Top 10 Nguyên tắc bố cục trong nhiếp ảnh giúp tạo nên những khung hình tự nhiên và cuốn hút

Bộ lọc phân cực là công cụ đắc lực giúp nâng cao chất lượng hình ảnh. Không chỉ giảm thiểu phản xạ từ bề mặt nước hay kim loại, bộ lọc còn làm nổi bật sắc xanh của bầu trời và bảo vệ ống kính. Nên chọn loại bộ lọc tròn để đảm bảo khả năng đo sáng TTL chính xác cho máy ảnh.

Bộ lọc phân cực tròn gồm hai vòng xoay ở phần đầu ống kính. Khi sử dụng, chỉ cần xoay vòng trước trong khi quan sát khung hình – bạn sẽ nhận thấy phản chiếu mờ dần và độ tương phản giữa mây và bầu trời trở nên sắc nét, tạo nên hiệu ứng thị giác ấn tượng và chuyên nghiệp hơn.

Với ảnh phong cảnh, chiều sâu là yếu tố làm nên cảm xúc. Một khung hình đẹp sẽ khiến người xem như bước vào không gian thật. Hãy sử dụng ống kính góc rộng kết hợp khẩu độ nhỏ như f/16 để đảm bảo cả tiền cảnh và hậu cảnh đều rõ nét. Đặt một đối tượng ở phía trước như con người, cây cối hoặc vật thể giúp tăng cảm giác quy mô và tạo điểm nhấn thị giác.

Để dẫn dắt ánh nhìn, làm nét chủ thể phía trước và mờ dần hậu cảnh. Cách này tạo nên sự tách biệt, giúp người xem tập trung vào nhân vật chính, đồng thời cảm nhận được khoảng cách và chiều sâu một cách tự nhiên, đầy cuốn hút.

Việc lựa chọn một phông nền giản dị chính là chìa khóa để làm nổi bật chủ thể trong bức ảnh. Với máy ảnh kỹ thuật số, bạn cần xác định rõ điều gì là trung tâm của khung hình và sắp xếp bối cảnh sao cho phù hợp. Kỹ thuật này thường được sử dụng trong các buổi chụp chuyên nghiệp, bản tin truyền hình hay video quảng bá sản phẩm.

Hãy ưu tiên những hậu cảnh có tông màu trung tính và họa tiết tối giản – một bức tường trắng, tấm nền xanh hoặc nền trơn nhẹ nhàng sẽ là lựa chọn lý tưởng. Khi đó, chủ thể sẽ trở nên nổi bật và thu hút mọi ánh nhìn mà không bị xao nhãng bởi các yếu tố không cần thiết.

Sử dụng flash trong nhà có thể khiến bức ảnh mất đi sự tự nhiên, đặc biệt là trong các bức chân dung – khiến ánh sáng trở nên gắt và thiếu chiều sâu. Thay vào đó, hãy tận dụng ánh sáng tự nhiên hoặc điều chỉnh các thông số máy ảnh để đạt được kết quả chân thực và sống động hơn.

Hãy tăng ISO lên khoảng 800–1600 và mở khẩu độ lớn nhất để cảm biến thu được nhiều ánh sáng hơn, giúp tạo nền mờ đẹp mắt. Kết hợp thêm một chân máy hoặc ống kính có tính năng chống rung (I.S – Image Stabilization) sẽ hỗ trợ bạn có được bức ảnh sắc nét, rõ ràng ngay cả trong điều kiện ánh sáng yếu mà không cần đến flash.

ISO đóng vai trò quyết định độ nhạy sáng của máy ảnh, đồng thời ảnh hưởng đến độ nhiễu và độ chi tiết của bức ảnh. Lựa chọn ISO không đúng sẽ khiến ảnh bị thiếu sáng hoặc quá chói, làm mất đi độ sắc nét và chiều sâu. Vì vậy, hãy điều chỉnh ISO phù hợp với điều kiện ánh sáng để mang lại chất lượng ảnh tối ưu.

Khi chụp trong môi trường thiếu sáng, bạn nên nâng ISO lên từ 400 đến 3200 để giúp cảm biến thu sáng tốt hơn và tránh hiện tượng ảnh bị mờ. Ngược lại, trong điều kiện trời sáng hoặc nắng gắt, việc duy trì ISO ở mức 100 hoặc để máy tự động điều chỉnh sẽ giúp ảnh rõ nét và không bị cháy sáng.

Khi muốn ghi lại một khoảnh khắc chuyển động đầy sống động, bạn hãy thử kỹ thuật panning để tạo hiệu ứng mờ đầy nghệ thuật. Với phương pháp này, ảnh sẽ mang cảm giác tốc độ và chiều sâu rất cuốn hút.

Hãy điều chỉnh tốc độ màn trập xuống thấp hơn bình thường khoảng 2 stop – ví dụ từ 1/250 xuống còn 1/60. Hướng máy ảnh theo vật thể, giữ nửa nút chụp để lấy nét, sau đó vừa chụp vừa lia máy theo chuyển động. Kết quả là một tấm ảnh vừa sắc nét chủ thể, vừa mờ mộng mơ ở hậu cảnh.

Thử nghiệm với các mức tốc độ màn trập khác nhau sẽ mở ra một thế giới hiệu ứng ảnh đầy mê hoặc. Khi bạn chụp khung cảnh phố phường về đêm với tốc độ phơi sáng 4 giây, những luồng sáng từ xe cộ sẽ vẽ nên các dải ánh sáng sinh động và huyền ảo.

Ngược lại, nếu điều chỉnh về tốc độ 1/125 giây, mọi chuyển động sẽ được “đóng băng”, tạo nên cảm giác tĩnh lặng, không còn dấu vết của tốc độ. Một chiếc chân máy vững vàng sẽ là trợ thủ đắc lực để bạn ghi lại những khoảnh khắc đẹp từ những đối tượng đang chuyển động.

Trong nhiếp ảnh, quy tắc một phần ba là chiếc chìa khóa mở ra sự cân đối và chiều sâu cho khung hình. Hãy hình dung bức ảnh được chia thành chín phần bằng nhau nhờ hai đường ngang và hai đường dọc tưởng tượng. Những giao điểm của các đường này chính là nơi lý tưởng để đặt chủ thể.

Với điện thoại thông minh hiện đại, bạn dễ dàng kích hoạt lưới bố cục này để hỗ trợ khi chụp. Khi chủ thể được đặt tại một trong bốn điểm vàng ấy, bức ảnh sẽ trở nên hài hòa, thu hút và tự nhiên hơn trong mắt người xem. Đó là nghệ thuật sắp đặt trong cái nhìn hiện đại và trực quan.

Một chiếc máy ảnh rung lắc nhẹ cũng có thể phá hỏng cả khoảnh khắc đẹp. Để mỗi bức hình đều sắc nét và sống động, bạn cần biết cách làm chủ sự ổn định. Hãy tận dụng tối đa các thiết bị hỗ trợ như chân máy, monopod, hay thậm chí là một bức tường hay thân cây gần đó.

Quan trọng hơn cả, bạn cần luyện tập tư thế cầm máy chuẩn xác: dùng cả hai tay, một tay giữ thân máy, tay còn lại đỡ dưới ống kính, hơi thu người tạo điểm tựa vững chắc. Cố gắng giữ máy sát thân để tận dụng sự ổn định từ cơ thể. Ngoài ra, hãy lưu ý tốc độ màn trập phù hợp – chẳng hạn, với ống kính 100mm, bạn nên chọn tốc độ ít nhất 1/100 giây. Khi bấm máy, thử nín thở trong khoảnh khắc quyết định để giữ hình ảnh rõ nét, tránh bị ảnh hưởng bởi hơi thở nhẹ nhàng của chính bạn.

Quy tắc "Sunny 16" giúp bạn thiết lập phơi sáng hoàn hảo khi chụp ngoài trời nắng rực rỡ. Theo đó, bạn hãy đặt khẩu độ ở f/16, chọn tốc độ màn trập tương đương 1 chia cho giá trị ISO, ví dụ nếu chọn tốc độ 1/100 giây, ISO nên là 100 hoặc gần với giá trị này nhất.

Phương pháp này giúp tiết kiệm thời gian điều chỉnh máy khi không có thiết bị đo sáng hoặc màn hình kiểm tra ảnh, mang lại những khung hình sáng rõ và tự nhiên trong điều kiện ánh sáng mạnh.