Top 10 Ngôi chùa sở hữu kiến trúc ấn tượng nhất tại châu Á

Fushimi Inari-taisha là ngôi đền nổi bật trong hệ thống 32.000 ngôi đền thờ thần Inari tại Nhật Bản, tọa lạc tại Fushimi-ku, Kyoto. Ngôi đền này nằm dưới chân núi Inari, ở độ cao 233m so với mực nước biển. Hệ thống đường mòn dẫn lên đền dài 4 km, mất khoảng 2 giờ để hoàn tất hành trình. Dọc theo con đường này, du khách sẽ bắt gặp những ngôi đền nhỏ và hàng ngàn chiếc cổng Torii đặc trưng. Fushimi Inari-taisha đã được bảo trợ bởi Hoàng gia Nhật Bản từ thời kỳ Heian, với những ghi chép lịch sử quan trọng được dâng lên tại đây từ năm 965.

Diện tích toàn khuôn viên đền Fushimi Inari-taisha lên tới 870.000m2, được bao phủ bởi rừng tuyết tùng cổ kính, mang đến một không gian thờ tự trang nghiêm và thanh tịnh. Kiến trúc của đền gồm nhiều công trình nổi bật như cổng đền, bồn nước thanh tẩy, nhà thờ và các gian lễ vật, với hai gam màu chủ đạo là đỏ và trắng. Ngôi đền này còn nổi bật bởi hàng trăm tượng cáo bằng đá, được tạc tỉ mỉ, tượng trưng cho sự linh thiêng. Đền Fushimi Inari-taisha đã được duy trì và quản lý bởi dòng họ Hata qua nhiều thế hệ, và nhiều gia đình trong dòng họ vẫn sinh sống gần khu vực đền, tiếp nối truyền thống này.

Lý do cổng Torii được lựa chọn làm vật phẩm tế lễ là bởi trong tín ngưỡng Thần Đạo, cổng Torii là biểu tượng của cửa ngõ kết nối giữa thế giới vật chất và cõi thần linh. Màu đỏ của cổng Torii tượng trưng cho năng lượng của mặt trời, sự vĩnh cửu và phúc lành. Chính vì thế, những chiếc cổng đỏ này đã trở thành đặc trưng không thể thiếu của đền Fushimi Inari-taisha, nơi mà sự kết hợp giữa Thần Đạo và Phật Giáo tồn tại từ ngàn xưa.

Đền Sri Ranganathaswamy là nơi thờ thần Ranganatha, hình dáng nghỉ ngơi của thần Vishnu. Với kiến trúc Dravidian đặc trưng, ngôi đền thể hiện sự phát triển mạnh mẽ của phong cách này vào thế kỷ 16. Kiến trúc Dravidian không chỉ hiện diện ở Ấn Độ mà còn tại các ngôi đền Hindu ở các quốc gia như Campuchia. Một đặc trưng nổi bật là các cổng đền Hindu được trang trí rực rỡ, với cổng chính Rajagopuram (tháp hoàng tộc) cao 72 mét, bao gồm 11 tầng, nhỏ dần khi lên đến đỉnh.

Ngôi đền không chỉ nổi bật về chiều cao mà còn có diện tích rộng lớn hơn 6 ha, chu vi vòng ngoài dài hơn 4 km, khiến nó trở thành ngôi đền lớn nhất Ấn Độ và một trong những quần thể tôn giáo vĩ đại nhất thế giới. Kiến trúc của đền gồm 7 lớp tường đồng tâm bao quanh, với 21 tháp (gopuram), 39 gian nhỏ, 50 điện thờ và 953 cột trụ, cùng vô số hồ nước. Khu vực vòng ngoài còn có các cửa hàng bán đồ ăn, hoa và vật phẩm tín ngưỡng.

Đặc biệt, gần một ngàn chiếc cột trong gian sảnh chính được chạm khắc tinh xảo từ đá hoa cương. Những cột này không chỉ mang tính trang trí mà còn là biểu tượng tôn giáo, với hình ảnh chiến binh cưỡi ngựa chiến, đạp lên đầu hổ dữ và dùng giáo xiên vào miệng chúng, tượng trưng cho chiến thắng và sức mạnh thần thánh.

Temple of Heaven, hay còn gọi là Thiên Đàn, nằm trong quần thể kiến trúc đồ sộ ở nội thành Bắc Kinh, là một trong những điểm đến thu hút du khách nổi bật nhất của thành phố. Ngôi đền này không chỉ là một kiệt tác kiến trúc mà còn là biểu tượng thiêng liêng, nơi hoàng đế nhà Minh và Thanh thực hiện nghi lễ tế trời, tôn thờ Hạo Thiên Thượng đế. Được xây dựng vào năm 1420 dưới triều đại Minh Thành Tổ, Thiên Đàn mang đậm ảnh hưởng của Đạo giáo và được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Quần thể Thiên Đàn tọa lạc tại khu vực Đông Nam Bắc Kinh, hiện nay là quận Tuyên Vũ. Đây là nơi thực hiện các nghi lễ hoàng gia, đồng thời là một trong những biểu tượng của sự kết hợp giữa thiên nhiên, trời đất và con người. Đền thờ được thiết kế với hình dáng thể hiện ý niệm về sự kết nối với trời, không gian rộng mở tạo cảm giác thiêng liêng và cao vời vợi.

Thiết kế của Thiên Đàn không chỉ đẹp mắt mà còn mang đầy ý nghĩa văn hóa. Các công trình như Viên Khâu đàn và Kỳ Niên điện đều quay về phía Đông, biểu trưng cho sự phát triển và sự mở rộng không giới hạn của trời. Đặc biệt, mái của các công trình được thiết kế theo kiểu chóp nhọn, mang lại cảm giác như các công trình đang bay lên trời, thể hiện sự kết nối giữa đất và trời.

Tại Bagan, Myanmar, một trong những ngôi đền lâu đời nhất được xây dựng từ cuối thế kỷ 12 đến đầu thế kỷ 13, nổi bật với kiến trúc độc đáo và vị trí ấn tượng trên những dãy núi cao. Gawdawpalin không chỉ là ngôi đền cao thứ hai tại Bagan mà còn là điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích khám phá lịch sử và văn hóa Myanmar. Ngôi đền cao hai tầng này có ba sân thượng thấp và bốn sân thượng cao hơn, từng bị tàn phá nặng nề bởi trận động đất năm 1975 nhưng đã được trùng tu lại trong những năm sau đó.

Đền Gawdawpalin được xây dựng theo phong cách gu-style, một loại cấu trúc thiết kế đặc biệt dành cho thiền định và các nghi lễ Phật giáo. Các đền gu này có hai kiểu cơ bản: kiểu "một mặt" với một lối vào chính và kiểu "bốn mặt" với bốn lối vào. Các ngôi đền này, với những đặc điểm nổi bật như vòm nhọn và buồng hình vòm, ngày càng trở nên đồ sộ và vĩ đại hơn trong thời kỳ Bagan.

Với kiến trúc độc đáo và màu trắng thuần khiết, Wat Rong Khun, hay còn được gọi là Chùa Trắng, là một trong những ngôi chùa nổi tiếng nhất của Thái Lan. Khi bước vào, bạn sẽ không khỏi choáng ngợp bởi vẻ đẹp của màu trắng tinh khiết, như thể tuyết đang rơi bao phủ khắp mọi nơi. Bất kể mùa nào trong năm, cổng vào chùa luôn tấp nập du khách từ khắp nơi trên thế giới, muốn chiêm ngưỡng vẻ đẹp độc đáo của ngôi chùa này.

Khác biệt hoàn toàn với những ngôi chùa vàng rực rỡ của Thái Lan, Wat Rong Khun phủ một lớp trắng sáng tượng trưng cho sự thuần khiết và ánh sáng chiếu rọi từ Phật giáo. Bao quanh ngôi chùa là một công viên với hồ nước và những tác phẩm điêu khắc kỳ lạ, từ ác quỷ, đầu lâu đến quái vật trong văn hóa dân gian Thái Lan. Để vào chùa, du khách phải vượt qua “Cầu Tái Sinh” bắc qua một hồ nhỏ, với hàng trăm cánh tay giơ lên tượng trưng cho tham, sân, si. Khi bước qua cầu và vào chính điện, bạn như đã bước vào một thế giới khác, nơi không thể quay lại con đường cũ.

Ngay từ cổng vào, ngôi chùa đã gây ấn tượng mạnh mẽ với du khách nhờ những hình thù điêu khắc tinh xảo trên cột của cổng chào. Khi tiến vào, vẻ lộng lẫy của chánh điện sẽ khiến bạn phải ngẩn ngơ, không chỉ bởi màu sắc hiếm có mà còn bởi những chi tiết trang trí mạ vàng tinh xảo, tỉ mỉ đến từng chi tiết.

Đền Hoa Sen, hay còn được biết đến với tên gọi Đền Lotus (Đền Liên Sen), tọa lạc tại Kalkaji, phía Nam thủ đô New Delhi, là ngôi đền nổi bật của đạo Baháʼí tại Ấn Độ. Thiết kế của ngôi đền mô phỏng hình ảnh một đóa hoa sen rực rỡ, với những cánh hoa cách điệu ôm lấy búp và tạo thành mái vòm bao quanh. Đôi khi, cánh sen còn hòa vào hồ nước, làm cho không gian thêm phần huyền bí. Với sự độc đáo về thiết kế, Đền Lotus đã trở thành một kỳ quan sáng tạo trong kiến trúc Ấn Độ và thế giới, thu hút hơn 150.000 du khách mỗi ngày.

Công trình này được thiết kế bởi kiến trúc sư người Canada gốc Iran, Fariborz Sahba, người đã dành 10 năm để lên ý tưởng và thi công. Ngôi đền cao 35 mét, chiếm diện tích rộng 105.000 m² và có sức chứa lên đến 2500 người. Từ khi hoàn thành vào năm 1987, Đền Lotus đã được xếp vào nhóm ba công trình kiến trúc độc đáo và lớn nhất trên thế giới. Hơn 800 kỹ sư, nghệ nhân và công nhân đã tham gia thi công công trình này, sử dụng chủ yếu là đá cẩm thạch, xi măng, cát và đô lô mit. Đặc biệt, 27 tảng đá cẩm thạch lớn được liên kết với nhau, tạo thành 9 cánh hoa sen với 9 lối vào ngôi đền. Các chi tiết chạm khắc trên các thành hoa, tường và trần được thực hiện vô cùng tỉ mỉ, với hình ảnh hoa sen trắng xuất hiện khắp nơi trong ngôi đền.

Với 9 hồ nước bao quanh, được thiết kế hình chiếc lá xanh bao bọc đóa hoa, Đền Lotus tựa như một bông hoa sen khổng lồ đang nở rộ trên mặt hồ. Vào ban đêm, khi hệ thống ánh sáng được bật lên, toàn bộ đóa sen phản chiếu trên mặt hồ, tạo thành một cảnh tượng lung linh huyền ảo. Khuôn viên xanh mát của đền cũng giúp du khách tìm thấy sự yên tĩnh, tách biệt hoàn toàn với sự đông đúc, ồn ào của thủ đô New Delhi.

Ngôi đền nổi bật với vẻ đẹp và sự độc đáo, được xây dựng từ thế kỷ 12 dưới thời trị vì của hoàng đế Alaungsithu. Thatbyinnyu là ngôi đền cao nhất trong khu vực Bagan. Đền có diện mạo đồ sộ, được phủ một lớp vôi trắng tinh khôi, khiến cho nó trông giống như một tu viện Thiên chúa giáo thời Phục Hưng của châu Âu. Bên trong đền là những bức tượng Phật đầy sắc thái, mỗi bức tượng mang một hình dáng và tư thế khác nhau, mang đến cho du khách những trải nghiệm tinh tế và độc đáo. Đặc biệt, tất cả các bức tường trong đền đều được dát vàng, tôn lên vẻ huy hoàng của không gian linh thiêng này.

Khi ngắm nhìn ngôi đền từ xa, hình ảnh của một công trình đồ sộ trắng tinh nổi bật lên giữa khung cảnh Bagan rộng lớn. Ngôi đền mang đến cảm giác như một tu viện cổ xưa của châu Âu. Khi bước vào, du khách sẽ được chiêm ngưỡng các dãy hành lang dài bao quanh ngôi đền, tạo điều kiện thuận lợi để tham quan. Bên trong, các bức tượng Phật với hình dáng và tư thế đa dạng khiến mỗi góc của ngôi đền trở nên thú vị và đầy cảm hứng, giúp du khách không cảm thấy nhàm chán trong suốt hành trình tham quan.

Quần thể đền Angkor Wat là điểm đến hấp dẫn hàng đầu tại Campuchia và được vinh danh là một trong bảy kỳ quan thế giới được UNESCO công nhận. Được xây dựng vào đầu thế kỷ XII dưới triều đại vua Suryavarman II, đây là di sản vĩ đại của người Khmer. Quần thể đền rộng lớn này nằm cách Siem Reap khoảng 6 km về phía Bắc, với diện tích trải dài hơn 248 dặm vuông (400 km2), bao quanh là hào nước sâu và rộng. Ban đầu, Angkor Wat được xây dựng để thờ Hindu giáo, nhưng sau này, khi Phật giáo phát triển mạnh mẽ, ngôi đền đã chuyển sang thờ Phật.

Kiến trúc của Angkor Wat nổi bật với các công trình điêu khắc cổ đại tinh xảo. Những ngọn tháp, hành lang, phù điêu và tượng Phật được làm từ đá tảng, tạo thành một tổng thể hài hòa và tự nhiên. Hình ảnh các vũ nữ, chiến binh, và hoa sen được khắc họa sinh động, mang đậm chất sử thi của Ramayana và Mahabharata. Mô phỏng theo hình ngọn núi Meru, ngôi tháp chính của Angkor Wat cao 65m, tượng trưng cho đỉnh núi thiêng, còn năm ngọn tháp xung quanh là hình ảnh của năm đỉnh núi. Toàn bộ công trình được xây dựng bằng đá sa thạch và đá tổ ong, và tất cả các khối đá này được xếp chồng lên nhau mà không cần chất kết dính hay bê tông.

Quần thể di tích Angkor bao gồm các khu vực độc đáo như Angkor Wat, Angkor Thom, Little Circuit (Vòng Nhỏ), Big Circuit (Vòng Lớn), nhóm Roluos và các đền ngoại vi. Đền Angkor Wat chính là điểm đến thu hút hơn 50% du khách quốc tế đến Campuchia. Người dân Campuchia tự hào về di sản này, và nó đã được in trên lá cờ quốc gia từ năm 1850.

Prambanan là quần thể đền thờ Hindu uy nghi nằm tại tỉnh Yogyakarta, Indonesia, thờ phụng ba vị thần Hindu tối cao: Brahma, Vishnu và Shiva. Được UNESCO công nhận là Di sản thế giới, Prambanan không chỉ là ngôi đền Hindu lớn nhất Indonesia mà còn là di sản văn hóa tầm cỡ Đông Nam Á. Quần thể đền nằm cách thành phố Yogyakarta khoảng 17 km về phía đông bắc, tọa lạc giữa hai tỉnh Trung Java và Yogyakarta. Đặc trưng với kiến trúc tháp nhọn, tháp chính cao 47m, Prambanan luôn là điểm đến hấp dẫn du khách quốc tế.

Quần thể đền được xây dựng qua nhiều triều đại của vương quốc Medang, với sự trị vì của các vua Daksa và Tulodong. Xung quanh tháp chính là hàng trăm ngôi đền nhỏ hơn, được gọi là perwara. Prambanan được coi là ngôi đền hoàng gia của vương quốc Medang theo đạo Hindu, nơi diễn ra các nghi lễ tôn giáo quan trọng. Các học giả cho rằng, trong thời kỳ hưng thịnh của vương quốc, có hàng nghìn tu sĩ Bà la môn và đệ tử của họ sống quanh quần thể đền này, trong khi trung tâm triều đình của Medang nằm gần đó, ở đồng bằng Prambanan.

Chùa Shwemawdaw, còn được biết đến là Chùa Vàng Thiên Chúa, tọa lạc tại Bago, Myanmar, nổi tiếng là ngôi chùa cao nhất đất nước này cho đến nay. Hàng năm, ngôi chùa tổ chức lễ hội lớn kéo dài 10 ngày, thu hút hàng nghìn tín đồ tham gia. Được thiết kế bởi hai anh em Mahasala và Kullasala sau khi du học tại Ấn Độ, ban đầu họ chỉ định xây dựng một bảo tháp nhỏ để thờ hai sợi tóc của Đức Phật mà họ may mắn có được. Tuy nhiên, qua thời gian, chính quyền và nhân dân Myanmar đã cộng tác để hoàn thiện ngôi chùa, tạo nên diện mạo hùng vĩ như ngày nay.

Chùa Shwemawdaw không chỉ là nơi lưu giữ các di vật thiêng liêng như xá lợi tóc và răng của Đức Phật mà còn sở hữu những bảo vật quý giá khác như một quả chuông cổ, đúc thời vua Dhammazedi, một vương miện thời vua Bayinpauung, một chiếc ô và một đẫy lọc nước từ thời vua Bodawpaya. Khi thăm chùa, du khách sẽ phải tháo giày dép trước cổng để thể hiện lòng tôn kính đối với Đức Phật. Đặc biệt, ngôi chùa được phủ lớp sơn đỏ rực, tạo vẻ đẹp vượt thời gian, không hề bị phai mờ dù đã tồn tại hàng ngàn năm. Tất cả các công trình trong chùa, từ chân đến đỉnh tháp, đều được mạ vàng, khiến ngôi chùa trở nên lộng lẫy dưới ánh mặt trời.