Top 12 bài phân tích đặc sắc nhân vật Dế Mèn trong trích đoạn 'Bài học đường đời đầu tiên' (Tô Hoài) - Dành cho Ngữ Văn 6 bộ Cánh Diều
Nội dung bài viết
Phân tích chi tiết nhân vật Dế Mèn qua đoạn trích 'Bài học đường đời đầu tiên' - Bài mẫu phân tích số 4
'Dế Mèn phiêu lưu ký' - kiệt tác văn học thiếu nhi của Tô Hoài - mở ra thế giới loài vật sinh động qua hành trình phiêu lưu kỳ thú. Chương đầu 'Bài học đường đời đầu tiên' không chỉ khắc họa rõ nét hình tượng Dế Mèn cường tráng mà còn ẩn chứa bài học nhân sinh sâu sắc.
Tô Hoài tái hiện chàng dế thanh niên với vẻ đẹp khoẻ khoắn: thân hình vạm vỡ, đôi càng bóng mẫm, những chiếc vuốt sắc nhọn đầy uy lực. Lối sống kỷ luật 'ăn uống điều độ, làm việc có chừng mực' giúp chú sớm trở thành 'một chàng dế cường tráng'. Mỗi bước đi 'trịnh trọng, khoan thai' toát lên vẻ tự tin thái quá của tuổi trẻ.
Ẩn sau vẻ ngoại hình đẹp đẽ là tính cách đầy mâu thuẫn: vừa yêu đời, tự hào lại vừa kiêu căng, xốc nổi. Dế Mèn dùng sức mạnh để bắt nạt hàng xóm, tưởng mọi người nhún nhường vì sợ hãi. Sự ngộ nhận ấy đẩy chú vào trò đùa tai hại với chị Cốc, dẫn đến bi kịch đau lòng cho Dế Choắt - người hàng xóm yếu ớt luôn bị khinh thường.
Cái chết của Dế Choắt trở thành bài học đắt giá: 'Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào mình'. Bằng nghệ thuật nhân hóa tài tình, Tô Hoài không chỉ xây dựng hình tượng loài vật sống động mà còn gửi gắm triết lý sâu sắc về sự khiêm tốn và lòng nhân ái.

2. Phân tích nhân vật Dế Mèn qua trích đoạn 'Bài học đường đời đầu tiên' - Bài mẫu phân tích số 5
'Dế Mèn phiêu lưu ký' - viên ngọc sáng trong kho tàng văn học thiếu nhi Việt Nam - đưa độc giả bước vào hành trình khám phá thế giới loài vật đầy màu sắc qua lăng kính của chàng dế trẻ tuổi. 'Bài học đường đời đầu tiên' không chỉ phác họa chân dung một Dế Mèn cường tráng mà còn là câu chuyện về sự trưởng thành từ những sai lầm tuổi trẻ.
Xuất thân từ gia đình ba anh em, Dế Mèn sớm được sống tự lập - môi trường lý tưởng để bộc lộ cá tính. Lối sống kỷ luật 'ăn uống điều độ, làm việc có chừng mực' đã tôi luyện nên một 'chàng dế thanh niên cường tráng' với thân hình nâu bóng, đôi càng mẫm bóng, bộ vuốt sắc nhọn như lưỡi kiếm. Mỗi bước đi 'trịnh trọng, khoan thai' toát lên vẻ tự tin thái quá của tuổi mới lớn.
Nhưng ẩn sau vẻ ngoại hình đẹp đẽ ấy là tính cách đầy mâu thuẫn: vừa yêu đời, nhiệt huyết lại vừa kiêu ngạo, xốc nổi. Dế Mèn dùng sức mạnh để bắt nạt hàng xóm, ngộ nhận sự nhún nhường của họ là biểu hiện của nỗi sợ. Sự ngạo mạn ấy dẫn đến trò đùa tai hại với chị Cốc, khiến Dế Choắt - người hàng xóm yếu ớt luôn bị khinh rẻ - phải trả giá bằng mạng sống.
Cái chết của Dế Choắt trở thành bài học xương máu: 'Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào mình'. Bằng nghệ thuật nhân hóa tinh tế và hệ thống ngôn từ sinh động, Tô Hoài không chỉ dựng lên thế giới loài vật sống động mà còn gửi gắm thông điệp sâu sắc về sự khiêm tốn và lòng nhân ái.

3. Phân tích hình tượng Dế Mèn trong 'Bài học đường đời đầu tiên' - Bài mẫu phân tích số 6
"Dế Mèn phiêu lưu ký" - kiệt tác văn học thiếu nhi của Tô Hoài - không chỉ là câu chuyện về loài vật mà còn là bức tranh thu nhỏ về quá trình trưởng thành của con người. Hành trình phiêu lưu đầy sóng gió của Dế Mèn chính là bài học quý giá: đi một ngày đàng, học một sàng khôn.
Chàng dế thanh niên hiện lên với vẻ đẹp cường tráng: thân hình nâu bóng mỡ, đôi càng mẫm bóng, bộ vuốt sắc nhọn. Cách sống khoa học, biết lo xa (đào hang nhiều ngách, luyện tập thể chất) khiến ta cảm mến. Nhưng ẩn sau đó là tính kiêu ngạo - Mèn thường khoe khoang sức mạnh bằng cách đạp gãy cỏ, đi đứng nhún nhảy phô trương.
Sự kiêu căng đã dẫn đến bi kịch: coi thường Dế Choắt, trêu chọc chị Cốc gây hiểu lầm khiến Choắt phải trả giá bằng mạng sống. Cái chết của Dế Choắt trở thành bài học đắt giá, khiến Mèn tỉnh ngộ trong nỗi ân hận khôn nguôi. Qua hình ảnh Dế Mèn, ta thấy bóng dáng những chàng trai trẻ nhiệt huyết nhưng non nớt, cần trải nghiệm để trưởng thành.
Tác phẩm khẳng định: cuộc đời chính là trường đại học vĩ đại nhất để rèn luyện con người. Mỗi chuyến phiêu lưu của Dế Mèn đều ẩn chứa những bài học nhân sinh sâu sắc.

4. Phân tích hình tượng Dế Mèn trong 'Bài học đường đời đầu tiên' - Bài mẫu phân tích số 7
"Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài là bức tranh sống động về thế giới loài vật, nơi Dế Mèn - nhân vật chính - bước những bước đầu tiên trên hành trình trưởng thành. Đoạn trích "Bài học đường đời đầu tiên" khắc họa chân dung chàng dế thanh niên với đầy đủ vẻ đẹp và khiếm khuyết tính cách.
Tô Hoài tái hiện Dế Mèn như một kiệt tác của tự nhiên: đôi càng mẫm bóng, bộ vuốt sắc nhọn, thân hình nâu bóng mỡ ưa nhìn. Cử chỉ "trịnh trọng vuốt râu", những cú đá ngứa chân phô trương sức mạnh, tất cả toát lên vẻ kiêu hãnh thái quá của tuổi trẻ. Nhưng ẩn sau vẻ ngoại hình cường tráng ấy là tính cách đáng trách: sự kiêu căng đến mức tự cho mình "có thể sắp đứng đầu thiên hạ".
Mâu thuẫn đạt đỉnh điểm trong mối quan hệ với Dế Choắt. Thay vì cảm thông, Dế Mèn khinh miệt người bạn hàng xóm yếu ớt bằng những lời chê bai cay độc: "Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá", "hôi như cú mèo". Sự ngông cuồng đã dẫn đến bi kịch - trò trêu chọc chị Cốc khiến Dế Choắt phải trả giá bằng mạng sống. Chỉ khi đối mặt với cái chết của người bạn, Dế Mèn mới tỉnh ngộ, nhận ra bài học đầu đời đắt giá về sự kiêu ngạo.
Qua nghệ thuật miêu tả tinh tế, Tô Hoài không chỉ dựng lên chân dung sống động về loài vật mà còn gửi gắm bài học nhân sinh sâu sắc về sự trưởng thành và lòng nhân ái.

5. Phân tích hình tượng Dế Mèn trong 'Bài học đường đời đầu tiên' - Bài mẫu phân tích số 8
Đoạn trích "Bài học đường đời đầu tiên" trong kiệt tác "Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài đã khắc họa chân dung Dế Mèn - một chàng dế cường tráng nhưng kiêu ngạo, phải trả giá đắt cho thói hung hăng của mình bằng cái chết thương tâm của Dế Choắt.
Dế Mèn hiện lên với vẻ ngoài đẹp đẽ: đôi càng mẫm bóng, bộ vuốt sắc nhọn, thân hình nâu bóng mỡ ưa nhìn. Nhưng ẩn sau vẻ ngoại hình khoẻ khoắn ấy là tính cách kiêu căng, ngạo mạn. Chú dế tự lập này luôn coi thường những kẻ yếu hơn, đặc biệt là Dế Choắt - người hàng xóm gầy gò, ốm yếu.
Bi kịch xảy ra khi Dế Mèn trêu chọc chị Cốc rồi hèn nhát chui vào hang trốn, để mặc Dế Choắt gánh chịu hậu quả. Cái chết của Dế Choắt cùng lời trăng trối: "Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân" đã trở thành bài học đắt giá, khiến Dế Mèn thức tỉnh. Sau khi chôn cất bạn, chú đứng lặng hồi lâu, ngẫm nghĩ về cách sống của mình và hứa sẽ thay đổi.
Qua nhân vật Dế Mèn, Tô Hoài không chỉ tạo nên một hình tượng văn học sống động mà còn gửi gắm bài học nhân sinh sâu sắc về sự khiêm tốn và lòng nhân ái.

6. Phân tích hình tượng Dế Mèn trong 'Bài học đường đời đầu tiên' - Bài mẫu phân tích số 9
"Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài đã khắc họa thành công hình tượng Dế Mèn - một chàng dế cường tráng nhưng kiêu ngạo, phải trả giá đắt cho tính cách của mình. Nhân vật này vừa mang đặc điểm loài vật, vừa có những nét tính cách con người rất chân thực.
Dế Mèn hiện lên với vẻ ngoài đẹp đẽ: thân hình nâu bóng mỡ, đôi càng mẫm bóng, bộ vuốt sắc nhọn. Cử chỉ "trịnh trọng vuốt râu", những cú đá ngứa chân thể hiện sự tự tin thái quá. Nhưng ẩn sau đó là tính cách đáng trách: kiêu căng, ngạo mạn, thể hiện rõ qua thái độ với Dế Choắt.
Dế Mèn không chỉ chê bai Dế Choắt: "Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá", mà còn từ chối giúp đỡ bạn với thái độ khinh miệt: "Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ?". Sự ngông cuồng đã dẫn đến bi kịch - trò trêu chọc chị Cốc khiến Dế Choắt phải trả giá bằng mạng sống. Chỉ khi đối mặt với cái chết của bạn, Dế Mèn mới nhận ra bài học nhân sinh sâu sắc.
Qua nhân vật Dế Mèn, Tô Hoài không chỉ tạo nên hình tượng văn học sống động mà còn gửi gắm thông điệp về sự trưởng thành và lòng nhân ái.

7. Phân tích hình tượng Dế Mèn trong 'Bài học đường đời đầu tiên' - Bài mẫu phân tích số 10
"Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài là viên ngọc quý trong kho tàng văn học thiếu nhi Việt Nam. Đoạn trích "Bài học đường đời đầu tiên" đã khắc họa chân dung Dế Mèn - một chàng dế cường tráng nhưng kiêu ngạo, phải trả giá đắt cho tính cách của mình.
Dế Mèn hiện lên với vẻ ngoài đẹp đẽ: đôi càng mẫm bóng, bộ vuốt sắc nhọn, thân hình nâu bóng mỡ. Cử chỉ "trịnh trọng vuốt râu", những cú đá ngứa chân thể hiện sự tự tin thái quá. Nhưng ẩn sau đó là tính cách hung hăng, ngang ngược khiến chú dám "cà khịa với tất cả mọi bà con trong xóm".
Đỉnh điểm là thái độ khinh miệt Dế Choắt: "Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá", "hôi như cú mèo". Sự ngông cuồng đã dẫn đến bi kịch - trò trêu chọc chị Cốc khiến Dế Choắt phải trả giá bằng mạng sống. Lời trăng trối của Choắt: "Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ..." trở thành bài học nhớ đời, khiến Dế Mèn thức tỉnh.
Qua nhân vật Dế Mèn, Tô Hoài không chỉ tạo nên hình tượng văn học sống động mà còn gửi gắm bài học sâu sắc về sự trưởng thành và lòng nhân ái.

8. Phân tích hình tượng Dế Mèn trong 'Bài học đường đời đầu tiên' - Bài mẫu phân tích số 11
"Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài là bản hòa ca tuyệt đẹp về hành trình trưởng thành. Nhân vật Dế Mèn - từ một chú dế kiêu căng, bồng bột đã trở thành sứ giả hòa bình, mang trong mình những bài học sâu sắc về tình bạn và lẽ sống.
Khởi đầu là chàng dế cường tráng với đôi càng mẫm bóng, thân hình vạm vỡ, nhưng cũng đầy kiêu hãnh ngông cuồng. Cái chết của Dế Choắt trở thành bài học đắt giá đầu đời, đánh dấu bước ngoặt trong nhận thức. Qua những chặng phiêu lưu đầy thử thách - từ kiếp Dế Chọi đến nguy cơ trở thành mồi cho chim Bói Cá - Dế Mèn dần trưởng thành.
Đẹp đẽ nhất là hình ảnh Dế Mèn tìm về với tình bạn chân chính. Giữa trời đông giá rét, chú lặn lội tìm Dế Trũi, chứng minh cho tình bạn "sướng khổ có nhau". Cao cả hơn cả là khi chú trở thành sứ giả hòa bình, dũng cảm đối thoại với Kiến chúa để ngăn chiến tranh. Chiếc lá tre giơ cao như nhành ô liu hòa bình trở thành biểu tượng đẹp nhất về khát vọng hòa hợp giữa muôn loài.
Tô Hoài đã khéo léo dệt nên bức tranh đa sắc về quá trình trưởng thành, từ những bài học đau đớn ban đầu đến những chiêm nghiệm sâu sắc về tình bạn và lẽ sống.

9. Phân tích hành trình trưởng thành của Dế Mèn qua 'Bài học đường đời đầu tiên' - Bài mẫu phân tích số 12
"Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài là bản trường ca về hành trình trưởng thành, nơi mỗi bước chân phiêu lưu đều mang đến bài học quý giá. Từ chàng dế kiêu ngạo, bồng bột, Dế Mèn đã trở thành sứ giả hòa bình với trái tim nhân ái.
Cái chết của Dế Choắt - bài học đầu đời đau đớn về hậu quả của sự hung hăng - đã thức tỉnh lương tâm Mèn. Những lầm lỗi tiếp theo khi bị bắt làm đồ chơi, bị Xén Tóc trừng trị đã giúp chú nhận ra sự nhỏ nhen, tàn nhẫn của mình. Nhưng chính trong nghịch cảnh, tình bạn với Dế Trũi đã nảy nở - thứ tình cảm "sướng khổ có nhau", sẵn sàng vượt giá rét tìm kiếm nhau.
Qua ba chuyến phiêu lưu, Dế Mèn không chỉ mở mang tầm mắt mà còn hoàn thiện nhân cách. Từ chỗ coi thường người anh cả "ếch ngồi đáy giếng", chú đã trở thành sứ giả hòa bình, dũng cảm đối thoại với Kiến chúa để ngăn chiến tranh. Chiếc lá tre giơ cao như nhành ô liu trở thành biểu tượng đẹp nhất về khát vọng hòa hợp.
Tô Hoài đã khắc họa xuất sắc quá trình "đi một ngày đàng, học một sàng khôn". Cuộc đời chính là trường đại học vĩ đại nhất, nơi mỗi trải nghiệm - dù đau đớn hay ngọt ngào - đều góp phần rèn giũa nên một Dế Mèn "bình thường mà không tầm thường", với trái tim nhân ái và tâm hồn cao thượng.

10. Phân tích hình tượng Dế Mèn trong 'Bài học đường đời đầu tiên' - Bài mẫu phân tích số 1
"Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài đã khắc họa thành công hình tượng Dế Mèn - chàng dế thanh niên cường tráng nhưng kiêu ngạo, phải trả giá đắt cho tính cách của mình. Từ ngoại hình đến tính cách đều được miêu tả sinh động qua ngòi bút tài hoa.
Dế Mèn hiện lên với vẻ đẹp khoẻ khoắn: đôi càng mẫm bóng, bộ vuốt sắc nhọn, thân hình nâu bóng mỡ. Cử chỉ "trịnh trọng vuốt râu", những cú đá ngứa chân thể hiện sự tự tin thái quá. Nhưng ẩn sau đó là tính cách đáng trách: kiêu căng, ngạo mạn, thể hiện rõ qua thái độ khinh miệt Dế Choắt.
Sự ngông cuồng đã dẫn đến bi kịch - trò trêu chọc chị Cốc khiến Dế Choắt phải trả giá bằng mạng sống. Lời trăng trối của Choắt: "Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ..." trở thành bài học nhớ đời, khiến Dế Mèn thức tỉnh. Qua nhân vật này, Tô Hoài không chỉ tạo nên hình tượng văn học sống động mà còn gửi gắm bài học sâu sắc về sự trưởng thành.

11. Phân tích hình tượng Dế Mèn trong 'Bài học đường đời đầu tiên' - Bài mẫu phân tích số 2
"Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài đã khắc họa chân dung một chàng dế thanh niên cường tráng nhưng kiêu ngạo. Với ngoại hình đẹp đẽ: đôi càng mẫm bóng, thân hình nâu bóng mỡ, bộ vuốt sắc nhọn, Dế Mèn luôn tỏ ra tự tin thái quá qua những cử chỉ "trịnh trọng vuốt râu".
Nhưng ẩn sau vẻ ngoài khoẻ mạnh ấy là tính cách đáng trách: kiêu căng, ngạo mạn, thể hiện rõ qua thái độ khinh miệt Dế Choắt - người bạn hàng xóm yếu ớt. Sự ngông cuồng đã dẫn đến bi kịch khi Dế Mèn trêu chọc chị Cốc rồi hèn nhát trốn trong hang, để mặc Dế Choắt gánh chịu hậu quả.
Cái chết của Dế Choắt cùng lời trăng trối: "Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ..." trở thành bài học nhớ đời, khiến Dế Mèn thức tỉnh. Qua nhân vật này, Tô Hoài gửi gắm bài học sâu sắc về sự trưởng thành và lòng nhân ái.

12. Phân tích hình tượng Dế Mèn trong 'Bài học đường đời đầu tiên' - Bài mẫu phân tích số 3
"Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài đã khắc họa chân dung một chàng dế thanh niên cường tráng nhưng kiêu ngạo. Với ngoại hình đẹp đẽ: đôi càng mẫm bóng, bộ vuốt sắc nhọn, thân hình nâu bóng mỡ, Dế Mèn luôn tỏ ra tự tin thái quá qua những cử chỉ "trịnh trọng vuốt râu".
Nhưng ẩn sau vẻ ngoài khoẻ mạnh ấy là tính cách đáng trách: kiêu căng, ngạo mạn, thể hiện rõ qua thái độ khinh miệt Dế Choắt - người bạn hàng xóm yếu ớt. Sự ngông cuồng đã dẫn đến bi kịch khi Dế Mèn trêu chọc chị Cốc rồi hèn nhát trốn trong hang, để mặc Dế Choắt gánh chịu hậu quả.
Cái chết của Dế Choắt cùng lời trăng trối: "Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ..." trở thành bài học nhớ đời, khiến Dế Mèn thức tỉnh. Qua nhân vật này, Tô Hoài gửi gắm bài học sâu sắc về sự trưởng thành và lòng nhân ái.

Có thể bạn quan tâm

Khám phá cách nói "Chào buổi sáng" bằng tiếng Pháp

Hướng Dẫn Chỉnh Sửa Video trên YouTube

Top 5 khóa học Digital Marketing ngắn hạn hàng đầu tại Hà Nội

Top 6 Quán phở tuyệt vời nhất tại TP. Quy Nhơn, Bình Định

Hướng dẫn tái cài đặt Google Chrome
