Top 7 bài phân tích sâu sắc 4 câu thơ đầu đoạn trích 'Cảnh ngày xuân' - Kiệt tác của Nguyễn Du trong chương trình Ngữ văn lớp 9

'Truyện Kiều' - kiệt tác của Nguyễn Du không chỉ lay động lòng người bởi số phận đầy bi ai của nàng Kiều tài sắc mà còn chinh phục độc giả bởi nghệ thuật miêu tả thiên nhiên tuyệt mỹ. Điều này được thể hiện rõ nét qua đoạn trích 'Cảnh ngày xuân'. Chỉ với bốn câu thơ mở đầu, Nguyễn Du đã vẽ nên bức tranh xuân tươi mới, tràn đầy sinh khí bằng ngòi bút tài hoa hiếm có.

'Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa'

Hai câu đầu khắc họa không gian và thời gian mùa xuân qua hình ảnh cánh én chao liệng và ánh xuân rực rỡ. Nghệ thuật ẩn dụ 'con én đưa thoi' khiến dòng thời gian vô hình hiện hữu sinh động. Hai câu sau là bức họa xuân với gam màu chủ đạo: xanh non của cỏ trải dài vô tận điểm xuyết sắc trắng tinh khôi của hoa lê. Nguyễn Du đã vận dụng tài tình nghệ thuật đảo ngữ và bút pháp chấm phá để tạo nên kiệt tác thi ca đầy sức sống.

Xuân từng là nguồn thi hứng bất tận cho bao thi nhân. Trong kho tàng văn học trung đại, ta bắt gặp xuân trong thơ Mãn Giác, Nguyễn Trãi, Nguyễn Công Trứ... Và Nguyễn Du đã góp vào đó một kiệt tác - đoạn trích 'Cảnh ngày xuân'. Chỉ vỏn vẹn 28 chữ, đại thi hào đã dựng lên bức tranh xuân rực rỡ:

'Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa'

Hai câu đầu như thoi đưa thời gian, không gian xuân hiện lên qua cánh én chao liệng và ánh xuân dịu dàng. Nghệ thuật đảo ngữ 'trắng điểm' khiến bức tranh xuân bỗng sống động lạ thường. Màu xanh non của cỏ trải dài vô tận, điểm xuyết sắc trắng tinh khôi của hoa lê - một sáng tạo độc đáo từ hai câu thơ cổ Trung Hoa. Nguyễn Du đã Việt hóa nguồn thi liệu ấy bằng tâm hồn nghệ sĩ đậm chất Việt.

Xuân trong thơ Nguyễn Du không chỉ là mùa của đất trời mà còn là mùa của tâm hồn. Chỉ bằng bốn câu thơ ngắn gọn, đại thi hào đã thổi hồn vào bức tranh xuân một vẻ đẹp vừa cổ điển vừa hiện đại:

'Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.'

Hình ảnh 'con én đưa thoi' không chỉ là tín hiệu mùa xuân mà còn là ẩn dụ về dòng thời gian chảy trôi. Cách cảm nhận tinh tế này khiến ta liên tưởng đến Xuân Diệu sau này - người cũng từng nuối tiếc trước sự phai tàn của xuân sắc. Hai câu sau là bức họa tuyệt mỹ với gam màu chủ đạo: xanh non của cỏ trải dài vô tận và sắc trắng tinh khôi của hoa lê. Nghệ thuật đảo ngữ 'trắng điểm' khiến bức tranh như đang chuyển động, sống động lạ thường.

'Truyện Kiều' của Nguyễn Du là bản hòa ca tuyệt diệu giữa nghệ thuật tả cảnh và tả tình. Đoạn trích 'Cảnh ngày xuân' chính là minh chứng rõ nét nhất cho tài năng bậc thầy này. Chỉ với bốn câu thơ mở đầu, đại thi hào đã vẽ nên bức tranh xuân sống động:

'Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa'

Hình ảnh cánh én 'đưa thoi' không chỉ là dấu hiệu mùa xuân mà còn là ẩn dụ về dòng thời gian chảy trôi vô hình. Nghệ thuật đảo ngữ 'trắng điểm' khiến sắc hoa lê trở nên nổi bật giữa thảm cỏ xanh mênh mông, tạo nên bức họa xuân hài hòa giữa đường nét và màu sắc. Nguyễn Du đã kế thừa tinh hoa từ thơ cổ Trung Hoa nhưng nâng lên tầm mới bằng tâm hồn nghệ sĩ đậm chất Việt.

Trong dòng chảy văn học trung đại, xuân đã trở thành nguồn thi hứng bất tận. Nhưng phải đến Nguyễn Du với đoạn trích 'Cảnh ngày xuân', ta mới thực sự chiêm ngưỡng một kiệt tác xuân sắc:

'Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa'

Hình ảnh 'con én đưa thoi' không chỉ tái hiện không gian xuân rộn ràng mà còn là ẩn dụ sâu sắc về dòng chảy thời gian. Cách cảm nhận này khiến ta liên tưởng đến Xuân Diệu sau này - người cũng từng day dứt trước sự phai tàn của xuân sắc. Nghệ thuật đảo ngữ 'trắng điểm' cùng bút pháp chấm phá đã tạo nên bức tranh xuân hài hòa giữa thảm cỏ xanh mênh mông và sắc trắng tinh khôi của hoa lê. Nguyễn Du đã tiếp thu tinh hoa từ thơ cổ Trung Hoa nhưng nâng lên tầm cao mới bằng tâm hồn nghệ sĩ đậm chất Việt.

'Truyện Kiều' - kiệt tác vượt thời gian của Nguyễn Du, nơi nghệ thuật tả cảnh đạt đến độ tinh xảo hiếm có. Bốn câu thơ mở đầu đoạn trích 'Cảnh ngày xuân' là minh chứng rõ nhất cho tài năng bậc thầy này:

'Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa'

Chỉ vài nét chấm phá, Nguyễn Du đã mở ra không gian xuân khoáng đạt với cánh én chao nghiêng như thoi đưa dệt lên bầu trời xuân. Nghệ thuật đảo ngữ 'trắng điểm' khiến sắc hoa lê trở nên sống động giữa thảm cỏ xanh mênh mông, tạo nên bức tranh hài hòa giữa đường nét và màu sắc. Đây không chỉ là cảnh xuân mà còn là tâm xuân, nơi hồn thi nhân hòa quyện cùng đất trời.

Đoạn trích 'Cảnh ngày xuân' mở đầu cho cuộc du xuân của chị em Thúy Kiều bằng bức tranh thiên nhiên tuyệt mỹ. Hai câu đầu khắc họa thời gian xuân qua hình ảnh 'con én đưa thoi' - vừa là dấu hiệu mùa xuân vừa là ẩn dụ về dòng chảy thời gian. Hai câu sau là bức họa xuân với gam màu chủ đạo: xanh non của cỏ trải dài vô tận và sắc trắng tinh khôi của hoa lê. Nguyễn Du đã Việt hóa tinh hoa từ thơ cổ Trung Hoa bằng tâm hồn nghệ sĩ đậm chất Việt, khiến bức tranh xuân trở nên sống động, có hồn qua nghệ thuật đảo ngữ 'trắng điểm'. Đây chính là đỉnh cao của nghệ thuật tả cảnh ngụ tình trong văn học trung đại.