Top 5 Thương hiệu làng nghề truyền thống phát triển mạnh mẽ và nổi bật tại tỉnh Bắc Ninh

Làng gốm Phù Lãng, nằm tại xã Phù Lãng, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh, cách Hà Nội khoảng 60 km và sông Lục Đầu 4 km. Lịch sử làng gốm Phù Lãng bắt đầu từ thế kỷ 13, với truyền thuyết về tổ nghề gốm Lưu Phong Tú, người đã học nghề tại Trung Quốc và truyền lại cho dân làng. Gốm Phù Lãng được chế tác từ đất đỏ hồng đặc biệt lấy từ vùng Thống Vát, Cung Khiêm (Bắc Giang). Dù số lượng người làm gốm không còn đông đúc như trước, những nghệ nhân trẻ đã phát triển không chỉ gốm cổ truyền mà còn sản xuất các dòng gốm mỹ nghệ, bắt kịp xu thế hiện đại. Chất gốm mộc mạc, dân dã với màu men da lươn thanh thoát, bền bỉ vẫn là nét đặc trưng làm nên giá trị của gốm Phù Lãng. Địa điểm này không chỉ thu hút du khách yêu thích du lịch văn hóa mà còn là nơi lý tưởng để tham quan và chụp ảnh phong cảnh làng quê.

Địa chỉ: Xã Phù Lãng, Quế Võ, Bắc Ninh

Phù Khê, một xã thuộc thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, cách Hà Nội 25 km về phía Nam, có lịch sử lâu dài gắn với nghề mộc. Theo các bậc cao niên, làng được thành lập từ thời An Dương Vương khi xây thành Cổ Loa, thịnh vượng trong thời Lý, khi nhu cầu xây dựng cung điện, thành quách rất lớn, nghệ nhân từ khắp nơi đã tụ về đây. Đến nay, nghề mộc, chạm khắc Phù Khê vẫn giữ vững uy tín và phát triển mạnh mẽ.

Sản phẩm của làng nghề Phù Khê rất đa dạng, từ các đồ thờ cúng, tượng Rồng cho đến đồ gia dụng, tất cả đều thể hiện sự tinh xảo, độc đáo. Nghề mộc tại đây đã có từ rất lâu, phát triển với những sản phẩm có giá trị nghệ thuật cao. Tuy có thời gian khó khăn trong những năm chiến tranh, nhưng từ 1990 đến nay, làng nghề mộc, chạm khắc Phù Khê đã khôi phục và phát triển mạnh mẽ, không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn xuất khẩu ra nước ngoài.

Những nghệ nhân nơi đây, với truyền thống "cha truyền con nối", luôn sẵn sàng chia sẻ kiến thức và truyền nghề cho những ai có niềm đam mê và tâm huyết với nghề.

Địa chỉ: Thị xã Từ Sơn, Bắc Ninh

Làng Đồng Kỵ, tọa lạc tại xã Đồng Quang, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, cách Hà Nội khoảng 25 km, từ lâu đã nổi danh với nghề mộc. Nghề chế tác đồ gỗ mỹ nghệ ở Đồng Kỵ bắt đầu phát triển từ thập niên 1960, và ngày càng mạnh mẽ từ năm 1980, với những sản phẩm đa dạng như bàn ghế, tủ đứng, tủ chè, được sản xuất theo các phong cách cổ điển và hiện đại, có mặt khắp nơi trên cả nước. Cùng với sự phát triển của tỉnh Bắc Ninh, làng Đồng Kỵ cũng có nhiều biến đổi lớn với các showroom, nhà xưởng được mở rộng, tạo ra một khu công nghiệp Từ Sơn.

Làng Đồng Kỵ hiện có khoảng 200 doanh nghiệp, 2300 hộ gia đình tham gia sản xuất và hơn 100 cửa hàng giới thiệu sản phẩm. Sự phát triển của làng nghề này đã giải quyết việc làm cho 12.300 lao động, trong đó 49% là lao động nữ và 42% là lao động từ các địa phương khác. Đồng Kỵ không chỉ nổi tiếng trong việc sản xuất đồ gỗ mà còn mở các lớp đào tạo nghề, giúp thanh niên ở các tỉnh khác có cơ hội phát triển.

Với truyền thống kinh doanh lâu đời, người dân Đồng Kỵ đã biết cách kết hợp các sản phẩm đặc trưng của địa phương với nhu cầu thị trường, đồng thời đưa văn hóa Á Đông vào trong từng sản phẩm, đáp ứng xu thế hiện đại. Đồng Kỵ còn được mệnh danh là "làng giàu nhất Việt Nam" với nhiều giám đốc và xe hơi, là nơi tạo ra những người chủ tài ba, những nghệ nhân làng nghề thực sự.

Địa chỉ: Xã Đồng Quang, Từ Sơn, Bắc Ninh

Làng nghề gò, đúc Đồng ở Đại Bái, còn được biết đến với tên gọi là Làng Bưởi Nồi, thuộc xã Đại Bái, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh, cách Hà Nội khoảng 35 km. Ngôi làng này nằm trên một dải đất cao bên bờ sông Bái Giang, một nhánh của sông Thiên Đức cũ. Làng nổi tiếng với những sản phẩm đúc từ đồng như tượng đồng, đỉnh đồng, lư hương, lọ hoa, tranh đồng, câu đối đồng, phục vụ các nhu cầu tôn giáo và gia đình. Ngành đúc đồng ở đây đã có từ lâu đời, và cho đến đầu thế kỷ XI, nghề này phát triển mạnh mẽ nhờ công lao của ông Nguyễn Công Truyền, người đã tổ chức sản xuất và tạo mẫu, được dân làng tôn kính gọi là “Tiền tiên sư”.

Làng nghề Đại Bái không chỉ giữ vững truyền thống mà còn phát triển mạnh mẽ với sự đổi mới, sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo như bình hoa, bộ đồ trà, rượu, tranh gò đồng nổi và các sản phẩm mạ bạc. Những sản phẩm này không chỉ đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước mà còn xuất khẩu ra nước ngoài, đáp ứng xu thế thời đại với nhu cầu cao về đồ đồng nghệ thuật.

Ngày nay, làng Đại Bái tiếp tục duy trì và phát triển nghề đúc đồng truyền thống thông qua các hợp tác xã và doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh. Những cải tiến kỹ thuật, máy móc tự chế như máy cán, máy dập, máy đánh bóng đã giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Đây là một làng nghề đặc biệt, không chỉ gắn bó với lịch sử mà còn luôn tiến bộ trong nền kinh tế thị trường hiện đại.

Địa chỉ: Xã Đại Bái, Gia Bình, Bắc Ninh

Tranh Đông Hồ, hay còn gọi là Tranh khắc gỗ dân gian Đông Hồ, là một loại hình tranh dân gian Việt Nam nổi tiếng, xuất xứ từ làng Đông Hồ, xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Tranh được in trên giấy Điệp, với những đường nét mộc mạc nhưng sâu sắc, và màu sắc đơn giản nhưng tinh tế. Những hình ảnh trong tranh, đặc biệt là hình ảnh dòng Sông Đuống, đã trở thành biểu tượng quen thuộc trong đời sống văn hóa người Việt, gắn bó với nhiều thế hệ và cũng đã đi vào các tác phẩm văn thơ, chương trình học phổ thông.

Trước đây, tranh Đông Hồ chủ yếu được người dân mua vào dịp lễ, Tết để trang trí cho không gian gia đình. Tranh được dán lên tường, rồi khi năm mới đến lại thay tranh mới. Ngày nay, với sự phát triển của công nghệ và thị hiếu thay đổi, tranh Đông Hồ không còn được ưa chuộng như trước. Tuy nhiên, với nỗ lực gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, làng nghề tranh Đông Hồ đã được quy hoạch lại như một điểm đến du lịch hấp dẫn. Các tác phẩm tranh được cải tiến về kiểu dáng, in ấn đa dạng và đóng khung, thu hút đông đảo khách tham quan trong và ngoài nước, đặc biệt là những ai tìm kiếm món quà ý nghĩa hoặc trang trí không gian sống.

Làng Đông Hồ còn có vị trí đẹp, nằm bên dòng sông Đuống, gần các di tích lịch sử như Kinh lăng Dương Vương và chùa Phật tích. Việc kết hợp du lịch và làng nghề truyền thống đã giúp tái sinh nghề tranh Đông Hồ, thu hút sự quan tâm của nhiều du khách và làm sống lại một phần quan trọng trong di sản văn hóa Việt Nam.

Địa chỉ: Xã Song Hồ, Thuận Thành, Bắc Ninh