Top 6 bài soạn "Hai loại khác biệt" (Ngữ văn 6 - SGK Kết nối tri thức) ấn tượng nhất

1. Trước khi đọc

Câu 1. Bạn có mong muốn thể hiện sự khác biệt của mình so với các bạn trong lớp không? Lý do là gì?

Mỗi người đều khát khao tìm kiếm sự khác biệt để khẳng định cá tính và giá trị bản thân.

Câu 2. Bạn nghĩ sao về một bạn không cố tỏ ra khác biệt nhưng vẫn có những ưu điểm nổi bật?

Đó là người khiêm tốn, không phô trương nhưng luôn xứng đáng nhận được sự ngưỡng mộ và tôn trọng.

2. Đọc văn bản

Câu 1. Bài tập mà giáo viên giao cho học sinh có mục đích gì?

Mục đích của bài tập là tạo cơ hội cho học sinh bộc lộ con người thật của mình trước cộng đồng.

Câu 2. Bạn có thể nêu những minh chứng cho thấy sự khác biệt trong cách thể hiện của đa số học sinh trong lớp?

• Đa số học sinh thể hiện cá tính qua trang phục.
• Có những bạn chọn kiểu tóc đặc biệt, một số khác lại làm những hành động lạ lùng với trang sức hoặc phấn trang điểm.
• Cũng có bạn tham gia vào các hoạt động gây chú ý, mang tính chất ngẫu hứng.

Câu 3. Bạn có thể chỉ ra sự khác biệt của J trong lớp không?

J không có gì nổi bật ở vẻ ngoài, nhưng điều bất ngờ là khi giáo viên gọi, cậu đã đứng lên và trả lời rất tự tin, dõng dạc.

Câu 4. Vì sao các bạn trong lớp lại ngạc nhiên về J?

J vốn là người ít nói, không có vẻ gì khác biệt nhưng hôm đó, khi được gọi, cậu đứng lên trả lời với một phong thái rất điềm tĩnh và tự tin. Điều này tạo ấn tượng mạnh mẽ với các bạn trong lớp.

Câu 5. Cách sử dụng lý lẽ để làm rõ vấn đề trong văn bản?

Lý lẽ của tác giả là sự khác biệt chia thành hai loại: một loại không có ý nghĩa và một loại có ý nghĩa. Dẫn chứng đưa ra từ chính sự khác biệt của bản thân tác giả và những người xung quanh so với J.

Câu 6. Kết luận mà tác giả rút ra sau khi trình bày lý lẽ và bằng chứng là gì?

Chúng ta chỉ nên chú ý đến những người thật sự có sự khác biệt ý nghĩa, còn những người khác biệt vô nghĩa chỉ là sự nhảm nhí, không đáng quan tâm.

3. Sau khi đọc

Câu 1. Văn bản kể lại câu chuyện từ chính trải nghiệm của tác giả. Bạn nghĩ việc rút ra bài học từ câu chuyện hay kể lại câu chuyện quan trọng hơn? Tại sao?

Việc rút ra bài học từ câu chuyện là quan trọng hơn. Câu chuyện chỉ là một phần, bài học chính là thông điệp mà tác giả muốn truyền tải.

Câu 2. Sự thể hiện khác biệt của các bạn trong lớp và J có điểm gì khác nhau?

- Các bạn trong lớp thể hiện sự khác biệt bằng vẻ bề ngoài, kiểu tóc, quần áo hay hành động kỳ quặc. Đây là sự khác biệt vô nghĩa.

- J, mặc dù ăn mặc như bao ngày bình thường, nhưng lại thể hiện sự khác biệt qua hành động của mình, khi đứng lên phát biểu một cách trang trọng, dõng dạc, tạo ấn tượng mạnh cho mọi người.

Câu 3. Tác giả đã triển khai vấn đề như thế nào trong văn bản?

Tác giả đi từ thực tế để rút ra vấn đề chính, giúp người đọc dễ dàng hiểu và tiếp nhận thông điệp hơn.

Câu 4. Bạn có đồng tình với cách phân chia sự khác biệt thành hai loại như tác giả đã làm không? Tại sao?

Tôi đồng tình với cách phân chia này. Nó thể hiện rõ ràng sự khác biệt mang tính chất thực sự và sự khác biệt không có giá trị thực tế.

Câu 5. Vì sao số đông thường thể hiện sự khác biệt vô nghĩa? Làm thế nào để tạo ra sự khác biệt có ý nghĩa?

Sự khác biệt vô nghĩa thường chỉ là sự bắt chước, không có mục đích. Để tạo ra sự khác biệt có ý nghĩa, con người cần có trí tuệ, bản lĩnh và sự tự tin vào chính mình.

Câu 6. Bài học từ văn bản này có giá trị đối với tất cả mọi người không? Tại sao?

Bài học này có giá trị với tất cả mọi người, không phân biệt lứa tuổi. Nó giúp chúng ta hiểu được sự khác biệt thực sự và tạo ra những giá trị tốt đẹp từ sự khác biệt ấy.

4. Viết kết nối với đọc

“Tôi không muốn khác biệt vô nghĩa…” Hãy tiếp tục viết một đoạn văn từ 5-7 câu để hoàn thành ý tưởng này.

Gợi ý:

Tôi không muốn khác biệt vô nghĩa. Sự khác biệt không phải chỉ là những gì dễ nhận thấy bên ngoài, mà phải đến từ những hành động và suy nghĩ chân thành, tích cực. Tôi muốn tạo ra sự khác biệt bằng sự nỗ lực, bằng những đóng góp ý nghĩa cho cuộc sống và xã hội xung quanh. Chỉ khi đó, sự khác biệt mới thực sự có giá trị lâu dài.

Trước khi đọc

• Em có muốn thể hiện sự khác biệt với các bạn trong lớp không? Vì sao?
• Em nghĩ thế nào về một bạn không cố gắng tỏ ra khác biệt, nhưng vẫn sở hữu những phẩm chất vượt trội?

Bài làm:

• Em mong muốn thể hiện sự khác biệt với các bạn trong lớp, vì em muốn thể hiện khả năng riêng biệt của mình.
• Em ngưỡng mộ những bạn không cần phải tỏ ra khác biệt, nhưng vẫn nổi bật với tài năng và phẩm hạnh đáng kính trọng.

Trả lời câu hỏi:

1. Văn bản có kể lại một câu chuyện từ trải nghiệm của tác giả. Theo em, việc kể lại câu chuyện và rút ra bài học từ câu chuyện, điều nào quan trọng hơn? Vì sao?
2. Việc thể hiện sự khác biệt của các bạn trong lớp và J có khác nhau như thế nào? Em hãy làm rõ sự khác biệt đó.
3. Trong văn bản này, tác giả đi từ thực tế để rút ra điều cần bàn luận hay nêu ra luận điểm trước, rồi mới đưa ra dẫn chứng từ thực tế? Em có nhận xét gì về cách triển khai này?
4. Tác giả phân chia sự khác biệt thành hai loại: 'khác biệt vô nghĩa' và 'khác biệt có ý nghĩa'. Em đồng tình với cách phân chia này không? Vì sao?
5. Số đông thể hiện sự khác biệt vô nghĩa như thế nào? Để tạo ra sự khác biệt có ý nghĩa, con người cần những phẩm chất và năng lực gì?
6. Em có nghĩ bài học về sự khác biệt từ văn bản này chỉ có giá trị đối với học sinh hay không? Tại sao?

Bài làm:

• Rút ra bài học là điều quan trọng hơn vì nếu không có bài học, câu chuyện sẽ không truyền tải được thông điệp sâu sắc. Văn bản mang tên 'Hai loại khác biệt' và tiêu đề này phản ánh quan điểm của tác giả, không chỉ dựa trên câu chuyện mà còn từ những suy nghĩ và bài học trong đó.
• Sự khác biệt thể hiện qua cách số đông chọn để thu hút sự chú ý như ăn mặc kỳ lạ, làm những hành động lố bịch, trong khi J thể hiện sự khác biệt qua phong thái điềm tĩnh, thái độ nghiêm túc và dõng dạc khi trả lời các câu hỏi của giáo viên, đồng thời thể hiện sự tự tin khi bắt tay thầy giáo sau tiết học.
• Tác giả đi từ thực tế để rút ra vấn đề bàn luận, làm cho câu chuyện trở nên gần gũi và dễ hiểu. Cách triển khai này giúp vấn đề không trở nên khô khan mà gần gũi với độc giả.
• Em hoàn toàn đồng tình với cách phân chia này, vì mỗi loại khác biệt đều mang một ý nghĩa riêng biệt, phản ánh quan điểm của tác giả về những gì tác giả chứng kiến trong cuộc sống.
• Khác biệt vô nghĩa thường là những hành động bề ngoài như ăn mặc kỳ quái, tạo sự chú ý mà không cần đến trí tuệ hay phẩm chất đặc biệt. Còn khác biệt có ý nghĩa yêu cầu trí tuệ, bản lĩnh và sự tự tin thực sự.
• Em nghĩ bài học này không chỉ có giá trị đối với học sinh mà còn mang thông điệp sâu sắc dành cho mọi người. Chúng ta đều cần nhận thức được sự khác biệt thực sự để không chỉ sống một cuộc đời có ý nghĩa mà còn đóng góp vào sự thay đổi tích cực trong xã hội.

Viết tiếp:

Tôi không muốn khác biệt vô nghĩa, tôi muốn tạo ra sự khác biệt có giá trị, không phải để gây sự chú ý mà là để làm cho thế giới xung quanh tôi trở nên tốt đẹp hơn. Sự khác biệt không phải là thứ tạo ra vẻ ngoài, mà là phẩm chất và hành động mà tôi thể hiện mỗi ngày.

I. Tác giả

- Tiến sĩ Giong-mi Mun (Youngme Moon) là Giáo sư tại Trường Kinh doanh Harvard (Harvard Business School) và Phó khoa về Chiến lược và Đổi mới (Senior Associate Dean for Strategy and Innovation).

- Cô đã nhận nhiều giải thưởng danh giá cho sự nghiệp giảng dạy xuất sắc và nghiên cứu sâu rộng về sự kết hợp giữa kinh doanh, thương hiệu và văn hóa.

- Cô là người phụ nữ Mỹ gốc Á đầu tiên được bổ nhiệm vào Trường Kinh doanh Harvard, mở đường cho sự thay đổi trong môi trường học thuật.

II. Tìm hiểu sơ lược về tác phẩm

1. Thể loại: Văn bản nghị luận
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Trích từ cuốn "Khác biệt - Thoát khỏi bầy đàn cạnh tranh", dịch bởi Dương Ngọc Lâm, NXB Khoa học Xã hội và An-pha-búc, Hà Nội, 2017.

Phương thức biểu đạt: Tự sự, nghị luận

Người kể chuyện: Ngôi thứ nhất

Tóm tắt:

Giáo viên giao bài tập yêu cầu học sinh trong vòng 24 giờ phải thể hiện sự khác biệt. Các học sinh phản ứng bằng cách thay đổi ngoại hình, nhưng J lại làm điều gì đó khác biệt qua hành động: trả lời câu hỏi với sự từ tốn, dõng dạc và lễ độ. Dù lúc đầu bị xem là kỳ lạ, về sau mọi người nhận ra rằng hành động của J mang lại sự khác biệt có ý nghĩa, trong khi của những người khác chỉ là sự khác biệt vô nghĩa.

Bố cục:

Gồm ba phần:

- Phần 1: Giới thiệu bài tập “trở nên khác biệt”

- Phần 2: Hành động của J

- Phần 3: Ý nghĩa của sự khác biệt

Giá trị nội dung:

Sự khác biệt có thể chia thành hai loại: có nghĩa và vô nghĩa. Người ta chỉ thực sự chú ý và nể phục những sự khác biệt có ý nghĩa, bởi vì nó giúp phát triển cá nhân và cộng đồng.

Giá trị nghệ thuật:

Tác phẩm sử dụng lập luận sắc bén và dẫn chứng xác thực để khẳng định giá trị của sự khác biệt thật sự, khiến người đọc không chỉ suy ngẫm mà còn cảm nhận sâu sắc về cuộc sống.

III. Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm

• Hoàn cảnh:

+ Câu chuyện được kể qua lời của nhân vật “tôi” trong thời trung học, giúp tăng tính chân thật và sự thuyết phục cho thông điệp.

+ Thầy giáo giao bài tập yêu cầu học sinh trong 24 giờ phải trở nên khác biệt, với mục đích giúp học sinh bộc lộ bản thân một cách chân thật nhất.

+ Quy định bài tập: Không gây hại hay làm phiền người khác, đồng thời tuân thủ nội quy của trường.

• Biểu hiện và kết quả

Khác biệt vô nghĩa

- Các bạn học sinh khác thay đổi ngoại hình với trang phục kỳ dị, kiểu tóc lạ, hay tham gia vào những hành động gây sự chú ý mà không có mục đích rõ ràng.

- Kết quả: Họ không còn khác biệt thực sự, vì chỉ theo xu hướng mà không có giá trị sâu sắc.

Khác biệt có nghĩa (J)

- J không thay đổi ngoại hình mà thể hiện sự khác biệt qua hành động, khi đứng lên trả lời câu hỏi với thái độ từ tốn, lễ phép và dõng dạc.

- J gọi thầy cô là “thưa thầy/cô” và bạn bè là “anh/chị”, thể hiện sự tôn trọng và trưởng thành qua cách ứng xử của mình.

- Kết quả: Ban đầu, hành động của J bị mọi người cho là kỳ quặc, nhưng dần dần họ nhận ra giá trị thực sự của sự khác biệt này và dành sự nể phục cho cậu.

Kết luận:

Sự khác biệt không chỉ là sự nổi bật bề ngoài mà là giá trị mà chúng ta mang lại cho chính mình và cộng đồng, giúp cuộc sống trở nên phong phú và ý nghĩa hơn.

Trước khi đọc

Câu 1: Em muốn thể hiện sự khác biệt như thế nào và vì sao?

- Em muốn thể hiện sự khác biệt qua tính cách và hành động của mình, vì đó là cách để khẳng định cá tính và tạo dấu ấn riêng biệt trong xã hội.

Câu 2: Em nghĩ như thế nào về việc có những bạn rất tài năng nhưng lại không phô trương?

- Em rất trân trọng những bạn tài năng mà khiêm tốn, vì họ không cần phải thể hiện quá mức mà vẫn nổi bật bằng chính năng lực của mình.

Đọc văn bản

Câu 1: Mục đích của bài tập là gì?

- Mục đích của bài tập là giúp học sinh bộc lộ bản thân một cách chân thật và hiểu rõ ý nghĩa của sự khác biệt.

Câu 2: Bằng chứng thể hiện sự khác biệt của số đông học sinh là gì?

- Sự khác biệt của số đông thể hiện qua những bộ đồ kỳ dị, kiểu tóc lạ, và những hành động gây sự chú ý mà không có mục đích rõ ràng.

Câu 3: Bằng chứng thể hiện sự khác biệt của J là gì?

- J không cần thay đổi ngoại hình mà thể hiện sự khác biệt qua hành động như đứng lên trả lời câu hỏi với sự từ tốn, lễ độ, và luôn thể hiện sự tôn trọng với mọi người.

Câu 4: Vì sao các bạn học sinh trong lớp ngạc nhiên về J?

- J là người ít nói, không nổi bật, nhưng khi đứng lên trả lời câu hỏi, cậu thể hiện sự nghiêm túc và sự tôn trọng với giáo viên và bạn bè, làm mọi người cảm thấy bất ngờ.

Sau khi đọc

Câu 1: Điều quan trọng trong văn bản này là gì?

- Điều quan trọng là rút ra bài học từ câu chuyện, vì những câu chuyện này giúp người đọc hiểu rõ hơn về giá trị của sự khác biệt thực sự.

Câu 2: Sự khác biệt của J và số đông thể hiện như thế nào?

- Sự khác biệt của số đông chỉ là bề ngoài, nhưng sự khác biệt của J là sự khác biệt có ý nghĩa sâu sắc về mặt hành động và ứng xử.

Câu 3: Tác giả triển khai văn bản như thế nào?

- Tác giả đi từ thực tế để dẫn dắt người đọc đến những suy nghĩ sâu sắc về sự khác biệt, giúp văn bản trở nên thú vị và dễ tiếp cận.

Câu 4: Em có đồng tình với cách phân chia sự khác biệt thành có ý nghĩa và vô nghĩa không?

- Em đồng tình vì sự khác biệt có ý nghĩa mang lại giá trị thực sự cho bản thân và cộng đồng, trong khi sự khác biệt vô nghĩa chỉ là sự phô trương bề ngoài.

Câu 5: Tại sao sự khác biệt vô nghĩa lại phổ biến hơn?

- Vì sự khác biệt vô nghĩa dễ thực hiện, không cần suy nghĩ hay nỗ lực, trong khi sự khác biệt có ý nghĩa đòi hỏi sự cố gắng và rèn luyện bản thân.

Câu 6: Bài học về sự khác biệt có giá trị đối với tất cả mọi người không?

- Bài học này có giá trị đối với tất cả mọi người, không chỉ học sinh mà còn với mọi độ tuổi, vì sự khác biệt giúp mỗi người khẳng định bản sắc cá nhân và tạo ra giá trị trong cuộc sống.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC: Tôi không muốn khác biệt vô nghĩa... Bài mẫu tham khảo: Tôi không muốn khác biệt vô nghĩa. Mỗi chúng ta chỉ có một cuộc đời để sống, và nếu ta giống như hàng nghìn người khác thì cuộc sống sẽ trở nên nhàm chán, vô nghĩa. Khác biệt không phải thứ duy nhất làm con người đặc biệt, nhưng chỉ khi chúng ta khác biệt, ta mới nhận ra được giá trị của chính mình và cuộc sống này.

Tóm tắt

Trong thời gian học trung học, nhân vật 'tôi' và các bạn trong lớp được cô giáo giao cho một bài tập đầy thử thách: trong vòng 24 giờ, mỗi người phải cố gắng trở nên khác biệt. Để thể hiện sự khác biệt này, nhiều bạn chọn cách ăn mặc nhàu nhĩ, tạo kiểu tóc kỳ lạ, hay làm những hành động dị thường để gây sự chú ý. Tuy nhiên, J lại chọn con đường khác. Cậu đến trường với vẻ ngoài giản dị, trang nhã như bao học sinh bình thường, nhưng khi trả lời câu hỏi từ thầy cô, cậu thể hiện sự lễ độ, trả lời cẩn thận và tỉ mỉ, như thể cậu muốn mỗi câu trả lời của mình đều mang một ý nghĩa sâu sắc. Sự khác biệt của J đã thu hút sự chú ý đặc biệt của mọi người. Bài tập này đã giúp nhân vật 'tôi' nhận ra rằng sự khác biệt có thể chia thành hai loại: một là vô nghĩa và một là có ý nghĩa. Phần đông học sinh chỉ tạo ra sự khác biệt bề ngoài, dễ dàng và tạm thời, trong khi những người tạo ra sự khác biệt thực sự lại là những người khiến chúng ta thật sự chú ý và nể phục.

Bố cục

Văn bản có thể chia thành ba phần:

- Phần 1 (Từ đầu đến …trong phòng ăn trưa): Giới thiệu bài tập “trở nên khác biệt”

- Phần 2 (Tiếp theo đến ...khá là mẫu mực): Hành động của J

- Phần 3 (Còn lại): Ý nghĩa của sự khác biệt

Nội dung chính

Văn bản “Hai loại khác biệt” đã phân chia sự khác biệt thành hai loại: có ý nghĩa và vô nghĩa. Chúng ta chỉ thực sự chú ý và tôn trọng những khác biệt có giá trị và mang lại sự thay đổi tích cực.

* Trước khi đọc

Câu 1 (trang 58 SGK Ngữ văn 6, tập 2 mới)

- Em muốn thể hiện sự khác biệt với các bạn trong lớp vì đó là cách để khẳng định bản thân và tạo dấu ấn riêng.

Câu 2 (trang 58 SGK Ngữ văn 6, tập 2 mới)

- Có những bạn không cố tỏ ra khác biệt nhưng vẫn thể hiện được sự khác biệt thông qua tài năng và phẩm chất, có thể là do họ khiêm tốn và không muốn phô trương.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:

• Theo dõi: Bài tập mà giáo viên giao cho học sinh nhằm mục đích gì?

- Mục đích: Tạo cơ hội để học sinh thể hiện một phiên bản chân thật và sâu sắc hơn của bản thân, khơi dậy sự nhận thức và tự đánh giá về sự khác biệt.

• Theo dõi: Bằng chứng thể hiện sự khác biệt của số đông học sinh trong lớp?

- Số đông học sinh thể hiện sự khác biệt thông qua trang phục lạ mắt, kiểu tóc kỳ quái và những hành động gây chú ý như hát, nhảy, hoặc thể hiện sự nổi bật thái quá.

• Theo dõi: Bằng chứng về sự khác biệt của J?

- J thể hiện sự khác biệt không qua hình thức bề ngoài mà qua sự điềm tĩnh, thái độ nghiêm túc và cách ứng xử lịch thiệp. Cậu không thay đổi vẻ ngoài mà thể hiện sự khác biệt qua hành động: đứng lên trả lời câu hỏi từ thầy cô, nói với giọng từ tốn và lễ độ, và bắt tay thầy giáo như một cách thể hiện sự tôn trọng.

• Suy luận: Vì sao các bạn học sinh trong lớp ngạc nhiên về J?

- J là người ít nói, không gây sự chú ý và không có phong cách nổi bật như các bạn khác. Sự khác biệt của cậu là sự thay đổi trong cách ứng xử, thái độ nghiêm túc và sự tự tin, đó là điều khiến bạn bè ngạc nhiên và nể phục.

* Sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:

Câu 1 (trang 61 SGK Ngữ văn 6, tập 2 mới)

- Mục đích của câu chuyện không phải chỉ để kể lại một sự kiện mà là để rút ra bài học về sự khác biệt có ý nghĩa và sự quan trọng của những giá trị thực sự.

Câu 2 (trang 61 SGK Ngữ văn 6, tập 2 mới)

- Sự khác biệt của số đông học sinh trong lớp thể hiện qua hình thức, trong khi sự khác biệt của J lại là sự khác biệt về nhân cách, cách ứng xử và sự tự tin trong lời nói và hành động.

Câu 3 (trang 61 SGK Ngữ văn 6, tập 2 mới)

- Tác giả kể lại một kỷ niệm từ thời học trò, qua đó chỉ ra sự khác biệt giữa số đông học sinh và J, và từ đó rút ra bài học về sự khác biệt có ý nghĩa.

Câu 4 (trang 61 SGK Ngữ văn 6, tập 2 mới)

- Em đồng tình với cách phân chia sự khác biệt này. Sự khác biệt không phải lúc nào cũng dễ dàng, nhưng những người tìm ra sự khác biệt có ý nghĩa sẽ tạo ấn tượng sâu sắc hơn và thực sự được tôn trọng.

Câu 5 (trang 61 SGK Ngữ văn 6, tập 2 mới)

- Khác biệt vô nghĩa thường là sự nổi bật bề ngoài, không đòi hỏi quá nhiều công sức hay suy nghĩ. Còn sự khác biệt có ý nghĩa đòi hỏi sự nỗ lực, trí tuệ, phẩm chất và sự tự tin để thể hiện bản thân một cách chân thực.

Câu 6 (trang 61 SGK Ngữ văn 6, tập 2 mới)

- Bài học về sự khác biệt có giá trị không chỉ với học sinh mà còn đối với tất cả mọi người, bởi vì trong cuộc sống, chúng ta đều cần có những sự khác biệt có ý nghĩa để góp phần tạo nên giá trị cho bản thân và cho xã hội.

* Viết kết nối với đọc

Bài tập

Với câu mở đầu: Tôi không muốn khác biệt vô nghĩa…, hãy viết tiếp 5-7 câu để hoàn thành một đoạn văn.

Đoạn văn tham khảo:

Tôi không muốn khác biệt vô nghĩa. Tôi không muốn chỉ là một người lập dị, không mục đích, mà tôi muốn trở thành người mang lại giá trị cho cuộc sống. Sự khác biệt dễ dàng có thể bắt chước, nhưng sự khác biệt có ý nghĩa lại cần có sự nỗ lực và suy nghĩ sâu sắc. Vì vậy, tôi sẽ luôn tìm kiếm những cơ hội để thể hiện sự khác biệt có giá trị, không chỉ để làm nổi bật bản thân mà còn để đóng góp cho cộng đồng. Những giá trị tôi tạo ra sẽ là thứ giúp tôi trở nên đặc biệt thật sự.

Phần I: Trước khi đọc

Câu 1 (trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Em có mong muốn thể hiện sự khác biệt của bản thân so với các bạn trong lớp không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Hãy thử tưởng tượng và chia sẻ cảm nhận riêng của em về vấn đề này.

Lời giải chi tiết:

- Em muốn thể hiện sự khác biệt của mình để không bị hòa lẫn vào đám đông.

- Bởi vì, điều này sẽ giúp em khẳng định cá tính, bản sắc riêng của mình, thể hiện cái tôi độc đáo.

Trước khi đọc

Câu 2 (trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Em suy nghĩ thế nào về một bạn không hề cố tỏ ra khác biệt, nhưng vẫn sở hữu những ưu điểm vượt trội?

Phương pháp giải:

Thử suy nghĩ về một người bạn trong lớp hoặc ngoài xã hội mà em biết.

Lời giải chi tiết:

- Một người bạn không cố thể hiện sự khác biệt nhưng vẫn có những ưu điểm nổi bật là người có khả năng tự khẳng định mình mà không cần phải phô trương. Họ đáng để em học hỏi và ngưỡng mộ.

Phần II: Đọc văn bản

Câu 1 (trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Mục đích của bài tập mà giáo viên giao cho học sinh là gì?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ phần đầu của văn bản.

Lời giải chi tiết:

Theo lời của giáo viên, bài tập này nhằm giúp học sinh có cơ hội thể hiện bản thân một cách chân thật, không bị ràng buộc bởi hình ảnh bên ngoài.

Câu 2 (trang 59 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Đâu là bằng chứng thể hiện sự khác biệt của J?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ phần miêu tả sự thay đổi của J.

Lời giải chi tiết:

Sự khác biệt của J được thể hiện qua:

- J đến trường với trang phục bình thường như mọi ngày, không có gì khác biệt.

- Tuy nhiên, khi được gọi phát biểu trong tiết học đầu tiên, J đã đứng lên và trả lời câu hỏi một cách tự tin, từ tốn và rất lễ phép, điều này khiến nhiều bạn trong lớp bất ngờ.

Câu 3 (trang 59 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tại sao các bạn học sinh trong lớp lại ngạc nhiên về J?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản và chú ý tới những chi tiết miêu tả về J và thái độ của các bạn trong lớp.

Lời giải chi tiết:

Các bạn học sinh trong lớp ngạc nhiên vì trong khi tất cả mọi người đều cố tỏ ra khác biệt thông qua trang phục, hành động lạ lùng thì J lại chọn cách sống nghiêm túc, không làm gì khác biệt ngoài việc chăm chỉ học tập và cư xử lễ phép như thường lệ.

Câu 4 (trang 60 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Kết luận mà tác giả rút ra sau khi đưa ra lý lẽ và bằng chứng là gì?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn cuối văn bản để hiểu kết luận của tác giả.

Lời giải chi tiết:

Tác giả kết luận rằng: Chúng ta chỉ cần phân biệt những người vô nghĩa với những người có ý nghĩa. Những người vô nghĩa không có gì đặc biệt, trong khi những người có ý nghĩa thật sự sẽ khiến chúng ta phải chú ý.

Phần III: Sau khi đọc

Câu 1 (trang 61 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Văn bản có kể một câu chuyện mà tác giả là người trong cuộc. Em cho rằng, giữa việc kể lại câu chuyện và rút ra bài học từ câu chuyện, điều nào quan trọng hơn? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản và suy nghĩ về điều em cho là quan trọng nhất.

Lời giải chi tiết:

- Em cho rằng bài học rút ra từ câu chuyện là quan trọng hơn việc chỉ kể lại câu chuyện.

- Vì câu chuyện có thể chỉ là một phần nhỏ trong cuộc sống, nhưng bài học rút ra từ câu chuyện sẽ có giá trị lâu dài, giúp ta nhận thức rõ hơn về bản thân và thế giới xung quanh.

Câu 2 (trang 61 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Sự khác biệt giữa cách thể hiện sự khác biệt của các bạn trong lớp và của J là gì?

Phương pháp giải:

Suy nghĩ về các hành động và cách thức thể hiện sự khác biệt của các bạn trong lớp và J.

Lời giải chi tiết:

Đoạn văn miêu tả sự khác biệt giữa các bạn trong lớp và J qua hành động và trang phục:

- Các bạn trong lớp thể hiện sự khác biệt bằng cách ăn mặc nổi bật, làm những hành động kỳ quái như hát trẻ con, cắt tóc lạ, tham gia vào những hành động không cần thiết.

- J lại thể hiện sự khác biệt qua hành động trưởng thành, nghiêm túc trong học tập, ăn mặc giản dị như bao ngày, và cư xử lễ phép với thầy cô, bạn bè.

Câu 3 (trang 61 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tác giả có bắt đầu từ thực tế để rút ra kết luận hay đưa ra kết luận trước, rồi chứng minh bằng thực tế? Em có nhận xét gì về cách triển khai này?

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản và đánh giá cách thức triển khai của tác giả.

Lời giải chi tiết:

Tác giả bắt đầu từ thực tế, kể về lớp học và sự thay đổi của các bạn, sau đó mới đưa ra kết luận về sự khác biệt. Cách triển khai này giúp người đọc dễ hình dung vấn đề và tăng tính thuyết phục của bài viết.

Câu 4 (trang 61 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tác giả phân chia sự khác biệt thành hai loại: sự khác biệt vô nghĩa và sự khác biệt có ý nghĩa. Em có đồng tình với cách phân chia này không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Suy nghĩ về cách phân chia và nêu ý kiến cá nhân.

Lời giải chi tiết:

- Em đồng tình với sự phân chia này. Sự khác biệt vô nghĩa thể hiện qua hành động thiếu mục đích, chỉ để gây sự chú ý, trong khi sự khác biệt có ý nghĩa là sự thể hiện bản sắc cá nhân, sự nỗ lực khẳng định giá trị của mình.

Câu 5 (trang 61 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tại sao số đông lại thể hiện sự khác biệt vô nghĩa? Muốn tạo ra sự khác biệt có ý nghĩa, con người cần có những phẩm chất gì?

Phương pháp giải:

Suy nghĩ về sự khác biệt và những phẩm chất cần thiết để tạo ra sự khác biệt có ý nghĩa.

Lời giải chi tiết:

- Sự khác biệt vô nghĩa dễ dàng thể hiện và không cần nhiều công sức. Để tạo ra sự khác biệt có ý nghĩa, con người cần rèn luyện trí tuệ, đạo đức và sự kiên nhẫn, để có thể tạo ra những giá trị bền vững.

Câu 6 (trang 61 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Bài học về sự khác biệt trong văn bản này có giá trị chỉ đối với học sinh không? Tại sao?

Phương pháp giải:

Suy nghĩ về giá trị của bài học đối với mọi lứa tuổi.

Lời giải chi tiết:

Bài học về sự khác biệt không chỉ dành riêng cho học sinh mà còn có ý nghĩa với tất cả mọi người. Sự khác biệt là yếu tố quan trọng giúp mỗi người khẳng định bản thân và tạo nên giá trị trong cuộc sống.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Tôi không muốn khác biệt vô nghĩa... Hãy viết tiếp 5-7 câu để hoàn thành đoạn văn.

Lời giải chi tiết:

Tôi không muốn khác biệt vô nghĩa. Cuộc sống này chỉ có một lần, tôi không muốn sống như những người khác, không có dấu ấn riêng. Khác biệt là điều không dễ dàng nhưng sẽ giúp ta nhận ra giá trị thực sự của bản thân và cuộc sống này. Chỉ khi ta khác biệt, ta mới hiểu được mình đặc biệt như thế nào. Khác biệt mang đến sự phong phú cho cuộc sống và tạo nên những giá trị thật sự.

1. Trước khi đọc

Câu 1 (trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 2 mới)

- Em muốn khẳng định sự khác biệt của mình với các bạn trong lớp, đó là cách thể hiện những ưu điểm và cá tính riêng biệt, để mọi người có thể nhận ra giá trị đặc trưng của bản thân.

Câu 2 (trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 2 mới)

- Một bạn dù không cố tỏ ra khác biệt nhưng vẫn mang những ưu điểm nổi bật. Điều này có thể do bạn ấy khiêm tốn và không muốn phô trương những phẩm chất đặc biệt của mình.

2. Đọc văn bản

Câu 1. Mục đích của bài tập mà giáo viên giao cho học sinh là gì?

- Mục tiêu của bài tập là tạo ra một cơ hội để học sinh thể hiện bản thân một cách chân thật nhất, bộc lộ những khía cạnh chưa từng được khám phá trước mắt những người xung quanh.

Theo dõi: Bằng chứng thể hiện sự khác biệt của số đông học sinh trong lớp.

- Hầu hết học sinh dùng trang phục để thể hiện cá tính của mình.

- Một số bạn chọn cách ăn mặc độc đáo, để kiểu tóc kỳ quặc, hoặc trang điểm quá đà để gây sự chú ý.

- Một số học sinh tham gia vào những hành động kỳ lạ, không cần thiết, như giả cưới, hát hò, hay làm những động tác lạ mắt nhằm thu hút sự chú ý.

Câu 3. Bằng chứng cho thấy sự khác biệt của J?

- J đến trường với trang phục bình thường, không có gì nổi bật. Tuy nhiên, điều bất ngờ là khi giáo viên gọi cậu trả lời câu hỏi, cậu đã đứng lên và trả lời một cách tự tin.

Suy luận: Vì sao các bạn học sinh trong lớp ngạc nhiên về J?

- J vốn là người ít nói, không có hành động quá khác biệt, cũng không phải là người nổi bật. Tuy nhiên, khi cậu đứng lên trả lời câu hỏi, cậu nói một cách từ tốn, dõng dạc và đầy lễ độ, khiến mọi người phải chú ý.

- Cậu phát biểu với giọng hoàn toàn chân thành, gọi giáo viên là “Thưa thầy/cô” và gọi bạn bè là “anh/chị”. Cuối giờ học, cậu bắt tay thầy như một cử chỉ cảm ơn thầm lặng.

Câu 5. Cách sử dụng lý lẽ để làm rõ vấn đề.

- Lí lẽ: Sự khác biệt có thể chia thành hai loại: một là sự “khác biệt vô nghĩa” và một là sự “khác biệt có ý nghĩa”. Từ đó, ta có thể thấy rõ sự khác biệt giữa bản thân và những người xung quanh qua ví dụ của J.

Câu 6. Kết luận nào được tác giả rút ra sau khi trình bày lý lẽ và bằng chứng?

- Sự khác biệt được chia thành hai loại: một loại là vô nghĩa và một loại là có ý nghĩa. Những người khác biệt vô nghĩa không tạo ra giá trị thật sự, trong khi những người khác biệt có ý nghĩa thực sự khiến chúng ta phải chú ý và tôn trọng.

3. Sau khi đọc – Trả lời văn bản

Câu 1. Văn bản có kể một câu chuyện mà tác giả là người trong cuộc. Theo em, giữa việc kể lại câu chuyện và rút ra bài học từ câu chuyện, điều nào quan trọng hơn? Căn cứ vào đâu mà em xác định như vậy?

- Việc rút ra bài học từ câu chuyện quan trọng hơn, vì qua đó, chúng ta có thể hiểu được giá trị của sự khác biệt thật sự. Những kết luận mà tác giả đưa ra là minh chứng rõ ràng cho sự cần thiết của sự khác biệt có ý nghĩa.

Câu 2. Việc thể hiện sự khác biệt của số đông các bạn trong lớp và của J hoàn toàn khác nhau. Sự khác nhau ấy biểu hiện cụ thể như thế nào?

- Số đông các bạn trong lớp thể hiện sự khác biệt qua những hình thức dễ dàng như ăn mặc sặc sỡ, để kiểu tóc kỳ lạ hoặc tham gia vào những hoạt động gây chú ý một cách thái quá.

- J lại thể hiện sự khác biệt qua cách hành xử đơn giản nhưng chân thành: cậu luôn đứng lên trả lời câu hỏi với sự từ tốn, tôn trọng, và luôn gọi giáo viên là “Thưa thầy/cô” và bạn bè là “anh/chị”. Đến cuối giờ học, cậu bắt tay thầy như một cách bày tỏ sự cảm ơn thầm lặng.

Câu 3. Trong văn bản này, tác giả đi từ thực tế để rút ra điều cần bàn luận hay nêu điều cần bàn trước, sau đó mới đưa ra bằng chứng từ thực tế để chứng minh? Hãy nhận xét về sự lựa chọn cách triển khai này.

- Tác giả bắt đầu bằng việc kể một câu chuyện thực tế, sau đó từ đó rút ra bài học và bàn luận về sự khác biệt. Cách triển khai này giúp vấn đề trở nên dễ tiếp thu và gần gũi hơn với người đọc.

Câu 4. Tác giả phân chia sự khác biệt thành hai loại: sự “khác biệt vô nghĩa” (qua cách thể hiện của số đông các bạn trong lớp) và sự “khác biệt có ý nghĩa” (qua cách thể hiện của J). Em có đồng tình với cách phân chia này không? Vì sao?

- Em đồng tình với cách phân chia này vì nó phản ánh đúng bản chất của sự khác biệt: sự khác biệt vô nghĩa thường chỉ là hình thức bên ngoài, còn sự khác biệt có ý nghĩa mang lại giá trị sâu sắc, làm cho người ta thực sự chú ý và tôn trọng.

Câu 5. Do đâu số đông thường thể hiện sự khác biệt vô nghĩa? Muốn tạo ra sự khác biệt có ý nghĩa, con người cần có những năng lực và phẩm chất gì?

- Khác biệt vô nghĩa thường chỉ là những biểu hiện bề ngoài, dễ dàng bắt chước mà không cần đến trí tuệ hay khả năng đặc biệt nào. Tuy nhiên, để tạo ra sự khác biệt có ý nghĩa, con người cần có trí tuệ, nhận thức sâu sắc về giá trị, sự tự tin, và phẩm chất đáng quý mà không phải ai cũng có thể đạt được.

Câu 6. Theo em, bài học về sự khác biệt được rút ra từ văn bản này có phải chỉ có giá trị đối với lứa tuổi học sinh hay không? Vì sao?

- Bài học này không chỉ có giá trị đối với học sinh mà còn đối với mọi lứa tuổi, vì sự nhận thức về sự khác biệt có ý nghĩa là một phần quan trọng trong sự trưởng thành và phát triển cá nhân của mỗi người.

III. Tổng kết bài soạn Hai loại khác biệt

Giá trị nội dung bài Hai loại khác biệt

- Bài văn kể lại một kỷ niệm học trò và qua đó phân tích hai loại khác biệt: một là “khác biệt vô nghĩa” và một là “khác biệt có ý nghĩa”. Sự khác biệt có ý nghĩa là điều mà mỗi người nên hướng đến, vì nó không chỉ tạo ra giá trị riêng mà còn khẳng định bản sắc cá nhân của mỗi người.

Đặc sắc nghệ thuật bài Hai loại khác biệt

- Văn bản sử dụng câu chuyện kể để minh họa và tạo sự gần gũi cho người đọc, giúp người đọc dễ tiếp thu vấn đề. Cách lập luận chặt chẽ, dẫn chứng xác thực làm cho bài nghị luận trở nên thuyết phục.

IV. Viết kết nối với đọc

Bài tập (trang 61 SGK Ngữ văn 6 tập 2 mới)

Với câu mở đầu: “Tôi không muốn khác biệt vô nghĩa…”, hãy viết tiếp 5-7 câu để hoàn thành một đoạn văn.

Đoạn văn tham khảo:

Tôi không muốn khác biệt vô nghĩa. Tôi không muốn người khác nhìn vào tôi và chỉ thấy sự lập dị, không giá trị, mà tôi muốn mình được công nhận như một người mang lại giá trị thực sự. Để tạo ra sự khác biệt có ý nghĩa, con người cần phải có trí tuệ và phẩm chất đặc biệt, biết nhận thức đúng đắn về giá trị của bản thân và xã hội. Chúng ta không thể sống chỉ để gây sự chú ý bằng những hành động bề ngoài. Ví dụ, nếu bạn có tài năng, bạn sẽ được ngưỡng mộ. Tuy nhiên, nếu bạn tạo ra sự khác biệt bằng hành vi xấu, sự chú ý bạn nhận được không phải là sự ngưỡng mộ mà là sự thương hại hoặc chỉ trích. Mỗi người có quyền chọn con đường của mình, và tôi chọn trở thành người khác biệt có ý nghĩa.