6 Bài soạn mẫu "Thực hành tiếng Việt trang 113" (Ngữ văn 6 - SGK Kết nối tri thức) tinh tuyển nhất

Khám phá biện pháp tu từ đặc sắc

Câu 1 (trang 113 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phân tích các hình ảnh nghệ thuật trong đoạn văn:

- Hình ảnh "quả trứng hồng hào" ẩn dụ cho mặt trời bình minh

- "Mâm bạc" tượng trưng cho bầu trời khoáng đạt

- "Mâm bể" gợi tả mặt biển mênh mông

Giá trị nghệ thuật:

- Sử dụng linh hoạt biện pháp ẩn dụ và so sánh

- Tạo nên bức tranh thiên nhiên sống động, tráng lệ

- Thể hiện ngòi bút tài hoa của Nguyễn Tuân

Câu 2-4:

Phân tích sâu các biện pháp tu từ khác trong văn bản, làm nổi bật vẻ đẹp ngôn từ và hình ảnh nghệ thuật độc đáo.

I. Khám phá giá trị nghệ thuật

Phân tích hình ảnh ẩn dụ độc đáo:

- "Quả trứng hồng hào": mặt trời bình minh rực rỡ

- "Mâm bạc": bầu trời khoáng đạt

- "Mâm bể": mặt biển mênh mông

Nghệ thuật ngôn từ:

- Sử dụng tinh tế biện pháp ẩn dụ, so sánh

- Tạo nên bức tranh thiên nhiên tráng lệ

- Thể hiện tài năng quan sát tinh tế của tác giả

II. Bài tập ứng dụng

Phân tích các biện pháp tu từ trong đoạn văn mẫu, giúp học sinh nắm vững kỹ năng phân tích văn học và vận dụng vào bài viết của mình.

Nghệ thuật tu từ trong Tiếng Việt
1. Ẩn dụ - phép biến hóa ngôn từ
- Là cách gọi tên sự vật này bằng tên sự vật khác có nét tương đồng, tạo sức gợi hình, gợi cảm
- Điển hình: 'Thuyền về có nhớ bến chăng?' - thuyền ẩn dụ người con trai, bến ẩn dụ người con gái, khắc họa nỗi niềm thương nhớ
2. So sánh - nghệ thuật đối chiếu
- Đặt cạnh nhau những sự vật có nét tương đồng để làm bật lên vẻ đẹp của đối tượng
- Ví dụ: 'Mặt trời xuống biển như hòn lửa' - vẻ rực rỡ của hoàng hôn
Phân tích tác phẩm 'Cô Tô'
- 'Quả trứng hồng hào': ẩn dụ mặt trời bình minh
- 'Mâm bạc': ẩn dụ bầu trời khoáng đạt
- Nghệ thuật ẩn dụ tạo nên bức tranh thiên nhiên tráng lệ, sống động
Thực hành sáng tạo
Gợi ý viết đoạn văn miêu tả cảnh đẹp thiên nhiên kết hợp linh hoạt các biện pháp tu từ, giúp bài viết thêm sinh động, giàu hình ảnh.

Nghệ thuật tu từ trong tác phẩm

Câu 1 trang 113, 114:

- "Quả trứng hồng hào": Ẩn dụ mặt trời bình minh với vẻ đẹp tròn trịa, rực rỡ

- "Mâm bạc": Ẩn dụ bầu trời như tấm gương khổng lồ phản chiếu ánh bình minh

- "Mâm bể": Ẩn dụ mặt biển mênh mông tựa chiếc mâm trời

- "Chất bạc nén": Ẩn dụ ánh sáng bình minh quý giá như bạc nguyên chất

Câu 3 trang 114:

"Sau trận bão... hết bụi": So sánh tạo hình ảnh không gian trong trẻo, tinh khiết như tấm kính mới lau

Đoạn văn mẫu:

Biển Mỹ Khê buổi sớm hiện lên với vẻ đẹp diệu kỳ. Mặt nước phẳng lặng tựa tấm gương khổng lồ phản chiếu bầu trời. Xa xa, những con thuyền nhấp nhô như những cánh hải âu đang dạo chơi trên sóng. Làn nước trong vắt đến nỗi có thể nhìn thấy cả những đàn cá nhỏ đang bơi lội. Tiếng sóng vỗ rì rào cùng làn gió mát lành khiến tâm hồn như lắng lại, hòa cùng nhịp sống của biển cả.

Khám phá nghệ thuật tu từ đặc sắc

Câu 1: Phân tích hình ảnh ẩn dụ:
- "Quả trứng hồng hào": mặt trời bình minh rực rỡ
- "Mâm bạc": bầu trời khoáng đạt
- "Mâm bể": mặt biển mênh mông

Câu 3: Những so sánh đặc sắc trong tác phẩm:
- "Chân trời sạch như tấm kính": vẻ trong trẻo sau bão
- "Tròn trĩnh như quả trứng": vẻ đẹp hoàn mỹ của thiên nhiên
- "Như mâm lễ phẩm": sự quý giá của bình minh

Đoạn văn mẫu:
Bình minh trên biển là bức tranh tuyệt mỹ của tạo hóa. Ông mặt trời từ từ nhô lên khỏi mặt nước như quả cầu lửa khổng lồ, tỏa ánh vàng rực rỡ. Những con sóng nhẹ nhàng vỗ bờ tựa bàn tay mẹ vỗ về đứa con thơ. Bầu trời trong xanh như được giặt sạch sau cơn mưa đêm. Cảnh vật bừng tỉnh trong niềm vui tinh khôi của ngày mới.

Nghệ thuật tu từ đặc sắc

Câu 1:
- "Quả trứng hồng hào": Ẩn dụ mặt trời bình minh với vẻ đẹp tròn đầy, rực rỡ
- "Mâm bạc": Ẩn dụ mặt biển như tấm gương khổng lồ phản chiếu bầu trời
- "Chất bạc nén": Ẩn dụ ánh bình minh quý giá như bạc nguyên chất

Câu 2-3:
- So sánh cát như viên đạn: khắc họa sự dữ dội của thiên nhiên
- Nhân hóa gió bão: tạo hình ảnh sống động về sức mạnh tự nhiên
- So sánh chân trời như tấm kính: vẻ trong trẻo sau cơn bão

Đoạn văn mẫu:
Dòng sông quê tôi như một bức tranh thủy mặc biến đổi theo thời gian. Buổi sáng, nó khoác lên mình chiếc áo vàng lấp lánh dưới nắng mai. Trưa về, mặt nước rực rỡ như dát vàng. Chiều xuống, dòng sông dịu dàng trong ánh hoàng hôn ấm áp. Đêm đến, ánh trăng vẽ lên mặt nước những đường chỉ bạc lung linh. Tiếng cười trẻ thơ hòa cùng tiếng sóng vỗ tạo nên bản nhạc đồng quê êm đềm.