7 Lễ hội đặc sắc nhất Vĩnh Phúc - Nét văn hóa truyền thống độc đáo

Lễ hội bơi chải Tứ Yên - một trong những di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc, được tổ chức vào ngày 25-26/5 âm lịch hàng năm. Đây không chỉ là nghi thức khai hạ của cư dân vùng sông nước mà còn mang đậm dấu ấn lịch sử thời Hùng Vương, tái hiện sinh động tinh thần thượng võ và nghệ thuật thủy chiến của cha ông.

Những chiếc trải truyền thống được chế tác tinh xảo với đầu chim phượng, đuôi tôm cong vút, dài 20.5m - là phiên bản thu nhỏ của thuyền chiến xưa. Mỗi trải có 36 tay dầm cùng người lái kinh nghiệm, tạo nên màn trình diễn ngoạn mục trên sông nước. Đặc biệt, người "hầu trải" với hình ảnh cởi trần đóng khố, bôi lá mồng tơi - nét độc đáo chỉ có ở lễ hội này.

Từ năm 2010, sau 60 năm gián đoạn, lễ hội được phục dựng nguyên bản, trở thành điểm nhấn văn hóa của vùng đất Lập Thạch. Kết hợp cùng khu di tích Điển Triệt, làng nghề Sơn Đông và nghệ thuật hát trống quân Đức Bác, lễ hội góp phần tạo nên quần thể du lịch văn hóa - tâm linh hấp dẫn bậc nhất Vĩnh Phúc.

Thông tin hữu ích:

Địa điểm: Xã Tứ Yên, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc

Thời gian: 25-26/5 âm lịch hàng năm

Lễ hội Khai xuân Khánh Hạ diễn ra vào mùng 8 Tết tại phường Khai Quang (Vĩnh Yên) là một trong những lễ hội đầu xuân độc đáo nhất Vĩnh Phúc. Điểm nhấn đặc biệt là màn trình diễn tích trò Tứ dân (Sĩ - Nông - Công - Cổ) với 26 vai diễn đầy sáng tạo. Các nghệ nhân đeo mặt nạ ngộ nghĩnh, sử dụng đạo cụ ngược đời để tái hiện sinh động bức tranh cộng đồng hài hòa, ấm no.

Đoàn rước kiệu từ làng Mậu Thông lên chùa Phú Cung trong không khí lễ hội tưng bừng. Mỗi chi tiết trong trò diễn đều mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện khát vọng về một năm mới an lành, hạnh phúc. Cách diễn xuất phóng khoáng với nam đóng giả nữ, mặt nạ hình trâu bò... tạo nên những khoảnh khắc vui nhộn đầy ấn tượng.

Thông tin hữu ích:

Địa điểm: Làng Mậu Lâm, Mậu Thông, phường Khai Quang, TP. Vĩnh Yên

Thời gian: Mùng 8 Tết Nguyên đán hàng năm

Lễ hội Lồng Tồng - nghi thức xuống đồng đặc sắc của đồng bào Cao Lan tại xã Quảng Yên (Sông Lô), diễn ra vào rằm tháng Giêng âm lịch. Đây là lễ hội cầu mùa độc đáo, kết hợp hài hòa giữa yếu tố tâm linh và văn hóa dân gian, thể hiện khát vọng về một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Phần lễ trang nghiêm với nghi thức tạ ơn trời đất, thần linh được tiếp nối bằng phần hội sôi động với các trò chơi dân gian đặc sắc: múa hát ví xịnh ca, hát đối giao duyên, ném còn, bắn nỏ... Những điệu múa uyển chuyển, lời ca mượt mà của các đôi nam nữ trong trang phục truyền thống tạo nên bức tranh văn hóa đầy màu sắc. Đặc biệt, nghi thức cấy lúa đầu năm mang đậm tính phồn thực, thể hiện triết lý sống hòa hợp với thiên nhiên của cư dân nông nghiệp.

Thông tin hữu ích:

Địa điểm: Thôn Mới, xã Quảng Yên, huyện Sông Lô, Vĩnh Phúc

Thời gian: 15-16 tháng Giêng âm lịch hàng năm

Lễ hội Đả cầu cướp phết tại đền Đông Lai (Bàn Giản, Lập Thạch) là một trong những lễ hội độc đáo nhất vùng đất Vĩnh Phúc, diễn ra vào mùng 7 Tết Nguyên đán. Lễ hội tái hiện sinh động tinh thần thượng võ của cha ông thời Hùng Vương với trò chơi đầy tính nghệ thuật và kịch tính.

Phần hội sôi động với trò đả cầu (biểu tượng bộ binh) và cướp phết (biểu tượng kỵ binh). Những trai làng khỏe mạnh cởi trần thi đấu quyết liệt để giành quả cầu gỗ đường kính 35cm hay dùng phết tre dài 1.3m để ngoặc cầu. Không chỉ là trò chơi, đây còn là nghi lễ cầu mong mưa thuận gió hòa, thể hiện triết lý nhân văn sâu sắc của cư dân vùng sơn cước.

Bên cạnh đó, lễ hội còn có nhiều hoạt động văn hóa hấp dẫn như giã bánh dày, đu tiên, bịt mắt bắt dê... tạo nên không khí Tết cổ truyền đậm đà bản sắc.

Thông tin hữu ích:

Địa điểm: Đền Đông Lai, xã Bàn Giản, huyện Lập Thạch

Thời gian: Mùng 7 Tết Nguyên đán hàng năm

Lễ hội Tây Thiên - một trong những đại lễ quan trọng nhất vùng đất Vĩnh Phúc, diễn ra vào ngày rằm tháng Hai âm lịch tại khu di tích linh thiêng thuộc xã Đại Đình (Tam Đảo). Đây là dịp tưởng nhớ công đức Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu - người có công giúp vua Hùng dẹp giặc, mở mang bờ cõi và dạy dân trồng lúa từ thuở sơ khai.

Phần lễ được tổ chức trang trọng với nghi thức tế tự long trọng, trong khi phần hội sôi động với các trò chơi dân gian đặc sắc: thi hát dân ca Sán Dìu, nấu cơm, làm bánh chưng bánh dày, kéo co... Du khách sẽ được đắm mình trong không gian văn hóa đậm đà bản sắc, vừa linh thiêng vừa gần gũi.

Đến với lễ hội, du khách còn có cơ hội chiêm bái quần thể di tích Tây Thiên hùng vĩ, nơi hội tụ tinh hoa văn hóa tâm linh với cảnh sắc thiên nhiên tuyệt mỹ của núi rừng Tam Đảo.

Thông tin hữu ích:

Địa điểm: Đền Thõng, xã Đại Đình, huyện Tam Đảo

Thời gian: Rằm tháng Hai âm lịch hàng năm

Lễ hội chọi trâu Hải Lựu - một trong những lễ hội dân gian cổ xưa nhất Việt Nam, diễn ra vào ngày 16-17 tháng Giêng tại xã Hải Lựu (Sông Lô). Lễ hội bắt nguồn từ truyền thống hiến tế thần linh và tưởng nhớ công ơn Thừa tướng Lữ Gia từ thế kỷ II TCN.

Điểm đặc biệt của lễ hội này là cách nuôi dưỡng và huấn luyện trâu chọi rất công phu. Những "ông trâu" được chọn lựa kỹ lưỡng, có chế độ ăn đặc biệt và được rèn luyện các thế võ độc đáo. Trâu chọi Hải Lựu luôn thể hiện tinh thần thượng võ khi chỉ tấn công đối phương từ phía trước, không bao giờ đánh lén từ phía sau.

Lễ hội gồm hai phần chính: Lễ tế Thành Hoàng làng trang trọng và phần hội chọi trâu sôi động. Sau khi kết thúc, trâu thắng cuộc sẽ được mổ "khao quân" theo truyền thống, thịt trâu được coi như vật phẩm may mắn.

Thông tin hữu ích:

Địa điểm: Xã Hải Lựu, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc

Thời gian: 16-17 tháng Giêng âm lịch hàng năm

Lễ hội Đúc Bụt tại xã Đồng Tĩnh (Tam Dương) là một trong những lễ hội cổ truyền độc đáo nhất Vĩnh Phúc, diễn ra vào mùng 8 Tết Nguyên đán. Lễ hội tái hiện sinh động truyền thuyết về Ngọc Kinh công chúa - nữ tướng của Hai Bà Trưng, người đã dạy dân nghề đúc đồng và các nghề tứ dân.

Phần hội chính là màn trình diễn đúc tượng Bụt bằng đồng đầy ấn tượng, kết hợp với trò diễn Tứ dân (Sĩ-Nông-Công-Cổ) chuyển động nhịp nhàng. Đặc biệt nhất là nghi thức cướp chiếu Bụt - biểu tượng phồn thực cầu mong sinh con trai, cùng các trò chơi dân gian như đấu vật, chọi gà...

Lễ hội được tổ chức bài bản với hàng trăm người tham gia các vai diễn khác nhau, thể hiện trình độ tổ chức và nghệ thuật diễn xướng dân gian đạt đến độ tinh xảo của cư dân vùng này từ xa xưa.

Thông tin hữu ích:

Địa điểm: Xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương, Vĩnh Phúc

Thời gian: Mùng 8 Tết Nguyên đán hàng năm