Top 10 biển và đại dương sâu nhất thế giới mà bạn không nên bỏ lỡ

Nam Đại Dương, hay còn gọi là Nam Cực Đại Dương, bao trùm phần biển cực nam của hành tinh và được xem là khu vực dưới vĩ độ 60° Nam, bao quanh vùng đất Nam Cực. Với diện tích lên tới 20.327.000 km², đây là đại dương nhỏ thứ hai trong số năm đại dương chính, chỉ lớn hơn Bắc Băng Dương nhưng nhỏ hơn Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương. Trong 30 năm qua, Nam Đại Dương đã phải chịu sự thay đổi khí hậu mạnh mẽ, làm biến dạng hệ sinh thái biển trong khu vực.

Nam Đại Dương là đại dương mới nhất về mặt địa chất, được hình thành khi Nam Cực tách rời khỏi Nam Mỹ, mở ra Đoạn đường Drake cách đây khoảng 30 triệu năm. Sự phân tách này tạo ra Dòng điện vòng Nam Cực, đặc trưng cho vùng biển này. Điều đặc biệt là giới hạn phía bắc của Nam Đại Dương, ở vĩ độ 60°S, không tiếp giáp với bất kỳ vùng đất nào. Nam Đại Dương có độ sâu phổ biến từ 4.000 đến 5.000m, với những vùng nông hiếm hoi. Điểm sâu nhất của đại dương này là 7.236m tại Rãnh Sandwich phía Nam.

Độ sâu tối đa: 7.236m

Độ sâu trung bình: 3.270m

Biển Caribe là một vùng biển thuộc Đại Tây Dương, nằm trong khu vực nhiệt đới của Tây bán cầu. Nó giáp Mexico và Trung Mỹ về phía tây và tây nam, phía bắc là quần đảo Greater Antilles bắt đầu từ Cuba, phía đông tiếp giáp với Tiểu Antilles, và phía nam là bờ biển của Nam Mỹ. Vịnh Mexico nằm ở phía tây bắc của khu vực này. Toàn bộ khu vực Biển Caribe, cùng với các hòn đảo của Tây Ấn và các bờ biển xung quanh, được gọi chung là Caribe. Biển Caribe là một trong những biển lớn nhất, có diện tích khoảng 2.754.000 km².

Điểm sâu nhất của Biển Caribe là Cayman Trough, một vùng sâu nằm giữa Quần đảo Cayman và Jamaica, với độ sâu lên tới 7.686m dưới mực nước biển. Biển Caribe cũng nổi bật với rạn san hô Mesoamerican, rạn san hô lớn thứ hai thế giới, kéo dài 1.000km dọc theo các bờ biển của Mexico, Belize, Guatemala và Honduras. Được hình thành từ 160 đến 180 triệu năm trước, Biển Caribe ra đời từ một vết nứt ngang của siêu lục địa Pangea trong thời kỳ Đại Trung sinh. Đáy của biển được phủ bởi các trầm tích đất sét đỏ đậm, với các lưu vực và máng sâu ngăn cách nhau bởi những dãy núi và rặng núi dưới biển.

Độ sâu tối đa: 7.686m

Độ sâu trung bình: 2.200m

Bắc Băng Dương là đại dương nhỏ nhất và nông nhất trong hệ thống năm đại dương lớn của thế giới. Với diện tích chỉ khoảng 14.060.000 km², nó cũng được biết đến là đại dương lạnh nhất, bao quanh bởi những băng giá và khắc nghiệt nhất. Mặc dù Tổ chức Thủy văn Quốc tế (IHO) công nhận đây là một đại dương, nhưng một số nhà hải dương học lại gọi nó là Biển Địa Trung Hải Bắc Cực, do nó giống một cửa sông nối với Đại Tây Dương. Bắc Băng Dương nằm ở trung tâm khu vực Bắc Cực của Bắc bán cầu và kéo dài đến khu vực phía nam của nó.

Bắc Băng Dương được bao bọc bởi Âu Á và Bắc Mỹ, với các biên giới đặc trưng được xác định bởi các đặc điểm địa lý, như Eo biển Bering ở phía Thái Bình Dương và Dãy núi Greenland - Scotland ở phía Đại Tây Dương. Phần lớn diện tích của đại dương này luôn bị bao phủ bởi băng biển trong suốt năm, đặc biệt là vào mùa đông. Nhiệt độ và độ mặn của Bắc Băng Dương thay đổi theo mùa, với lớp băng trên mặt biển tan vào mùa hè và đóng băng trở lại vào mùa đông. Bởi vì điều kiện xa xôi và băng biển bao phủ, địa chất của Bắc Băng Dương vẫn còn nhiều điều chưa được khám phá. Tuy nhiên, hệ thống dòng nước của đại dương này là một trong những hệ thống phức tạp và độc đáo nhất, phần lớn vì sự cô lập với các đại dương khác.

Độ sâu tối đa: 5.450m

Độ sâu trung bình: 1.204m

Biển Địa Trung Hải là một vùng biển kết nối với Đại Tây Dương, bao quanh bởi các quốc gia thuộc ba lục địa và hầu như hoàn toàn được bao bọc bởi đất liền: phía bắc là Tây và Nam Âu cùng Anatolia, phía nam là Bắc Phi, và phía đông là Levant. Biển này đã giữ vai trò trung tâm trong hành trình phát triển của nền văn minh phương Tây từ thời cổ đại. Mặc dù Địa Trung Hải có thể được xem như một phần của Đại Tây Dương, nhưng nó vẫn được phân biệt là một vùng biển độc lập. Theo các nghiên cứu địa chất, khoảng 5,9 triệu năm trước, Biển Địa Trung Hải từng bị tách khỏi Đại Tây Dương và trải qua hiện tượng khô cạn một phần hoặc hoàn toàn trong suốt 600.000 năm, trước khi được phục hồi bởi trận lũ Zanclean vào khoảng 5,3 triệu năm trước.

Biển Địa Trung Hải có diện tích khoảng 2.500.000 km², chiếm 0,7% diện tích đại dương toàn cầu, và được nối với Đại Tây Dương qua Eo biển Gibraltar – một eo biển hẹp giữa Bán đảo Iberia ở Châu Âu và Ma-rốc ở Châu Phi. Độ sâu trung bình của Biển Địa Trung Hải là 1.500m, với điểm sâu nhất được ghi nhận tại Calypso Deep ở Biển Ionian, có độ sâu 5.267m. Biển này kéo dài khoảng 4.000km từ eo biển Gibraltar tới vịnh Iskenderun trên bờ biển đông nam của Thổ Nhĩ Kỳ. Du lịch là nguồn thu nhập quan trọng cho nhiều quốc gia xung quanh Địa Trung Hải ngày nay.

Độ sâu tối đa: 5.267m

Độ sâu trung bình: 1.500m

Biển Đông là một phần quan trọng của Tây Thái Bình Dương, bao bọc bởi các vùng đất đa dạng. Về phía bắc, biển này tiếp giáp với bờ biển Nam Trung Quốc, còn phía tây là Bán đảo Đông Dương, phía đông giáp Đài Loan và các đảo thuộc tây bắc Philippines, trong khi phía nam là vùng biển bao quanh Borneo, Sumatra và Quần đảo Bangka Belitung. Với diện tích khoảng 00.000 km², Biển Đông thông qua các eo biển với các biển khác như Biển Hoa Đông, Biển Philippine, và Biển Java, tạo thành một mạng lưới đường thủy liên kết mạnh mẽ. Ngoài ra, Vịnh Thái Lan và Vịnh Bắc Bộ cũng là một phần không thể tách rời của khu vực này. Những vùng nước nông ở phía nam quần đảo Riau, nổi bật là biển Natuna, cũng thuộc Biển Đông.

Biển Đông không chỉ là vùng biển có giá trị to lớn về mặt địa lý mà còn là mạch máu thương mại, khi một phần ba lượng hàng hóa vận chuyển đường biển của thế giới đi qua đây, với tổng giá trị thương mại lên đến hơn 3 nghìn tỷ đô la Mỹ mỗi năm. Ngoài ra, vùng biển này còn chứa đựng một nguồn tài nguyên thiên nhiên vô giá, bao gồm dầu mỏ và khí thiên nhiên, nằm dưới đáy biển. Biển Đông cũng là một ngư trường rộng lớn, mang lại nguồn thu nhập và thực phẩm quan trọng cho hàng triệu người dân Đông Nam Á. Được điểm xuyết bởi hơn 250 đảo nhỏ, cồn cát và rạn san hô, phần lớn các đảo này không có người sinh sống, một số chìm xuống khi thủy triều dâng cao, và một số không may bị nhấn chìm mãi mãi.

Độ sâu tối đa: 5.016m

Độ sâu trung bình: 1.024m

Biển Bering là một phần quan trọng của khu vực Bắc Thái Bình Dương, nơi phân chia hai đại lục vĩ đại nhất trên hành tinh: Á-Âu và Châu Mỹ. Biển Bering cùng với Eo biển Bering tạo thành ranh giới tự nhiên giữa hai vùng đất này. Biển Bering có một lưu vực sâu, từ đó dần dâng lên những khu vực nước nông trên thềm lục địa, tạo thành một hệ sinh thái biển phong phú. Được đặt theo tên của Vitus Bering, nhà thám hiểm người Đan Mạch, ông là người đầu tiên khám phá biên giới này một cách hệ thống vào năm 1728, từ Thái Bình Dương băng qua về phía bắc đến Bắc Băng Dương.

Biển Bering được giới hạn bởi Bán đảo Alaska về phía đông và đông bắc, Viễn Đông Nga và bán đảo Kamchatka về phía tây, trong khi phía nam là quần đảo Aleutian và bán đảo Alaska. Xa hơn về phía bắc, Eo biển Bering nối liền Biển Bering với Biển Chukchi của Bắc Băng Dương. Biển này có diện tích hơn 2.000.000 km² và là nơi chứa đựng các nguồn tài nguyên quý giá, được chia sẻ giữa Hoa Kỳ và Nga, cũng như các khu vực biển quốc tế.

Độ sâu tối đa: 4.097m

Độ sâu trung bình: 1.640m

Vịnh Mexico là một vùng biển rộng lớn của Đại Tây Dương, bao quanh phần lớn bởi lục địa Bắc Mỹ. Nằm ở phía đông bắc và bắc giáp bờ biển Hoa Kỳ, phía tây nam và nam là các bang của Mexico, từ Tamaulipas đến Quintana Roo. Hình thành từ khoảng 300 triệu năm trước qua quá trình kiến tạo mảng, lưu vực của Vịnh Mexico có hình bầu dục với chiều rộng ước tính khoảng 810 hải lý.

Vịnh Mexico nổi tiếng là khu vực chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ các cơn cuồng phong do các dòng hải lưu ấm áp cung cấp năng lượng cho những cơn bão này. Là nơi sinh sống của hơn 15.400 loài sinh vật, Vịnh Mexico đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái biển. Ngoài ra, nó còn là một trong những vùng khai thác dầu mỏ ngoài khơi lớn nhất thế giới, chiếm 1/6 tổng sản lượng dầu của Hoa Kỳ. Kể từ khi giếng dầu đầu tiên được khoan vào năm 1938, hàng nghìn giếng dầu và khí đốt đã được khai thác, dù sự khai thác này cũng mang lại những hệ lụy môi trường nghiêm trọng, tiêu biểu như sự cố tràn dầu Deepwater Horizon vào năm 2010.

Độ sâu tối đa: 3.787m

Độ sâu trung bình: 1.585m

Thái Bình Dương là đại dương rộng lớn nhất và sâu nhất trong năm đại dương của Trái đất. Từ Bắc Băng Dương ở phía bắc đến Nam Đại Dương và Nam Cực ở phía nam, Thái Bình Dương bao quanh các lục địa của Châu Á và Châu Đại Dương ở phía tây, và Châu Mỹ ở phía đông. Với diện tích 165.250.000 km², nó chiếm diện tích bề mặt lớn hơn tổng diện tích đất liền của Trái đất (148.000.000 km²).

Thái Bình Dương là ranh giới tự nhiên ngăn cách Châu Á, Châu Úc và Châu Mỹ. Đại dương này sở hữu các điểm cực như Trung tâm của Bán cầu nước và Bán cầu Tây, đồng thời, là nơi có những vùng biển không thể tiếp cận. Thái Bình Dương được chia thành hai khu vực lớn, Bắc Thái Bình Dương và Nam Thái Bình Dương, gặp nhau tại xích đạo. Quần đảo Galapagos và Gilbert, nằm trên đường xích đạo, được xem là thuộc Nam Thái Bình Dương. Độ sâu trung bình của Thái Bình Dương là 4.280m, trong khi Challenger Deep, nằm trong rãnh Mariana, là điểm sâu nhất của đại dương này, đạt 10.911 mét.

Độ sâu tối đa: 10.911m

Độ sâu trung bình: 4.280m

Đại Tây Dương là đại dương lớn thứ hai trên hành tinh, trải rộng khoảng 106.460.000 km². Từ vòng Bắc Cực, nó kéo dài xuống tận Nam Cực, giữa lục địa Châu Mỹ ở phía Tây và các quốc gia Châu Âu và Châu Phi ở phía Đông. Đại Tây Dương chiếm khoảng 20% diện tích bề mặt Trái đất và 29% diện tích mặt nước của hành tinh. Đây là một trong những nơi cư trú của vô vàn loài sinh vật biển, từ những sinh vật dễ dàng quan sát đến những loài ẩn mình sâu dưới làn nước bí ẩn.

Đại Tây Dương tạo thành một dải đất hình chữ S, nối liền Châu Âu và Châu Phi ở phía Đông, với Bắc và Nam Mỹ ở phía Tây. Là một phần của hệ thống đại dương liên kết toàn cầu, nó được nối với Bắc Băng Dương ở phía Bắc, với Thái Bình Dương ở Tây Nam, Ấn Độ Dương ở Đông Nam và Nam Đại Dương ở phía Nam. Dưới đáy đại dương, một dãy núi ngầm mang tên Mid-Atlantic Ridge (MAR) định hình độ sâu nơi này. Nhiệt độ mặt nước Đại Tây Dương thay đổi theo vĩ độ và mùa, từ dưới -2°C đến trên 30°C. Đây cũng là đại dương có độ mặn cao nhất, dao động từ 33 đến 37 phần nghìn, tùy theo mùa và vĩ độ.

Độ sâu tối đa: 8.376m

Độ sâu trung bình: 3.646m

Ấn Độ Dương là đại dương rộng lớn thứ ba trên thế giới, chiếm 70.560.000 km², tương đương khoảng 19,8% diện tích nước trên bề mặt Trái đất. Nó tiếp giáp với Châu Á ở phía Bắc, Châu Phi ở phía Tây và Australia ở phía Đông. Về phía Nam, đại dương này được bao quanh bởi Nam Đại Dương hoặc Nam Cực, tùy thuộc vào cách định nghĩa. Trong lòng Ấn Độ Dương, có nhiều vùng biển cận biên nổi bật như Biển Ả Rập, Biển Laccadive, Vịnh Bengal và Biển Andaman.

Toàn bộ Ấn Độ Dương nằm ở Đông Bán Cầu, với kinh tuyến 90 độ Đông cắt ngang qua khu vực Ninety East Ridge. Khác với Đại Tây Dương và Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương không trải dài từ cực này đến cực kia mà được bao bọc bởi các lục địa rộng lớn và một số quần đảo lớn, có thể ví như một đại dương khép kín với những vịnh nhỏ. Thềm lục địa chiếm khoảng 15% diện tích của Ấn Độ Dương. Vùng biển này là nơi sinh sống của hơn hai tỷ người, nhiều hơn so với 1,7 tỷ người sống ở khu vực Đại Tây Dương và 2,7 tỷ người ở Thái Bình Dương. Đặc biệt, Ấn Độ Dương được biết đến là đại dương có nhiệt độ ấm nhất, với sự ấm lên nhanh chóng lên tới khoảng 1,2°C trong suốt một thời gian dài.

Độ sâu tối đa: 7.258m

Độ sâu trung bình: 3.741m