Top 6 Bài soạn 'Đặc điểm ngôn ngữ nói và viết' (Ngữ Văn 10) tinh tuyển

Trọng tâm bài học

- Khám phá đặc trưng riêng của ngôn ngữ nói và viết về: bối cảnh sử dụng, phương tiện biểu đạt, yếu tố hỗ trợ cùng hệ thống từ ngữ và cấu trúc câu

- Rèn luyện kỹ năng vận dụng phù hợp với từng dạng ngôn ngữ

Hướng dẫn chuẩn bị bài

Câu 1 (trang 88 sgk):

- Từ vựng: vận dụng hệ thống thuật ngữ chuyên ngành ngôn ngữ học

- Câu văn: trình bày mạch lạc với cấu trúc rõ ràng, sử dụng từ chỉ thứ tự để phân tách luận điểm

- Dấu câu: sử dụng chuẩn xác giúp biểu đạt ý nghĩa trọn vẹn

- Giải thích chi tiết về lý do lựa chọn và thay thế thuật ngữ

Câu 2 (trang 89 sgk):

- Giao tiếp đa chiều với sự luân phiên vai nói - nghe

- Kết hợp ngôn ngữ cơ thể: biểu cảm khuôn mặt, cử chỉ điệu bộ

- Sử dụng phong phú khẩu ngữ đời thường

- Đa dạng câu rút gọn, câu biểu cảm

Câu 3 (trang 89 sgk):

a. Lỗi: Nhầm lẫn phong cách nói - viết

- Chỉnh sửa: Thơ ca Việt Nam lưu giữ nhiều bức tranh thu tuyệt tác

b. Lỗi: Dư thừa từ, sai phong cách

- Hiệu đính: Thiết bị góp vốn không qua kiểm định bị khai tăng giá trị phi lý

c. Lỗi: Sai từ ngữ và diễn đạt

- Đính chính: Chúng săn bắt mọi loài từ thủy sản đến chim nước không chừa thứ gì

Câu 1 (trang 88 SGK):

Phân tích đặc trưng ngôn ngữ viết qua đoạn trích:

- Hệ thống thuật ngữ chuyên môn: vốn chữ, từ vựng, ngữ pháp...

- Câu văn mạch lạc, bố cục rõ ràng với các từ chỉ thứ tự

- Dấu câu chuẩn xác giúp truyền tải ý nghĩa trọn vẹn

- Phần chú thích giải thích rõ lý do lựa chọn từ ngữ

Câu 2 (trang 88 SGK):

Đặc điểm ngôn ngữ nói nổi bật:

- Luân phiên vai trò người nói - người nghe

- Kết hợp ngôn ngữ hình thể sinh động

- Sử dụng nhiều khẩu ngữ đời thường

- Câu rút gọn, cảm thán đa dạng

Câu 3 (trang 89 SGK):

Chỉnh sửa lỗi phong cách:

a. Thơ ca Việt Nam lưu giữ nhiều bức tranh thu tuyệt tác

b. Thiết bị góp vốn không qua kiểm định bị khai tăng giá trị vô căn cứ

c. Chúng săn bắt mọi sinh vật từ thủy sản đến chim nước không chừa thứ gì

Câu 1 (trang 88 SGK):

Nét đặc trưng của ngôn ngữ viết trong tác phẩm 'Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt':

- Bối cảnh giao tiếp: Văn bản viết dành cho độc giả

- Hệ thống thuật ngữ chuyên ngành phong phú

- Bố cục chia 3 luận điểm rõ ràng, mạch lạc

- Sử dụng từ chỉ thứ tự trình bày khoa học

- Dấu câu chuẩn mực, hiệu quả

- Phần chú thích làm rõ dụng ý tác giả

Câu 2 (trang 88 SGK):

Đặc sắc ngôn ngữ nói trong 'Vợ nhặt':

- Từ ngữ đời thường giản dị

- Ngôn ngữ hình thể sinh động

- Từ hô gọi thân mật

- Từ tình thái biểu cảm

- Đối thoại tự nhiên, luân phiên

Câu 3 (trang 89 SGK):

Chỉnh sửa ngôn ngữ viết:

a) Thơ ca Việt Nam khắc họa nhiều bức tranh thu tuyệt mỹ

b) Thiết bị nhập khẩu bị khai tăng giá trị vượt mức cho phép

c) Từ thủy sản đến chim nước, tất cả đều bị khai thác triệt để

Bài 1 (trang 88 SGK):

Phân tích ngôn ngữ viết ưu tú:

- Thuật ngữ chuyên môn chuẩn xác

- Câu văn chặt chẽ, logic

- Dấu câu hỗ trợ truyền tải thông tin

- Chú thích làm rõ nội dung

Bài 2 (trang 88 SGK):

Ngôn ngữ nói chân thực:

- Khẩu ngữ đời thường

- Hành động kèm biểu cảm

- Xưng hô thân mật

- Đối thoại tự nhiên

Bài 3 (trang 89 SGK):

Hoàn thiện câu viết:

a) Thơ ca dân tộc lưu giữ nhiều kiệt tác về mùa thu

b) Thiết bị nhập khẩu bị khai báo giá trị không đúng thực tế

c) Mọi sinh vật từ nước đến cạn đều bị khai thác không thương tiếc

Câu 1 (trang 88 SGK):

- Hệ thống thuật ngữ ngôn ngữ học chuyên sâu

- Ba luận điểm được trình bày khoa học, rành mạch

- Từ chỉ thứ tự tạo bố cục chặt chẽ

- Phần chú giải làm rõ dụng ý tác giả

Câu 2 (trang 88-89 SGK):

Nét đặc trưng ngôn ngữ nói:

- Từ ngữ đời thường gần gũi

- Hành động kết hợp ngôn ngữ hình thể

- Xưng hô thân mật, tự nhiên

- Từ ngữ biểu cảm đa dạng

- Đối thoại luân phiên sinh động

Câu 3 (trang 89 SGK):

a. Thơ ca Việt Nam khắc họa nhiều bức tranh thu đẹp

b. Thiết bị nhập khẩu bị khai tăng giá trị không căn cứ

c. Từ thủy sản đến chim nước đều bị khai thác triệt để

Câu 1 (trang 88 SGK):

- Hệ thống thuật ngữ ngôn ngữ học chuyên sâu

- Câu văn mạch lạc với bố cục rõ ràng

- Dấu câu chuẩn xác hỗ trợ diễn đạt

- Phần chú thích thể hiện tư duy khoa học

Câu 2 (trang 88 SGK):

Đặc trưng ngôn ngữ nói:

- Từ ngữ đời thường chân thực

- Ngôn ngữ cơ thể sinh động

- Xưng hô thân mật, gần gũi

- Từ ngữ biểu cảm đa dạng

- Đối thoại tự nhiên, luân phiên

Câu 3 (trang 89 SGK):

a. Thi ca Việt Nam lưu giữ nhiều bức họa thu tuyệt tác

b. Thiết bị nhập khẩu bị khai báo giá trị vượt mức thực tế

c. Hệ sinh thái từ nước đến cạn đều bị khai thác không thương tiếc