Top 10 bản tóm tắt đặc sắc nhất tùy bút 'Người lái đò sông Đà' - Kiệt tác văn chương Nguyễn Tuân

Nhà văn như hòa mình vào bức tranh xuân Tây Bắc rực rỡ: nào chuồn chuồn bươm bướm dập dìu, nào nắng vàng giòn tan phủ lên dòng sông, nào đá ngầm xanh biếc nhô lên như thoi bạc, đàn hươu thong thả gặm cỏ đẫm sương đêm. Dòng Đà giang hiện lên thơ mộng qua lăng kính Tản Đà: 'Dải sông Đà bọt nước lênh đênh/Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình', điểm xuyết những nương ngô non đầu mùa xanh mướt.

Trong tác phẩm, Nguyễn Tuân tự nhận mình là kẻ 'đi tìm thứ vàng mười của sông núi Tây Bắc - vừa tươi vui vừa vĩnh hằng'. Nếu trước Cách mạng, ông chán ghét xã hội, lang bạt kiếm tìm vẻ đẹp xưa cũ để giải khuây, thì sau 1945, ngòi bút ấy đã hòa cùng nhịp đập đất nước. Mỗi chuyến đi giờ đây là hành trình khám phá, ngợi ca.

Bằng tài hoa uyên bác, Nguyễn Tuân đã tạc nên bức tượng đài kép: dòng sông Đà vừa 'hung bạo' vừa 'trữ tình', và con người lao động với 'tay lái ra hoa' - ông lái đò như một nghệ sĩ trên sông nước.

Mười năm ròng rã làm bạn với con thủy quái Đà giang, người lái đò ấy đã thuộc lòng từng luồng nước như thuộc bàn tay mình. Chuyến chè mạn, chè cối xuôi dòng là cuộc đấu trí với thủy thần - 73 thác ghềnh như 73 cửa tử chực chờ nuốt chửng kẻ bất kính. Nhưng bằng kinh nghiệm dày dạn, trí tuệ sắc sảo và lòng dũng cảm phi thường, ông lái đò Lai Châu đã hóa giải từng thạch trận, vượt qua mọi thủy trận hiểm nguy.

Ẩn sau vẻ hung bạo ấy, sông Đà lại dịu dàng như thiếu nữ Tây Bắc - những bãi cỏ non xanh mướt in bóng đàn hươu thơ ngây, dòng nước lững lờ trôi như điệu valse. Từ thời kháng chiến chống Pháp, khi còn chở lương thực cho bộ đội, đến thời bình phục vụ các đoàn thăm dò xây dựng đất nước, sông Đà mãi là nhân chứng lịch sử, là nguồn sống bất tận của núi rừng Tây Bắc.

Dòng Đà giang hiện lên như một sinh thể đa diện - khi thì dữ dội như mãnh thú với những vách đá dựng thành, những 'yết hầu' đá chẹt dòng, những cái hút nước tử thần; khi lại dịu dàng như thiếu nữ với dòng chảy uốn lượn tựa mái tóc trữ tình. Nguyễn Tuân đã dùng ngòi bút tài hoa để phát hiện vẻ đẹp đa sắc của dòng sông, từ màu nước biến ảo đến cảnh vật đôi bờ.

Trên nền bức tranh thiên nhiên ấy, hình tượng người lái đò hiện lên như một dũng sĩ. Cuộc chiến không cân sức giữa con người nhỏ bé với thủy thần sông Đà được khắc họa bằng ngôn ngữ đầy khí phách. Chiến thắng của ông lái đò không chỉ bằng sức mạnh mà bằng trí tuệ, kinh nghiệm và ý chí kiên cường - thứ 'vàng mười' đã qua thử lửa trong tâm hồn người lao động. Tác phẩm trở thành bản anh hùng ca về con người trong hành trình chinh phục tự nhiên, khẳng định vị thế làm chủ của những con người bình dị mà vĩ đại.

Sông Đà hiện lên như một kiệt tác của tạo hóa với hai bản tính đối lập: khi thì dữ dội với những vách đá sừng sững như thành trì, những cửa tử chực chờ nuốt chửng con thuyền nhỏ bé; khi lại dịu dàng như thiếu nữ với dòng chảy uốn lượn tựa mái tóc buông dài, sắc màu biến ảo theo từng mùa. Mỗi khúc sông là một bức tranh thiên nhiên độc đáo, khi hùng vĩ khi thơ mộng.

Giữa bối cảnh ấy, hình tượng người lái đò hiện lên như một nghệ sĩ tài hoa. Thân hình rắn rỏi nhuộm màu nắng gió, ông thuộc lòng từng thớ đá, từng luồng nước như thuộc bàn tay mình. Không chỉ dũng cảm gan dạ, ông còn là bậc thầy trong nghệ thuật vượt thác - một nghệ sĩ thực thụ trên sân khấu sông nước. Chiến thắng thiên nhiên của ông không phải bằng vũ lực mà bằng trí tuệ, kinh nghiệm và sự khiêm nhường của người am hiểu sông nước.

Sông Đà - đó là bản hùng ca thiên nhiên Tây Bắc, khi dữ dội như loài thủy quái, khi dịu dàng tựa thiếu nữ kiều diễm. Dòng nước biến ảo theo mùa: xuân thì xanh ngọc bích, thu lại chín đỏ như gương mặt người say. Dọc bờ sông, đá dựng thành vách, bày thế trận hiểm nghèo, thử thách người lái đò.

Giữa bức tranh hùng vĩ ấy nổi bật hình tượng ông lái đò - người nghệ sĩ trên sông nước. Thân hình rắn rỏi, nước da đồng hun, ông như hóa thân của sông Đà. Bằng kinh nghiệm dày dạn, ông thuộc lòng từng thác ghềnh, từng cửa sinh tử. Những chuyến vượt thác là bản anh hùng ca về lòng dũng cảm và tài trí con người.

Khi con thuyền cập bến, người lái đò lại trở về với cuộc sống bình dị: neo thuyền nơi khúc sông yên ả, cùng hương cơm lam và câu chuyện về những loài cá quý.

Ngòi bút tài hoa của Nguyễn Tuân đã thổi hồn vào dòng sông Đà hai tính cách đối lập: khi là gã hung thần cuồng nộ với vách đá dựng thành, thác ghềnh gầm thét như ngàn trâu mộng giữa rừng cháy, khi lại dịu dàng như áng tóc trữ tình buông mình giữa núi rừng Tây Bắc. Sông Đà biến ảo theo mùa, mỗi mùa khoác lên mình chiếc áo mới - từ sắc xanh ngọc bích đến màu đỏ rực như rượu bầu.

Bên cạnh vẻ đẹp thiên nhiên kỳ vĩ, sông Đà còn là nhân chứng lịch sử trong cuộc kháng chiến, nơi những cô lái đò Quỳnh Nhai chở lương thực vượt thác. Nổi bật giữa bối cảnh ấy là hình tượng người lái đò - nghệ sĩ của sóng nước với thân hình rắn rỏi, nước da đồng hun. Ông là bậc thầy trong nghệ thuật đọc dòng sông, thuộc lòng từng thế trận đá, luồng sinh tử.

Người lái đò hiện lên như biểu tượng của sự tài hoa, dũng cảm nhưng vô cùng khiêm nhường. Sau mỗi chuyến vượt thác hiểm nguy, họ lại trở về với cuộc sống bình dị, lặng lẽ cống hiến như dòng sông vẫn âm thầm chảy.

Nguyễn Tuân đã dựng lên bức tranh hùng tráng về cuộc chinh phục thiên nhiên, nơi con người nhỏ bé vượt lên thử thách khắc nghiệt của dòng sông Đà cuồng nộ. Bằng ngòi bút tài hoa, nhà văn đã biến cuộc vượt thác thành trường ca bi tráng, nơi người lái đò như mãnh tướng Triệu Tử Long phá vòng vây quân thù.

Dòng sông hiện lên với bộ mặt hung tợn: những hòn đá ngỗ ngược nhăn nhúm như thách thức, những thạch trận bày sẵn tựa pháo đài nổi. Nhưng chính trong cuộc giáp lá cà ấy, nghệ thuật chèo đò được nâng lên thành nghệ thuật sống - một cuộc vật lộn đầy mưu trí và dũng khí.

Chiến thắng cuối cùng thuộc về con người - không chỉ bằng sức mạnh mà bằng sự thấu hiểu ngôn ngữ của dòng sông. Ông lái đò như người nghệ sĩ đã thuộc lòng từng nốt nhạc trong bản giao hưởng dữ dội của thiên nhiên, để rồi hòa mình thành một phần của bản nhạc ấy.

Trong chuyến hành trình về miền Tây Bắc, Nguyễn Tuân đã khắc họa sông Đà như một sinh thể đa tính cách - khi dữ dội như ác thủ, khi dịu dàng như thiếu nữ. Ở thượng nguồn, dòng sông hiện lên với vẻ hung bạo: vách đá dựng đứng như thành lũy, mặt sông hẹp chỉ đón ánh mặt trời lúc đứng bóng. Nước cuộn sóng, đá dàn trận, tạo nên khúc trường ca gầm thét suốt bốn mùa.

Tiếng sông Đà như có hồn, khi thì oán trách, khi van xin, lúc lại thách thức. Nhưng cũng có khi, dòng sông trở nên thơ mộng lạ thường - tựa áng tóc buông mình giữa mây trời Tây Bắc, điểm xuyết hoa ban, hoa gạo. Hai bên bờ, những bãi cỏ non mơn mởn cùng đàn hươu thơ ngây tạo nên bức tranh bình yên.

Nổi bật giữa thiên nhiên hùng vĩ ấy là hình ảnh ông lái đò - người nghệ sĩ đã thuộc lòng từng khúc ruột của dòng sông. Ở tuổi thất thập, ông vẫn hiên ngang đối mặt với thác ghềnh, không chỉ bằng sức mạnh mà còn bằng sự thấu hiểu sâu sắc tính cách của Đà giang.

Trong hành trình khám phá Tây Bắc, Nguyễn Tuân đã tìm thấy ở sông Đà một bản thể kép - vừa là hung thần cuồng nộ với những vách đá dựng thành, thác ghềnh gào thét, vừa là nàng thơ dịu dàng với dòng chảy như mái tóc thiếu nữ buông mình giữa đại ngàn. Dòng sông hiện lên qua ngòi bút tài hoa như một sinh thể biết thở, biết nói, biết thách thức con người.

Giữa bối cảnh ấy, hình tượng người lái đò hiện lên như 'chất vàng mười' quý giá - những nghệ sĩ trên sông nước với trí tuệ thấu hiểu từng thế trận đá, từng cửa sinh tử. Họ không chỉ dũng cảm đối mặt hiểm nguy mà còn khiêm nhường xem đó là công việc thường ngày. Vẻ đẹp ấy tỏa sáng giữa thiên nhiên hùng vĩ, như minh chứng cho sự hòa điệu kỳ diệu giữa con người và dòng sông.

Nguyễn Tuân đã dệt nên bức tranh sông Đà như một sinh thể đa diện - khi là gã hung thần với vách đá dựng thành, hút nước tử thần, thác ghềnh gầm thét; khi lại là nàng thơ dịu dàng với dòng chảy như suối tóc mây, màu nước biến ảo theo mùa. Thiên nhiên Tây Bắc hiện lên qua ngòi bút tài hoa vừa hùng vĩ vừa trữ tình, như bản trường ca bất tận của đất trời.

Nổi bật giữa bối cảnh ấy là hình tượng người lái đò - nghệ sĩ của sông nước. Với sự dũng cảm, tài trí và kinh nghiệm dày dạn, ông đã chinh phục mọi thạch trận hiểm nguy. Điều đáng quý là sau những chiến công thầm lặng ấy, người lái đò vẫn giữ vẻ khiêm nhường, xem đó chỉ là công việc thường ngày. Đó chính là vẻ đẹp 'vàng mười' của con người lao động mà Nguyễn Tuân đã khám phá.