8 bài phân tích xuất sắc nhất về thi phẩm 'Đây mùa thu tới' của thi sĩ Xuân Diệu (Ngữ văn lớp 11)

"Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo"

Mùa thu - nàng thơ bất tận của thi ca. Nếu Nguyễn Khuyến khắc họa thu quê bình dị trong "Thu điếu", thì Xuân Diệu trong "Đây mùa thu tới" lại dệt nên bức tranh thu đầy xao xuyến với những rung động tinh tế của tâm hồn nghệ sĩ.

Trích từ tập "Thơ thơ" (1938), thi phẩm là sự hòa quyện giữa cảnh thu man mác và nỗi niềm thương nhớ của thiếu nữ khi thu về. Mở đầu bằng hình ảnh:

"Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng"

Xuân Diệu tài tình nhân hóa rặng liễu như thiếu nữ đang tang tóc, với mái tóc buồn rủ xuống thành "lệ ngàn hàng". Cách dùng từ láy "đìu hiu" cùng nghệ thuật láy âm "buồn - buông - xuống" tạo nhịp điệu trầm buồn, như tiếng thở dài của thiên nhiên.

Bước sang khổ hai, bức tranh thu hiện lên sinh động:

"Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh."

Cụm từ "hơn một" gợi sự chuyển mùa tinh tế, khi sắc đỏ dần chiếm lĩnh không gian. Những từ láy "run rẩy", "rung rinh" cùng các phụ âm "r" liên tiếp như truyền cảm giác se lạnh của gió thu.

Khổ ba đưa ta đến với:

"Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ
Non xa khởi sự nhạt sương mờ"

Hình ảnh "nàng trăng" được nhân hóa đầy duyên dáng, cùng dãy núi xa ẩn hiện trong làn sương mỏng, tạo nên không gian vừa thực vừa mộng.

Bài thơ khép lại bằng bức tranh:

"Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì."

Hình ảnh thiếu nữ trầm tư tựa cửa như chính tâm trạng u hoài của tác giả trước sự chuyển mùa. Qua ngòi bút tài hoa, Xuân Diệu không chỉ vẽ nên bức tranh thu sống động mà còn gửi gắm triết lý nhân sinh sâu sắc về dòng chảy thời gian.

Xuân Diệu - bậc thầy của thơ Mới với phong cách sáng tạo độc đáo, ngôn từ tinh tế đầy sức hấp dẫn. Thơ ông luôn chứa đựng khát khao hòa hợp với thiên nhiên, để lại ấn tượng khó phai trong lòng độc giả. "Đây mùa thu tới" trích từ tập "Thơ thơ" mang nỗi buồn thời tiền cách mạng, thể hiện qua cách cảm nhận tinh tế về khoảnh khắc giao mùa.

Ngay nhan đề đã gợi mở thời khắc đặc biệt: thu vừa chớm, đất trời trong giai đoạn chuyển giao đầy xao xuyến. Bằng nghệ thuật nhân hóa tài tình, Xuân Diệu vẽ nên:

"Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng"

Rặng liễu hiện lên như thiếu nữ tang tóc, mái tóc buồn rủ thành dòng lệ. Cách dùng từ láy "đìu hiu" cùng điệp âm tài tình tạo nhịp điệu trầm buồn, như tiếng thở dài của tạo vật.

Khổ thơ tiếp theo khắc họa sự biến chuyển tinh vi của tạo vật:

"Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh"

Cụm từ "hơn một" gợi sự chuyển mùa tế vi, khi sắc đỏ dần xâm lấn không gian. Những từ láy "run rẩy", "rung rinh" cùng hệ thống phụ âm "r" liên tiếp truyền tải cái se lạnh của gió thu.

Bài thơ đạt đến đỉnh cao nghệ thuật khi khắc họa:

"Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì"

Hình ảnh thiếu nữ trầm tư trở thành biểu tượng cho tâm trạng u hoài của tác giả trước dòng chảy thời gian. Qua hệ thống từ láy gợi cảm và nghệ thuật đảo ngữ tinh tế, Xuân Diệu không chỉ vẽ nên bức tranh thu sống động mà còn gửi gắm triết lý nhân sinh sâu sắc.

Khép lại bài thơ là bức tranh thu mang màu sắc riêng của Xuân Diệu - nỗi buồn chia ly đầy ám ảnh, khác biệt với nỗi buồn hiu quạnh trong thơ Nguyễn Khuyến. Đó chính là dấu ấn đặc biệt làm nên phong cách không thể trộn lẫn của ông hoàng thơ tình.

Xuân Diệu mang đến một cách cảm nhận mùa thu độc đáo khác biệt trong thi ca truyền thống. Bài thơ "Đây mùa thu tới" thể hiện sự cách tân táo bạo trong thi liệu và diễn đạt, tạo nên bức tranh thu đặc sắc mang đậm dấu ấn hồn thơ Xuân Diệu.

Nhà thơ cảm nhận thu từ sự biến chuyển tinh tế của rặng liễu:

"Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng"

Hình ảnh nhân hóa độc đáo biến rặng liễu thành thiếu nữ tang tóc, mái tóc buồn rủ thành dòng lệ. Điều này thể hiện cảm quan thẩm mỹ đặc biệt: lấy vẻ đẹp thanh xuân làm thước đo cho thiên nhiên.

Tiếng reo vui đón thu:

"Đây mùa thu tới - mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng"

Điệp ngữ như tiếng reo mừng, kết hợp hình ảnh "áo mơ phai" - sắc vàng pha xanh tinh tế, gợi nàng thu e ấp trong tà áo mới.

Khổ thơ tiếp theo khắc họa:

"Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh"

Nghệ thuật tương phản màu sắc và hệ thống từ láy "run rẩy", "rung rinh" tạo cảm giác chuyển mùa sinh động.

Không gian mở rộng với:

"Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ...
Non xa khởi sự nhạt sương mờ..."

Hình ảnh "nàng trăng" ngẩn ngơ cùng dãy núi xa trong sương mờ gợi không gian huyền ảo.

Bài thơ khép lại bằng:

"Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì"

Hình ảnh thiếu nữ trầm tư trở thành điểm nhấn cho bức tranh thu vừa đẹp vừa buồn, để lại dư âm ngẩn ngơ nơi độc giả.

Xuân Diệu - ngôi sao sáng của phong trào Thơ mới, tác giả hai tập thơ nổi tiếng "Thơ thơ" và "Gửi hương cho gió". Ông được mệnh danh là "ông hoàng thơ tình" với những vần thơ đầy cảm xúc và sáng tạo. Thơ Xuân Diệu trước Cách mạng mang đậm dấu ấn cá nhân, sau Cách mạng chuyển hướng sang phản ánh hiện thực xã hội.

Bài thơ "Đây mùa thu tới" trong tập "Thơ thơ" thể hiện tâm trạng u uất trước Cách mạng. Ngay từ nhan đề đã gợi lên khoảnh khắc giao mùa đầy xao xuyến:

"Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng"

Hình ảnh nhân hóa độc đáo biến rặng liễu thành thiếu nữ tang tóc, mái tóc buồn rủ thành dòng lệ. Khổ thơ tiếp theo khắc họa sự chuyển mùa tinh tế:

"Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh"

Những từ láy "run rẩy", "rung rinh" cùng hệ thống phụ âm "r" truyền tải cái se lạnh của gió thu. Không gian mở rộng với hình ảnh:

"Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ...
Non xa khởi sự nhạt sương mờ..."

Bài thơ khép lại bằng bức tranh:

"Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì"

Hình ảnh thiếu nữ trầm tư trở thành biểu tượng cho tâm trạng u uất của cả một thế hệ trước Cách mạng. Qua nghệ thuật sử dụng từ láy tinh tế và thể thơ tự do phóng khoáng, Xuân Diệu đã tạo nên một bức tranh thu vừa đẹp đẽ vừa buồn thương, để lại dư âm sâu lắng trong lòng độc giả.

"Em không nghe mùa thu/Dưới trăng mờ thổn thức?" - Lưu Trọng Lư đã khắc họa mùa thu với nỗi niềm da diết. Nhưng phải đến Xuân Diệu, mùa thu mới thực sự hiện lên với vẻ đẹp vừa mơ màng vừa u uẩn trong "Đây mùa thu tới" (1938). Bài thơ mở đầu bằng:

"Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng"

Hình ảnh nhân hóa độc đáo biến rặng liễu thành thiếu nữ tang tóc, mái tóc buồn rủ thành dòng lệ. Khổ thơ tiếp theo khắc họa sự chuyển mùa tinh tế:

"Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh"

Những từ láy "run rẩy", "rung rinh" cùng hệ thống phụ âm "r" truyền tải cái se lạnh của gió thu. Không gian mở rộng với hình ảnh:

"Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ...
Non xa khởi sự nhạt sương mờ..."

Bài thơ khép lại bằng bức tranh:

"Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì"

Hình ảnh thiếu nữ trầm tư trở thành biểu tượng cho tâm trạng u uất của cả một thế hệ trước Cách mạng. Qua nghệ thuật sử dụng từ láy tinh tế và thể thơ tự do phóng khoáng, Xuân Diệu đã tạo nên một bức tranh thu vừa đẹp đẽ vừa buồn thương, để lại dư âm sâu lắng trong lòng độc giả.

Xuân Diệu (1916-1985) - nhà thơ tình lãng mạn bậc nhất với hơn 400 bài thơ tình, được mệnh danh là "nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới". Ông cũng là thi sĩ của mùa thu, nơi "Thu đến - nơi nơi động tiếng huyền".

"Đây mùa thu tới" trong tập "Thơ thơ" (1938) là kiệt tác thu của Xuân Diệu. Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh:

"Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng"

Nghệ thuật nhân hóa độc đáo biến rặng liễu thành thiếu nữ tang tóc, mái tóc buồn rủ thành dòng lệ. Cách dùng từ láy "đìu hiu" cùng điệp âm tài tình tạo nhịp điệu trầm buồn.

Khổ thơ tiếp theo khắc họa sự chuyển mùa:

"Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh"

Những từ láy "run rẩy", "rung rinh" truyền tải cái se lạnh của gió thu. Không gian mở rộng với:

"Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ...
Non xa khởi sự nhạt sương mờ..."

Bài thơ khép lại bằng hình ảnh:

"Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì"

Hình ảnh thiếu nữ trầm tư trở thành biểu tượng cho tâm trạng u uất của cả một thế hệ. Qua nghệ thuật sử dụng từ láy và thể thơ tự do, Xuân Diệu đã tạo nên bức tranh thu vừa đẹp đẽ vừa buồn thương, để lại dư âm sâu lắng.

Xuân Diệu - bậc thầy của thơ tình, người đã mang đến những quan niệm mới mẻ về tuổi trẻ, tình yêu và cuộc sống. Được mệnh danh là thi sĩ của mùa thu, ông khắc họa nỗi buồn thu qua từng câu chữ đầy xao xuyến. "Đây mùa thu tới" - một kiệt tác trong tập "Thơ Thơ" (1938) - là bức tranh thu đầy tâm trạng, nơi thiên nhiên và lòng người hòa quyện.

Bài thơ mở ra với hình ảnh đầy ám ảnh: "Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang/Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng". Những cành liễu như cô gái tang gia, buồn thảm trong sương thu ướt đẫm. Nghệ thuật láy âm tài tình ("đìu hiu - chịu", "tang - ngàn - hàng") tạo nên nhạc điệu buồn thương.

Thu về trong niềm mong đợi: "Đây mùa thu tới mùa thu tới/Với áo mơ phai dệt lá vàng". Chữ "dệt" tinh tế gợi lên bàn tay tạo hóa khéo léo phủ vàng lên vạn vật. Nhưng sau vẻ đẹp ấy là nỗi buồn man mác: cây cỏ "run rẩy" trong gió, nhánh khô "mỏng manh" như bộ xương, màu đỏ "rủa" màu xanh.

Không gian thu mở rộng với trăng "ngẩn ngơ", non xa "sương mờ", tiếng rét "luồn trong gió". Cảnh vật vắng lặng đến nao lòng: "Đã vắng người sang những chuyến đò". Bức tranh khép lại bằng hình ảnh đầy gợi cảm - thiếu nữ bên cửa sổ: "Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói/Tựa cửa nhìn xa, nghĩ ngợi gì".

Xuân Diệu đã đem đến một mùa thu rất riêng - vừa cổ điển vừa hiện đại, nơi thiên nhiên giao hòa với tâm trạng con người. Bài thơ như bản nhạc buồn về sự chuyển mùa, về dòng chảy thời gian và nỗi cô đơn muôn thuở của kiếp người.

Xuân Diệu - một trong ba trụ cột của phong trào Thơ Mới Việt Nam - đã khắc họa mùa thu với những nét độc đáo chưa từng có trong thi ca truyền thống. Bài thơ 'Đây mùa thu tới' không chỉ là bức tranh thu mà còn là tấm gương phản chiếu tâm hồn đa cảm của thi nhân.

Khổ thơ mở đầu với hình ảnh đầy ám ảnh: 'Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang/Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng'. Xuân Diệu đã nhân hóa cây liễu thành một người phụ nữ tang tóc, nơi mỗi cành lá như mái tóc buồn rủ xuống, mỗi giọt sương như hàng lệ châu. Cách sử dụng điệp âm 'đìu hiu - chịu', 'tang - ngàn - hàng' tạo nên nhạc điệu buồn thương, xoáy sâu vào lòng người.

Bước chuyển mùa được diễn tả qua câu thơ giàu hình ảnh: 'Đây mùa thu tới mùa thu tới/Với áo mơ phai dệt lá vàng'. Chữ 'dệt' tinh tế gợi lên bàn tay tạo hóa đang thêu nên tấm áo mùa thu bằng những sợi vàng mơ phai. Đây là cách cảm nhận mới mẻ, nơi mùa thu không còn là khái niệm trừu tượng mà hiện lên sống động qua từng chi tiết.

Khổ thơ thứ hai đặc tả sự chuyển mùa qua những hình ảnh đầy ám gợi: 'Hơn một loài hoa đã rụng cành/Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh'. Cách dùng từ 'hơn một' thay vì 'vài', 'mấy' tạo cảm giác mơ hồ, gợi nhiều hơn tả. Động từ 'rũa' mạnh mẽ diễn tả cuộc xung đột giữa sắc đỏ và sắc xanh, như một trận chiến không khoan nhượng của tự nhiên.

Bức tranh thu tiếp tục được mở rộng với không gian quạnh hiu: 'Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ/Non xa khởi sự nhạt sương mờ'. Hình ảnh vầng trăng 'ngẩn ngơ' cùng dãy núi mờ trong sương tạo nên khung cảnh đượm buồn. Đặc biệt, câu thơ 'Đã nghe rét mướt luồn trong gió' với sự chuyển đổi cảm giác từ xúc giác sang thính giác đã vật chất hóa cái lạnh, khiến nó trở nên hữu hình, cụ thể.

Khổ cuối bài thơ đưa người đọc vào thế giới của những nỗi niềm: 'Mây vẩn từng không chim bay đi/Khí trời u uất hận chia ly'. Không gian như nhuốm màu ly biệt, nơi những cánh chim bay đi để lại sau lưng bầu trời u uất. Hình ảnh 'Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói/Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì' đã khắc họa thành công nỗi cô đơn của con người trước thiên nhiên mênh mông.

Qua 'Đây mùa thu tới', Xuân Diệu không chỉ mang đến một cách cảm nhận mới về mùa thu mà còn thể hiện tài năng sáng tạo trong việc sử dụng ngôn từ, hình ảnh. Bài thơ là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa cảnh và tình, giữa thiên nhiên và con người.