12 Món ăn cần tránh trong dịp Tết cổ truyền Việt Nam

Tôm là một nguồn thực phẩm giàu protein và vitamin D, mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe mà không làm tăng lượng carbohydrate trong cơ thể. Tôm hỗ trợ tăng cường sức khỏe xương và não bộ, giúp kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Ngoài ra, tôm còn có khả năng chống viêm, ngăn ngừa ung thư và các dấu hiệu lão hóa, đồng thời giảm thiểu các bệnh lý khác. Tôm giúp điều trị thoái hóa điểm vàng liên quan tuổi tác và làm giảm mệt mỏi mắt, thậm chí còn hỗ trợ làm dịu cơn đau kinh nguyệt. Tôm là lựa chọn hoàn hảo cho sức khỏe tổng thể mà vẫn cực kỳ ngon miệng.

Ở miền Bắc, tôm không được kiêng kị vào dịp Tết, nhưng tại miền Nam, người dân lại rất hạn chế sử dụng tôm trong những ngày đầu năm. Họ tin rằng tôm có hình dạng đầu to và di chuyển lùi, điều này sẽ khiến mọi việc trong năm mới trở nên khó khăn, không thuận lợi. Do đó, người miền Nam tin rằng nếu ăn tôm vào dịp Tết sẽ ảnh hưởng đến sự suôn sẻ và may mắn trong suốt cả năm.

Cá mè là món ăn bổ dưỡng, với nhiều lợi ích cho sức khỏe. Cá mè không chỉ có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon mà còn giúp chữa trị một số bệnh. Thịt cá mè giàu protid, trong khi mỡ cá chứa các acid béo không no, mật cá có sterol tương tự như mật cá trắm và cá chép. Ngoài ra, cá mè còn cung cấp nhiều vi chất dinh dưỡng như Canxi, Phốt pho, Sắt và các vitamin nhóm B, A. Trong Đông y, cá mè có vị ngọt, tính ấm, không độc và có tác dụng bổ não, nhuận phế và ích tỳ vị. Tuy nhiên, dù có nhiều giá trị dinh dưỡng, cá mè lại không được khuyến khích dùng trong những ngày Tết.

Với người miền Bắc và miền Trung, cá mè thường gắn liền với ý nghĩa “mè nheo”, tượng trưng cho sự lề mề, không thuận lợi. Hơn nữa, cá mè có mùi tanh đặc trưng và nhiều xương, khiến nhiều người tin rằng ăn cá mè vào đầu năm sẽ đem lại vận xui, khó khăn và không may mắn trong năm đó. Đặc biệt, người miền Trung cho rằng ăn cá mè đầu năm sẽ bị “hãm tài”, khiến mọi chuyện trong năm không suôn sẻ, thiếu thịnh vượng và phát đạt.

Trứng vịt lộn là một món ăn ngon và bổ dưỡng, nhưng lại mang theo những tín ngưỡng đặc biệt của người miền Trung và miền Bắc. Theo quan niệm truyền thống, việc ăn trứng vịt lộn vào đầu tháng hay đầu năm sẽ khiến cả tháng và cả năm đó không gặp may mắn. Mọi sự sẽ khó khăn, trái ngược với mong muốn. Mặc dù đây là món ăn giàu dinh dưỡng, trứng vịt lộn lại thường được sử dụng để 'xả xui' khi gặp phải những vận hạn hoặc tai ương. Khi những khó khăn liên tiếp xảy đến, người ta thường tìm đến món ăn này với hy vọng rằng từ 'lộn' trong trứng sẽ giúp họ thay đổi vận mệnh. Chính vì lý do này mà trứng vịt lộn thường được ăn vào số lẻ, như một cách xả bỏ những điều không may.
Trứng vịt lộn có mùi tanh, tượng trưng cho những điều không thuận lợi và sự xui xẻo. Theo ông bà ta, nếu ăn món này vào ngày đầu tháng hoặc đầu năm, những điều không may sẽ theo suốt cả tháng hay cả năm đó, mọi thứ sẽ đi ngược lại mong muốn. Vì vậy, người lớn thường dặn dò con cháu tránh ăn trứng vịt lộn vào ngày Tết, để tránh những điều không tốt. Món ăn này chỉ nên thưởng thức vào cuối tháng, để 'xả xui' và đón chào tháng mới với những cơ hội tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, nếu ăn trứng vịt lộn vào đầu năm, đôi khi lại có thể phản tác dụng, khiến vận mệnh thay đổi theo chiều hướng không mong muốn.

Chuối là một loại quả giàu chất chống oxy hóa, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do. Nó không chỉ là nguồn cung cấp magiê, kali, vitamin C và vitamin B6, mà còn giúp nâng cao tâm trạng nhờ hàm lượng tryptophan cao, chuyển hóa thành serotonin - chất dẫn truyền thần kinh tạo cảm giác hạnh phúc. Tuy nhiên, trong dịp Tết, người miền Nam lại kiêng ăn chuối vì có quan niệm rằng từ "chuối" khi nói lái sẽ thành "chúi", nghĩa là không thể ngẩng lên, gây ảnh hưởng đến công danh sự nghiệp.

Mặc dù chuối là món không thể thiếu trong mâm ngũ quả của người miền Bắc, nhưng đối với người miền Nam, đây lại là loại trái cây không được phép xuất hiện trong những ngày đầu năm mới, vì những quan niệm tâm linh liên quan đến sự thăng tiến trong cuộc sống.

Sầu riêng chứa nhiều vitamin C, B, sắt, đồng, kali và chất xơ, mang lại lợi ích to lớn cho sức khỏe, tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ lưu thông máu. Chỉ với 234 gram sầu riêng, bạn đã cung cấp khoảng 20% lượng carbohydrate cần thiết cho một ngày, giúp bổ sung năng lượng hiệu quả và nhanh chóng cho cơ thể. Vì vậy, sầu riêng là lựa chọn lý tưởng khi bạn cần năng lượng trong ngày dài.

Tuy nhiên, trong văn hóa người miền Nam, sầu riêng lại bị kiêng ăn vào đầu năm mới vì họ tin rằng ăn loại quả này sẽ đem đến những điều không may, khiến tâm trạng trở nên u sầu và phiền muộn suốt cả năm. Vì vậy, sầu riêng, dù là món ăn yêu thích của nhiều người, lại được cho là xui xẻo trong những ngày đầu năm, theo quan niệm ngữ nghĩa của tên gọi.

Mắm tôm là loại nước chấm đặc biệt với hương vị mạnh mẽ, chế biến từ tôm, mang đến một cảm giác thơm ngon đầy mê hoặc, được ưa chuộng trong bữa ăn hằng ngày. Tuy nhiên, trong những ngày đầu năm, đặc biệt là dịp Tết Nguyên Đán, nhiều người Việt tránh sử dụng mắm tôm. Đây là món ăn không nên xuất hiện trong những ngày đầu năm mới, nhằm hy vọng cho một năm mới đầy ngọt ngào, may mắn, công việc thuận lợi và tránh xa những điều không may. Thực tế, phong tục này thể hiện niềm tin vào một cuộc sống bình an, đầy đủ và tốt đẹp trong cả năm. Dù xã hội ngày nay đã hiện đại hơn rất nhiều, nhưng những tín ngưỡng truyền thống về việc kiêng kỵ trong dịp Tết vẫn giữ vững vai trò quan trọng trong lòng người Việt.

Vào những ngày đầu năm, nhất là mùng một Tết, người ta kiêng ăn mắm tôm và tỏi, đặc biệt ở miền Bắc, vì họ tin rằng những món ăn này mang lại điều không may mắn, hoặc ô uế, không thanh tịnh, có thể ảnh hưởng đến các nghi lễ thờ cúng, làm phật lòng thần linh.

Đu đủ là một loại trái cây nhiệt đới, có vị ngọt thanh mát và màu sắc bắt mắt, được nhiều người yêu thích không chỉ vì hương vị mà còn vì những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng đu đủ chứa một lượng lớn các chất chống oxy hóa, có khả năng bảo vệ tế bào khỏi sự hư hại do các gốc tự do. Các vitamin A, C, E và beta carotene có trong đu đủ đều là những dưỡng chất cực kỳ có lợi cho cơ thể.

Đu đủ luôn xuất hiện trên mâm ngũ quả vào Tết Nguyên Đán ở miền Bắc và miền Nam, biểu trưng cho sự đủ đầy, sung túc trong năm mới. Tuy nhiên, người miền Trung lại tránh lựa chọn đu đủ, bởi tên gọi của nó khi phát âm theo giọng miền Trung nghe gần giống với cụm từ “thù đủ”, mang ý nghĩa không may mắn. Ngoài ra, người miền Trung cũng kiêng các loại quả như lê và cam, vì những cái tên này khi nói lái nghe như “lê lết” và “cam chịu”, biểu thị sự bất lợi trong cuộc sống.

Cam và lê là hai loại quả không chỉ bổ dưỡng mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, vào dịp Tết, người miền Nam lại kiêng ăn cam và lê trong những ngày đầu năm. Quan niệm này xuất phát từ niềm tin rằng việc ăn những loại quả này vào đầu năm sẽ khiến mọi việc không thuận lợi, công việc không phát triển mà lại thụt lùi, mang lại những điều không may mắn.

Cùng với chuối, cam và lê là những loại quả không nên có mặt trên mâm ngũ quả trong dịp Tết của người miền Nam. Những câu tục ngữ như “Quýt làm, cam chịu” hay “lê lết” mang ý nghĩa không may mắn, vì thế, người miền Nam thường tránh để các loại quả này xuất hiện trong lễ cúng đầu năm.

Những món ăn có vị chua, cay, chát, mặn mang đến một sự phá cách cho khẩu vị, nhưng lại được hạn chế trong những ngày Tết của người miền Nam. Vị của những món ăn này có thể kích thích cảm giác ăn uống nhưng lại không phù hợp với không khí của ngày Tết, khi mà mọi người mong muốn một năm mới ngọt ngào và bình yên.

Vào những ngày đầu năm, người ta thường chọn những món ăn có vị ngọt, thanh thoát, mang lại niềm vui và sự hòa hợp. Họ kiêng kỵ các món ăn có vị chua, cay, chát, mặn vì sợ rằng những hương vị này sẽ kéo theo những điều không tốt, những khó khăn và nỗi buồn trong năm mới.

Thịt chó là một món ăn không chỉ giàu dinh dưỡng mà còn được xem là một đặc sản mang đậm bản sắc văn hóa của người Việt. Nhiều người yêu thích món ăn này đến mức coi nó như một phần không thể thiếu trong bữa ăn. Tuy nhiên, theo quan niệm dân gian, ăn thịt chó vào những ngày đầu năm hay đầu tháng có thể mang lại xui xẻo và những điều không may mắn trong cả năm hoặc tháng đó. Trái lại, món ăn này lại được coi là giải xui nếu ăn vào cuối tháng.

Có thể quan niệm “ăn thịt chó giải xui” bắt nguồn từ hình ảnh của con chó trong dân gian Việt Nam, thường được xem là một con vật mang lại vận đen, sự chịu đựng. Chính vì thế, ăn thịt chó vào cuối tháng hay cuối năm như một cách để tống khứ những điều xui xẻo đã qua, còn ăn vào đầu tháng hay đầu năm là điều cấm kỵ để tránh bị vận xui đeo bám trong suốt thời gian tới.

Có những món ăn rất được yêu thích trong cuộc sống hàng ngày, thậm chí là những đặc sản quen thuộc, nhưng lại bị kiêng kỵ trong dịp Tết. Mực là một trong số đó, mặc dù là món ăn khoái khẩu của nhiều người, nhưng lại được coi là mang đến sự xui xẻo trong những ngày đầu năm mới. Quan niệm này tồn tại ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam, xuất phát từ câu nói “đen như mực” mà ông cha ta đã truyền lại qua bao thế hệ.

Người ta tin rằng ăn mực trong những ngày đầu năm sẽ khiến cả năm bị đen đủi, gặp phải những điều không may. Thậm chí, mực còn bị cấm trong những ngày trước khi đi thi hay trước những chuyến đi quan trọng. Mặc dù không có lý giải khoa học rõ ràng, nhưng người ta vẫn tránh ăn mực để giữ cho năm mới được suôn sẻ, may mắn.

Trong Đông y, thịt vịt có tính mát, vị ngọt, có tác dụng hỗ trợ phong huyết, tăng cường sức khỏe. Thịt vịt còn giúp giải độc, hạ nhiệt hiệu quả, làm dịu cơn sốt cao gây co giật. Với sắc vàng trắng, thịt vịt rất tốt cho những ai cần phục hồi sức khỏe, giúp bổ trung ích khí. Thông thường, vịt được chế biến bằng cách luộc, chấm nước mắm gừng hoặc nấu cháo. Món vịt tiềm với sen, táo, đinh và hồi rất bổ dưỡng. Tuy nhiên, vào đầu năm mới, thịt vịt lại là món ăn nên kiêng vì theo quan niệm dân gian, ăn vịt sẽ mang đến điều không may mắn. Vịt quay trong dịp Tết được cho là sẽ mang đến xui xẻo, “tan đàn xẻ nghé”. Thay vì vịt, người ta chọn thịt gà với mong muốn đem lại sự cát tường. Món thịt vịt được coi là món ăn cần kiêng vào những ngày đầu tháng và đầu năm, bởi nhiều người tin rằng ăn vịt sẽ đem lại đen đủi.