Top 9 bài phân tích ấn tượng nhất đoạn 2 Bình Ngô đại cáo - Tác phẩm Ngữ văn lớp 10 xuất sắc

Nguyễn Trãi - ngôi sao Khuê rực rỡ trong tâm hồn dân tộc, kết tinh tinh thần 'ưu thời ái quốc' với trí tuệ sắc bén trong mưu lược chính trị và tâm hồn thi sĩ đầy tinh tế trong những vần thơ thiên nhiên. Dù định mệnh có khắc nghiệt đến đâu, thời gian vẫn không thể phai mờ giá trị vĩnh hằng của ông. Nếu Nguyễn Trãi là nhà văn chính luận kiệt xuất, thì Bình Ngô Đại Cáo chính là kiệt tác bất hủ, một bản hùng văn vang danh muôn thuở. Tác phẩm gồm bốn phần, trong đó phần hai là bản cáo trạng đanh thép vạch trần tội ác man rợ của giặc Minh.

Năm 1428, sau hơn một thập kỷ kháng chiến gian khổ, nhân dân Đại Việt dưới ngọn cờ Lê Lợi đã quét sạch quân xâm lược. Nguyễn Trãi thay mặt vua Lê viết Bình Ngô Đại Cáo để tuyên bố chiến thắng, mở ra kỷ nguyên độc lập mới cho dân tộc.

Đoạn hai của tác phẩm là bản cáo trạng sắt đá, phơi bày tội ác tày trời của giặc Minh. Chúng lợi dụng thời cơ nhà Hồ suy yếu để xâm lược, gieo rắc bao đau thương:

Nhân họ Hồ chính sự phiền hà,
Để trong nước lòng dân oán hận.
Quân cuồng Minh đã thừa cơ gây họa,
Bọn gian tà còn bán nước cầu vinh.

Năm 1406, giặc Minh dùng chiêu bài 'phù Trần diệt Hồ' để huy động 20 vạn quân xâm lược. Chúng chia hai cánh quân tàn phá đất nước ta, đồng thời liên kết với Chămpa tạo thế gọng kìm. Hai mươi năm đô hộ là hai mươi năm chúng thi hành chính sách diệt chủng văn hóa tàn bạo: đốt sách, phá bia, xóa nhòa lịch sử dân tộc.

Tội ác của chúng được Nguyễn Trãi khắc họa bằng những hình ảnh đầy ám ảnh:

Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn,
Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ.

Những câu thơ như mũi dao sắc lạnh đâm thẳng vào bộ mặt tàn bạo của quân xâm lược. 'Dân đen', 'con đỏ' - những mảnh đời bé nhỏ trở thành nạn nhân của lòng tham vô độ. Nguyễn Trãi đã dùng cái vô cùng của tự nhiên để đo lường tội ác của chúng:

Độc ác thay, trúc Nam Sơn không ghi hết tội,
Dơ bẩn thay, nước Đông Hải không rửa sạch mùi.

Bằng nghệ thuật liệt kê tội trạng kết hợp với giọng văn khi căm phẫn, khi xót thương, Nguyễn Trãi đã dựng lên bức tranh toàn cảnh về tội ác giặc Minh. Hai câu kết như lời tuyên án không thể chối cãi:

Lẽ nào trời đất dung tha,
Ai bảo thần dân chịu được?

Đoạn văn là sự kết hợp hài hòa giữa tính khái quát và hình ảnh cụ thể, giữa lý lẽ sắc bén và tình cảm mãnh liệt. Qua ngòi bút tài hoa của Nguyễn Trãi, Bình Ngô Đại Cáo xứng đáng là áng 'thiên cổ hùng văn', mãi mãi là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam.

Như một bản tuyên ngôn bất hủ thứ hai sau Nam quốc sơn hà, Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi xứng danh áng thiên cổ hùng văn, khẳng định chủ quyền dân tộc và vạch trần tội ác giặc Minh. Với ngòi bút chính luận sắc sảo, tư tưởng nhân nghĩa sâu sắc, tác phẩm trở thành kiệt tác văn chương muôn đời.

Mở đầu, Nguyễn Trãi nêu cao tư tưởng cốt lõi:

"Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo"

Triết lý nhân nghĩa được nâng tầm - không chỉ là lòng thương người mà còn là trách nhiệm bảo vệ nhân dân, diệt trừ bạo ngược. Tư tưởng ấy kết tinh từ truyền thống nhân văn dân tộc và tinh hoa Nho giáo.

Tiếp đó, tác giả khẳng định chủ quyền Đại Việt bằng hệ thống luận chứng hùng hồn:

"Như nước Đại Việt ta từ trước
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu
Sông núi bờ cõi đã chia
Phong tục Bắc Nam cũng khác"

Bằng nghệ thuật đối ngẫu điêu luyện, Nguyễn Trãi xác lập nền độc lập toàn diện: từ văn hiến lâu đời, lãnh thổ riêng biệt đến phong tục đặc sắc. Các triều đại Đinh - Lý - Trần được đặt ngang hàng Hán - Đường - Tống - Nguyên, thể hiện tư thế bình đẳng.

Đặc biệt, tác giả dẫn chứng những chiến công lừng lẫy:

"Lưu Cung tham công nên thất bại
Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong
Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô
Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã"

Những địa danh Hàm Tử, Bạch Đằng trở thành chứng tích lịch sử, minh chứng cho sức mạnh dân tộc trước mọi thế lực ngoại xâm.

Phần hai bài cáo là bản cáo trạng đanh thép vạch tội giặc Minh. Chúng lợi dụng thời cơ nhà Hồ suy yếu để gây họa:

"Nhân họ Hồ chính sự phiền hà
Để trong nước lòng dân oán hận
Quân cuồng Minh thừa cơ gây họa
Bọn gian tà còn bán nước cầu vinh"

Tội ác chúng chất cao hơn núi:

"Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn
Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ"

Những hình ảnh đầy ám ảnh phơi bày bản chất tàn bạo. Nguyễn Trãi dùng cái vô cùng của tự nhiên để đo tội ác:

"Độc ác thay, trúc Nam Sơn không ghi hết tội
Dơ bẩn thay, nước Đông Hải không rửa sạch mùi"

Bài cáo kết thúc bằng lời tuyên án đanh thép:

"Lẽ nào trời đất dung tha?
Ai bảo thần dân chịu được?"

Với nghệ thuật chính luận bậc thầy, Nguyễn Trãi đã dựng nên tượng đài bất tử về chân lý độc lập dân tộc và lòng yêu nước thiết tha.

Đoạn 2 Bình Ngô đại cáo là bản cáo trạng đanh thép tố cáo tội ác dã man của giặc Minh. Nguyễn Trãi đã vạch trần âm mưu xâm lược dưới chiêu bài 'phù Trần diệt Hồ' cùng những tội ác chồng chất:

'Nhân họ Hồ chính sự phiền hà
Để trong nước lòng dân oán hận
Quân cuồng Minh đã thừa cơ gây hoạ
Bọn gian tà còn bán nước cầu vinh'

Những hình ảnh 'nướng dân đen', 'vùi con đỏ' phơi bày sự tàn bạo khôn lường. Chúng không chỉ vơ vét tài nguyên mà còn hủy hoại môi trường, đẩy nhân dân vào cảnh 'nghèo khốn cùng đường'. Tội ác chất cao đến mức 'trúc Nam Sơn không ghi hết', 'nước Đông Hải không rửa sạch mùi'. Câu hỏi tu từ cuối đoạn như lời tuyên án: 'Lẽ nào trời đất dung tha/Ai bảo thần dân chịu được?'

Nguyễn Trãi - vị anh hùng dân tộc với trái tim nhân hậu và trí tuệ kiệt xuất, đã dùng ngòi bút sắc bén trong Bình Ngô đại cáo để vạch trần tội ác tày trời của giặc Minh. Áng văn bất hủ này mãi mãi khắc ghi trong lịch sử như chứng nhân hùng hồn cho tinh thần bất khuất của dân tộc.

"Nhân họ Hồ chính sự phiền hà
Để trong nước lòng dân oán hận
Quân cuồng Minh thừa cơ gây họa
Bọn gian tà bán nước cầu vinh"

Với chiêu bài "phù Trần diệt Hồ", giặc Minh đã tràn vào xâm lược bằng hai mươi vạn quân. Hai mươi năm đô hộ là hai mươi năm chúng thi hành chính sách diệt chủng tàn bạo:

"Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn
Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ"

Tội ác của chúng chất cao ngất:

"Độc ác thay, trúc Nam Sơn không ghi hết tội
Dơ bẩn thay, nước Đông Hải không rửa sạch mùi"

Nguyễn Trãi đã dùng những hình ảnh đầy ám ảnh để tố cáo sự tàn bạo của giặc. Câu hỏi tu từ cuối đoạn như lời tuyên án đanh thép:

"Lẽ nào trời đất dung tha
Ai bảo thần nhân chịu được?"

Bằng ngòi bút chính luận sắc sảo và trái tim nhân đạo, Nguyễn Trãi đã biến phần hai bài cáo thành bản án không thể chối cãi dành cho quân xâm lược, đồng thời thể hiện sâu sắc tư tưởng nhân nghĩa - nền tảng cho cuộc khởi nghĩa Lam Sơn sau này.

Như lời Thạch Lam từng nói, văn chương là vũ khí cao quý để tố cáo cái ác. Đoạn 2 Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi chính là bản cáo trạng đanh thép vạch trần tội ác giặc Minh:

'Nhân họ Hồ chính sự phiền hà/Để trong nước lòng dân oán hận'

Bằng ngòi bút sắc bén, tác giả lột trần âm mưu 'phù Trần diệt Hồ' đầy giả dối. Những hình ảnh 'nướng dân đen', 'vùi con đỏ' phơi bày sự tàn bạo khôn lường. Giặc Minh không chỉ vơ vét của cải mà còn hủy hoại môi trường, đẩy nhân dân vào cảnh:

'Người bị ép xuống biển mò ngọc/Kẻ bị đem vào núi đãi vàng'

Tội ác chúng chất cao đến mức:

'Trúc Nam Sơn không ghi hết tội/Nước Đông Hải không rửa sạch mùi'

Đoạn văn là bản án không thể chối cãi dành cho quân xâm lược, đồng thời thể hiện sâu sắc tư tưởng nhân nghĩa của dân tộc.

Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi - áng thiên cổ hùng văn vang danh muôn thuở, không chỉ là bản tuyên ngôn độc lập đanh thép mà còn là kiệt tác văn chương mẫu mực. Tác phẩm được viết năm 1428 như lời tuyên bố hùng hồn về chủ quyền dân tộc, trong đó phần hai là bản cáo trạng đanh thép vạch trần tội ác giặc Minh.

Nguyễn Trãi đã phơi bày bản chất xâm lược của giặc Minh qua những câu văn đầy phẫn nộ:

'Nhân họ Hồ chính sự phiền hà/Để trong nước lòng dân oán hận'

Lợi dụng tình hình rối ren, chúng núp dưới chiêu bài 'phù Trần diệt Hồ' để thực hiện dã tâm xâm lược. Tội ác của chúng được khắc họa qua những hình ảnh đầy ám ảnh:

'Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn/Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ'

Không chỉ tàn sát dã man, chúng còn vơ vét tài nguyên, đặt ra trăm thứ thuế vô lý khiến nhân dân lầm than. Tội ác chất cao đến mức:

'Trúc Nam Sơn không ghi hết tội/Nước Đông Hải không rửa sạch mùi'

Bằng ngòi bút sắc bén và trái tim nhân nghĩa, Nguyễn Trãi đã biến phần hai bài cáo thành bản án không thể chối cãi dành cho quân xâm lược, đồng thời thể hiện tinh thần yêu nước và lòng tự hào dân tộc sâu sắc.

Nguyễn Trãi - danh nhân văn hóa thế giới, đã khắc tên mình vào lịch sử dân tộc bằng áng thiên cổ hùng văn Bình Ngô đại cáo. Phần hai tác phẩm là bản cáo trạng đanh thép vạch trần tội ác giặc Minh:

'Nhân họ Hồ chính sự phiền hà/Để trong nước lòng dân oán hận'

Với 20 vạn quân xâm lược, chúng thi hành chính sách cai trị tàn bạo:

'Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn/Vùi con đỏ dưới hầm tai vạ'

Tội ác chúng chất cao ngất:

'Trúc Nam Sơn không ghi hết tội/Nước Đông Hải không rửa sạch mùi'

Bằng ngòi bút sắc bén và trái tim nhân đạo, Nguyễn Trãi đã dựng lên bức tranh toàn cảnh về tội ác quân xâm lược, đồng thời thể hiện tinh thần bất khuất của dân tộc.

Bình Ngô đại cáo - áng thiên cổ hùng văn tỏa sáng tinh thần dân tộc, nơi Nguyễn Trãi gửi gắm tấm lòng yêu nước thương dân và lòng căm thù giặc sâu sắc. Phần hai tác phẩm là bản cáo trạng đanh thép vạch trần tội ác giặc Minh:

'Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn/Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ'

Những hình ảnh đầy ám ảnh phơi bày bộ mặt tàn bạo của quân xâm lược. Chúng không chỉ vơ vét tài nguyên mà còn hủy hoại môi trường sống:

'Vét sản vật, bắt dò chim trả/Nhiễu nhân dân, bắt bẫy hươu đen'

Tội ác chồng chất đến mức:

'Trúc Nam Sơn không ghi hết tội/Nước Đông Hải không rửa sạch mùi'

Bằng ngòi bút chính luận sắc bén, Nguyễn Trãi đã dựng lên bức tranh toàn cảnh về nỗi đau mất nước, đồng thời thổi bùng ngọn lửa đấu tranh giải phóng dân tộc.

Nguyễn Trãi - danh nhân văn hóa thế giới, nhà quân sự kiệt xuất đã để lại cho dân tộc áng thiên cổ hùng văn Bình Ngô đại cáo. Trong phần hai tác phẩm, ông đã dùng ngòi bút sắc bén như gươm giáo để vạch trần tội ác giặc Minh:

'Độc ác thay, trúc Nam Sơn không ghi hết tội/Dơ bẩn thay, nước Đông Hải không rửa sạch mùi'

Những hình ảnh phóng đại đầy ám ảnh cho thấy tội ác chồng chất của quân xâm lược. Chúng không chỉ tàn sát dã man:

'Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn/Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ'

mà còn thi hành chính sách diệt chủng văn hóa, bóc lột đến tận xương tủy:

'Người bị ép xuống biển mò ngọc/Kẻ bị đem vào núi đãi vàng'

Bằng nghệ thuật liệt kê tội trạng kết hợp giọng văn uất nghẹn, Nguyễn Trãi đã tạo nên bản cáo trạng bất hủ, đồng thời thổi bùng ngọn lửa yêu nước trong lòng dân tộc.