao của âm nhạc thính phòng truyền thống Việt Nam"
- Được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2015
1. Bài soạn mẫu "Ca Huế" (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - Phiên bản đặc biệt
I. Khám phá tinh hoa Ca Huế
1. Chuẩn bị:
- Ca Huế - di sản âm nhạc cung đình Huế biểu diễn trên sông Hương
- Quy tắc vàng: không gian ấm cúng, 8-10 nghệ nhân (5-6 nhạc công), sử dụng bộ ngũ tuyệt cổ điển
- Trình bày mạch lạc giúp người đọc dễ tiếp cận thông tin
- Mang ý nghĩa bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa
2. Đặc trưng nghệ thuật:
- Kết tinh giữa âm nhạc dân gian và cung đình
- Hệ thống bài bản phong phú với điệu Bắc, điệu Nam
- Dàn nhạc tinh tế: nguyệt, tì bà, nhị, tranh, tam, bầu, sáo...
II. Phong cách biểu diễn
1. Truyền thống:
- Giao lưu nghệ thuật thân mật giữa nghệ nhân và khán giả sành điệu
- Không gian ấm cúng, tương tác nghệ thuật sâu sắc
2. Phục vụ du khách:
- Có người giới thiệu về lịch sử và giá trị ca Huế
- Biểu diễn minh họa các tiết mục đặc sắc
- Phát triển từ nửa cuối thế kỷ XX phục vụ du lịch
III. Giá trị di sản
- Đỉnh cao âm nhạc thính phòng truyền thống Việt Nam
- Được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2015
IV. So sánh với dân ca Quan họ
- Di sản vùng Kinh Bắc với trang phục truyền thống đặc trưng
- Được UNESCO công nhận năm 2009
- Thể hiện văn hóa ứng xử tinh tế của người Việt
2. Bài soạn mẫu "Ca Huế" (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - Phiên bản tinh tuyển
I. Khởi động tìm hiểu Ca Huế
Khi khám phá văn bản về quy tắc nghệ thuật, cần lưu ý:
- Ca Huế - di sản âm nhạc cung đình biểu diễn trên sông Hương
- Quy tắc vàng: không gian ấm cúng, 8-10 nghệ nhân (5-6 nhạc công), sử dụng bộ ngũ tuyệt cổ điển (nguyệt, tì bà, nhị, tranh, tam)
- Trình bày mạch lạc với hình ảnh minh họa sinh động
- Mang ý nghĩa bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc
II. Đặc trưng nghệ thuật Ca Huế
1. Nguồn gốc: Xuất phát từ cung đình Huế, dành cho giới thượng lưu
2. Quy chuẩn biểu diễn:
- Không gian: ấm cúng, không trình diễn ngoài trời
- Nhân sự: 8-10 người (5-6 nhạc công)
- Nhạc cụ: bộ ngũ/tứ/lục tuyệt cổ điển
3. Phong cách:
- Truyền thống: giao lưu nghệ thuật thân mật
- Hiện đại: giới thiệu cho du khách
III. Giá trị di sản
"Tinh hoa kết hợp giữa dân gian và bác học, đỉnh cao âm nhạc thính phòng truyền thống Việt Nam"
IV. So sánh với Ca trù
Ca trù - di sản âm nhạc thính phòng Bắc Bộ với:
- 3 thành phần: ca nương, nhạc công, quan viên
- Không gian biểu diễn nhỏ
- Kết hợp thơ ca và âm nhạc tinh tế
3. Bài soạn mẫu "Ca Huế" (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - Phiên bản đặc biệt
I. Tinh hoa Ca Huế
1. Nguồn gốc: Xuất phát từ cung đình Huế, theo Cục Di sản Văn hóa
2. Thể loại: Văn bản thông tin đặc sắc về di sản âm nhạc
3. Bố cục:
- Nguồn gốc ca Huế từ cung đình ra công chúng
- Quy chuẩn biểu diễn độc đáo
- Giá trị nghệ thuật đỉnh cao
4. Tinh túy: Kết tinh giữa âm nhạc dân gian và cung đình, thể hiện qua điệu Bắc - Nam, thú vui tao nhã bên sông Hương
5. Giá trị: Hiểu sâu về quy chuẩn và luật lệ biểu diễn ca Huế
6. Nghệ thuật: Ngôn từ phong phú, lối viết hấp dẫn
II. Khám phá đặc trưng
- Quy tắc vàng:
- Không gian ấm cúng, không ánh mặt trời
- 8-10 nghệ nhân (5-6 nhạc công)
- Bộ ngũ tuyệt cổ điển: nguyệt, tì bà, nhị, tranh, tam
- Phong cách:
- Truyền thống: Giao lưu nghệ thuật thân mật
- Hiện đại: Giới thiệu cho du khách
III. Giá trị di sản
"Tinh hoa kết hợp dân gian - bác học, đỉnh cao âm nhạc thính phòng Việt Nam" (Theo Quyết định 1877/QĐ-BVHTTDL)
IV. So sánh
Hát Xoan (Phú Thọ), Quan họ (Bắc Ninh) - những di sản tương tự
Có thể bạn quan tâm
Khám phá cách chế biến món thịt rang mắm tép với hương vị đậm đà, vô cùng hấp dẫn cho bữa cơm gia đình thêm phần đặc biệt
Top 5 địa chỉ khám sản phụ khoa đáng tin cậy tại quận Tây Hồ, Hà Nội
Top 11 Spa trị liệu đẳng cấp tại Sài Gòn
Khám phá những điểm đến tuyệt vời tại Hồng Ngự (Đồng Tháp), nơi bạn có thể tìm thấy vẻ đẹp thanh bình và những trải nghiệm du lịch độc đáo.
Hàm MODE.SNGL: Dùng để tìm ra giá trị xuất hiện nhiều nhất trong một dãy số, hoặc những giá trị xuất hiện lặp lại trong phạm vi dữ liệu của Excel.
