Top 5 Bài soạn mẫu 'Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt' (Ngữ Văn 12) xuất sắc nhất

18/06/2025

Nội dung bài viết

1. Bài soạn mẫu số 4 - Tài liệu tham khảo chất lượng

PHẦN I: PHÂN TÍCH NGÔN NGỮ VĂN HỌC

Câu 1: Phân tích tính chuẩn xác trong ngôn ngữ miêu tả nhân vật Truyện Kiều của Nguyễn Du qua nhận định của Hoài Thanh.

Câu 2: Quy tắc sử dụng dấu câu:

Dấu chấm (.) ngăn cách giữa hai dòng sông (dòng đầu)
Dấu chấm (.) kết thúc các dòng nước khác (dòng thứ hai)
Dấu phẩy (,) phân tách mệnh đề về dòng ngôn ngữ (dòng thứ hai)

Câu 3: Hiện tượng lạm dụng từ ngoại lai:

Từ bị lạm dụng: fan, file, hacker
Gợi ý thay thế: người hâm mộ, tập tin, tin tặc

Hình ảnh minh họa bài học

2. Bài soạn mẫu số 5 - Phân tích chuyên sâu

I. Bản chất sự trong sáng của Tiếng Việt

Trải qua thiên niên kỷ hình thành và phát triển, tiếng Việt đã đạt đến độ tinh khiết ngôn ngữ, nhưng vẫn luôn đòi hỏi ý thức bảo vệ sự thuần khiết ấy trong mọi hoàn cảnh sử dụng.

Biểu hiện của sự trong sáng:

Tính chuẩn mực: Tuân thủ quy tắc ngữ pháp tiếng Việt
- Ví dụ chuẩn: "Chúng tôi chúc mừng các bạn"
- Ví dụ sai: "Chúng tôi tự hào các bạn" (thiếu tân ngữ)
Chuẩn mực không ngăn cản sự sáng tạo khi phù hợp với tinh thần ngôn ngữ.
Ví dụ thơ Nguyễn Duy:
"Lưng trần phơi nắng phơi sương
Có manh áo cộc tre nhường cho con."
Cách chuyển nghĩa từ "lưng", "áo", "con" qua ẩn dụ vẫn giữ được sự trong sáng mà giàu hình ảnh.
Tính thuần khiết: Hạn chế pha tạp yếu tố ngoại lai không cần thiết
Văn hóa ngôn ngữ: Thể hiện qua cách nói lịch sự, có văn hóa

Phân tích ngữ liệu SGK:

Bài 1: Hoài Thanh và Nguyễn Du đã sử dụng hệ thống từ ngữ chuẩn xác để khắc họa:

Chàng Kim: "rất mực chung tình"
Hoạn Thư: "bản lĩnh khác thường, biết điều mà cay nghiệt"
Tú Bà: "nhờn nhợt màu da"

Bài 2: Chỉnh sửa dấu câu đoạn văn Chế Lan Viên:

Thêm dấu chấm phân tách ý về dòng sông
Dấu phẩy ngăn cách mệnh đề về ngôn ngữ

Bài 3: Xử lý từ ngoại lai:

File → Tập tin
Hacker → Tin tặc

Hình ảnh minh họa nội dung bài học

3. Bài soạn mẫu số 1 - Tổng quan kiến thức

Câu 1 (trang 33, SGK Ngữ văn 12, tập 1)

Nghệ thuật dùng từ đắt giá của tác giả khi khắc họa:

Mã Giám Sinh: "mày râu nhẵn nhụi" - lột tả bản chất con buôn thô lỗ
Sở Khanh: "chải chuốt, dịu dàng" - vẻ ngoài hào nhoáng che giấu sự lừa đảo
Bạc Bà: "miệng thề xoen xoét" - biểu hiện của kẻ dối trá
Tú Bà: "nhờn nhợt" - hình ảnh kẻ sống bằng nghề buôn phấn bán hương

Câu 2 (trang 34, SGK Ngữ văn 12, tập 1)

Ví dụ về dòng sông ngôn ngữ:
"Dòng sông vừa trôi chảy vừa tiếp nhận những dòng nước mới. Ngôn ngữ cũng vậy, phải giữ bản sắc dân tộc nhưng không được khước từ tinh hoa thời đại."

Câu 3 (trang 34, SGK Ngữ văn 12, tập 1)

Chuẩn hóa từ ngữ:

file → tập tin
hacker → tin tặc

Hình ảnh minh họa nhân vật Truyện Kiều

4. Bài soạn mẫu số 2 - Phương pháp hệ thống

I. Nguyên tắc giữ gìn sự trong sáng tiếng Việt

Tuân thủ hệ thống chuẩn mực về phát âm, chữ viết, ngữ pháp
Hạn chế pha tạp yếu tố ngoại lai không cần thiết
Thể hiện văn hóa trong lời nói

II. Bài tập vận dụng

Câu 1 (trang 33):

Phân tích ngôn ngữ miêu tả nhân vật:

Kim Trọng: "rất mực chung tình" - chuẩn mực tình yêu
Hoạn Thư: "bản lĩnh khác thường" - mâu thuẫn nội tâm
Từ Hải: "như vì sao lạ" - hình tượng kỳ vĩ

Câu 2 (trang 34):

Chỉnh sửa dấu câu:
"Tôi ví dụ về dòng sông. Dòng sông vừa trôi chảy vừa tiếp nhận - dọc đường đi - những dòng nước khác. Ngôn ngữ cũng vậy - phải giữ bản sắc nhưng không được khước từ cái mới."

Câu 3 (trang 34):

Xử lý từ ngoại lai:

file → tập tin
hacker → tin tặc

(Tên riêng Microsoft, cocoruder giữ nguyên)

Hình ảnh minh họa nội dung bài học

5. Bài soạn mẫu số 3 - Phân tích chuyên sâu

I. Nguyên tắc bảo vệ sự trong sáng tiếng Việt

1. Hệ thống chuẩn mực ngôn ngữ

Bao gồm:

Quy tắc phát âm
Chuẩn chữ viết
Cách dùng từ
Ngữ pháp câu

Lưu ý: Chuẩn mực không ngăn cản sự sáng tạo khi phù hợp với tinh thần ngôn ngữ (qua các biện pháp ẩn dụ, hoán dụ).

2. Tiếp nhận yếu tố ngoại ngữ

Cần tiếp thu có chọn lọc, đảm bảo giữ gìn bản sắc tiếng Việt.

3. Văn hóa sử dụng ngôn ngữ

Thể hiện qua:

Lời nói thanh lịch
Cách diễn đạt có văn hóa

II. Bài tập ứng dụng

Câu 1: Phân tích ngôn ngữ Truyện Kiều

Từ ngữ đắt giá miêu tả nhân vật:

Kim Trọng: "rất mực chung tình"
Hoạn Thư: "bản lĩnh khác thường"
Tú Bà: "nhờn nhợt màu da"
Bạc Bà: "miệng thề xoen xoét"

Nhận xét: Ngôn ngữ chính xác đến mức không thể thay thế.

Câu 2: Chỉnh sửa dấu câu

"Tôi có lấy ví dụ về một dòng sông. Dòng sông vừa trôi chảy, vừa tiếp nhận - dọc đường đi của mình - những dòng nước khác. Dòng ngôn ngữ cũng vậy: một mặt nó phải giữ bản sắc cố hữu của dân tộc, nhưng nó không được phép gạt bỏ những giá trị thời đại."

Câu 3: Xử lý từ ngoại lai

Ví dụ:

hacker → tin tặc

(Tên riêng Microsoft, cocoruder giữ nguyên)

Hình minh họa các nhân vật Truyện Kiều

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi