Top 8 bài phân tích xuất sắc nghệ thuật tả cảnh thiên nhiên trong đoạn trích 'Cảnh ngày xuân' (Truyện Kiều - Nguyễn Du) dành cho học sinh lớp 9

'Cảnh ngày xuân' là kiệt tác thu nhỏ thể hiện tài năng miêu tả thiên nhiên bậc thầy của Nguyễn Du. Nằm sau đoạn tả tài sắc chị em Thúy Kiều, đoạn trích dựng lên bức tranh xuân với lễ hội Thanh minh sống động qua ngòi bút kết hợp hài hòa giữa tả và gợi, ngôn từ trau chuốt mà tự nhiên.

Bốn câu mở đầu là bức họa xuân tinh khôi với nghệ thuật chấm phá độc đáo:

Ngày xuân con én đưa thoi

Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi

Cỏ non xanh tận chân trời

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa

Nguyễn Du tái hiện không gian xuân bát ngát qua hình ảnh đàn én chao liệng, thảm cỏ xanh trải dài vô tận, điểm xuyết sắc trắng tinh khôi của hoa lê. Cách đảo ngữ 'trắng điểm' càng tôn vẻ thanh khiết của thiên nhiên.

Sáu câu cuối khép lại với bức tranh chiều xuân nhuốm màu tâm trạng:

Tà tà bóng ngả về tây

Chị em thơ thẩn dan tay ra về

...

Hệ thống từ láy 'tà tà', 'thanh thanh', 'nao nao' cùng hình ảnh thu nhỏ gợi nỗi bâng khuâng, dự cảm về cuộc gặp gỡ định mệnh giữa Kiều và Kim Trọng. Nghệ thuật 'tả cảnh ngụ tình' đạt đến độ tinh tế hiếm có.

Đoạn trích là minh chứng cho tài năng sử dụng ngôn ngữ giàu tính tạo hình, kết cấu hài hòa giữa cảnh và tình, đưa 'Cảnh ngày xuân' trở thành mẫu mực của thơ tả cảnh trong văn học trung đại.

'Truyện Kiều' của Nguyễn Du tỏa sáng như viên ngọc quý trong kho tàng văn học Việt Nam, đặc biệt qua nghệ thuật miêu tả thiên nhiên tinh tế trong đoạn trích 'Cảnh ngày xuân'. Bốn câu thơ đầu vẽ nên bức tranh xuân rộn rã:

'Ngày xuân con én đưa thoi...

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa'

Ngòi bút Nguyễn Du phối màu tài tình giữa sắc xanh bất tận của cỏ non và điểm trắng tinh khôi của hoa lê. Cách đảo ngữ 'trắng điểm' như nét chấm phá cuối cùng hoàn thiện kiệt tác hội họa.

Sáu câu cuối khép lại với bức tranh chiều xuân:

'Tà tà bóng ngả về tây...

Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang'

Hệ thống từ láy 'tà tà', 'thanh thanh', 'nao nao' không chỉ tả cảnh mà còn gợi tâm trạng bâng khuâng của Thúy Kiều - dự cảm về cuộc gặp gỡ định mệnh với Kim Trọng. Nghệ thuật 'tả cảnh ngụ tình' đạt đến độ chín muồi, khiến mỗi cảnh vật đều mang hồn người.

Đoạn trích 'Cảnh ngày xuân' trong kiệt tác Truyện Kiều của Nguyễn Du là bức tranh xuân tuyệt mỹ, kết hợp hài hòa giữa cảnh sắc thiên nhiên và không khí lễ hội. Bốn câu thơ đầu vẽ nên khung cảnh:

'Ngày xuân con én đưa thoi...

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa'

Ngòi bút tài hoa của Nguyễn Du chấm phá bức tranh xuân với thảm cỏ xanh trải dài vô tận, điểm xuyết sắc trắng tinh khôi của hoa lê. Cách đảo ngữ 'trắng điểm' như nét vẽ cuối cùng hoàn thiện kiệt tác.

Không khí lễ hội Thanh minh hiện lên sống động qua các từ láy 'nô nức', 'dập dìu', 'ngổn ngang', tái hiện sinh động phong tục tảo mộ và nét đẹp văn hóa cổ truyền. Đoạn thơ khép lại với cảnh chiều xuân man mác buồn qua các từ 'tà tà', 'thanh thanh', 'nao nao', dự báo cuộc gặp gỡ định mệnh sắp tới.

Nguyễn Du - bậc thầy của nghệ thuật tả cảnh với bút pháp 'thi trung hữu họa' đã dệt nên bức tranh xuân tuyệt mỹ trong 'Cảnh ngày xuân'. Bốn câu thơ đầu như nét chấm phá tinh tế:

'Ngày xuân con én đưa thoi...

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa'

Cánh én chao liệng như thoi đưa dệt nên nhịp xuân rộn rã. Thảm cỏ non 'xanh rợn chân trời' gợi sắc xuân tràn trề, phối cùng điểm trắng tinh khôi của hoa lê tạo nên hòa sắc tuyệt diệu. Ngòi bút tài hoa biến cảnh vật thành tâm trạng, khiến mỗi đường nét đều mang hồn thơ.

Đoạn trích còn là minh chứng cho tài năng 'tả cảnh ngụ tình' bậc thầy. Những từ láy 'lập lòe', 'rợn', 'đâm bông' không chỉ vẽ cảnh mà còn thổi hồn vào vật. Bức tranh xuân của Nguyễn Du đã vượt qua giới hạn miêu tả để trở thành kiệt tác bất hủ trong lòng độc giả bao thế hệ.

Đoạn trích 'Cảnh ngày xuân' trong Truyện Kiều là kiệt tác nghệ thuật tả cảnh của Nguyễn Du. Bốn câu mở đầu như bức họa xuân tuyệt mỹ:

'Ngày xuân con én đưa thoi...

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa'

Ngòi bút tài hoa phối sắc tinh tế giữa thảm cỏ xanh mướt và điểm trắng tinh khôi của hoa lê. Cánh én 'đưa thoi' không chỉ gợi hình ảnh mà còn diễn tả nhịp thời gian xuân trôi nhanh. Nghệ thuật đảo ngữ 'trắng điểm' cùng cách dùng từ 'xanh rợn' tạo nên không gian xuân khoáng đạt.

Không khí lễ hội hiện lên sống động qua hệ thống từ láy 'nô nức', 'dập dìu', 'ngổn ngang', tái hiện sinh động phong tục tảo mộ với những 'thoi vàng vó rắc', 'tro tiền giấy bay'. Sáu câu cuối khép lại bằng bức tranh chiều xuân man mác qua các từ 'tà tà', 'thanh thanh', 'nao nao', gợi tâm trạng bâng khuâng của Thúy Kiều - dự cảm về cuộc gặp gỡ định mệnh sắp tới.

Đoạn trích là sự kết hợp hài hòa giữa tả cảnh và tả tình, giữa hiện thực và tâm trạng, thể hiện tài năng bậc thầy của Nguyễn Du trong nghệ thuật 'thi trung hữu họa'.

Đoạn trích 'Cảnh ngày xuân' trong kiệt tác Truyện Kiều của Nguyễn Du là bản hòa tấu xuân tuyệt mỹ. Bốn câu mở đầu vẽ nên bức tranh:

'Ngày xuân con én đưa thoi...

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa'

Cánh én chao liệng như thoi dệt nhịp thời gian xuân. Thảm cỏ non 'xanh tận chân trời' gợi sức sống căng tràn, điểm xuyết sắc trắng tinh khôi của hoa lê tạo nên hòa sắc tuyệt diệu. Ngòi bút tài hoa biến cảnh vật thành tâm trạng, khiến mỗi đường nét đều thấm đẫm hồn thơ.

Khung cảnh chiều xuân hiện lên qua hệ thống từ láy 'thanh thanh', 'nao nao', 'nho nhỏ', không chỉ tả cảnh mà còn gợi tâm trạng bâng khuâng. Đặc biệt từ 'nao nao' như tiếng thở dài của dòng nước, vừa diễn tả nhịp chảy chậm rãi, vừa bộc lộ nỗi niềm thổn thức. Nghệ thuật 'tả cảnh ngụ tình' đạt đến độ tinh vi khiến cảnh vật mang hồn người.

Nguyễn Du đã dệt nên bức tranh tứ bình xuân sắc qua ngòi bút tinh tế. Điểm nhấn là khung cảnh tháng ba thanh minh với thảm cỏ non trải dài vô tận, điểm xuyết sắc trắng tinh khôi của hoa lê - sự hòa quyện giữa cái mênh mông của đất trời và nét thanh tao của tạo vật. Bốn câu thơ đầu như nét chấm phá tài hoa, gợi lên sức sống mãnh liệt mà dịu dàng của mùa xuân.

Tiếp nối là không khí lễ hội rộn ràng với hình ảnh "nô nức yến anh" được khắc họa qua hệ thống từ ngữ giàu nhạc tính. Những "thoi vàng", "tro tiền giấy bay" không chỉ tái hiện phong tục tảo mộ mà còn thổi hồn vào bức tranh xuân nét văn hóa đậm tính nhân văn.

Đoạn kết đầy tâm trạng với nhịp thơ chậm rãi qua các từ láy "tà tà", "thanh thanh" như dự báo cho cuộc chia ly sắp đến. Nghệ thuật nhân hóa độc đáo khiến dòng nước "nao nao" cũng mang nỗi niềm, tạo nên sự đồng điệu kỳ lạ giữa cảnh và tình.

Nguyễn Du - bậc thầy của thi ca dân tộc, đã dệt nên kiệt tác "Truyện Kiều" với bút pháp tả cảnh đạt đến độ tinh xảo hiếm có. Đoạn trích "Cảnh ngày xuân" là minh chứng rõ nét cho tài năng ấy, khi ông khắc họa bức tranh xuân bằng ngôn từ giàu nhạc tính và hình ảnh.

Bốn câu mở đầu như nét chấm phá tài hoa: "Ngày xuân con én đưa thoi/Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi". Hình ảnh cánh én chao liệng không chỉ gợi không gian mùa xuân mà còn ẩn dụ dòng thời gian trôi chảy. Đặc biệt, hai câu "Cỏ non xanh tận chân trời/Cành lê trắng điểm một vài bông hoa" tạo nên bố cục hài hòa giữa nền xanh mênh mông và điểm nhấn trắng tinh khôi, thể hiện sự sáng tạo vượt bậc từ thi liệu cổ Trung Hoa.

Không khí lễ hội được tái hiện sinh động qua hệ thống từ ngữ đa dạng: "Gần xa nô nức yến anh/Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân". Các danh từ (yến anh, tài tử), động từ (sắm sửa, dập dìu) và tính từ (nô nức) cùng phối hợp nhịp nhàng, tạo nên bức tranh đông vui của tiết Thanh minh với đầy đủ nghi lễ tảo mộ và hội đạp thanh.

Đoạn kết mang màu sắc tâm trạng rõ nét: "Tà tà bóng ngả về tây/Chị em thơ thẩn đan tay ra về". Cảnh chiều xuân với loạt từ láy "thanh thanh", "nao nao" như thấm đẫm nỗi niềm dự cảm, cho thấy sự giao hòa đặc biệt giữa cảnh và tình - nét đặc trưng trong nghệ thuật của Nguyễn Du.

Qua đoạn trích, ta không chỉ thấy được bút pháp tả cảnh bậc thầy mà còn cảm nhận sâu sắc giá trị nhân văn trong việc bảo tồn những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc.