7 Đoạn Văn Nghị Luận Sâu Sắc Về Thói Tự Phụ Đáng Suy Ngẫm

Thái độ sống chính là tấm gương phản chiếu chất lượng cuộc đời mỗi người. Trong những tính cách độc hại nhất chính là thói tự phụ - sự ngộ nhận về giá trị bản thân đến mức coi thường người khác. Người tự phụ thường sống trong ảo tưởng về sự vượt trội của mình, xuất phát từ nhận thức hạn hẹp và sự thiếu hiểu biết. Chỉ cần được tán dương đôi chút đã vội tự mãn, huênh hoang, đánh mất đi sự khiêm tốn cần thiết. Hệ lụy của thói tự phụ thật đáng sợ: bị cộng đồng xa lánh, đánh mất niềm tin, dần trở nên cô độc giữa đám đông. Ngược lại, người biết từ bỏ tính tự phụ sẽ nhận được sự yêu mến, giúp đỡ từ mọi người, cuộc sống từ đó cũng trở nên tốt đẹp hơn. Xã hội luôn trân trọng những con người sống khiêm nhường, biết mình biết ta. Là học sinh, chúng ta cần rèn luyện đức tính khiêm tốn, không ngừng học hỏi để trở thành công dân có ích. Đời người chỉ sống một lần, đừng để thói tự phụ đánh cắp những cơ hội quý giá và làm hoen ố nhân cách của chính mình.

Tự phụ là căn bệnh tinh thần khiến con người tự giam mình trong vỏ bọc ảo tưởng về sự ưu việt. Những kẻ tự phụ sống trong thế giới chật hẹp của cái tôi, đánh mất cơ hội mở rộng tầm nhìn ra thế giới rộng lớn. Họ tự xây bức tường ngăn cách bằng thái độ kiêu ngạo, vô tình làm rạn nứt các mối quan hệ xã hội. Trong mắt người đời, hình ảnh kẻ tự phụ hiện lên thật lố bịch và đáng thương. Đáng nói hơn, chính sự cố chấp 'ta đây là nhất' đã khiến họ trở thành kẻ lạc lõng trong tập thể, không nhận được sự tôn trọng hay yêu mến nào. Nguy hiểm nhất là họ không nhận ra điểm yếu của bản thân do luôn bị che mắt bởi sự tự mãn. Muốn vượt qua thói tự phụ, cần rèn luyện đức tính khiêm tốn, biết lắng nghe và thấu hiểu. Chỉ khi hòa nhập với cộng đồng, tôn trọng người khác, con người mới thực sự phát triển toàn diện và tìm thấy ý nghĩa chân chính của cuộc sống.

Những người mang nặng tính tự phụ thường đánh giá mọi việc qua lăng kính chủ quan. Họ vội vã kết luận dựa trên cảm tính và vẻ bề ngoài, luôn khăng khăng cho rằng mình đúng. Điển hình như Lã Bố trong lịch sử, dù quân Tào Tháo áp sát thành, vẫn ngạo nghễ tuyên bố: 'Nàng đừng lo, với Họa Kích và Xích Thố Mã của ta, ai dám tới gần?' Kết cục thường đến như một hệ quả tất yếu. Người tự phụ luôn thổi phồng năng lực bản thân, không biết lượng sức mình. Một số thì tự mãn thái quá, coi thường người khác; số khác lại cứng nhắc bảo thủ, không chịu tiếp thu ý kiến dù biết mình sai. Họ sống trong vỏ bọc ích kỷ, thờ ơ với mọi người, chỉ chăm chăm vào lợi ích cá nhân. Chỉ cần một thành tích nhỏ cũng đủ khiến họ tự mãn, và đó chính là bước đầu dẫn đến thất bại.

Tự phụ là căn bệnh của sự kiêu ngạo, khiến con người sống trong ảo tưởng về sự hoàn hảo của bản thân. Đó là thái độ tự đắc, tự đại, luôn cho mình là trung tâm, xem thường người khác. Người tự phụ thường coi mình đứng trên mọi quy tắc, chuẩn mực xã hội. Họ khép kín trước mọi lời khuyên can, cứng nhắc trong suy nghĩ 'ta luôn đúng'. Tự phụ chính là sự tự tin thái quá đến mức mù quáng, làm lu mờ khả năng phán đoán. Họ tự biến mình thành ốc đảo cô độc, khiến người xung quanh khó chịu. Nếu tự tin dẫn đến thành công thì tự phụ chắc chắn dẫn đến thất bại. Người tự phụ không nhìn thấy tài năng của người khác, từ chối học hỏi, nên không thể tích lũy kinh nghiệm. Trong thế giới này, luôn có người giỏi hơn ta, vì vậy không ngừng trau dồi kiến thức mới là con đường đúng đắn.

Tự phụ là căn bệnh tâm lý nguy hiểm khiến con người đánh mất sự tỉnh táo về năng lực thực sự của bản thân. Khác với tự ti - luôn tự hạ thấp giá trị mình, người tự phụ lại thổi phồng bản thân quá mức, thu nhỏ thế giới quan trong cái vỏ ốc kiêu ngạo. Cũng không giống với tự hào - niềm vui chính đáng khi đạt thành tích, kẻ tự phụ luôn mang tâm thế trịch thượng. Chính thái độ này khiến họ trở nên lạc lõng, dễ dàng thất bại vì tính bảo thủ không chịu lắng nghe. Họ như những vị vua trong lâu đài cát, tự cho mình quyền phán xét mọi việc mà không cần tham khảo ý kiến người khác. Mỗi thành công nhỏ đều bị biến thành cái cớ để hạ thấp người xung quanh. Hậu quả là họ bị cô lập, công việc đình trệ, các mối quan hệ rạn nứt - tất cả chỉ vì không chịu mở lòng đón nhận sự góp ý chân thành.

Tự phụ - căn bệnh tâm lý nguy hiểm biểu hiện qua sự tự cao tự đại, thói huênh hoang tự đắc. Người tự phụ như xây lâu đài trên cát, tự cho mình đặc quyền vượt trên mọi chuẩn mực xã hội. Nghiên cứu tâm lý học phương Tây chỉ rõ: trong khi người tự tin tỏa sáng bởi sự hòa đồng và chính trực, thì kẻ tự phụ luôn bị che mắt bởi lòng ích kỷ và nỗi xấu hổ tiềm ẩn. Câu chuyện giáo viên tự phụ về năng lực giảng dạy hay lời cảnh tỉnh từ người Nhật: "Khi mười người Nhật sợ một người Việt, sẽ đến ngày mười người Việt sợ một người Nhật" đều là hồi chuông cảnh tỉnh. Tự phụ thường xuất hiện ở người tài năng nhưng nhận thức lệch lạc, tự thổi phồng giá trị bản thân. Bài học từ nước Mỹ trong chiến tranh Việt Nam minh chứng: chính sự kiêu ngạo tự phụ "không bao giờ thất bại" đã dẫn đến thảm bại không thể cứu vãn.

Trong vườn tính cách con người, bên cạnh trăm hoa đức hạnh vẫn có những gai góc của thói xấu, mà tự phụ là một trong những chiếc gai nhọn hoắt nhất. Đó là căn bệnh tâm lý khiến người ta sống trong ảo tưởng về sự vĩ đại của bản thân, tự biến mình thành 'trung tâm vũ trụ' qua lăng kính méo mó của sự tự mãn. Như Xuân Diệu từng thổ lộ trong niềm kiêu hãnh tuổi trẻ: 'Ta là Một, là Riêng, là Thứ Nhất', để rồi sau này chính thi nhân cũng phải thừa nhận đó là suy nghĩ non nớt. Tự phụ giống như bong bóng xà phòng - càng thổi phồng càng dễ vỡ, để lại sau lưng chỉ là sự cô độc và thất bại. Bài học cuộc sống dạy ta rằng: khiêm tốn chính là liều thuốc giải độc hữu hiệu nhất cho căn bệnh tự phụ, là chiếc chìa khóa vàng mở ra cánh cửa hoàn thiện nhân cách.