Top 10 món ăn truyền thống đặc sắc trong mâm cỗ Tết của người Hoa

Ẩm thực Tết của người Hoa vô cùng đa dạng, với những món ăn vừa lạ vừa quen, mang đậm dấu ấn văn hóa và giá trị dinh dưỡng. Trong đó, trứng bắc thảo – một món ăn có mùi vị đặc biệt, không phải ai cũng dễ dàng làm quen, lại trở thành một phần không thể thiếu trong mâm cỗ Tết. Dù trứng bắc thảo có vẻ ngoài không bắt mắt, với lớp vỏ đen bóng và mùi hôi khó chịu, nhưng một khi đã thử, người ta sẽ bị cuốn hút bởi hương vị độc đáo và các lợi ích sức khỏe mà món ăn này mang lại. Trứng bắc thảo là món ăn truyền thống, gắn liền với những ngày Tết Nguyên Đán và từng được dùng để đãi tầng lớp quý tộc. Chính vì vậy, món ăn này vẫn luôn giữ được vị thế của mình trong bữa cơm Tết của người Hoa.

Không chỉ ngon miệng, trứng bắc thảo còn rất có lợi cho sức khỏe. Chứa nhiều khoáng chất, món ăn này giúp cải thiện hệ tiêu hóa, giải độc, hạ nhiệt cơ thể, và hỗ trợ cầm máu. Trứng bắc thảo có thể được chế biến theo nhiều cách, thường được dùng trong các món súp, cơm hay ăn kèm trong các buổi sum vầy đầu năm cùng gia đình và bạn bè.

Khâu nhục, hay còn gọi là khâu dục, khoai nhục, là món ăn đặc trưng với tên gọi gợi lên sự mềm mại, ngọt ngào từ thịt. "Khâu" có nghĩa là hấp cho đến khi thịt mềm nhũn, còn "nhục" hay "dục" là thịt, ám chỉ món ăn này được chế biến bằng cách hấp thịt cho đến khi thấm gia vị và mềm nhừ, hương vị đậm đà, dễ tan chảy trong miệng. Món ăn này được du nhập từ Trung Quốc vào Việt Nam từ lâu và dần trở thành một phần không thể thiếu trong các dịp lễ Tết, cưới hỏi của cộng đồng người Hoa.

Món khâu nhục không chỉ là một món ăn ngon mà còn mang nhiều ý nghĩa tinh thần sâu sắc. Được chế biến từ thịt ba chỉ thấm đẫm gia vị, khâu nhục cần thời gian hầm lâu để thịt đạt được độ mềm mại hoàn hảo. Người Hoa xem khâu nhục là món ăn dân dã nhưng rất đậm đà tình cảm, đặc biệt là trong những ngày Tết hay lễ hội. Món ăn này thường được bày biện một cách tinh tế, với hình dáng giống ngọn đồi, tượng trưng cho sự phát triển, thịnh vượng trong tương lai. Chính vì vậy, khâu nhục trở thành món ăn không thể thiếu trong mâm cơm đầu năm của người Hoa, mang đậm ý nghĩa may mắn và phú quý.

Bánh tổ là một món bánh không thể thiếu trong các dịp lễ Tết của người Hoa, đặc biệt phổ biến ở miền Trung và miền Nam Việt Nam. Được làm từ bột gạo nếp, bánh tổ thường xuất hiện trong các nghi lễ cúng Tết và cũng là món ăn được yêu thích trong những buổi sum vầy, tiếp khách. Với vị ngọt nhẹ, độ dẻo vừa phải, bánh tổ không chỉ là món ăn đơn giản mà còn mang trong mình một ý nghĩa sâu sắc, tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc và thịnh vượng trong năm mới.

Bánh tổ có một ý nghĩa tâm linh đặc biệt. Với độ dính cao, bánh tượng trưng cho sự bền vững, gắn kết trong gia đình. Theo truyền thống, bánh tổ cũng là món ăn dành cho Táo quân, giúp vị thần này truyền đạt những lời chúc tốt đẹp thay vì những điều không may mắn trước Ngọc Hoàng. Chính vì thế, bánh tổ luôn là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ Tết, mang lại sự an lành và tài lộc cho gia đình trong suốt năm mới.

Một món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người Hoa là cơm gà Hải Nam. Cơm gà Hải Nam không chỉ là món ăn hàng ngày mà còn mang ý nghĩa tượng trưng cho sự đoàn kết và thịnh vượng trong mỗi gia đình. Món ăn này bắt nguồn từ Hải Nam, Trung Quốc, nổi bật với cách chế biến gà đặc biệt: thịt gà được luộc nguyên con cùng nước hầm xương heo, tạo nên hương vị đậm đà, ngọt tự nhiên. Trong ẩm thực Trung Hoa, nước luộc gà thường được tái sử dụng để chế biến các món canh mặn, tăng thêm phần đậm đà cho bữa ăn.

Cơm gà Hải Nam xuất hiện phổ biến ở bất kỳ nơi nào có cộng đồng người Hoa sinh sống. Món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng lại đòi hỏi sự tinh tế trong việc luộc gà sao cho không quá ngấy mà vẫn giữ được độ ngon ngọt tự nhiên. Nước luộc gà chính là linh hồn của món ăn này, được dùng để nấu cơm, tạo nên hương vị tuyệt vời, hòa quyện với thịt gà mềm ngọt. Cùng với gia vị tươi ngon, món ăn này trở thành một lựa chọn hoàn hảo để tiếp đãi bạn bè và người thân trong những ngày đầu xuân, mang lại không khí ấm cúng, sum vầy cho gia đình.

Khi nhắc đến ẩm thực của người Hoa, lạp vịt luôn là món ăn không thể thiếu trong các bữa cơm hàng ngày và đặc biệt là trong những ngày lễ Tết. Lạp vịt với sắc đỏ đặc trưng không chỉ là biểu tượng của sự thịnh vượng mà còn mang ý nghĩa may mắn, là món quà đầy ý nghĩa trong dịp xuân về. Đặc biệt, trong tiếng Lào, từ 'Lạp' có nghĩa là 'may mắn', khiến món ăn này càng trở nên quan trọng trong văn hóa ẩm thực của người Hoa trong dịp Tết.

Lạp vịt, hay còn gọi là lạp ắp, có nguyên liệu chính là đùi vịt thay vì thịt heo như lạp xưởng truyền thống. Quá trình chế biến của lạp vịt đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ: thịt vịt được rút xương, tẩm ướp với các gia vị đặc trưng rồi phơi khô trước khi đem hấp. Sau khi đã thấm đều gia vị, lạp vịt được cho vào nồi cơm, hấp chung với cơm cho đến khi chín. Lúc này, dầu từ lạp vịt sẽ ngấm vào cơm, tạo nên hương thơm quyến rũ, khiến mâm cơm Tết trở nên hấp dẫn và đầy đủ hương vị.

Mì trường thọ không chỉ là món ăn thơm ngon mà còn chứa đựng trong đó những lời chúc tốt đẹp về sức khỏe và trường thọ của người Hoa dành cho nhau trong năm mới. Món mì này mang trong mình một ý nghĩa sâu sắc, tượng trưng cho sự trường thọ, hòa bình và thịnh vượng. Đặc điểm nổi bật của mì trường thọ là sợi mì dài không cắt, tượng trưng cho một cuộc sống dài lâu, không chỉ là món ăn mà còn là một biểu tượng đầy hy vọng.

Điều đặc biệt của món mì này là sợi mì dài hơn hẳn các loại mì thông thường, giữ nguyên độ dài vốn có, không cắt nhỏ. Cách ăn mì cũng có sự khác biệt, người ta thường ăn trọn vẹn cả sợi mì mà không được cắn đứt giữa chừng, vì điều này được cho là mang lại xui xẻo. Chính sự độc đáo trong cách thưởng thức này đã tạo nên nét đặc trưng trong văn hóa ẩm thực của người Hoa, đem lại một lời cầu chúc tốt lành cho năm mới.

Hủ tiếu (theo âm Quảng Đông còn gọi là "quả điều", nghĩa là sợi bột hay bánh sợi) là món ăn đặc trưng của người Triều Châu và người Mân Nam (Phúc Kiến), có mặt từ rất lâu trong đời sống ẩm thực của cộng đồng người Hoa, đặc biệt là vào dịp Tết. Ban đầu, hủ tiếu chỉ đơn giản là sợi bột gạo tươi được dùng với nước súp xương heo, thịt heo thái mỏng, hành tây, hẹ và giá đỗ. Tuy nhiên, ngày nay món ăn này đã phát triển và trở thành một trong những món ăn phổ biến nhất trong cộng đồng người Hoa, với nhiều biến tấu như thêm gân, chân giò, tôm, mực, hoặc các món ăn kèm khác.

Đặc biệt, ít ai biết rằng sợi hủ tiếu mang đậm ảnh hưởng từ Trung Quốc, với nước lèo đậm đà được nấu từ tôm, mực khô, và các nguyên liệu khác. Hủ tiếu không chỉ có mặt ở các quán ăn mà còn là món ăn quen thuộc trong mỗi gia đình người Hoa, đặc biệt là trong các dịp lễ Tết, nơi nó được chế biến để đãi khách và mang lại không khí đoàn tụ, vui vẻ. Các loại hủ tiếu như hủ tiếu bò viên, bò kho, hay hủ tiếu khô cũng trở thành những món ăn được yêu thích không kém trong những ngày đặc biệt này.

Sủi cảo, hay còn gọi là bánh chẻo, không chỉ là món ăn quen thuộc mà còn mang trong mình những giá trị văn hóa đặc biệt, luôn xuất hiện trong mâm cỗ của người Hoa mỗi dịp Tết Nguyên đán. Vào đêm giao thừa, các gia đình quây quần bên nhau, thưởng thức những chiếc sủi cảo hấp, không chỉ để tận hưởng hương vị mà còn để cầu mong một năm mới an khang thịnh vượng. Sủi cảo có ba ý nghĩa lớn: phát tài phát lộc, đoàn viên vui vẻ, và bình an như ý.

Hình dáng của những chiếc sủi cảo gấp lại như những thỏi vàng, thỏi bạc, tượng trưng cho sự giàu có và may mắn. Vào dịp Tết, mọi người thường cùng nhau chuẩn bị bột, nhân và nặn sủi cảo, hành động này mang một thông điệp đẹp về sự hòa thuận, đoàn viên trong gia đình.

Món ăn này có rất nhiều loại nhân phong phú, từ thịt lợn, bò, tôm, gà đến rau, phù hợp với mọi khẩu vị. Sủi cảo có thể được chế biến theo nhiều cách như hấp, chiên hay luộc, mỗi cách lại mang đến một hương vị riêng biệt. Việc làm sủi cảo đòi hỏi sự tỉ mỉ, từ khâu chuẩn bị nguyên liệu cho đến việc chế biến, khiến món ăn này trở thành một biểu tượng ẩm thực không thể thiếu trong các dịp lễ Tết.

Thịt xá xíu, món ăn nổi tiếng xuất phát từ Quảng Đông, Trung Quốc, đã theo chân cộng đồng người Hoa di cư vào Việt Nam và trở thành một phần không thể thiếu trong mâm cỗ Tết Nguyên Đán. Mặc dù xá xíu có nét tương đồng với món thịt nướng Việt Nam, nhưng với hương vị ngọt ngào đặc trưng, món ăn này mang một sắc thái rất riêng. Bên cạnh sự hấp dẫn về màu sắc bắt mắt, xá xíu còn tượng trưng cho sự thịnh vượng, phước lành và sự giàu có.

Để làm nên món xá xíu thơm ngon, người ta thường chọn thịt nạc, ướp đậm đà với gia vị ngọt hơn một chút so với thịt nướng thông thường. Sau khi chế biến, miếng thịt xá xíu có màu đỏ đậm đẹp mắt, lớp mỡ tan chảy hòa quyện vào từng sợi thịt mềm mại, thấm đẫm gia vị tạo nên mùi thơm nức lòng, khiến người thưởng thức không thể cưỡng lại. Món ăn này có thể ăn kèm với cơm trắng, bánh mì, hoặc salad, và đặc biệt còn là một phần nhân không thể thiếu trong bánh Trung Thu thập cẩm, tạo ra một hương vị tuyệt vời.

Xá xíu dễ dàng kết hợp với nhiều món ăn khác nhau, nhờ vào sự hài hòa của hương vị. Chính vì thế, món ăn này ngày càng trở nên phổ biến và được rất nhiều người yêu thích, đặc biệt là trong các dịp lễ hội Tết.

Món chè ngọt ngào chè trôi nước là một phần không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán của người Hoa. Trong tiếng Trung, tên gọi 'Tāngyuán' của món chè này phát âm giống với từ 'đoàn viên', mang hàm ý về sự sum vầy, đoàn tụ của gia đình. Những viên chè tròn xoe, lấp lánh trong chén nước cốt dừa ngọt ngào, không chỉ mang lại vẻ đẹp bắt mắt mà còn ẩn chứa ý nghĩa về sự gắn kết, yêu thương trong mỗi gia đình.

Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được sự kết hợp hoàn hảo giữa lớp vỏ bánh dai mềm và nhân đậu xanh bùi bùi, hòa quyện cùng nước cốt dừa béo ngậy, mang đến cảm giác dịu nhẹ, ấm áp. Khi dùng thìa mở ra, bạn sẽ khám phá được những hạt đậu vàng xanh bên trong, càng làm tăng thêm phần hấp dẫn. Món chè này không chỉ đọng lại trên đầu lưỡi mà còn chạm đến tận sâu thẳm tâm hồn, mang lại sự ngọt ngào ấm áp đặc biệt trong những ngày Tết.