Top 5 Phong tục đặc sắc tại Thừa Thiên Huế

Lễ giao thừa mang một ý nghĩa thiêng liêng sâu sắc đối với người dân Huế. Đây là dịp để kết thúc năm cũ, chuẩn bị đón chào năm mới với tâm hồn thanh thản. Người Huế cho rằng, tất cả những việc chưa hoàn thành trong năm cũ đều phải kết thúc, nợ nần tiền bạc cần phải thanh toán để bước vào năm mới với tâm lý an yên. Như câu nói: "Chuyện cũ bỏ qua, năm mới an vui".
Vào đêm giao thừa, những người trong gia đình sẽ chuẩn bị mứt, bánh trái, hương đèn nghi ngút trên bàn thờ tổ tiên. Các loại bánh truyền thống như bánh hột sen, bánh đậu xanh, mứt gừng, mứt cam quật được bày biện đầy đủ. Từng thành viên trong gia đình, từ lớn đến nhỏ, sẽ lần lượt thắp hương, lạy tổ tiên và cầu mong năm mới an lành, hạnh phúc, đồng thời mời tổ tiên về tham gia những ngày Tết đoàn viên.

Lễ giao thừa này không chỉ là nghi lễ truyền thống mà còn là thời khắc thiêng liêng, gắn kết tình cảm gia đình, mang lại không khí ấm áp trong những ngày Tết.

Đối với những phật tử ở Huế, mùa lễ Phật Đản hằng năm là một sự kiện tâm linh vô cùng quan trọng.

Trong không khí trang nghiêm, nghi thức cúng lễ được tổ chức với sự tham gia của đông đảo tăng ni và phật tử. Những ngày này, nhiều người tìm đến chùa để tham gia tụng kinh cầu nguyện, và cảnh vật quanh chùa cũng trở nên rực rỡ với những đèn lồng hình hoa sen, cờ Phật giáo. Cầu Trường Tiền, bắc qua dòng sông Hương, cũng được trang trí bằng đèn lồng vàng, tạo nên khung cảnh huyền bí. Vào ngày 14 tháng 5 (14 tháng 4 âm lịch), đoàn rước Phật, với sự tham gia của hàng nghìn phật tử, sẽ diễu hành qua cầu Trường Tiền, tạo nên một lễ hội thiêng liêng và đầy sắc màu.

Lễ Phật Đản không chỉ là dịp để khẳng định niềm tin vào Phật giáo, mà còn là phần không thể thiếu trong bản sắc văn hóa Huế. Đại lễ này còn thắp lên hy vọng về một tương lai an lành, góp phần vào công cuộc xây dựng hòa bình và thịnh vượng cho đất nước Việt Nam và toàn thế giới.

Lễ cúng đất, hay còn gọi là “Tạ thổ kỳ yên”, là một trong những nghi lễ quan trọng của người dân Huế. Lễ cúng này diễn ra hai lần mỗi năm vào những ngày tốt, thường là vào tháng 2 và tháng 8 âm lịch. Tuy nhiên, tháng 2 được ưa chuộng hơn, vì theo tín ngưỡng của người Huế, đây là tháng mang lại nhiều tài lộc, may mắn cho gia đình. Còn những gia đình không kinh doanh hoặc bận rộn, thường sẽ chọn tháng 8 để thực hiện nghi lễ.

Công tác chuẩn bị và bày biện trong lễ cúng đất rất tỉ mỉ và đặc biệt. Bàn thờ được đặt ngoài sân, gia chủ đứng trong nhà khấn vái. Các lễ vật bao gồm cơm, xôi, chè, thịt lợn, gà, cá chiên, các món xào, trộn, và phân chia thành ba bàn thờ: bàn thượng, bàn trung và bàn hạ, mỗi bàn đều có hương đèn, hoa quả, cau trầu, rượu và giấy vàng mã.

Lễ cúng đất ở Huế mang trong mình giá trị sâu sắc về văn hóa tâm linh, thể hiện tấm lòng hiếu kính của con người đối với đất đai và các vị thần linh. Dù trong xã hội hiện đại, nhiều phong tục đã mai một, nhưng Huế vẫn kiên trì bảo tồn tục lệ này, như một nét đẹp văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc.

Vào những ngày đầu năm, nhất là khoảng giữa tháng Giêng, người Huế tổ chức lễ cúng bổn mạng đầu năm (hay còn gọi là lễ cúng đầu năm) với mong muốn đem lại sự bình an, sức khỏe và may mắn cho các thành viên trong gia đình suốt cả năm.

Lễ vật dâng cúng trong nghi lễ này thường rất đơn giản nhưng vô cùng ý nghĩa: hoa quả tươi, bánh trái, cau trầu rượu, một đĩa xôi, và cặp bông tre. Đặc biệt, tre là một vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng này. Cây tre tượng trưng cho làng quê Việt Nam, là hình ảnh của truyền thống dân tộc và biểu tượng cho sức sống bền bỉ, trường tồn của đất nước. Tre còn là cây linh thiêng, được dùng làm cây nêu trong ngày Tết để xua đuổi tà ma. Mỗi loài hoa trong lễ cúng cũng có một ý nghĩa riêng, như hoa giấy được dùng để thờ cúng ở các trang thờ ông bà, còn hoa tre thì là lễ vật không thể thiếu trong lễ cúng bổn mạng đầu năm.

Phong tục này đã trở thành một phần không thể thiếu trong bản sắc văn hóa của mảnh đất Cố đô Huế, khắc họa sâu sắc nét đẹp tâm linh và truyền thống của người dân nơi đây.

Lễ A Pier là một nghi lễ mang đậm tính tâm linh, với mong muốn cầu cho mưa thuận gió hòa và mùa màng bội thu. Đây là một phong tục quan trọng của đồng bào Tà Ôi - Pa Cô, diễn ra hàng năm trước mùa gieo hạt, nhằm bảo đảm mùa màng được tươi tốt. Theo quan niệm của họ, nếu không thực hiện lễ cúng này, thần Lúa sẽ không thức dậy, mùa màng sẽ không sinh sôi nảy nở, dễ bị sâu bệnh tấn công. Chính vì vậy, lễ A Pier là nghi lễ không thể thiếu trước mỗi vụ mùa.

Lễ vật dâng cúng bao gồm một con heo, một con gà, ché rượu cần, gạo nếp, bánh, mía, cùng năm loại hạt giống: lúa, ngô, lạc, đậu và mè. Đặc biệt, hạt giống là vật phẩm vô cùng quan trọng, được chuẩn bị kỹ lưỡng từ các gia đình. Sau khi hoàn tất nghi lễ cúng trong nhà, thầy cúng cùng người dân trong làng sẽ di chuyển ra cánh đồng, nơi đã chọn để tiến hành lễ cúng ngoài rẫy, thể hiện lòng thành kính với thần linh, cầu mong một mùa vụ bội thu.

Lễ A Pier không chỉ là một nghi lễ cầu mùa, mà còn mang trong mình giá trị văn hóa sâu sắc, làm nên những nét đặc sắc và quý báu trong đời sống tinh thần của đồng bào Tà Ôi - Pa Cô, góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa Huế.