Top 10 Món ăn Việt Nam được yêu thích và nổi danh khắp thế giới

Bún chả là một món ăn đậm chất dân gian, giản dị nhưng không kém phần hấp dẫn. Hình ảnh ngồi trên những chiếc ghế nhựa nhỏ ngoài vỉa hè, thưởng thức đĩa bún mềm mịn, trắng ngần bên tô mắm nóng đỏ vàng đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống thường nhật của người Việt. Mọi lứa tuổi, từ những vị giám đốc lịch lãm đến chị lao công mồ hôi ướt áo, đều có thể tìm thấy niềm vui trong một suất bún chả đầy đặn sau những giờ làm việc căng thẳng. Món ăn này bao gồm ba thành phần chủ yếu: nước chấm, chả nướng và bún. Đặc biệt, nước chấm là yếu tố quyết định sự ngon miệng của món bún chả, được pha trộn một cách hoàn hảo giữa các gia vị: chua, cay, mặn, ngọt từ mắm, giấm, đường, tỏi, ớt, và thường có thêm đu đủ, cà rốt, hoặc giá đỗ. Chả nướng có hai dạng: chả miếng làm từ thịt ba chỉ ngọt mềm, và chả viên được nặn thành khối tròn rồi nướng trên bếp than củi. Bún thường là bún rối, nhưng truyền thống vẫn ưu chuộng bún con hơn. Mặc dù có những quán bún chả mở vào buổi tối, nhưng truyền thống thưởng thức bún chả vào bữa trưa của người Hà Nội vẫn là một nét văn hóa đặc sắc, phản ánh sự tinh tế trong “nghệ thuật ẩm thực” của vùng đất này.

Nem rán, chả giò, chả ram hay chả đa nem là những tên gọi quen thuộc của món ăn nổi tiếng trong nền ẩm thực Việt Nam. Tùy từng miền mà món này có các tên gọi khác nhau: miền Bắc gọi là nem, miền Trung gọi là ram (riêng tại Thanh Hóa gọi là chả), còn miền Nam gọi là chả giò. Món nem rán gói theo kiểu miền Nam, mà người Bắc gọi là nem Sài Gòn, có nguồn gốc từ Trung Quốc trong các món dimsum và được chế biến từ nguyên liệu dễ tìm và cách làm đơn giản. Nem rán truyền thống bao gồm thịt lợn, tôm hoặc cua băm nhỏ, củ sắn vắt ráo, nấm mèo, miến, trứng gà và các gia vị đặc trưng như hành lá, tiêu, nước mắm, được cuốn trong bánh tráng rồi chiên ngập dầu. Món ăn này thường được thưởng thức cùng với nước mắm pha, đồ chua và rau xà lách, các loại rau thơm như húng quế, húng cây, diếp cá,...

Bên cạnh các loại nem nhân thịt lợn, cua, hải sản, miền Bắc còn có món nem ốc, với nguyên liệu bao gồm ốc, thịt nạc dăm, lá lốt, lá ngải cứu, hành hoa băm nhỏ và trứng gà. Miền Nam lại có vô số biến thể của món nem như: chả giò rươi, chả giò trái cây, chả giò chay, chả giò hải sản, chả giò gói hoành thánh, chả giò rế và chả ram. Đặc biệt với nem hải sản, nguyên liệu tôm cá và rau củ thái hạt lựu sẽ được xào sơ rồi trộn với sốt mayonnaise. Sau khi cuốn xong, nem sẽ được nhúng qua bột mỳ pha nước, áo bột chiên xù và chiên vàng. Để giảm lượng dầu mỡ, nhiều người lựa chọn chiên nem trong nồi chiên không dầu, chỉ quét một lớp dầu mỏng, giúp nem vẫn giòn và thơm mà không gây ngấy. Tại Hà Nội, còn có biến thể phở cuốn tôm chiên – một sự kết hợp giữa nem rán truyền thống với bánh phở mềm, rau, tôm và nấm, được nhúng bột chiên giòn.

Gỏi cuốn, hay còn gọi là nem cuốn, là một món ăn nhẹ rất phổ biến trong nền ẩm thực Việt Nam. Xuất xứ từ miền Nam, gỏi cuốn được làm từ các nguyên liệu tươi ngon như rau xà lách, giá, húng quế, tía tô, tôm khô, thịt luộc và tôm tươi, tất cả được cuộn chặt trong lớp bánh tráng mỏng. Món ăn này thường được ăn kèm với tương ớt và lạc rang giã nhỏ, phi cùng hành khô, mang đến hương vị đậm đà khó quên. Gỏi cuốn là món ăn không thể thiếu trong các bữa tiệc, dùng làm món khai vị hoặc ăn kèm với đồ uống như một món nhậu thú vị. Mỗi vùng miền có những biến thể riêng của món ăn này, từ bánh tráng cuốn với bún, rau thơm đến các loại thịt khác nhau như thịt bò, heo, vịt, tôm, cá, cua và cả giò lụa, chả, trứng.

Món ăn này có thể nói là rất phổ biến trên cả ba miền Bắc, Trung, Nam của Việt Nam, nhưng mỗi địa phương lại có những đặc điểm riêng trong việc chọn nguyên liệu và cách cuốn. Bánh tráng làm gỏi cuốn thường mỏng và mềm, khác biệt với bánh tráng cứng được dùng trong các món như nem rán. Ngoài các loại rau thơm, rau sống, người ta còn có thể thêm các loại củ quả như dưa leo, dứa, củ sắn, nấm, chuối xanh, hay khế chua để làm tăng thêm hương vị và màu sắc cho món ăn. Gỏi cuốn không chỉ là một món ăn bổ dưỡng mà còn là một nghệ thuật trong cách chế biến và thưởng thức, phản ánh nét đẹp trong văn hóa ẩm thực của người Việt.

Bún bò Huế là một trong những món đặc sản nổi tiếng của miền Trung, đặc biệt là xứ Huế, nơi mà mỗi tô bún mang đậm hương vị và phong cách riêng biệt. Mặc dù món ăn này đã trở thành phổ biến khắp ba miền và cả với người Việt ở nước ngoài, nhưng hương vị của bún bò Huế vẫn không thể nhầm lẫn với bất kỳ món bún nào khác. Bún bò Huế đặc trưng với bún tươi, thịt bắp bò, giò heo, cùng nước dùng có màu đỏ đặc trưng, mang mùi sả và ruốc thơm ngọt. Tùy theo khẩu vị, bún bò Huế có thể được thêm vào các nguyên liệu như thịt bò tái, chả cua, và một vài gia vị khác như ớt bột, tạo nên hương vị phong phú và đậm đà.

Nước dùng bún bò Huế chính là yếu tố quyết định sự thành công của món ăn này. Được ninh từ xương bò và kết hợp với mắm ruốc, nước dùng mang lại vị ngọt đậm đà mà không bị ngấy, lại vừa cay cay, thơm nồng của sả. Thịt bò được thái mỏng, vừa chín tới để giữ được độ mềm, ngọt tự nhiên, ăn kèm với các loại rau sống như giá, rau thơm, xà lách, và đặc biệt là bắp chuối thái nhỏ. Người thưởng thức có thể thêm gia vị để tăng độ cay, làm món ăn trở nên thêm phần hấp dẫn.

Bánh xèo là một món ăn không thể thiếu trong ẩm thực Việt Nam, nổi bật với lớp vỏ giòn tan và phần nhân phong phú, đa dạng. Mặc dù bánh xèo có mặt ở nhiều quốc gia châu Á như Nhật Bản và Triều Tiên, mỗi quốc gia đều có những biến tấu riêng. Đặc biệt, bánh xèo Việt Nam hấp dẫn bởi sự kết hợp hài hòa giữa tôm, thịt, giá đỗ, củ cải, và các loại rau thơm tươi ngon. Mỗi vùng miền lại có một cách thưởng thức đặc trưng, từ bánh xèo giòn tan miền Trung đến bánh xèo mềm, dai miền Nam. Tại Huế, món này được gọi là bánh khoái, thường ăn kèm thịt nướng và nước lèo pha từ gan, tương, lạc. Miền Nam yêu thích bánh xèo có thêm trứng và nước mắm chua ngọt, trong khi miền Bắc thêm củ đậu và khoai môn thái sợi vào nhân bánh.

Các loại rau ăn kèm vô cùng phong phú, như rau diếp, cải xanh, tía tô, húng quế, và nhiều loại lá khác như lá xoài non ở Vĩnh Long hay lá chiết ở Cần Thơ. Đặc biệt, bánh xèo Phan Thiết có kích thước nhỏ, ăn kèm nước mắm tỏi ớt đậm đà, và trở thành món ăn quen thuộc ở phố bánh xèo Tuyên Quang. Một trong những sáng tạo độc đáo là bánh xèo hoa sen tại Sài Gòn, kết hợp giữa nguyên liệu truyền thống với hạt sen, ngó sen, củ sen, mang lại hương vị vừa quen thuộc vừa mới lạ.

Chuối nếp nướng là món quà vặt giản dị nhưng lại đầy mê hoặc, đặc biệt nổi bật với hương vị ngọt ngào từ chuối chín, kết hợp với lớp nếp dẻo thơm lừng và nước cốt dừa béo ngậy. Món chuối nếp nướng ngon nhất có thể kể đến từ Hội An, nơi mà những chiếc bánh này chỉ xuất hiện vào mùa đông, khi gió bấc bắt đầu tràn về, mang lại cảm giác ấm áp giữa thời tiết se lạnh. Chỉ với ba nguyên liệu đơn giản: chuối, nếp và nước cốt dừa, bánh chuối nếp nướng đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực phố Hội, tạo nên hương vị đặc trưng, khó quên. Ở Hội An, người dân với bàn tay khéo léo, tỉ mỉ đã làm ra món ăn này từ những sản phẩm địa phương, tạo nên sự tinh tế trong từng công đoạn.

Chuối nếp nướng được chuẩn bị rất công phu, với các công đoạn như nấu xôi từ gạo nếp thơm ngon, bó bánh thật chặt và nướng trên than hồng để bánh đạt được sự ngọt ngào, béo bùi tuyệt vời. Xôi được nấu từ nếp dẻo, ngâm trong nước dừa qua đêm, sau khi nấu xong sẽ thêm chút nước dừa để bánh thêm phần thơm ngọt. Cứ thế, từng chiếc bánh chuối nếp nướng được làm ra mang đậm dấu ấn văn hóa và con người Hội An, là minh chứng cho sự chịu thương, chịu khó của những người dân nơi đây. Đây là món ăn tinh tế, vừa dân dã lại đầy đặn, thể hiện sự kết hợp hoàn hảo giữa vị ngọt của chuối, nếp và vị béo ngậy của dừa, mang đến cho thực khách một trải nghiệm khó quên.

Bún riêu cua là một món ăn đậm đà hương vị truyền thống, đã trở thành biểu tượng ẩm thực quen thuộc của người Việt, nổi tiếng trong và ngoài nước. Món ăn này bao gồm bún (thường là bún rối hoặc bún lá) và nước riêu cua – một loại canh chua đặc biệt được chế biến từ gạch cua, thịt cua giã nhuyễn, kết hợp với quả dọc, cà chua, mỡ nước, giấm bỗng, nước mắm và hành hoa. Để món bún riêu thêm phần đậm đà, người ta thường thêm một chút mắm tôm. Trước kia, bún riêu khá đơn giản với một bát riêu, vài miếng gạch cua và cà chua. Ngày nay, bún riêu cua đã được cải tiến và thêm vào các món ăn kèm như giò, thịt bò, đậu, ốc, gia vị hoặc mắm tôm tùy theo khẩu vị của người ăn.

Để làm nên món bún riêu cua ngon, người đầu bếp cần sự tỉ mỉ trong từng bước chế biến. Cua sau khi rửa sạch sẽ được giã nhuyễn, lọc để lấy nước, phần gạch cua sẽ được khều riêng và xào với mỡ, hành khô cùng gia vị. Đặc biệt, nước dùng của bún riêu cua phải có bỗng rượu, tạo nên vị chua đặc trưng, khác biệt. Bún dùng trong món ăn này phải là loại bún sợi vừa, dai, không bị nát khi chan nước dùng. Ra đời hơn 50 năm trước tại miền Bắc, bún riêu cua đã trở thành món ăn phổ biến khắp Việt Nam, mang theo hương vị đậm đà và độc đáo, lan rộng ra các quốc gia khác nhờ sự phát triển của nền ẩm thực Việt. Theo thời gian, món ăn này cũng đã có sự thay đổi về cách chế biến, gia vị và các loại rau ăn kèm, đặc biệt là sự ảnh hưởng của các nền văn hóa khác nhau khi bún riêu được “Nam tiến”.

Bánh mì là món ăn đường phố Việt Nam nổi tiếng, mang đậm dấu ấn văn hóa pha trộn giữa phương Đông và phương Tây. Bánh có vỏ giòn rụm, bên trong mềm mịn, với phần nhân đa dạng tùy theo sở thích và khẩu vị của mỗi vùng miền. Những loại nhân phổ biến bao gồm chả lụa, thịt nướng, cá, thực phẩm chay, hoặc mứt trái cây, kết hợp cùng các nguyên liệu bổ sung như pate, bơ, rau sống, ớt, và đồ chua. Đây là món ăn có nguồn gốc từ bánh mì baguette do người Pháp mang vào miền Nam Việt Nam từ thế kỷ trước, và có thể đã xuất hiện từ 150 năm trước. Tuy nhiên, qua thời gian, bánh mì đã dần trở thành một món ăn đặc trưng của Việt Nam, đặc biệt thịnh hành ở Sài Gòn và lan rộng ra khắp các tỉnh thành.

Với sự sáng tạo của người dân Sài Gòn, bánh mì đã được cải tiến về kích thước, trở nên nhỏ và ngắn hơn, chỉ khoảng 30-40 cm, với phần ruột rỗng để dễ dàng nhồi nhân vào. Mỗi chiếc bánh mì kẹp có thể mang tên gọi khác nhau tùy vào loại nhân bên trong. Để tạo nên những ổ bánh mì thơm ngon và hấp dẫn, người thợ làm bánh phải khéo léo điều chỉnh công thức, thời gian ủ bột và cách làm, giúp bánh có được kích thước và cấu trúc như mong muốn. Ngày nay, ngoài việc lên men tự nhiên, người thợ còn sử dụng các chất nhũ hóa và phụ gia để rút ngắn thời gian và tạo ra sản phẩm hoàn hảo hơn. Đặc biệt, tại mỗi miền, các phụ gia sẽ có tác dụng khác nhau, như giúp vỏ bánh miền Bắc giòn và dày hơn. Bánh mì đã trở thành món ăn sáng quen thuộc, bình dân nhưng đầy đủ dinh dưỡng, được nhiều người yêu thích, đặc biệt là học sinh, sinh viên và công nhân, nhờ vào mức giá phải chăng và sự tiện lợi của nó.

Phở là món ăn đặc trưng của Việt Nam, mang đậm dấu ấn văn hóa Bắc Bộ, đặc biệt gắn liền với Hà Nội và Nam Định. Thành phần chủ yếu của phở bao gồm bánh phở mỏng, mềm, cùng nước dùng trong vắt đậm đà từ xương bò hoặc xương gà, hòa quyện với các loại gia vị thơm ngon như quế, hồi, thảo quả, và gừng nướng. Món ăn này có thể kèm theo thịt bò, thịt gà, hoặc thỉnh thoảng có những biến thể như phở sốt vang, phở trộn, phở xào… Tùy theo khẩu vị, thực khách có thể gia giảm thêm các gia vị như chanh, ớt, tiêu, mắm để tạo nên hương vị riêng biệt.

Phở là món ăn không thể thiếu trong bữa sáng của người Việt, nhưng cũng thường xuất hiện vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Đặc biệt, ở miền Nam, phở được ăn kèm với đĩa rau thơm phong phú như giá, húng quế, rau mùi, và ngò gai – những loại lá tạo nên dấu ấn đặc trưng cho món phở. Tuy nhiên, người Hà Nội lại không có thói quen dùng rau sống kèm theo. Nước dùng của phở, được ninh từ xương và các gia vị trong thời gian dài, là yếu tố quyết định hương vị món phở. Để có một bát phở ngon, người nấu cần phải tỉ mỉ, nhất là trong việc điều chỉnh nhiệt độ và gia giảm gia vị để nước dùng vừa trong vừa đậm đà, mang đến hương vị không thể nhầm lẫn.

Phở không chỉ là một món ăn, mà còn là biểu tượng của văn hóa ẩm thực Việt Nam, thể hiện sự giao thoa giữa các yếu tố xã hội, kinh tế và tinh thần của người dân. Đặc biệt, món phở đã theo chân cộng đồng Việt kiều khắp nơi, trở thành một món ăn phổ biến trên toàn thế giới. Phở là sự kết hợp hoàn hảo giữa truyền thống và hiện đại, giữa giản dị và tinh tế, là niềm tự hào của nền ẩm thực Việt Nam.

Bánh cuốn, còn được gọi là bánh mướt hay bánh ướt, là món ăn truyền thống của người Việt, được làm từ bột gạo hấp chín, tráng thành lớp mỏng và cuộn lại. Nhân bánh có thể là thịt băm, rau, mộc nhĩ, nấm hương, gia vị và hành khô phi. Gạo làm bánh cuốn phải là gạo cũ, xay mịn và hòa với nước để tạo nên lớp bột mềm mại, dễ tạo hình. Sau khi bánh chín, người làm bánh sẽ cẩn thận gạt bánh ra đĩa, rồi cuộn nhân vào giữa bánh. Bánh cuốn thường được ăn kèm với nước chấm có đủ vị chua, cay, mặn, ngọt, và đặc biệt có thể thêm chả quế, giò lụa hay đậu rán cho thêm phần hấp dẫn. Một trong những loại bánh cuốn nổi tiếng nhất Việt Nam là bánh cuốn Thanh Trì, Hà Nội.

Bánh cuốn Thanh Trì là đặc sản nổi tiếng của Hà Nội, đặc biệt là vùng Thanh Trì, Hoàng Mai. Bánh cuốn Thanh Trì được làm từ gạo tám thơm, tráng mỏng như tờ giấy, không có nhân, và thường được xếp thành từng lớp trong chiếc thúng, phủ lá sen, lá chuối hay lá dong. Người bán bánh cuốn Thanh Trì thường đội thúng bánh trên đầu, đi bộ trên phố, bán cho những người dân Hà Nội. Khi gặp khách, họ sẽ nhẹ nhàng tách từng lớp bánh cuốn ra khỏi thúng, cắt bánh thành miếng vừa ăn và trình bày trên đĩa, rắc lên đó hành khô phi thơm. Mỗi lớp bánh cuốn mỏng được sắp xếp đẹp mắt và có thể ăn kèm với nước mắm đặc trưng của người bán, hoặc thêm giò lụa, chả quế, đậu rán và rau mùi.