Top 6 bài soạn "Gò Me" (Ngữ văn 7 - SGK Kết nối tri thức) ấn tượng và sâu sắc nhất

I. Hành trình sáng tạo của thi nhân Hoàng Tố Nguyên

- Nhà thơ Hoàng Tố Nguyên (tên thật Lê Hoằng Mưu) là người con của vùng đất Gò Me thơ mộng, nay thuộc tỉnh Tiền Giang. Sinh năm 1929, ông sớm bộc lộ tài năng thi ca khi còn là chàng trai trẻ đảm nhiệm vị trí Chủ tịch Hội Học sinh mỹ thuật kháng chiến Gia Định.

- Sự nghiệp sáng tác của ông là dòng chảy không ngừng với nhiều tập thơ đặc sắc: "Đổi đời" (1955), "Cô gái bần nông sông Hồng" (1956), đặc biệt là tập "Gò Me" (1957) - viên ngọc quý gồm 13 bài thơ thấm đẫm tình yêu quê hương.

- Cuộc đời ông khép lại vào tháng 6/1975 tại Thái Bình, nhưng di sản thơ ca vẫn tỏa sáng như "đốm hải đăng" ông từng viết.

II. Khám phá tinh hoa tác phẩm Gò Me

Thể loại: Một kiệt tác thơ tự do đậm chất Nam Bộ

Xuất xứ: Trích từ tập thơ cùng tên - tác phẩm để đời năm 1957, ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả bằng tình yêu quê hương da diết.

Bức tranh nghệ thuật:

- Cảnh sắc: Gò Me hiện lên sống động qua nỗi nhớ: "đốm hải đăng lóe đêm đêm", "lúa nàng keo chói rực", "lá me như dải lụa mềm"

- Con người: Những cô gái Gò Me duyên dáng với "má núng đồng tiền", say sưa trong điệu hò véo von

- Âm thanh: Bản giao hưởng quê hương với "leng keng nhạc ngựa", "tre thổi sáo", "điệu hò cổ truyền"

Giá trị nhân văn: Bài thơ là khúc tình ca về miền quê Nam Bộ, nơi "bông lúa chín" hòa quyện với "gió dìu xao xuyến", nơi tâm hồn thi nhân luôn hướng về dù xa cách.

Khám phá tác phẩm Gò Me qua những gợi mở sâu sắc

Câu 1: Những vần thơ viết về miền Nam chất chứa tình yêu quê hương: Cửu Long Giang ta ơi (Nguyên Hồng), Gửi Nam Bộ Mến Yêu (Xuân Diệu)... Đặc biệt, đoạn thơ Hành phương Nam của Nguyễn Bính với nỗi niềm lưu lạc: "Đôi ta lưu lạc phương Nam này/Trải mấy mùa qua, én nhạn bay..." đã khắc họa nỗi nhớ da diết.

Câu 2: Miền Nam hiện lên với vẻ đẹp đặc trưng: vùng châu thổ phì nhiêu, con người phóng khoáng trong chiếc áo bà ba, khăn rằn mộc mạc. Nơi đây hội tụ đa sắc tộc với nền văn hóa độc đáo.

Cảm nhận tinh tế về thiên nhiên và con người Gò Me

Câu 1: Gò Me trong nỗi nhớ thi nhân là bức tranh đa thanh, đa sắc: từ ánh "hải đăng lóe đêm đêm" đến tiếng "leng keng nhạc ngựa", từ "ruộng vây quanh" đến "bốn mùa gió mát".

Câu 2: Hình ảnh những cô gái Gò Me "má núng đồng tiền", "nghiêng nón làm duyên" hiện lên thật duyên dáng, vừa chân chất lại vừa nghệ sĩ trong điệu hò véo von.

Câu 3: Thiên nhiên Gò Me là bản giao hưởng của "tre thổi sáo", "chim cu gáy", với những "lá me xanh như dải lụa" uốn lượn trong gió.

Những chiêm nghiệm sâu sắc về giá trị tác phẩm

Câu 4: Đọng lại trong lòng người đọc là hình ảnh "ruộng vây quanh" mênh mông và những bàn tay "nọc cấy" cần mẫn - biểu tượng cho sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên.

Câu 5: Bài thơ là khúc tình ca về quê hương, nơi ký ức tuổi thơ với "hàng me", "tiếng sáo tre" luôn thổn thức trong trái tim người xa xứ.

Câu 6: Cùng cách đặt tên độc đáo như Tây Tiến (Quang Dũng), Việt Bắc (Tố Hữu), nhan đề Gò Me đã trở thành biểu tượng cho cả một miền ký ức.

Đoạn văn cảm nhận: Khổ thơ từ "Ôi thuở ấu thơ" đến "lá xanh như dải lụa" là bức tranh thu nhỏ của tuổi thơ diệu kỳ. Nhịp thơ như lời ru, đưa ta về với ký ức trong trẻo nơi "hàng me", "tiếng sáo tre". Hình ảnh "me non cong vắt lưỡi liềm" và "lá xanh như dải lụa" không chỉ tinh tế về ngôn từ mà còn thấm đẫm tình yêu quê hương sâu lắng.

I. Chân dung thi sĩ Hoàng Tố Nguyên

Nhà thơ Hoàng Tố Nguyên (1929-1975), tên thật Lê Hoàng Mưu, là người con ưu tú của vùng đất Tiền Giang. Cuộc đời ông gắn liền với những chặng đường cách mạng, từ cán bộ thông tin đến biên tập viên các tờ báo lớn. Thơ ông như dòng sông êm đềm chảy giữa lòng đất nước, đặc biệt là tập thơ Gò Me (1957) - viên ngọc quý của văn học cách mạng, thấm đẫm tình yêu quê hương.

II. Tác phẩm Gò Me - Khúc tình ca quê hương

1. Xuất xứ: Ra đời năm 1956 trong bối cảnh đất nước chia cắt, tập thơ gồm 13 bài là tiếng lòng da diết của người con xa xứ.

2. Đặc điểm nghệ thuật: Thể thơ tự do phóng khoáng, ngôn ngữ đậm chất Nam Bộ chân phương.

3. Giá trị nhân văn: Bức tranh quê hương hiện lên sống động qua nỗi nhớ: từ "đốm hải đăng lóe đêm đêm" đến "điệu hò véo von", từ "ruộng vây quanh" đến "lá me xanh như dải lụa".

III. Khám phá tác phẩm

Câu 1: Những vần thơ về Nam Bộ: Gửi Nam Bộ Mến Yêu (Xuân Diệu) với khúc ca yêu nước: "Hòa bình càng siết chặt tay/Giữ liền ruộng đất, trời mây, cõi bờ".

Câu 2: Nam Bộ - vùng châu thổ trù phú nơi hội tụ những giá trị văn hóa độc đáo, con người phóng khoáng trong chiếc áo bà ba mộc mạc.

Câu 3: Gò Me trong nỗi nhớ thi nhân là bản giao hưởng của ánh sáng ("hải đăng lóe"), âm thanh ("leng keng nhạc ngựa") và không gian ("ruộng vây quanh").

Câu 4: Hình ảnh những cô gái Gò Me "má núng đồng tiền", "nghiêng nón làm duyên" toát lên vẻ đẹp hồn hậu, đậm chất Nam Bộ.

Câu 5: Điệu hò "Trai Biên Hòa lụy gái Gò Me" được nhắc lại như minh chứng cho sức sống bền bỉ của văn hóa dân gian.

Câu 6: Những tác phẩm cùng cách đặt tên địa danh: Cô Tô (Nguyễn Tuân), Cù Lao Chàm (Nguyễn Mạnh Tuấn).

Đoạn văn cảm nhận: Khổ thơ từ "Ôi thuở ấu thơ" là bức tranh tuổi thơ đẹp như cổ tích với hình ảnh "me non cong vắt lưỡi liềm" và "lá xanh như dải lụa". Nhịp thơ nhẹ nhàng như tiếng võng đưa, đưa ta về miền ký ức trong trẻo nơi "hàng me", "tiếng sáo tre" - những mảnh ghép không thể nào quên trong tâm hồn thi sĩ.

Tinh hoa tác phẩm Gò Me

Bài thơ là khúc tình ca da diết về quê hương Nam Bộ của một người con xa xứ. Qua dòng hồi tưởng, Gò Me hiện lên sống động như bức tranh đa sắc: từ "đốm hải đăng lóe đêm đêm" đến "điệu hò véo von", từ "ruộng vây quanh" đến "lá me xanh như dải lụa".

Khám phá vẻ đẹp Nam Bộ

Câu 1: Những bài thơ đặc sắc về miền Nam: Cửu Long Giang ta ơi (Nguyên Hồng) với đoạn thơ đầy hình tượng: "Ta cởi áo lội dòng sông ta hát/Mê Kông chảy Mê Kông cũng hát".

Câu 2: Nam Bộ - vùng châu thổ trù phú nơi hội tụ những giá trị văn hóa độc đáo, con người phóng khoáng trong chiếc áo bà ba mộc mạc.

Thiên nhiên và con người Gò Me

Câu 1: Gò Me hiện lên qua nỗi nhớ với bản giao hưởng của ánh sáng ("hải đăng lóe"), âm thanh ("leng keng nhạc ngựa") và không gian mênh mông ("ruộng vây quanh").

Câu 2: Hình ảnh những cô gái Gò Me "má núng đồng tiền", "nghiêng nón làm duyên" toát lên vẻ đẹp hồn hậu, đậm chất Nam Bộ.

Câu 3: Điệu hò "Trai Biên Hòa lụy gái Gò Me" được nhắc lại như minh chứng cho sức sống bền bỉ của văn hóa dân gian.

Cảm nhận sâu sắc

Câu 4: Hình ảnh "con đê cát đỏ" và "ao làng trăng tắm" gợi lên không gian quê hương bình yên, thơ mộng.

Câu 5: Tình yêu quê hương trong bài thơ là thứ tình cảm thiêng liêng, sâu nặng, được nuôi dưỡng từ thuở ấu thơ.

Câu 6: Cùng cách đặt tên địa danh như Việt Bắc (Tố Hữu), Cô Tô (Nguyễn Tuân), nhan đề Gò Me đã trở thành biểu tượng cho cả miền ký ức.

Đoạn văn cảm nhận: Khổ thơ từ "Ôi thuở ấu thơ" là bức tranh tuổi thơ đẹp như cổ tích với hình ảnh "me non cong vắt lưỡi liềm" và "lá xanh như dải lụa". Nhịp thơ nhẹ nhàng như tiếng võng đưa, đưa ta về miền ký ức trong trẻo nơi "hàng me", "tiếng sáo tre" - những mảnh ghép không thể nào quên trong tâm hồn thi sĩ.

Chân dung nhà thơ Hoàng Tố Nguyên

Nhà thơ Hoàng Tố Nguyên (1929-1975) là người con của vùng đất Tiền Giang, một trong những gương mặt tiêu biểu của thơ ca Nam Bộ. Cuộc đời ông gắn liền với hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, với những tập thơ đậm chất trữ tình như Gò Me (1957), Quê chung (1962). Thơ ông như dòng sông êm đềm chảy giữa lòng đất nước, mang đậm hồn quê Nam Bộ.

Tác phẩm Gò Me - Khúc tình ca quê hương

Bài thơ Gò Me (1956) là tiếng lòng da diết của người con xa xứ. Qua dòng hồi tưởng, Gò Me hiện lên sống động với:

- Ánh sáng: "đốm hải đăng lóe", "lúa chói rực"

- Âm thanh: "leng keng nhạc ngựa", "tre thổi sáo"

- Con người: những cô gái "má núng đồng tiền", "véo von điệu hát"

Khám phá tác phẩm

Câu 1: Những bài thơ về Nam Bộ: Nhớ miền Đông (Xuân Miễn) với những vần thơ đầy hình tượng: "Ôi tiếng chim Hoàng kêu buổi sáng/Nỉ non trong lá vượn ru con".

Câu 2: Nam Bộ - vùng đất "trù phú" với khí hậu ấm áp, con người "trọng nhân nghĩa", nổi tiếng với xứ dừa Bến Tre.

Câu 3: Hình ảnh "ao làng trăng tắm" và "nước trong như nước mắt" là những hình ảnh đẹp nhất bài thơ, thể hiện sự gắn bó máu thịt với quê hương.

Câu 4: Điệu hò "Trai Biên Hòa lụy gái Gò Me" trở thành biểu tượng cho văn hóa dân gian Nam Bộ.

Đoạn văn cảm nhận: Khổ thơ từ "Ôi thuở ấu thơ" là bức tranh tuổi thơ đẹp như cổ tích với hình ảnh "me non cong vắt lưỡi liềm" và "lá xanh như dải lụa". Nghệ thuật nhân hóa ("tre thổi sáo") và so sánh độc đáo đã làm sống dậy cả một miền ký ức trong trẻo về quê hương.

Khám phá tác phẩm Gò Me

Trước khi đọc:

- Những bài thơ đặc sắc về Nam Bộ: Cửu Long Giang ta ơi với hình ảnh "Mê Kông chảy Mê Kông cũng hát"

- Vẻ đẹp Nam Bộ: miền sông nước với con người chân chất, phóng khoáng

Đọc hiểu:

- Gò Me hiện lên qua: ánh sáng "hải đăng lóe", âm thanh "leng keng nhạc ngựa"

- Hình ảnh cô gái Gò Me: "má núng đồng tiền", "véo von điệu hát"

- Thiên nhiên: "tre thổi sáo", "chim cu gáy trưa hè"

Suy ngẫm:

- Tình yêu quê hương qua điệu hò "Trai Biên Hòa lụy gái Gò Me"

- Hình ảnh đẹp nhất: "nằm võng mẹ đưa nghe chim cu gáy"