8 Tản văn lắng đọng nhất về tháng chín - Mùa thu gọi hồn ký ức

Tháng Chín - khúc giao mùa dịu dàng khi trời cao xanh ngắt điểm những áng mây bông. Gió heo may khẽ đung đưa tán lá, nhẹ nhàng thả từng chiếc lá vàng xuống mặt đường như những cánh thiệp mùa thu. Nắng vàng mật ong phủ lên phố cổ, thoang thoảng hương hoa sữa nồng nàn quyện trong làn gió se. Sớm mai thức dậy, hương bàng chín thơm lừng ùa qua khung cửa, đánh thức mọi giác quan. Những gánh hoa cúc vàng rực rỡ chầm chậm len lỏi giữa dòng người hối hả, mang chút đồng quê vào phố thị.

Trong không gian dịu êm ấy, ký ức ùa về với hình ảnh mẹ tảo tần nơi đồng quê. Dáng mẹ nhỏ bé lặn lội giữa đầm sen cuối mùa, đôi tay thoăn thoắt đào củ sen, tuốt lá niễng. Mùa này quê nhà thơm nức mùi cốm mới, vị ngọt bùi của củ niễng trắng ngần trong bữa cơm chiều. Đâu đó văng vẳng tiếng chim cu gáy trên cánh đồng lúa chín, mùi rơm vàng phảng phất trong nắng thu. Tháng Chín quê nhà còn là mùa rươi - những con rươi béo ngậy quyện với vị quýt, thì là trong nồi chả rươi thơm lừng. Mỗi độ thu về, lòng lại bồi hồi nhớ da diết những hương vị ấm áp ấy!

Lam Hồng

Tháng Chín về mang theo cơn gió heo may se lạnh, thổi bừng ký ức về những trang lưu bút phai màu. Những chiếc áo đồng phục ngày xưa giờ đã thành kỷ vật, còn nguyên vẹn những dòng chữ nghẹn ngào tuổi mộng mơ. Mùa tựu trường năm ấy hiện về như thước phim quay chậm - tiếng cười trong veo, nét bút ngây ngô, và mối tình đầu e ấp chưa dám gọi tên...

Hà Nội tháng Chín ngập tràn sắc cúc vàng mật, điểm xuyết những tà áo dài trắng muốt của nữ sinh. Thuở cắp sách, ta từng ghét chiếc áo đồng phục thô kệch, nào ngờ sau này lại thèm được khoác lên mình cái vụng về thuở ấy. Giờ mới thấu cái duyên ẩn trong sắc trắng tinh khôi - nơi gửi gắm cả một trời thơ dại: "Là áo ai bay trắng cả giấc mơ/Là bài thơ còn hoài trong vở..."

Tuổi học trò đáng nhớ bởi những vấp ngã ngây ngô, những trò nghịch dại khờ. Ai chưa từng trốn học đạp xe ăn kem, chưa từng đốt lá vàng sân trường, chưa từng thổn thức vì ánh mắt ai đó - ấy là tuổi xuân chưa trọn vẹn. Thời gian như thuốc nhuộm, có thể phai nhạt mọi màu sắc, chỉ trừ màu trắng tinh khôi của ngày đầu tựu trường.

Tháng Chín - mùa của những chuyến đi lạc giữa phố cổ, của hương cốm non quyện trong sương sớm, của tiếng trống trường vang vọng gọi năm học mới. Phải chăng ta yêu Hà Nội hơn bởi những khoảnh khắc lang thang giữa mùa thu, khi nắng vàng như mật trải dài trên từng con phố?

Nguyễn Văn Hiệp

Tháng Chín về mang theo vườn cây trĩu quả, những trái bưởi căng mọng đợi đêm rằm phá cỗ. Tiếng chim sẻ ríu rít nhặt thóc trên sân gạch như bản nhạc đồng quê.

Đêm thu trăng vàng mật, sáng dịu đến lạ thường. Ánh trăng ngọt ngào như mật rót xuống không gian, gợi nhớ bao kỷ niệm xưa. Trên quê nhà, bầu trời tháng Chín cao vời vợi, nắng thu vàng óng trải dài trên đồng cỏ, gió heo may khẽ vuốt ve từng ngọn lá.

Tôi nhớ những buổi chiều lang thang trong vườn ổi của cha, từng chùm quả lúc lỉu tỏa hương ngọt ngào. Cái cảm giác cùng gia đình thưởng thức trái cây đầu mùa sau bữa cơm chiều sao mà ấm áp.

Tháng Chín cũng là mùa tựu trường - ngày đầu tiên nắm tay mẹ đến lớp giờ đã thành ký ức xa xôi. Giờ đây, khi đã hai mươi tuổi, tôi ngồi trong căn phòng trọ nhỏ, lắng nghe tiếng thu về từ ký ức.

Mùa thu vẫn thế - nắng vàng mật ong, cánh đồng lúa chín vàng, từng đàn cò trắng chao liệng. Tôi tự hứa dù bận rộn đến đâu cũng sẽ trở về quê mỗi độ thu sang, để tìm lại chính mình trong hương vị thuần khiết nhất.

Tản văn của Trần Văn Hiếu

Tháng Chín về mang theo những cơn gió heo may se lạnh, từng chiếc lá vàng rời cành như lời thì thầm của đất trời. Tiếng chim bìm bịp ngoài bãi sông vang lên trong đêm, báo hiệu nhịp thủy triều lên xuống - âm thanh quen thuộc của miền sông nước.

Trời thu như trầm mặc hơn, nắng hanh vàng dịu nhẹ trên giàn mướp xanh mướt. Những cơn mưa thu bất chợt trút xuống, trắng xóa cả góc quê nghèo.

Tháng Chín cũng là mùa lo toan của người nông dân xứ cồn. Từng nhát cuốc đắp bờ vội vã trong nỗi lo lũ tràn. Những ruộng mía xanh mướt là niềm hy vọng cả năm trời, là mồ hôi và ước mơ của những con người chân lấm tay bùn.

Giờ đây, khi cha đã khuất núi, tôi tiếp nối nghiệp nhà. Tiếng cuốc đập đất vẫn vang lên mỗi chiều, hòa cùng tiếng gió thu xào xạc. Những ký ức về cha, về những ngày tháng cơ cực cứ ùa về khi mùa nước lên, khi dòng phù sa cuồn cuộn đẩy bè lục bình trôi nhanh.

Tháng Chín - mùa của hoài niệm, của yêu thương và trách nhiệm. Mùa để hiểu rằng, dù cuộc sống có khó khăn đến đâu, mầm xanh vẫn vươn lên từ đất mẹ, như cây mía vẫn kiên trì đâm chồi sau mỗi mùa lũ.

ĐƯỜNG LANG

Hà Nội bỗng chốc thay da đổi thịt khi thu về. Những con phố vắng lặng, góc quán thân thuộc thưa thưa người qua lại. Thành phố như khoác lên mình tấm áo mới - trong veo và dịu dàng.

Nếu hôm qua còn chứng kiến dòng xe nối đuôi dài vô tận, thì hôm nay Hà Nội đã lột xác thành một bức tranh thu tĩnh lặng. Những đám mây bông trắng xốp lơ lửng trên cao, để lộ những tia nắng vàng mật đậu nhẹ trên tán lá còn xanh mướt.

Như lời cô bé Thủy trong phim "Hoa cỏ may", mùa thu Hà Nội ngự trị trên tầng không. Hương hoa bưởi thoang thoảng nhường chỗ cho mùi hoa sữa nồng nàn quyện trong gió. Cả thành phố như chìm trong làn hương ngọt ngào ấy.

Đường Hoàng Diệu, Phan Đình Phùng trở nên kiều diễm lạ thường dưới nắng thu. Những tán lộc vừng bắt đầu rụng lá vàng, còn cây bàng thì khoác lên mình chiếc áo đỏ rực. Mùa thu làm đẹp mọi thứ bằng cách tinh tế nhất - không phô trương mà thấm đẫm.

Sớm mai thức giấc, làn gió heo may lùa qua khe cửa mang theo chút se lạnh. Phố xá như còn ngái ngủ trong không khí bình yên hiếm có. Bước chân người qua đường chậm rãi hơn, nụ cười rạng rỡ hơn, những cái nắm tay cũng ấm áp hơn.

Mùa thu có phép màu biến mọi điều bình thường trở nên đẹp đẽ lạ thường. Chỉ cần nheo mắt nhìn những vệt nắng vàng trải dài trên phố cũng đủ làm lòng người xao xuyến.

Sưu tầm

Tháng Chín về mang theo những chiều thu lãng đãng, những cơn mưa thoáng qua ướt nhẹ vai người. Hoa cúc vàng e ấp bên hiên nhà, gợi nhớ bao kỷ niệm xưa. Phố cổ như chậm lại, lắng nghe tiếng thu thì thầm trong từng chiếc lá vàng rơi.

Ta bước vào tháng Chín với niềm rạo rực khôn nguôi - tháng của mùa thu lịch sử, của ngày độc lập thiêng liêng. Ánh mắt người lính già chợt hiện về trong ký ức, bàn tay run run nâng niu chiếc áo lính năm xưa như giữ gìn cả một thời oai hùng. Những câu chuyện về bếp Hoàng Cầm, về những chặng đường hành quân gian khổ vẫn sống động trong tâm trí.

Tháng Chín cũng là mùa tựu trường - tiếng trống ngày khai giảng vang lên trong nắng thu. Ta nhớ như in bàn tay bé nhỏ năm nào nắm chặt tay mẹ, bước chân ngập ngừng vào lớp học đầu tiên. Mái trường xưa giờ đã thành kỷ niệm đẹp, nơi gói trọn tuổi thơ với những trang sách, vần thơ ngọt ngào.

Đêm trăng tháng Chín mang theo nỗi nhớ quê nhà da diết. Vầng trăng vàng soi bóng mẹ già nơi quê nhà, cùng tiếng trống lân rộn rã ngày Trung thu. Ký ức ùa về với hình ảnh chiếc đèn lồng giản dị, những nụ cười trong trẻo thuở ấu thơ. Dù đi qua bao mùa thu, ta vẫn khắc khoải mong được trở về với dư vị ngọt ngào của tuổi thơ.

TRẦN VĂN THIÊN

Tháng Chín trôi qua mang theo những chiều thu bảng lảng, để lại trong lòng người bao nỗi niềm khắc khoải. Hà Nội giờ đã hết cái hanh hao đặc trưng, chỉ còn lại câu hỏi: Em có lỡ làng với yêu thương?

Con phố chiều nay như chậm lại, từng chiếc lá vàng rơi xoay xoay dưới chân người qua. Gió thu khẽ đùa với tán bàng, mang theo khúc tình ca bâng khuâng gợi nhớ. Một cơn mưa thoáng qua ướt nhẹ vai ai đang bước vội về cuối ngõ nhỏ, bỏ lại sau lưng những mảnh ký ức loang màu thời gian.

Tháng Chín vội vã trôi đi, mang theo bao lời yêu chưa kịp ngỏ, những khoảnh khắc chưa kịp giữ. Để rồi khi giật mình quay lại tìm, ta chợt nhận ra tất cả đã thành dĩ vãng. Mùa thu đến như cô gái đôi mươi e ấp, giấu nụ cười sau tà áo dài trắng ngày tựu trường.

Cơn mưa cuối tháng Chín như muốn níu giữ thời gian, nhưng tháng Mười đang đến gần. Ta chợt nhớ những sớm mai hứng từng giọt mưa thu tinh khiết, để chúng vỗ nhẹ vào trái tim đang rung động. Tháng Chín đẹp quá, đẹp đến nao lòng...

Bên gốc phượng già, có ai đó muốn ôm trọn cả bầu trời tháng Chín vào lòng, ôm trọn mối tình đầu chớm nở. Nắng thu ùa vào đôi mắt đẫm buồn, làm sáng bừng lên những kỷ niệm. Gánh hàng hoa cuối phố như mang đi tất cả - mang đi tháng Chín, mang đi yêu thương và cả những ngượng ngùng thuở ban đầu.

Người ta bảo tháng Chín là mùa yêu, mùa của những bàn tay khẽ nắm, của nhịp tim rộn ràng. Cô gái quay mặt đi giấu nụ cười hạnh phúc, để chàng trai đứng ngẩn ngơ nhìn theo mái tóc bay trong nắng chiều. Tình yêu đến thật dịu dàng như mặt hồ thu phẳng lặng.

Cuối tháng, một chàng trai vội vã mua bó sen hồng cuối mùa. Tháng Chín sắp qua nhưng mùa thu còn ở lại, tình yêu còn ở lại trong ánh mắt đong đầy ấy.

Tháng Chín và mùa thu quấn quýt lấy nhau, dịu dàng đến lạ. Tình yêu đến tự lúc nào không hay, chỉ biết trái tim bỗng thêm nhịp đập mới. Những khoảnh khắc ấy, dù ngắn ngủi, cũng đủ để đời người lưu giữ mãi.

Mùa thu - mùa của lá rơi, của những yêu thương vụng về mà tha thiết. Tháng Chín đã đi rồi, em có lỡ hẹn với yêu thương?

(Sưu tầm)

Tháng Chín trong tôi là những ngày thơ ấu êm đềm, khi thu sang với nắng vàng dịu nhẹ phủ lên khu vườn của mẹ trĩu quả. Tôi nhớ như in cây ổi cơm bên bờ ao, ruột đỏ hồng, ngọt lịm; những trái hồng xiêm thơm lừng cạnh bờ tường; cây hồng trĩu quả vàng ươm; cùng hương thị ngọt ngào quyến rũ lũ trẻ trong làng.

Tháng Chín cũng là mùa của những đêm soi ếch sau cơn mưa. Lũ trẻ chúng tôi rủ nhau mang đèn pin, vợt dài đi khắp các bờ ruộng. Những con ếch béo mập trở thành món cháo thơm ngon, món om măng đậm đà quây quần cả nhà. Có khi bắt được nhiều, mẹ đem bán lấy tiền mua sách vở cho tôi - niềm vui nhỏ mà ấm áp vô cùng.

Nhưng tháng Chín cũng có những ngày mưa dầm dề, nước ngập trắng sân. Bữa cơm đạm bạc chỉ có cá khô rim và vừng lạc, nhưng chan chứa tình thương qua lời mẹ dỗ: "Cố ăn tạm, hết mưa mẹ sẽ nấu ngon hơn".

Tôi nhớ nhất hình ảnh nội - người phụ nữ yêu hoa cúc vàng tha thiết. Nội dạy tôi biết yêu từng ngọn cỏ, nhành cây như những người bạn thân thiết.

Tháng Chín còn là mùa tựu trường, khi lũ trẻ ríu rít băng qua cánh đồng thơm mùi lúa chín, hái những bông xuyến chi trắng muốt ven đường. Lớp học nhỏ đơn sơ mà ấm áp tình thầy trò, bạn bè. Giờ đây, mỗi khi nhớ lại, lòng tôi vẫn ngập tràn cảm xúc.

Dù có đi xa, tôi vẫn mang theo tháng Chín quê nhà - tháng của những điều giản dị mà sâu lắng, nơi tìm về mỗi khi lòng thấy bộn bề nơi phố thị.

Tản văn của NGUYỄN VĂN CHIẾN