Top 6 bài soạn hay nhất về "Bầy chim chìa vôi" (Ngữ văn 7 - SGK Kết nối tri thức)

Tiểu sử tác giả

• Thông tin cá nhân

- Nguyên Quang Thiều (1957)

- Quê quán: Thôn Hoàng Dương (Làng Chùa), xã Sơn Công, huyện Ứng Hòa, tỉnh Hà Tây (nay thuộc thành phố Hà Nội)

• Sự nghiệp

- Là nhà thơ, nhà văn nổi bật

- Công tác tại báo Văn Nghệ từ năm 1992, rời đi vào năm 2007

- Tham gia sáng tác thơ, viết truyện, vẽ tranh và đã nhận hơn 20 giải thưởng văn học trong nước và quốc tế

- Các tác phẩm tiêu biểu: Ngôi nhà tuổi 17 (1990), Thơ Nguyễn Quang Thiều (1996), Mùa hoa cải bên sông (1989), Người, chân dung văn học (2008)...

• Phong cách sáng tác

- Những tác phẩm của Nguyễn Quang Thiều dành cho thiếu nhi rất gần gũi, phản ánh vẻ đẹp trong sáng, nhạy cảm của tâm hồn trẻ thơ, thể hiện tình yêu và sự trân trọng vạn vật quanh ta.

- Ông không chỉ là nhà thơ tiên phong của trào lưu hiện đại mà còn là cây bút văn xuôi giàu cảm xúc, mang trong mình cả một tâm hồn đa dạng, với sự mẫn cảm của một nhà báo tinh tế.

Tác phẩm

• Tìm hiểu chung

Xuất xứ

- Trích từ Mùa hoa cải bên sông

Bố cục

- Phần 1 (từ đầu đến "màu sinh nở của chúng"): Cuộc trò chuyện giữa Mon và Mên về tổ chim chìa vôi

- Phần 2 (tiếp đến "ông Hảo mà đi"): Quyết định của Mon và Mên cứu những chú chim chìa vôi

- Phần 3 (còn lại): Cảm xúc của hai anh em khi chứng kiến cảnh những chú chim chìa vôi cất cánh bay lên

Thể loại: Truyện ngắn

Phương thức biểu đạt: Tự sự

Tóm tắt:

Trong cơn mưa lớn, nước sông dâng cao, hai em Mon và Mên lo lắng khi thấy bầy chim chìa vôi bị ngập, chúng không thể bay được. Cuối cùng, trước sự chứng kiến của cả hai, bầy chim đã cất cánh bay lên, vượt qua cơn nguy hiểm.

• Giá trị nội dung, nghệ thuật

Giá trị nội dung

Câu chuyện kể về hai cậu bé đầy lòng nhân hậu, tình yêu thương dành cho những chú chim nhỏ bé nhưng cũng đầy nghị lực, dũng cảm.

Giá trị nghệ thuật

- Cách kể chuyện cuốn hút, với tình tiết bất ngờ và lôi cuốn, kết hợp miêu tả và biểu cảm tinh tế

- Sử dụng biện pháp nhân hóa, so sánh

* Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 12 SGK Ngữ Văn lớp 7 Tập 1): Hãy chia sẻ một trải nghiệm đẹp của tuổi thơ em. Ghi lại một số từ ngữ diễn tả cảm xúc khi nghĩ về trải nghiệm đó.

Trả lời:

- Trải nghiệm tuổi thơ: Được về quê chơi cùng ông bà ngoại.

- Một số từ ngữ diễn tả cảm xúc: Vui mừng, sung sướng, hân hoan, hồi hộp…

* Đọc văn bản

• Theo dõi: Nội dung cuộc trò chuyện của hai anh em Mên và Mon lúc nửa đêm.

Hai anh em Mên và Mon trò chuyện về cơn mưa đêm, về nước trên bãi sông và những con chim chìa vôi.

• Theo dõi: Chi tiết nào được lặp lại trong lời nói của nhân vật Mon?

- Chi tiết được lặp lại trong lời nói của Mon: “Anh bảo”, “Em bảo” là những câu hỏi và dự đoán về tình huống.

• Theo dõi: Thói quen làm tổ và đẻ trứng của bầy chim chìa vôi ở bãi sông quê Mên và Mon.

- Bầy chim chìa vôi làm tổ trên dải cát nổi lên giữa sông vào mùa nước cạn và chọn những đám rong khô để đẻ trứng.

• Dự đoán: Bầy chim chìa vôi non có bay được vào bờ không?

- Dự đoán bầy chim chìa vôi non không thể bay vào bờ vì chúng còn yếu và cần sự giúp đỡ từ chim mẹ. Ngoài ra, trời mưa và đêm tối cũng khiến chúng khó bay.

• Theo dõi: Chú ý cử chỉ và lời nói của nhân vật Mên.

- Cử chỉ của Mên:

+ “Mên gắt em nó.”

+ “Thằng Mên nằm im lặng không trả lời em nó.”

+ “Thằng Mên bật cười khoái chí.”

- Lời nói của Mên:

+ “Gì đấy, mày không ngủ à?”

+ “Lại chẳng to. Thế mày không nghe thấy gì à?”

• Hình dung: Khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh.

- Khung cảnh bãi sông mênh mông, nước ngập tràn, chỉ còn lại một dải cát nhỏ xíu. Những cánh chim bé bỏng bay vút lên từ giữa dòng nước rộng lớn.

• Đối chiếu: Cuộc “cất cánh” của bầy chim chìa vôi non có đúng như dự đoán của em không?

- Cuộc bay lên của bầy chim chìa vôi non khiến em ngạc nhiên, vì chúng có thể bay lên dù trước mắt là dòng nước khổng lồ muốn nuốt chửng chúng.

• Theo dõi: Cảm xúc của hai nhân vật Mên và Mon khi quan sát bầy chim chìa vôi non bay lên.

- Mên và Mon không thể kêu lên, chỉ biết thở dài và theo dõi, lo lắng cho sự sống còn của những chú chim non.

* Sau khi đọc

Nội dung chính:

Bài văn kể về hai anh em Mên và Mon trong đêm mưa lũ. Họ lo lắng cho bầy chim chìa vôi non bị ngập, và quyết định chèo đò ra cứu chúng. Cuối cùng, bầy chim đã có thể bay lên, vượt qua cơn nguy hiểm.

Câu 1 (trang 16 SGK Ngữ Văn lớp 7 Tập 1): Em hãy xác định đề tài và ngôi kể của truyện “Bầy chim chìa vôi”.

Trả lời:

Truyện “Bầy chim chìa vôi”

Đề tài

Ngôi kể

- Cuộc sống của những đứa trẻ vùng ven sông.

- Vẻ đẹp thiên nhiên.

Truyện kể theo ngôi thứ 3 - người kể chuyện giấu mình.

Câu 2 (trang 16 SGK Ngữ Văn lớp 7 Tập 1): Chỉ ra đâu là lời người kể chuyện, đâu là lời nhân vật trong đoạn văn sau:

Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi:

- Anh Mên ơi, anh Mên!

- Gì đấy? Mày không ngủ à? – Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.

Trả lời:

- Lời người kể chuyện:

+ Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi.

+ Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.

- Lời nhân vật:

+ Anh Mên ơi, anh Mên!

+ Gì đấy? Mày không ngủ à?

Câu 3 (trang 17 SGK Ngữ Văn lớp 7 Tập 1): Điều gì khiến hai anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước đang dâng cao ngoài bãi sông? Chi tiết nào thể hiện rõ nhất điều đó?

Trả lời:

- Điều khiến hai anh em lo lắng là những chú chim chìa vôi non sẽ chết đuối.

- Chi tiết thể hiện: “Em sợ những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất”, “Tao cũng sợ”.

Câu 4 (trang 17 SGK Ngữ Văn lớp 7 Tập 1): Trong cuộc trò chuyện ở phần (2), Mon nói với Mên những chuyện gì? Nội dung cuộc trò chuyện ấy giúp em cảm nhận được những nét tính cách nào của nhân vật Mon?

Trả lời:

- Mon nói với Mên về những con chim chìa vôi, chuyện bố kéo chũm hôm qua, việc Mon cứu con cá bống, và ý định cứu bầy chim chìa vôi trên dải cát giữa sông.

- Qua nội dung cuộc trò chuyện, em cảm nhận Mon là cậu bé hồn nhiên, tình cảm và yêu thương các loài vật nhỏ bé.

Câu 5 (trang 17 SGK Ngữ Văn lớp 7 Tập 1): Nêu một số chi tiết miêu tả nhân vật Mên ở phần (3). Em hãy dựa vào các chi tiết đó để khái quát tính cách của Mên.

Trả lời:

- Một số chi tiết miêu tả Mên:

+ Phân chia công việc cho em: “Bây giờ tao kéo còn mày đẩy.”

+ Mên quấn dây buộc đò vào người, gò lưng kéo.

→ Khái quát tính cách Mên: Mên là người lớn trước tuổi, có trách nhiệm và yêu thương em, mặc dù đôi khi có vẻ cộc cằn.

Câu 6 (trang 17 SGK Ngữ Văn lớp 7 Tập 1): Khi đọc đoạn văn miêu tả khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh, em có ấn tượng với chi tiết nào? Vì sao?

Trả lời:

- Em ấn tượng với chi tiết: “Từ mặt nước sông, những cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột bứt khỏi dòng nước khổng lồ bay lên.”

- Vì: Đây là khoảnh khắc đẹp và xúc động, thể hiện sự kiên cường và nghị lực sống của những chú chim non.

Câu 7 (trang 17 SGK Ngữ Văn lớp 7 Tập 1): Trong đoạn kết của truyện, Mên và Mon hình như không hiểu rõ vì sao mình lại khóc. Em hãy giúp các nhân vật lý giải điều đó.

Trả lời:

- Mên và Mon khóc vì chứng kiến cảnh tượng xúc động khi những chú chim non vượt qua cơn nguy hiểm, bay lên, và một chú chim mẹ bảo vệ đứa con khỏi dòng nước. Đây là khoảnh khắc cảm động, khiến cả hai không kìm được nước mắt.

* Viết kết nối với đọc

Đề bài: Viết đoạn văn kể lại sự việc bầy chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông bằng lời của một trong hai nhân vật Mon hoặc Miên (ngôi kể thứ nhất).

Viết đoạn văn kể lại sự việc bầy chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông bằng lời của một trong hai nhân vật Mon hoặc Miên (mẫu 1)

Sau khi đưa đò vào bến, trời tờ mờ sáng, anh em tôi ngược lên đoạn bờ sông đối diện với dải cát. Lúc ấy, tôi còn đang suy nghĩ về những câu hỏi của Mon thì một cảnh tượng kỳ diệu hiện lên: từ mặt nước sông, những cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột bứt khỏi dòng nước khổng lồ, bay lên không trung. Cảnh tượng ấy khiến tôi nhớ đến lời bố nói, khi nước dâng lên đến tận dải cát, bầy chim chìa vôi non lần đầu tiên trong đời đập cánh bay lên. Bất ngờ, một con chim đuối sức, đôi cánh nó ngừng lại và rơi xuống, như một chiếc lá. Chim mẹ liền xòe cánh, vươn ra bảo vệ đứa con, tiếp thêm sức mạnh. Nhìn cảnh đó, tôi nín thở, mắt dõi theo, mong có một phép màu giúp chú chim bay lên. Cuối cùng, điều kỳ diệu đã đến, chú chim non đã cất cánh, bay lên và hạ xuống bên bờ sông. Tôi và Mon nhìn nhau, cảm thấy nhẹ nhõm, lòng tràn ngập niềm vui.

I. Giới thiệu về tác giả Nguyễn Quang Thiều

Nguyễn Quang Thiều (sinh năm 1957) là một nhà thơ nổi tiếng, với những tác phẩm thơ ca đã tạo nên dấu ấn sâu đậm trong nền văn học Việt Nam. Không chỉ thành công với thơ, ông còn là một nhà văn với những tiểu thuyết, truyện ngắn, bút ký và đã tham gia vào lĩnh vực báo chí. Hiện tại, ông là Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam và Phó Tổng thư ký thứ nhất của Hội Nhà văn Á – Phi, Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Hội Nhà văn.

Ông cùng nhà văn, trung tướng công an Hữu Ước sáng lập các tờ báo nổi tiếng như An Ninh Thế giới cuối tháng và Cảnh Sát Toàn Cầu, cũng như là chủ biên của nhiều tờ báo có tiếng tại Việt Nam.

Từ những năm 1990, Nguyễn Quang Thiều đã là người tiên phong trong việc đổi mới thi pháp thơ Việt, tạo dựng một giọng điệu mới mẻ, đầy sáng tạo. Ông không chỉ là một nhà thơ tài năng mà còn là cây bút văn xuôi với những tác phẩm giàu cảm xúc.

Nguyễn Quang Thiều đã nhận hơn 20 giải thưởng văn học trong và ngoài nước, bao gồm giải A cho tập thơ 'Sự mất ngủ của lửa' của Hội Nhà văn Việt Nam năm 1993. Thơ và truyện ngắn của ông đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và được công bố tại các quốc gia như Hoa Kỳ, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc, Venezuela, Colombia, Na Uy, Thụy Điển, Malaysia, Thái Lan,...

Ông cũng là tác giả của hàng trăm bài viết báo chí, với các thể loại tiểu luận, phê bình, bút ký, tản văn, phóng sự, bình luận. Ngoài ra, ông còn viết kịch bản điện ảnh và sân khấu, nhiều tác phẩm đã được chuyển thể thành phim nổi tiếng như 'Chuyện làng Nhô' (phát sóng trên VTV) và 'Lời nguyền của dòng sông' (giành Huy chương Vàng tại Liên hoan Phim truyền hình quốc tế tại Bỉ năm 1993).

II. Tác phẩm 'Bầy chim chìa vôi'

1. Hoàn cảnh sáng tác

Tác phẩm 'Bầy chim chìa vôi' là một phần trong tập truyện ngắn 'Mùa hoa cải bên sông', phát hành vào quý IV năm 2012 bởi Phương Nam Book và Nhà xuất bản Hội Nhà văn. Đây là câu chuyện được Nguyễn Quang Thiều viết dựa trên một sự kiện có thật, mang đầy đau thương và tình cảm sâu sắc về một cô gái tên Chinh, người sống trên một chiếc thuyền cùng gia đình, bị đày đọa bởi lời nguyền của cha. Câu chuyện đẫm nước mắt này đã được chuyển thể thành bộ phim 'Lời Nguyền Của Dòng Sông', đoạt giải vàng tại Liên hoan Phim truyền hình quốc tế năm 1993.

2. Thể loại

Truyện ngắn là một thể loại văn học có chiều sâu, thường mang tính ngắn gọn nhưng cô đọng, súc tích. Được viết bằng văn xuôi, thể loại này yêu cầu tác giả phải xây dựng tình huống và khai thác tâm lý nhân vật một cách mạnh mẽ trong thời gian ngắn. 'Bầy chim chìa vôi' là một ví dụ tiêu biểu cho thể loại này.

3. Bố cục

Tác phẩm được chia thành ba phần: Phần 1 mô tả cảnh vật và cảm xúc của nhân vật chính; Phần 2 kể về sự lo lắng của hai anh em Mên và Mon về tổ chim chìa vôi; và Phần 3 là cảnh kết thúc đầy cảm động khi bầy chim non cất cánh bay lên khỏi bãi cát.

4. Tóm tắt nội dung

'Bầy chim chìa vôi' kể về cuộc phiêu lưu của hai anh em Mên và Mon, những đứa trẻ sống giữa thiên nhiên hoang dã. Khi mưa lớn và nước sông dâng cao, hai em lo lắng cho sự an toàn của tổ chim chìa vôi. Cuối cùng, nhờ sự nỗ lực của hai em, bầy chim đã cất cánh bay lên, đem lại niềm vui và sự xúc động sâu sắc.

5. Trước khi đọc

Câu hỏi gợi mở: Hãy chia sẻ một trải nghiệm đẹp của tuổi thơ bạn và miêu tả cảm xúc của bạn khi nhớ lại kỉ niệm ấy.

6. Đọc hiểu bài

Câu hỏi 1: Chi tiết nào được lặp lại trong lời nói của Mon?

Câu hỏi 2: Bầy chim chìa vôi non có bay được vào bờ không?

Câu hỏi 3: Cuộc cất cánh của bầy chim chìa vôi non có đúng như dự đoán của bạn không?

7. Sau khi đọc

Câu hỏi cuối bài: Hãy xác định đề tài và ngôi kể của truyện 'Bầy chim chìa vôi'. Câu 2: Chỉ ra đâu là lời người kể chuyện, đâu là lời nhân vật trong đoạn văn đã cho.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn kể lại sự kiện bầy chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông dưới góc nhìn của nhân vật Mon hoặc Mên.

Trước khi đọc

Hướng dẫn trả lời câu hỏi trước khi tìm hiểu văn bản "Bầy chim chìa vôi" trang 11 SGK Ngữ văn 7, tập 1, Kết nối tri thức. Mời các em tham khảo các gợi ý trả lời dưới đây.

Lưu ý: Để tìm thêm các cách trả lời khác nhau cho các câu hỏi, các em hãy nhấn vào phần "Câu hỏi trang... SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT" nhé.

Câu hỏi trang 11 - SGK Ngữ văn 7, tập 1 KNTT

Chia sẻ một ký ức đẹp của tuổi thơ. Hãy mô tả cảm xúc của em khi nhớ lại trải nghiệm ấy.

Trả lời

Ký ức đẹp nhất của tuổi thơ em là những buổi chiều hè về thăm ông bà và tham gia những buổi gặt lúa bên bờ sông.

Những từ ngữ thể hiện cảm xúc khi nhớ lại: hào hứng, hồi hộp, vui tươi, ấm áp.

Đọc văn bản

Để tiếp tục trả lời các câu hỏi trong quá trình đọc văn bản "Bầy chim chìa vôi" từ trang 11 đến trang 16 SGK Ngữ văn 7, tập 1, Kết nối tri thức, mời các em theo dõi dưới đây.

Cuộc trò chuyện của hai anh em Mên và Mon lúc nửa đêm (Trang 11 SGK Ngữ văn 7, tập 1 KNTT)

Hai anh em Mên và Mon đang bàn luận về việc mưa lớn và nước sông dâng cao, lo ngại rằng bãi cát nơi bầy chim chìa vôi làm tổ sẽ bị ngập, khiến những chú chim non có thể chết đuối.

Trả lời

Trong cuộc trò chuyện, Mên và Mon lo lắng vì mưa to và nước sông đang dâng, lo ngại bầy chim chìa vôi non sẽ không kịp bay lên và bị cuốn trôi.

Cuộc đối thoại của Mon với Mên trong các trang tiếp theo (Trang 12, SGK Ngữ văn 7, tập 1 KNTT)

Mon nhắc lại những chi tiết về tổ chim chìa vôi và sự phát triển của các chú chim con trong bãi sông quê hương.

Trả lời

Mon liên tục nhắc về sự quan tâm của mình đối với bầy chim chìa vôi, thể hiện rõ tình yêu động vật và mong muốn bảo vệ chúng khỏi mưa lũ.

Miêu tả khung cảnh bãi sông trong buổi sáng sớm (Trang 15 SGK Ngữ văn 7, tập 1 KNTT)

Cảnh tượng bãi sông vào buổi sáng sớm trông thật kỳ diệu. Khi những tia sáng đầu tiên của bình minh chiếu rọi lên mặt nước, những chú chim non vươn cánh, bay vút lên giữa không trung như những linh hồn tự do.

Trả lời

Cảnh tượng này thể hiện sự kỳ diệu và bất ngờ khi bầy chim chìa vôi non bay lên, thoát khỏi sự đe dọa của nước lũ và sự đè nén của dòng sông. Cảm xúc ngập tràn của hai nhân vật khi chứng kiến cảnh tượng này là sự vui mừng, hạnh phúc.

Những cảm xúc sau khi đọc

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc bài "Bầy chim chìa vôi" trang 16-17 SGK Ngữ văn 7, tập 1 KNTT.

Bố cục văn bản

Bài văn có thể được chia thành ba phần như sau:

+ Phần 1: Cuộc trò chuyện của Mên và Mon về tổ chim chìa vôi trên bãi cát giữa sông.

+ Phần 2: Quyết định của hai anh em Mên và Mon đi cứu bầy chim chìa vôi khỏi nước lũ.

+ Phần 3: Cảnh tượng bầy chim chìa vôi bay lên và cảm xúc của hai nhân vật khi chứng kiến điều đó.

Trả lời câu hỏi

Câu 1 trang 16 SGK Ngữ văn 7, tập 1 KNTT

Đề tài và ngôi kể trong truyện "Bầy chim chìa vôi" là gì?

Trả lời

Đề tài của truyện là tình yêu thiên nhiên và sự quan tâm đến động vật. Ngôi kể trong truyện là ngôi thứ ba.

Câu 2 trang 16 SGK Ngữ văn 7, tập 1 KNTT

Chỉ ra đâu là lời người kể chuyện, đâu là lời của các nhân vật trong đoạn văn dưới đây:

"Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay người sang phía anh mình, thì thầm gọi..."

Trả lời

+ Lời người kể chuyện: "Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay người sang phía anh mình..."

+ Lời các nhân vật: "Anh Mên ơi, anh Mên!"

Câu 3 trang 16 SGK Ngữ văn 7, tập 1 KNTT

Điều gì khiến Mên và Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước sông dâng cao?

Trả lời

Điều khiến Mên và Mon lo lắng là sự an nguy của bầy chim chìa vôi non đang làm tổ trên bãi sông. Cảnh tượng mưa to và nước dâng cao khiến họ lo sợ chúng sẽ chết đuối.

Câu 4 trang 16 SGK Ngữ văn 7, tập 1 KNTT

Mon nói gì trong cuộc trò chuyện với Mên? Nội dung cuộc trò chuyện giúp ta hiểu gì về tính cách của Mon?

Trả lời

Mon nói về sự lo lắng của mình đối với bầy chim chìa vôi, cũng như những hành động ân cần, yêu thương động vật của cậu bé. Từ cuộc trò chuyện này, ta thấy Mon là một người giàu lòng nhân ái và rất quan tâm đến động vật.

Câu 5 trang 16 SGK Ngữ văn 7, tập 1 KNTT

Cảm nhận của em về cảnh bầy chim chìa vôi bay lên trong buổi bình minh.

Trả lời

Cảnh tượng bầy chim chìa vôi bay lên trong buổi bình minh là một khoảnh khắc tuyệt vời, là sự chiến thắng của sự sống trước thử thách. Cảm giác hạnh phúc và nhẹ nhõm lan tỏa khi bầy chim thoát khỏi cơn lũ, và đây là dấu mốc đáng nhớ của tuổi thơ hai anh em Mên và Mon.

Câu 6 trang 16 SGK Ngữ văn 7, tập 1 KNTT

Sau khi chứng kiến bầy chim bay lên, Mên và Mon không hiểu vì sao mình lại khóc. Em hãy giúp giải thích điều này.

Trả lời

Hai anh em khóc vì hạnh phúc, vì họ đã chứng kiến khoảnh khắc kỳ diệu, khi bầy chim non vượt qua được thử thách của thiên nhiên để tiếp tục sống. Cảm xúc dâng trào khiến họ không thể kìm được nước mắt.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về cảm xúc của nhân vật khi bầy chim chìa vôi bay lên bầu trời.

Đoạn văn mẫu

Ánh bình minh vừa lóe lên trên mặt sông, cũng là lúc tôi cùng anh Mên chứng kiến một cảnh tượng tuyệt vời: những cánh chim bé bỏng bay lên từ mặt nước, đột ngột vươn cánh chạm vào bầu trời rộng lớn. Chúng bay lên trong sự nhẹ nhàng, thanh thoát, khiến tôi và anh đứng lặng, nín thở theo dõi. Tôi không biết mình đã khóc từ bao giờ, chỉ biết rằng khoảnh khắc ấy mãi mãi in sâu trong tâm trí tôi.

* Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 12 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Một trải nghiệm đẹp của tuổi thơ: Vào năm cuối cấp 1, trường tổ chức chuyến tham quan Tây Thiên cho các lớp cuối cấp. Cùng với nhóm bạn, tôi đã tham gia chuyến đi này dưới sự hướng dẫn của thầy cô. Cảnh vật Tây Thiên hiện lên với những con suối trong vắt, đá nhỏ lô nhô giữa dòng, và những chú cá nhỏ tôi bắt được, kèm theo những quả thông tôi nhặt được làm quà. Đây là một chuyến đi đáng nhớ mà tôi sẽ chẳng bao giờ quên.

- Những từ ngữ diễn tả cảm xúc khi nghĩ về trải nghiệm đó: háo hức, hồi hộp, vui sướng.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:

• Theo dõi:Nội dung cuộc trò chuyện của hai anh em Mên và Mon lúc nửa đêm.

- Cuộc trò chuyện của Mên và Mon vào đêm khuya xoay quanh nỗi lo lắng về trận mưa to, nước sông dâng cao ngập bãi cát, và sự nguy hiểm đối với những chú chim chìa vôi non, có thể sẽ bị chết đuối.

• Theo dõi:Chi tiết nào được lặp lại trong những lời nói của nhân vật Mon?

- Chi tiết được Mon nhắc lại nhiều lần là: “Anh bảo”. Đây là chi tiết gắn liền với các câu hỏi về mức độ mưa, tình trạng nước sông và tình hình bãi cát giữa sông.

• Theo dõi:Thói quen làm tổ và đẻ trứng của bầy chim chìa vôi ở bãi sông quê của Mên và Mon.

- Thói quen của bầy chim chìa vôi là: Vào mùa cạn, đám rong khô héo dần, hình thành lớp đệm trên cát, là nơi chim chìa vôi đẻ trứng.

• Dự đoán:Bầy chim chìa vôi non có bay được vào bờ không?

- Dự đoán: Bầy chim non có thể bay được vào bờ.

• Theo dõi:Chú ý đến cử chỉ và lời nói của Mên.

- Cử chỉ và lời nói của Mên thể hiện sự dứt khoát và trưởng thành như một người lớn.

• Hình dung:Khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh.

- Khung cảnh bãi sông vào buổi bình minh thật huyền ảo: ánh sáng bình minh làm sáng những hạt mưa trên mặt sông, rồi từ mặt nước, những cánh chim bé bỏng vẫy cánh bay lên, như một cảnh tượng thần thoại.

• Đối chiếu:Cuộc “cất cánh” của bầy chim chìa vôi non có giống như dự đoán của em không?

- Cuộc “cất cánh” của bầy chim chìa vôi non đã diễn ra đúng như dự đoán: chúng đã bay được vào bờ an toàn.

• Theo dõi:Cảm xúc của Mên và Mon khi chứng kiến bầy chim chìa vôi non bay lên.

- Cảm xúc của Mên và Mon khi nhìn thấy bầy chim chìa vôi non bay lên: hai anh em đứng lặng im, bất động, tràn ngập cảm xúc và suýt khóc khi chứng kiến bầy chim an toàn hạ cánh bên lùm dứa dại bên bờ sông.

* Sau khi đọc

Nội dung chính:

Bài văn thể hiện tình yêu thương vạn vật của hai đứa trẻ, những tâm hồn trong sáng, biết quan tâm và lo lắng cho số phận của bầy chim chìa vôi. Hạnh phúc vỡ òa khi bầy chim non bay vào bờ an toàn.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:

Câu 1 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Đề tài Ngôi kể

Tình yêu thiên nhiên và động vật. Ngôi thứ ba.

Câu 2 (trang 16 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Lời người kể là câu:

+ Khoảng hai giờ sáng, Mon tỉnh giấc, xoay mình sang gọi anh, thì thầm: “Anh Mên ơi”.

- Lời nhân vật:

+ “Anh Mên ơi, anh Mên!”

+ “Gì đấy? Mày không ngủ à?”

Câu 3 (trang 17 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Sự lo lắng của Mên và Mon đối với bầy chim chìa vôi non:

- Chi tiết: Mon ngập ngừng: “Thế cái bãi cát giữ sông đã ngập chưa?” Mên hoảng hốt: “Có lẽ bãi cát sắp ngập rồi, em sợ những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất.”

Câu 4 (trang 17 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Mon chia sẻ với Mên về việc thả cá bống, lo lắng cho bầy chim chìa vôi. Qua đó, thể hiện tính cách nhân hậu của Mon, yêu thiên nhiên và động vật.

Câu 5 (trang 17 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Chi tiết miêu tả nhân vật Mên ở phần 3:

+ Giọng nói quyết đoán, như người lớn: “Chứ gì nữa, kéo đò về bến đi, không thì chết…”

+ Cử chỉ: “Tao kéo, mày đẩy”, “quấn dây vào người và gò lưng kéo”.

=> Mên là người anh có sự quyết đoán và hiểu biết, luôn lo lắng và chăm sóc em.

Câu 6 (trang 17 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Đoạn văn miêu tả cảnh bãi sông trong bình minh gây ấn tượng mạnh với tôi vì sự sống mãnh liệt của thiên nhiên, khi những cánh chim bé nhỏ bay lên khỏi dòng nước cuồn cuộn, điều này cũng phản ánh sự hi vọng và khát khao của những đứa trẻ.

Câu 7 (trang 17 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Mên và Mon khóc vì xúc động, vì chứng kiến bầy chim non đã hoàn thành chuyến bay đầu tiên trong đời, an toàn mà không bị chết đuối.

* Viết kết nối với đọc

Bài tập (trang 17 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) kể lại sự việc bầy chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông bằng lời của một trong hai nhân vật Mon hoặc Miên (ngôi kể thứ nhất).

Đoạn văn tham khảo:

Khi bình minh le lói trên mặt sông, tôi và anh Mên chứng kiến cảnh tượng tuyệt vời, như huyền thoại hiện lên: từ mặt nước, những cánh chim bé nhỏ và ướt át bứt khỏi dòng nước cuồn cuộn bay lên. Cả tôi và anh đều im lặng, thở dài như muốn những cánh chim non này sẽ bay an toàn. Chúng bay lên, rồi hạ cánh bên lùm dứa dại. Từ lúc nào, tôi và anh đã khóc, không biết vì sao, có thể là vì hạnh phúc và tự hào về những chú chim non nhỏ bé.

Trước khi đọc

(trang 11 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Chia sẻ một kỷ niệm đẹp trong tuổi thơ của bạn. Hãy dùng những từ ngữ sinh động để diễn tả cảm xúc của bạn khi nghĩ lại về khoảnh khắc ấy.

Phương pháp giải:

Hãy nhớ lại những khoảnh khắc đáng nhớ của tuổi thơ bạn và diễn tả chúng qua những câu hỏi gợi ý sau:

- Kỷ niệm ấy là gì?

- Bạn đã trải qua kỷ niệm đó cùng ai?

- Kỷ niệm đó đã để lại trong bạn những cảm xúc và suy nghĩ như thế nào?

Lời giải chi tiết:

Tuổi thơ tôi đầy ắp những kỷ niệm ngọt ngào và đáng nhớ. Đó là những buổi chiều cùng lũ bạn thả diều, chơi ô ăn quan hay những lúc nghịch ngợm trên con đường làng. Cũng có những kỷ niệm vui vẻ, nhưng cũng không thiếu những trận đòn từ bố mẹ vì những lần chưa ngoan. Khi nghĩ về những khoảnh khắc ấy, lòng tôi tràn ngập xúc cảm, bồi hồi, như có một làn sóng ấm áp lan tỏa trong trái tim. Những ký ức đó chính là những viên ngọc quý giá nhất, là những khoảnh khắc mà tôi sẽ mãi trân trọng.

Đọc văn bản 1

Câu 1 (trang 11 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Chi tiết nào được lặp lại trong lời nói của nhân vật Mon?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ phần (1) của văn bản

Lời giải chi tiết:

Chi tiết được lặp lại trong lời nói của Mon là: “Anh bảo…” về việc mưa to, nước dâng cao, tổ chim chìa vôi sẽ bị ngập.

Đọc văn bản 2

Câu 2 (trang 13 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Bầy chim chìa vôi non có bay được vào bờ không?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ phần (2) của văn bản, đưa ra hai trường hợp dự đoán của bạn.

Lời giải chi tiết:

Trường hợp 1: Tôi dự đoán bầy chim chìa vôi non không bay được vào bờ.

Trường hợp 2: Tôi dự đoán bầy chim chìa vôi non có thể bay được vào bờ.

Đọc văn bản 3

Câu 3 (trang 15 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Cuộc “cất cánh” của bầy chim chìa vôi non có đúng như dự đoán của bạn không?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ phần (3) của văn bản, so sánh với những dự đoán của bạn.

Lời giải chi tiết:

Trường hợp 1: Cuộc “cất cánh” của bầy chim chìa vôi non không giống như tôi dự đoán vì chúng đã bay lên thành công và hạ xuống bên một lùm dứa dại, mặc dù trước đó có một chú chim rơi xuống nước vì đuối sức.

Trường hợp 2: Cuộc “cất cánh” của bầy chim chìa vôi non đúng như tôi dự đoán vì chúng đã bay lên thành công và hạ xuống bên một lùm dứa dại, dù trước đó có một chú chim đuối sức, rơi xuống nước như một chiếc lá.

Sau khi đọc 1

Câu 1 (trang 16 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Xác định đề tài và ngôi kể của truyện Bầy chim chìa vôi.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản Bầy chim chìa vôi trong SGK trang 11 – 16

Lời giải chi tiết:

- Đề tài của truyện Bầy chim chìa vôi là tuổi thơ và thiên nhiên.

- Truyện được kể theo ngôi thứ ba.

Sau khi đọc 2

Câu 2 (trang 16 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Chỉ ra đâu là lời người kể chuyện, đâu là lời nhân vật trong đoạn văn sau:

Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi:

- Anh Mên ơi, anh Mên!

- Gì đấy? Mày không ngủ à? – Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.

Phương pháp giải:

Xác định lời của người kể chuyện và lời của nhân vật trong đoạn trích:

- Lời của người kể chuyện là các chi tiết mô tả hành động, suy nghĩ của nhân vật.

- Lời của nhân vật là các câu thoại trực tiếp của Mon và Mên.

Lời giải chi tiết:

- Lời người kể chuyện: "Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi", "Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi."

- Lời nhân vật:

+ Mon nói với Mên: “Anh Mên ơi, anh Mên!”

+ Mên nói với Mon: “Gì đấy? Mày không ngủ à?”

Sau khi đọc 3

Câu 3 (trang 17 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Điều gì khiến hai anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước đang dâng cao ngoài bãi sông? Chi tiết nào thể hiện rõ nhất điều đó?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản, đặc biệt là cuộc trò chuyện giữa Mên và Mon vào lúc nửa đêm để hiểu lý do khiến họ lo lắng.

Lời giải chi tiết:

- Hai anh em Mên, Mon lo lắng vì họ sợ bầy chim chìa vôi non sẽ bị chết đuối khi nước dâng cao.

- Sự lo lắng này được thể hiện rõ nhất qua cuộc trò chuyện giữa Mon và Mên lúc nửa đêm: “Có lẽ sắp ngập mất bãi cát rồi; Em sợ những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất; Thế anh bảo chúng nó có bơi được không?”

Sau khi đọc 4

Câu 4 (trang 17 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Trong cuộc trò chuyện ở phần (2), Mon nói với Mên những gì? Nội dung cuộc trò chuyện đó giúp bạn cảm nhận được những nét tính cách nào của nhân vật Mon?

Phương pháp giải:

Đọc phần cuộc đối thoại trong đoạn (2) của văn bản. Từ cuộc đối thoại này, bạn hãy rút ra tính cách của nhân vật Mon.

Lời giải chi tiết:

- Trong cuộc trò chuyện với Mên, Mon chia sẻ rằng mình đã lấy trộm con cá bống của bố rồi thả nó vào cống sông, và lo lắng tổ chim chìa vôi sẽ bị ngập. Mon còn rủ Mên ra sông để cứu bầy chim.

- Từ những câu nói này, tôi cảm nhận được Mon là một cậu bé có trái tim nhân hậu, yêu thương động vật, trân trọng sự sống và luôn sẵn sàng giúp đỡ người khác.

Sau khi đọc 5

Câu 5 (trang 17 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Nêu một số chi tiết miêu tả nhân vật Mên trong phần (3). Bạn hãy dựa vào các chi tiết đó để khái quát tính cách của nhân vật Mên.

Phương pháp giải:

Đọc phần (3) của văn bản để tìm chi tiết miêu tả nhân vật Mên. Dựa vào những chi tiết này, bạn hãy khái quát tính cách của Mên.

Lời giải chi tiết:

- Chi tiết miêu tả Mên: “Chứ còn sao”, “Giọng thằng Mên tỏ vẻ rất người lớn”, “Phải kéo vào bến chứ, không thì chết”, “Nào xuống đò được rồi đấy”, “Thằng Mên quấn cái dây buộc đò vào người nó và gò lưng kéo”, “Thằng Mên ngồi thụp xuống, căng mắt nhìn sát mặt sông.”

=> Từ những chi tiết này, ta thấy Mên là một người sống trách nhiệm, mạnh mẽ, biết quan tâm và yêu thiên nhiên, mặc dù còn nhỏ tuổi.

Sau khi đọc 6

Câu 6 (trang 17 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Khi đọc đoạn văn miêu tả khung cảnh bãi sông vào buổi bình minh, bạn có ấn tượng nhất với chi tiết nào? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đọc đoạn văn miêu tả bãi sông, rồi chia sẻ cảm nhận của bạn về chi tiết bạn ấn tượng nhất.

Lời giải chi tiết:

Bài tham khảo 1:

Chi tiết miêu tả bức tranh như huyền thoại: những cánh chim bé bỏng, ướt át, đột ngột bay lên khỏi dòng nước khổng lồ. Chi tiết này rất ấn tượng vì tạo ra sự tương phản giữa hình ảnh yếu ớt của chim con và sức mạnh của dòng nước, làm nổi bật sự cố gắng và khát vọng sống của chúng.

Bài tham khảo 2:

Tôi ấn tượng với hình ảnh chú chim chìa vôi non đã mất đà nhưng vẫn kiên cường dùng sức mình để bay lên. Đây là một biểu tượng cho sự mạnh mẽ và kiên trì trong cuộc sống.

Bài tham khảo 3:

Khung cảnh bãi sông vào buổi bình minh thật nên thơ, nhẹ nhàng, đặc biệt là hình ảnh những chú chim chìa vôi con vươn lên. Mặc dù yếu ớt, chúng đã nỗ lực bay lên, như một thông điệp về sự dũng cảm và khả năng vượt qua thử thách trong cuộc sống.

Sau khi đọc 7

Câu 7 (trang 17 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Trong đoạn kết của truyện, Mên và Mon hình như không hiểu vì sao mình lại khóc. Bạn có thể giúp các nhân vật lý giải điều đó không?

Phương pháp giải:

Liên kết các sự việc và hành động của Mên, Mon để lý giải tại sao họ lại khóc.

Lời giải chi tiết:

Vì quá lo lắng cho số phận của bầy chim chìa vôi non, hai anh em Mên và Mon đã khóc khi thấy chúng có thể bay lên thành công. Những giọt nước mắt của họ không phải vì nỗi buồn mà vì sự vui mừng và hạnh phúc khi chứng kiến kỳ tích của những chú chim non. Đây là những giọt nước mắt của niềm vui và sự xúc động khi chứng kiến sự sống chiến thắng mọi thử thách.

Viết kết nối với đọc

(trang 17 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Viết một đoạn văn khoảng 5-7 câu kể lại sự việc bầy chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông bằng lời của một trong hai nhân vật Mon hoặc Mên (ngôi kể thứ nhất)

Phương pháp giải:

Đọc kỹ sự việc con chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông, rồi hóa thân thành Mon hoặc Mên để kể lại câu chuyện theo ngôi thứ nhất.

Lời giải chi tiết:

Bài tham khảo 1:

Bầy chim đã bay lên, tôi thấy mặt trời như lên nhanh hơn mọi ngày và mưa đã ngừng hẳn. Một chú chim yếu ớt rơi xuống như một chiếc lá. Tôi và anh Mên lo lắng, hồi hộp. Nhưng rồi khi đôi chân yếu ớt của chim con chạm vào mặt sông, nó đập cánh quyết liệt và bay lên cao. Tôi đứng im lặng như nín thở, chỉ có tiếng cánh chim non vang lên. Chúng đã thực hiện xong chuyến bay đầu tiên quan trọng nhất trong đời. Cuối cùng, chúng hạ xuống bên một bụi dứa dại bờ sông, hai anh em tôi vẫn đứng lặng im.

Bài tham khảo 2:

Tôi và anh Mên đứng nhìn bầy chim chìa vôi non bay lên. Khi ánh bình minh lên soi sáng, những cánh chim bé bỏng, ướt át bay lên khỏi dòng nước. Chúng vươn đến phần cao nhất của dải cát, nhảy lò cò trên những đôi chân mảnh dẻ. Một chú chim chìa vôi non đã rơi xuống do đuối sức, nhưng vẫn kiên cường bay lên để hòa cùng bầy đàn. Cuối cùng, bầy chim đã hoàn thành chuyến bay đầu tiên trong cuộc đời chúng.

Tri thức Ngữ văn

Đề tài và chi tiết

- Đề tài là phạm vi đời sống được thể hiện trong tác phẩm văn học. Để xác định đề tài, có thể dựa vào sự kiện được miêu tả (chiến tranh, trinh thám, phiêu lưu…), không gian tái hiện (miền núi, nông thôn, thành thị…), nhân vật trung tâm (trẻ em, nông dân, người lính…). Một tác phẩm có thể bao gồm nhiều đề tài, trong đó có một đề tài chính nổi bật.

- Chi tiết là yếu tố nhỏ nhất, tạo nên thế giới hình tượng (thiên nhiên, con người, sự kiện…), nhưng có vai trò quan trọng trong việc làm sinh động và lôi cuốn tác phẩm văn học.

Tính cách nhân vật

Tính cách nhân vật là những đặc điểm riêng biệt, thể hiện qua hành động, cách ứng xử, và suy nghĩ. Tính cách này cũng bộc lộ qua mối quan hệ và những lời kể từ các nhân vật khác.

Văn bản tóm tắt

Văn bản tóm tắt là bản rút gọn của văn bản gốc (do tác giả hay người đọc thực hiện), tuy ngắn gọn nhưng vẫn phản ánh trung thực nội dung cốt lõi của văn bản gốc.

Mở rộng thành phần chính và trạng ngữ của câu bằng cụm từ

Mở rộng thành phần chính và trạng ngữ của câu bằng các cụm từ sẽ giúp câu truyền tải nhiều thông tin hơn, như cụm danh từ, cụm động từ, hoặc cụm tính từ.

Soạn bài Bầy chim chìa vôi

Trước khi đọc

Hãy chia sẻ một trải nghiệm đẹp của tuổi thơ. Ghi lại một số từ ngữ diễn tả cảm xúc của bạn khi nghĩ về trải nghiệm đó.

Gợi ý:

- Một số trải nghiệm đẹp của tuổi thơ bạn có thể là:

• Chơi ô ăn quan, bịt mắt bắt dê...
• Thả diều cùng bạn bè.
• Ra đồng gặt lúa.
• Tắm mưa.
• Đi bắt cua, cá ngoài đồng...

- Các từ ngữ diễn tả cảm xúc khi nghĩ về những trải nghiệm đó có thể là: thích thú, vui vẻ, sung sướng...

Đọc văn bản

Câu 1. Chi tiết nào được lặp lại trong những lời nói của nhân vật Mon?

Chi tiết lặp lại trong lời nói của Mon là: Câu hỏi “Anh bảo…” về việc mưa lớn, nước sông dâng cao, và bãi cát giữa sông bị ngập.

Câu 2. Bầy chim chìa vôi non có bay được vào bờ không?

Dự đoán hai trường hợp:

• Trường hợp 1: Bầy chim bay vào bờ và sẽ an toàn.
• Trường hợp 2: Bầy chim không bay được vào bờ và sẽ gặp nguy hiểm.

Câu 3. Cuộc “cất cánh” của bầy chim chìa vôi non có đúng như dự đoán không?

- Cuộc cất cánh của bầy chim thành công và chúng đã hạ xuống bên một luống dứa dại bờ sông, mặc dù có một con chim đã suýt mất đà.

- Có hai trường hợp:

• Trường hợp 1: Thành công như dự đoán.
• Trường hợp 2: Không như dự đoán.

Sau khi đọc

Câu 1. Em hãy xác định đề tài và ngôi kể của truyện Bầy chim chìa vôi.

• Đề tài: Trẻ em
• Ngôi kể: Thứ ba

Câu 2. Chỉ ra lời người kể chuyện và lời nhân vật trong đoạn văn sau:

Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi:

- Anh Mên ơi, anh Mên!

- Gì đấy? Mày không ngủ à? – Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.

• Lời của người kể chuyện: “Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi…”
• Lời của nhân vật: “Anh Mên ơi, anh Mên!”

Câu 3. Điều gì khiến hai anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước đang dâng cao ngoài bãi sông? Chi tiết nào thể hiện rõ nhất điều đó?

- Điều khiến hai anh em lo lắng: Những con chim chìa vôi non có thể chết đuối.

- Chi tiết thể hiện rõ nhất: Cuộc trò chuyện giữa Mên và Mon lúc nửa đêm, khi Mon nói: “Em sợ những con chim chìa vôi bị chết đuối mất” và Mên trả lời: “Tao cũng sợ.”

Câu 4. Mon nói với Mên những gì trong cuộc trò chuyện? Điều đó giúp em cảm nhận gì về tính cách của Mon?

- Mon đã kể với Mên việc lấy trộm cá bống của bố rồi thả vào cống sông, sau đó Mon rủ Mên ra sông giúp đưa chúng vào bờ.

- Điều này giúp em nhận ra Mon là cậu bé trong sáng, hồn nhiên, và yêu thương loài vật.

Câu 5. Nêu các chi tiết miêu tả Mên trong phần (3) và rút ra tính cách của nhân vật Mên.

• “Chứ còn sao”, giọng Mên rất người lớn.
• “Phải kéo vào bến chứ, không thì chết…”
• Mên quấn dây buộc đò vào người và gò lưng kéo.
• Mên ngồi thụp xuống, căng mắt nhìn sát mặt sông...

- Tính cách Mên: có trách nhiệm, suy nghĩ thấu đáo, mạnh mẽ và yêu động vật.

Câu 6. Khi đọc đoạn văn miêu tả bãi sông, em ấn tượng với chi tiết nào? Vì sao?

- Chi tiết: Bầy chim đã bay lên, mặt trời lên nhanh và mưa tạnh hẳn.

- Vì: Chi tiết này thể hiện sức sống mãnh liệt của bầy chim và vẻ đẹp thiên nhiên sau cơn mưa.

Câu 7. Giải thích vì sao Mên và Mon khóc trong kết thúc truyện.

- Mên và Mon khóc vì nhìn thấy bầy chim chìa vôi bay lên, đó là những giọt nước mắt của hạnh phúc và niềm vui.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn kể lại sự kiện bầy chim bay lên bờ dưới góc nhìn của Mon hoặc Mên (ngôi thứ nhất).

- Lúc đó, trời mưa, chúng tôi ngồi im lặng, lo lắng cho con chim non. Khi con chim suýt rơi xuống nước, tôi và anh Mên suýt hét lên. May mắn thay, con chim đã bay lên thành công. Khi bầy chim đã bay vào bờ, chúng tôi vẫn đứng im, không dám nhúc nhích vì lo sợ. Nước mắt chúng tôi lăn dài vì hạnh phúc. Cuối cùng, bầy chim non đã thực hiện chuyến bay đầu tiên trong đời.