Khám phá 10 đặc sản nổi tiếng nhất ở Lục Ngạn, Bắc Giang

Vào mỗi mùa hoa vải (tháng 2), người dân Lục Ngạn lại háo hức đón mùa ong lấy mật. Với hơn 1 triệu lít mật mỗi năm, vùng đất này đã trở thành miền đất lý tưởng để ong sinh sôi, sản xuất mật ngọt. Mật ong hoa vải Lục Ngạn nổi bật bởi mùi thơm đặc trưng của hoa vải, được lấy từ loài ong nuôi, hút mật từ những cây vải thiều trồng trên đất sạch, bảo đảm an toàn thực phẩm. Loại mật này có màu vàng óng ánh, vị ngọt nhẹ, đặc sánh, và đã trở thành đặc sản được yêu thích khắp nơi.

Xôi trứng kiến là một món ăn đặc sản của miền núi Tây Bắc, nổi bật với hương vị độc đáo nhờ trứng kiến. Đây là nguyên liệu quý hiếm, khó tìm và cần có sự khéo léo trong chế biến để tạo ra món ăn ngon, thơm lừng. Món xôi này được làm từ trứng kiến non, gạo nếp nương, cùng với mỡ, hành, tiêu và các gia vị đặc trưng, tạo nên hương vị ngậy, đậm đà mà không món nào sánh kịp.

Hương vị xôi trứng kiến Lục Ngạn chắc chắn sẽ khiến thực khách nhớ mãi, dù là lần đầu thưởng thức. Dù có nhiều món chế biến từ trứng kiến, nhưng xôi trứng kiến vẫn là món ăn được yêu thích và đặc trưng nhất của vùng đất này.

Bánh vắt vai là đặc sản nổi bật của người dân tộc Sán Rìu ở Lục Ngạn. Nguyên liệu chính để làm nên món bánh này gồm gạo nếp, đường, đậu xanh, lá chuối, và rau ngải cứu. Gạo nếp được nghiền nhỏ bằng cối đá, tạo thành lớp bột mịn. Lá ngải cứu được luộc cùng nước vôi trong để giảm bớt vị chát, sau đó nghiền nhuyễn và trộn đều với bột nếp để làm vỏ bánh. Nhân bánh được làm từ đậu xanh đã bỏ vỏ, nấu chín với một chút đường trắng.

Bánh sau khi được nặn và gói bằng lá chuối, sẽ được hấp cách thủy trong khoảng hai giờ. Sau khi bánh được hấp chín, vớt ra để ráo là có thể thưởng thức ngay. Với hương vị ngọt ngào, thanh mát và lớp vỏ dẻo mềm, bánh vắt vai luôn là món ăn khiến thực khách nhớ mãi.

Xôi ba màu là món ăn truyền thống độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa ẩm thực của người dân tộc Nùng ở Lục Ngạn. Tên gọi của món ăn đã phần nào miêu tả sự hòa quyện hoàn hảo của ba sắc màu thiên nhiên. Món xôi này hoàn toàn từ thiên nhiên, sử dụng các loại lá như lá cẩm, lá dứa, đậu xanh để tạo ra ba màu sắc tuyệt vời.

Khi thưởng thức xôi ba màu của người Nùng, bạn sẽ cảm nhận được hương vị dẻo thơm của gạo nếp nương, khác biệt hẳn với các loại xôi thông thường. Người nấu xôi rất khéo léo, tỉ mỉ để đảm bảo xôi luôn dẻo dù đã nguội. Màu sắc của xôi không chỉ mang ý nghĩa về màu sắc tự nhiên mà còn tượng trưng cho các giá trị sâu sắc: màu xanh là biểu tượng của thiên nhiên, màu vàng tượng trưng cho sự phồn vinh, còn màu tím là sự thủy chung, tình cảm của người Nùng. Đây không chỉ là một món ăn mà còn là thông điệp văn hóa đậm đà tình cảm của người dân nơi đây.

Xã Huyền Sơn nổi tiếng với giống na dai trở thành đặc sản đặc trưng của vùng núi Lục Ngạn. Na dai Huyền Sơn không chỉ nổi bật về chất lượng mà còn nhờ vào kỹ thuật trồng trọt tiên tiến, cho năng suất cao và quả to, đẹp, đều. Quả na giữ được màu sắc lâu dài và chín kéo dài do thu hoạch rải vụ, giúp người nông dân không gặp áp lực lớn trong việc tiêu thụ. Mỗi trái na dai Huyền Sơn đều chứa đựng hương vị ngọt ngào, thanh mát và đã trở thành món quà quý cho những ai yêu thích trái cây miền núi.

Vùng đất Lục Ngạn, Bắc Giang, nơi cư trú của các dân tộc thiểu số miền núi, có một món bánh đặc biệt được dân bản làm để tiếp đãi khách quý. Món bánh Hút độc đáo này được chế biến từ bột gạo nếp, mật mía và rau cải cay (cải xanh), tạo nên hương vị khó quên.

Quy trình chế biến rất đơn giản nhưng lại chứa đựng sự tinh tế. Rau cải cay được rửa sạch, giã nhuyễn và vắt lấy nước, sau đó nhào bột gạo nếp với nước lá cải cay. Mỗi viên bánh được nặn tròn, chiên vàng giòn rồi nhanh chóng thả vào nồi mật mía nóng hổi, khiến bánh tự hút lấy mật ngọt ngào bên trong. Sau khi vớt ra, bánh được lăn qua lớp bột gạo nếp mịn màng, mang đến một món ăn ngọt ngào, thơm ngon.

Bánh Hút không chỉ đơn giản là món ăn mà còn mang trong mình thông điệp của sự chăm sóc và tình cảm giữa người với người, thể hiện qua lớp vỏ bánh mỏng manh nhưng luôn bảo vệ mật ngọt bên trong. Người dân nơi đây chỉ làm bánh vào dịp Tết để tiếp khách và làm quà biếu, thể hiện tấm lòng hiếu khách và tình nghĩa gắn bó.

Bánh đa Kế không chỉ là một món ăn mà còn là sự kết hợp của văn hóa, truyền thống và sự khéo léo tinh tế của người dân Bắc Giang. Những chiếc bánh đa Kế có kích thước lớn và màu sắc đặc trưng, khiến người ta liên tưởng đến chiếc nón thúng quai thao duyên dáng của người quan họ, mang đậm vẻ đẹp của làng quê.

Bánh đa Kế nổi bật với vị bùi ngậy của lạc, vừng, khoai lang, hòa quyện với gạo nếp thơm ngon đặc trưng của vùng trung du miền núi. Sự kết hợp này, cùng với bàn tay tài hoa của người dân nơi đây, đã tạo nên một thương hiệu ẩm thực đậm đà, gắn bó với lịch sử của Bắc Giang.

Mặc dù nhìn qua món bánh có vẻ đơn giản, nhưng để tạo nên một chiếc bánh đa Kế hoàn hảo thì lại đòi hỏi sự tỉ mỉ, công phu. Nguyên liệu chính là gạo nếp ngon, sau khi ngâm và xay mịn sẽ được trộn với gấc chín. Bánh được tráng đều, sau đó rắc lên vừng, lạc giã dập và khoai lang, tạo nên lớp phủ đẹp mắt, hấp dẫn.

Dù không phải là một làng nghề chuyên làm bánh đa Kế, nhưng bất kỳ ai đến Lục Ngạn cũng có thể thưởng thức món ăn này tại các quán ăn, nhà hàng, với hương vị không hề thua kém những nơi sản xuất chính gốc.

Vải thiều là một trong những đặc sản nổi tiếng của Bắc Giang, và đặc biệt là vải thiều Lục Ngạn. Đây là loại cây ăn quả được trồng phổ biến tại vùng đất này, tạo nên những vườn vải trĩu quả vào mỗi mùa. Quả vải khi chín có màu đỏ rực rỡ, vỏ mỏng, hạt nhỏ, cùi dày và ngọt lịm. Hương vị thơm mát của vải thiều khiến ai đã từng thưởng thức đều không thể quên được. Mùa vải chín thường kéo dài từ tháng 6 đến tháng 7 hàng năm, là thời điểm tuyệt vời để thưởng thức loại quả này.

Cam Đường Canh, hay còn gọi là cam canh, là loại quả có múi đặc trưng với vỏ ngoài đỏ rực rỡ khi chín, tỏa ra hương thơm nồng nàn và vị ngọt thanh mát. Cùng với vải thiều, cam Đường được trồng phổ biến trên các đồi đất sỏi của Lục Ngạn. Đây là một trong những sản phẩm nổi bật của vùng đất này, với mùa thu hoạch chính vào khoảng tháng 11 đến tháng 12 hàng năm. Mặc dù sản lượng cam Đường không nhiều như vải thiều, nhưng chất lượng quả cam luôn được người tiêu dùng yêu thích và tìm kiếm.

Mỳ Chũ là món ăn đặc trưng không thể thiếu khi nhắc đến Lục Ngạn. Với nghề sản xuất mì truyền thống của người dân thị trấn Chũ, mỳ được làm từ gạo Bao Thai Hồng – giống lúa chỉ trồng trên đất đồi Chũ, mang đến những sợi mì dai mịn đặc biệt. Mỳ Chũ có quá trình sản xuất tỉ mỉ, từ việc tráng mỏng như bánh đa, phơi khô, ủ với nước để tạo độ chua, sau đó cắt thành sợi và phơi thêm lần nữa. Kết quả là những sợi mì thơm ngon, dai đặc trưng, thường được dùng như mì ăn liền, nhưng ngon nhất khi ăn kèm trong bữa lẩu, tạo nên một hương vị khó quên.