Top 6 Bài phân tích "Hoa bìm" (Ngữ văn 6 - SGK Chân trời sáng tạo) sâu sắc nhất

Câu 1 (trang 70 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Nhận diện đặc trưng nghệ thuật của thể thơ lục bát trong tác phẩm.

Hướng tiếp cận:

Vận dụng hiểu biết về đặc điểm thể thơ truyền thống.

Phân tích chi tiết:

Bài thơ thể hiện rõ nét quy tắc của thể lục bát qua:

- Cấu trúc: Chuỗi các cặp câu 6-8 chặt chẽ

- Nghệ thuật vần điệu:

+ Vần lưng: tiếng thứ 6 câu lục vần với tiếng thứ 6 câu bát (bìm-tìm, ngơ-hờ...)

+ Vần chân: tiếng thứ 8 câu bát vần với tiếng thứ 6 câu lục tiếp theo (thơ-ngơ, gai-sai...)

- Nhịp điệu: Lục ngắt 2/2/2, bát ngắt 4/4 uyển chuyển

- Luật bằng trắc: Tuân thủ nghiêm ngặt quy tắc B-T-B-B ở các vị trí 2,4,6,8

Câu 2 (trang 70 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Cảm nhận tình cảm tác giả dành cho quê hương qua thi phẩm.

Hướng tiếp cận:

Thấu hiểu tâm tư qua từng hình ảnh thơ.

Phân tích chi tiết:

Tác giả bộc lộ tình yêu quê hương sâu đậm qua:

- Sự nâng niu những kỷ niệm tuổi thơ

- Trân trọng vẻ đẹp bình dị của đời sống thôn quê

- Nỗi nhớ da diết thể hiện khát khao trở về

Câu 3 (trang 70 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Chỉ ra điểm sáng nghệ thuật đặc sắc trong bài thơ.

Hướng tiếp cận:

Khám phá nét độc đáo trong cách sử dụng ngôn từ.

Phân tích chi tiết:

- Chất liệu ngôn ngữ mộc mạc mà tinh tế

- Hình ảnh thân thuộc gợi không khí làng quê

- Nghệ thuật điệp từ "có" kết hợp liệt kê tạo nhịp điệu và điểm nhấn

=> Tất cả hòa quyện tạo nên bức tranh quê sống động, chân thực và đầy cảm xúc.

Kiến thức nền tảng:
- Tác giả Nguyễn Đức Mậu (1948) - người con ưu tú của Nam Định, từng đảm nhiệm vị trí Phó Chủ tịch Hội đồng Thơ thuộc Hội Nhà văn Việt Nam.
- Đặc điểm tác phẩm:
+ Thể thơ: Lục bát truyền thống
+ Nghệ thuật: Khéo léo sử dụng điệp ngữ, nhân hóa và câu hỏi tu từ
+ Tư tưởng: Bức tranh thiên nhiên làng quê với giậu hoa bìm trở thành biểu tượng cho ký ức tuổi thơ tươi đẹp, qua đó bộc lộ tình yêu quê hương sâu nặng và nỗi nhớ quê da diết.

Khám phá tác phẩm

Câu 1. Phân tích đặc sắc nghệ thuật của thể lục bát trong bài thơ.

- Kết cấu chặt chẽ theo quy luật cặp câu 6-8

- Nghệ thuật gieo vần tinh tế:
   + Vần lưng: tiếng thứ 6 câu lục hòa thanh với tiếng thứ 6 câu bát (bìm-tìm, ngư-hờ...)
   + Vần chân: tiếng thứ 8 câu bát vang vọng sang tiếng thứ 6 câu lục tiếp nối (thơ-ngơ, gai-sai...)

- Nhịp điệu uyển chuyển: lục 2/2/2, bát 4/4

- Luật bằng trắc chuẩn mực: B-T-B-B ở các vị trí 2,4,6,8

Câu 2. Cảm nhận tình cảm tác giả dành cho quê hương.

 Tác giả gửi gắm tình yêu quê qua:
- Những kỷ niệm tuổi thơ đẹp đẽ
- Hình ảnh đời thường giản dị mà sâu lắng
- Nỗi nhớ quê nhà cháy bỏng và khát khao trở về.

Câu 3. Điểm nhấn nghệ thuật đặc sắc trong bài thơ.

 Tác phẩm tỏa sáng nhờ:
- Ngôn ngữ mộc mạc mà tinh tế
- Nghệ thuật điệp từ "có" kết hợp liệt kê tạo nhịp điệu sinh động
- Hình ảnh thân thuộc: "chuồn ớt lơ ngơ", "cây hồng trĩu quả", "con thuyền giấy"...
=> Tất cả hòa quyện tạo nên bức tranh quê sống động, chân thực và đầy cảm xúc.

A. Cảm nhận tinh tế về bài thơ Hoa bìm:

Khám phá nghệ thuật:

Câu 1 (trang 70 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Nét đặc sắc của thể lục bát:

- Kết cấu chuẩn mực các cặp lục bát

- Nghệ thuật gieo vần tinh tế:
  + Vần lưng: bìm-tìm, ngư-hờ...
  + Vần chân: thơ-ngơ, gai-sai...

- Nhịp điệu hài hòa: lục 2/2/2, bát 4/4

- Luật bằng trắc chuẩn chỉnh: B-T-B-B

Câu 2:

Tình yêu quê hương được bộc lộ qua:
- Kỷ niệm tuổi thơ đẹp đẽ
- Nỗi nhớ quê da diết
- Khát khao trở về

Câu 3:

Điểm nhấn nghệ thuật:
- Ngôn ngữ giản dị mà sâu lắng
- Điệp từ "có" tạo nhịp điệu
- Hình ảnh thân thuộc: chuồn ớt, cây hồng, thuyền giấy...

B. Tinh hoa tác phẩm Hoa bìm:

I. Chân dung tác giả

- Nguyễn Đức Mậu (1948) - nhà thơ - chiến sĩ
- Quê hương: Nam Định
- Sự nghiệp: từ chiến trường đến văn đàn
- Giải thưởng: Nhà nước, ASEAN

II. Tinh túy tác phẩm

- Xuất xứ: Tập thơ 2007
- Bố cục 3 phần hài hòa
- Giá trị: Bức tranh quê sống động
- Nghệ thuật: Lục bát truyền thống kết hợp biện pháp tu từ đặc sắc

Tinh hoa tác phẩm

Bằng nghệ thuật lục bát điêu luyện cùng điệp từ "có" kết hợp liệt kê tài tình, tác giả đã khắc họa bức tranh tuổi thơ sống động với những hình ảnh đầy ám ảnh: chú chuồn ớt lơ ngơ, cây hồng trĩu quả, con thuyền giấy mộng mơ... Tất cả hòa quyện tạo nên nỗi nhớ quê da diết khôn nguôi.

Cấu trúc nghệ thuật

Văn bản được tổ chức thành 2 mạch cảm xúc:

- Phần 1: Bức tranh thiên nhiên làng quê

- Phần 2: Dòng hồi ức tuổi thơ đầy xúc cảm

Giá trị cốt lõi

Tác phẩm là bản hòa ca giữa:

- Nghệ thuật lục bát truyền thống

- Ngôn ngữ bình dị mà tinh tế

- Hình ảnh thân thuộc đầy sức gợi

Khám phá tác phẩm

Câu 1. Nét đặc sắc của thể lục bát:

- Kết cấu chuẩn mực cặp 6-8

- Vần điệu tinh tế: vần lưng (bìm-tìm), vần chân (thơ-ngơ)

- Nhịp điệu uyển chuyển 2/2/2 - 4/4

- Luật bằng trắc chuẩn chỉnh

Câu 2. Tình yêu quê hương:

Thể hiện qua:

- Ký ức tuổi thơ đẹp như tranh

- Nỗi nhớ quê cồn cào

- Khát khao trở về cháy bỏng

Câu 3. Điểm nhấn nghệ thuật:

- Điệp từ "có" tạo nhịp điệu

- Hình ảnh giản dị mà ám ảnh

- Ngôn ngữ đậm chất dân dã

I. Chân dung nghệ sĩ Nguyễn Đức Mậu

- Sinh năm 1948 tại Nam Định với các bút danh đầy chất thơ: Hương Hải Hưng, Hà Nam Ninh

- Hành trình từ người lính trở thành nhà thơ: Tham chiến tại Lào (1966), biên tập viên, rồi Chủ tịch Hội đồng Thơ

- Sáng tác đa dạng: Từ thơ chiến trường (Cây xanh đất lửa) đến tiểu thuyết (Tướng và lính)

- Giải thưởng danh giá: Giải nhất thơ báo Văn nghệ, Giải thưởng Văn học Bộ Quốc phòng

II. Tinh hoa tác phẩm Hoa bìm

1. Đặc điểm nghệ thuật:

- Thể thơ: Lục bát truyền thống với nhịp 2/2/2 - 4/4 uyển chuyển

- Ngôn ngữ: Giản dị mà tinh tế, đậm chất dân gian

- Biện pháp tu từ: Điệp từ "có" kết hợp liệt kê tạo nhịp điệu

2. Bức tranh quê hương:

- Hình ảnh: Chuồn ớt lơ ngơ, cây hồng trĩu quả, con thuyền giấy mộng mơ...

- Âm thanh: Tiếng chim, tiếng dế ri ri, tiếng quốc kêu

- Màu sắc: Hoa bìm tim tím, ánh đom đóm lập lòe

3. Tầng sâu cảm xúc:

- Nỗi nhớ quê da diết qua câu hỏi tu từ xoáy sâu

- Khát khao trở về với ký ức tuổi thơ

- Tình yêu thiên nhiên, con người quê hương

III. Giá trị cốt lõi

- Nội dung: Bức tranh quê sống động với nỗi nhớ chân thành

- Nghệ thuật: Kết hợp hài hòa giữa truyền thống và sáng tạo

1. Hành trình sáng tạo của thi nhân

• Nguyễn Đức Mậu (1948) - người con của mảnh đất Nam Định địa linh nhân kiệt
• Vị thế văn chương: Cây đại thụ trong Hội đồng Thơ thuộc Hội Nhà văn Việt Nam

2. Thế giới nghệ thuật đa sắc màu

- Biểu tượng hoa bìm trở thành cầu nối đưa độc giả trở về miền ký ức

- Bức tranh quê hiện lên sống động qua:

• Thế giới loài vật: Chuồn ớt dại khờ, dế mèn tấu khúc đồng quê
• Vẻ đẹp cỏ cây: Nhành hồng trĩu quả, tàn sen dịu dàng
• Hồn quê ẩn hiện: Con thuyền giấy chở bao mộng mơ
• Bảng màu đa sắc: Từ tím hoa bìm đến đỏ rực chuồn chuồn
• Âm thanh đồng nội: Khúc giao hưởng của chim ca, dế hát

3. Hành trình khám phá thi phẩm

Câu 1. Nghệ thuật lục bát đạt đến độ tinh xảo:

• Vần điệu uyển chuyển: bìm-tìm, thơ-ngơ...
• Nhịp thơ như lời ru: 2/2/2 - 4/4
• Luật bằng trắc chuẩn mực

Câu 2. Tấm lòng thi nhân:

Gửi trọn nỗi niềm thương nhớ quê hương qua từng hình ảnh thân thương

Câu 3. Nét độc đáo làm nên dấu ấn:

• Con thuyền giấy - phương tiện chở đầy kỷ niệm
• Điệp khúc "có" như lời thủ thỉ tâm tình