Top 6 Bài soạn "Khám phá bản chất văn miêu tả" dành cho học sinh lớp 6 - Tinh hoa chọn lọc

A. Tinh túy kiến thức

1. Phân tích tình huống thực tế

Ví dụ điển hình 1:

Tình huống 1: Khi hướng dẫn khách lạ tìm nhà, em cần khắc họa những nét đặc trưng nhất về con đường và ngôi nhà để họ dễ hình dung.

Tình huống 2: Trước rừng áo đa dạng trong cửa hàng, em phải mô tả chính xác chiếc áo mình muốn qua những chi tiết phân biệt rõ ràng.

Tình huống 3: Để học sinh nhỏ tuổi hiểu về lực sĩ, cần tập trung miêu tả những đặc điểm ngoại hình khác biệt của họ.

Ví dụ điển hình 2:

- Hai đoạn văn kinh điển miêu tả Dế Mèn và Dế Choắt hiện lên sống động:

Dế Mèn: "Bởi tôi ăn uống điều độ... đưa cả hai chân lên vuốt râu" - khắc họa chàng dế cường tráng.

Dế Choắt: "Cái chàng Dế Choắt... như hang tôi" - tái hiện chú dế yếu ớt.

- Những chi tiết đắt giá:

Dế Mèn: càng mẫm bóng, vuốt sắc nhọn, dáng oai vệ.

Dế Choắt: thân hình gầy guộc, dáng vẻ lóng ngóng.

2. Bản chất văn miêu tả:

Là loại văn giúp người đọc hình dung rõ nét đặc điểm nổi bật của sự vật, hiện tượng thông qua ngôn từ sinh động.

B. THỰC HÀNH VÀ GỢI Ý GIẢI BÀI

Câu 1:

Phân tích ba đoạn văn miêu tả đặc sắc:

1. Dế Mèn: Vẻ đẹp cường tráng qua chi tiết càng bóng mẩy, dáng điệu oai phong.

2. Chú bé Lượm: Hình ảnh tinh nghịch qua dáng vẻ nhanh nhẹn, nụ cười hồn nhiên.

3. Cảnh bãi nước: Khung cảnh nhộn nhịp với các loài vật tranh mồi.

Câu 2:

a) Đặc trưng mùa đông: Trời âm u, cây trơ cành, con người co ro trong áo ấm.

b) Hình ảnh mẹ: Nét mặt phúc hậu, nụ cười ấm áp với lúm đồng tiền duyên dáng.

I - Bản chất của văn miêu tả

Câu 1: Khám phá các tình huống thực tế:

- Tình huống 1: Khi cần hướng dẫn người lạ tìm nhà, nghệ thuật miêu tả giúp khắc họa những nét đặc trưng của con đường và ngôi nhà.

- Tình huống 2: Trong cửa hàng quần áo, việc mô tả chính xác chiếc áo mong muốn giữa hàng trăm sản phẩm tương tự.

- Tình huống 3: Giúp học sinh nhỏ tuổi hình dung về lực sĩ qua những đặc điểm ngoại hình đặc biệt.

Nhận xét: Văn miêu tả là nghệ thuật ngôn từ giúp tái hiện sinh động đặc điểm nổi bật của sự vật, con người và cảnh quan.

Câu 2: Phân tích đoạn văn miêu tả Dế Mèn và Dế Choắt:

- Dế Mèn: Hiện lên như một chàng dế cường tráng với đôi càng mẫm bóng, vuốt sắc nhọn, dáng vẻ oai phong.

- Dế Choắt: Xuất hiện với vẻ yếu ớt, thân hình gầy guộc, dáng vẻ lóng ngóng.

Ghi nhớ: Văn miêu tả là tấm gương phản chiếu thế giới qua ngôn ngữ, giúp người đọc hình dung rõ nét về đối tượng được miêu tả.

II - Thực hành

Câu 1: Phân tích các đoạn văn mẫu:

- Đoạn 1: Bức chân dung sống động về chàng Dế Mèn cường tráng.

- Đoạn 2: Hình ảnh chú bé liên lạc nhanh nhẹn, tinh nghịch.

- Đoạn 3: Khung cảnh nhộn nhịp của các loài chim kiếm ăn sau cơn mưa.

Câu 2: Bài tập ứng dụng:

a) Miêu tả mùa đông: Khung cảnh ảm đạm với bầu trời xám xịt, cây cối trơ trụi, con người co ro trong giá lạnh.

b) Miêu tả khuôn mặt mẹ: Tập trung vào những nét đặc trưng như ánh mắt dịu hiền, nụ cười ấm áp với lúm đồng tiền duyên dáng.

Phần I - BẢN CHẤT VĂN MIÊU TẢ

Câu 1: Khám phá các tình huống thực tế:

- Hướng dẫn đường: Nghệ thuật miêu tả giúp khắc họa những nét đặc trưng của con đường và ngôi nhà.

- Chọn áo: Khả năng mô tả chính xác giữa hàng trăm sản phẩm tương tự.

- Giải thích: Giúp trẻ nhỏ hình dung về lực sĩ qua đặc điểm ngoại hình đặc biệt.

Nhận xét: Văn miêu tả là nghệ thuật tái hiện thế giới qua ngôn từ, giúp người đọc hình dung rõ nét về đối tượng.

Câu 2: Phân tích đoạn văn miêu tả:

- Dế Mèn: Hiện lên như một chàng dế cường tráng với đôi càng mẫm bóng, vuốt sắc nhọn.

- Dế Choắt: Xuất hiện với vẻ yếu ớt, thân hình gầy guộc, dáng vẻ lóng ngóng.

Phần II - THỰC HÀNH

Câu 1: Phân tích các đoạn văn mẫu:

- Dế Mèn: Bức chân dung sống động về chàng dế thanh niên khỏe mạnh.

- Chú bé Lượm: Hình ảnh tinh nghịch, nhanh nhẹn qua ngôn từ sinh động.

- Cảnh thiên nhiên: Khung cảnh nhộn nhịp của các loài chim kiếm ăn sau mưa.

Câu 2: Bài tập ứng dụng:

a) Miêu tả mùa đông: Khung cảnh ảm đạm với bầu trời xám xịt, cây cối trơ trụi, con người co ro trong giá lạnh.

b) Miêu tả mẹ: Tập trung vào nét mặt phúc hậu, ánh mắt dịu hiền và nụ cười ấm áp với lúm đồng tiền duyên dáng.

I. Bản chất của văn miêu tả

Câu 1: Khám phá các tình huống thực tế:

- Định hướng không gian: Nghệ thuật miêu tả giúp xác định vị trí qua những nét đặc trưng của ngôi nhà.

- Lựa chọn trang phục: Khả năng mô tả chính xác giữa vô vàn sản phẩm tương tự.

- Giải thích khái niệm: Giúp trẻ nhỏ hình dung về lực sĩ qua đặc điểm hình thể đặc biệt.

Câu 2: Phân tích nghệ thuật miêu tả:

- Dế Mèn: Hiện lên như một chàng dế cường tráng với đôi càng mẫm bóng, vuốt sắc nhọn, dáng điệu oai vệ.

- Dế Choắt: Xuất hiện với vẻ yếu ớt, thân hình gầy guộc, dáng vẻ lóng ngóng.

II. Thực hành

Bài 1: Phân tích các đoạn văn mẫu:

- Dế Mèn: Bức chân dung sống động về chàng dế thanh niên khỏe mạnh.

- Chú bé Lượm: Hình ảnh tinh nghịch, nhanh nhẹn qua ngôn từ sinh động.

- Cảnh thiên nhiên: Khung cảnh nhộn nhịp của thế giới động vật nhỏ bé.

Bài 2: Ứng dụng thực tế:

- Miêu tả mùa đông: Khung cảnh ảm đạm với bầu trời xám xịt, cây cối trơ trụi.

- Miêu tả mẹ: Tập trung vào nét mặt phúc hậu, ánh mắt dịu hiền và nụ cười ấm áp.

Phần I: Nghệ thuật miêu tả trong văn học

Câu 1: Khám phá các tình huống thực tế:

- Định hướng không gian: Nghệ thuật miêu tả giúp xác định vị trí qua những nét đặc trưng của ngôi nhà.

- Lựa chọn trang phục: Khả năng mô tả chính xác giữa vô vàn sản phẩm tương tự.

- Giải thích khái niệm: Giúp trẻ nhỏ hình dung về lực sĩ qua đặc điểm hình thể đặc biệt.

Câu 2: Phân tích nghệ thuật miêu tả:

- Dế Mèn: Hiện lên như một chàng dế cường tráng với đôi càng mẫm bóng, vuốt sắc nhọn, dáng điệu oai vệ.

- Dế Choắt: Xuất hiện với vẻ yếu ớt, thân hình gầy guộc, dáng vẻ lóng ngóng.

Phần II: Thực hành ứng dụng

Bài 1: Phân tích các đoạn văn mẫu:

- Dế Mèn: Bức chân dung sống động về chàng dế thanh niên khỏe mạnh.

- Chú bé Lượm: Hình ảnh tinh nghịch, nhanh nhẹn qua ngôn từ sinh động.

- Cảnh thiên nhiên: Khung cảnh nhộn nhịp của thế giới động vật nhỏ bé.

Bài 2: Ứng dụng thực tế:

- Miêu tả mùa đông: Khung cảnh ảm đạm với bầu trời xám xịt, cây cối trơ trụi.

- Miêu tả mẹ: Tập trung vào nét mặt phúc hậu, ánh mắt dịu hiền và nụ cười ấm áp.

I. Nghệ thuật miêu tả trong văn học

1. Văn miêu tả là loại hình nghệ thuật ngôn từ giúp người đọc hình dung rõ nét những đặc điểm nổi bật của sự vật, con người và cảnh quan qua cách dùng từ sinh động, giàu hình ảnh.

2. Khả năng quan sát tinh tế là yếu tố then chốt tạo nên thành công của một bài văn miêu tả.

II. Phân tích nghệ thuật miêu tả

1. Các tình huống ứng dụng:

- Định hướng không gian: Miêu tả đặc điểm kiến trúc và vị trí ngôi nhà

- Lựa chọn trang phục: Khắc họa chi tiết màu sắc, kiểu dáng và chất liệu

- Giải thích khái niệm: Tập trung vào đặc điểm hình thể và sức mạnh

2. Phân tích nhân vật:

- Dế Mèn: Hiện lên như một chàng dế cường tráng với thân hình vạm vỡ, đôi càng mẫm bóng và dáng điệu oai vệ

- Dế Choắt: Xuất hiện với vẻ yếu ớt, thân hình gầy guộc và dáng vẻ lóng ngóng

III. Thực hành ứng dụng

1. Phân tích đoạn văn:

- Dế Mèn: Bức chân dung sống động về sức mạnh tuổi trẻ

- Chú bé Lượm: Hình ảnh tinh nghịch, hồn nhiên

- Cảnh thiên nhiên: Khung cảnh nhộn nhịp của thế giới động vật

2. Bài tập sáng tạo:

- Miêu tả mùa đông: Khung cảnh ảm đạm với sương mù giăng lối

- Miêu tả mẹ: Tập trung vào ánh mắt dịu hiền và nụ cười ấm áp