Platform là gì? Khái niệm nền tảng Platform mang ý nghĩa gì?

Trong thời đại công nghệ hiện nay, thuật ngữ "Platform" được nhắc đến thường xuyên, đặc biệt trong lĩnh vực lập trình. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về nó. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá ý nghĩa sâu xa của Platform.

Platform có nghĩa là gì?

Platform, hay còn gọi là nền tảng, là môi trường để phần mềm được vận hành. Nó có thể là phần cứng, hệ điều hành, trình duyệt web, hoặc các giao diện lập trình ứng dụng (API), miễn là mã chương trình có thể thực thi trên đó.

Một platform không chỉ đóng vai trò là ràng buộc trong quy trình phát triển phần mềm, mà còn là công cụ hỗ trợ đắc lực. Các platform khác nhau mang đến những chức năng và giới hạn riêng biệt, đồng thời cung cấp sẵn các chức năng cấp thấp để tối ưu hóa quá trình phát triển. Ví dụ, hệ điều hành có thể được xem như một platform trừu tượng hóa sự khác biệt phần cứng, đồng thời cung cấp các lệnh chung để thực hiện tác vụ như lưu trữ tệp hoặc truy cập mạng.

Các platform phần cứng

Platform phần cứng bao gồm những thành phần sau:

Toàn bộ hệ thống

Các thiết bị điện toán như máy tính lớn, máy trạm, máy tính để bàn, máy tính xách tay, máy tính bảng, và điện thoại thông minh đều là những ví dụ điển hình về platform phần cứng. Mỗi thiết bị này đại diện cho một platform riêng biệt với hình dạng, kích thước và khả năng hoạt động độc lập, đồng thời cung cấp tài nguyên và dịch vụ như chạy phần mềm, kết nối internet hoặc tương tác với các thiết bị khác.

Laptop, desktop, máy tính bảng hay điện thoại thông minh cũng chính là những platform

Các thành phần riêng lẻ

Ví dụ như bộ xử lý trung tâm (CPU) của máy tính cũng được xem là một platform phần cứng. Các dòng CPU như Intel Core, ARM Cortex hay AMD APU sở hữu kiến trúc độc đáo, quy định cách thức hoạt động, giao tiếp và tương tác với các thành phần khác để tạo nên một hệ thống hoàn chỉnh.

Giao diện

Các giao diện như khe cắm mở rộng ISA, PCI Express hay Accelerated Graphics Port (AGP) đóng vai trò là nền tảng để phát triển các loại thẻ bổ trợ đa dạng. Chúng không chỉ cung cấp kết nối vật lý mà còn hỗ trợ giao tiếp, tài nguyên và khả năng mở rộng cho các thẻ như card đồ họa, card âm thanh, bộ điều hợp mạng hay cổng USB.

Các platform phần mềm

Khác với platform phần cứng, platform phần mềm có phạm vi ứng dụng rộng lớn hơn và gần gũi hơn với người dùng. Điều này xuất phát từ việc chúng ta thường xuyên tương tác với phần mềm và ứng dụng, mặc dù phần cứng như chuột, bàn phím hay màn hình cảm ứng đóng vai trò trung gian. Platform phần mềm được chia thành nhiều loại khác nhau.

Phần mềm hệ thống

Phần mềm hệ thống đóng vai trò điều khiển máy tính bằng cách thực hiện các tiến trình song song, đồng thời quản lý và phân bổ tài nguyên phần cứng cũng như phần mềm ứng dụng. Những ví dụ điển hình nhất của phần mềm hệ thống là các hệ điều hành như Windows, macOS, Linux, Android, iOS và Chrome OS.

Hệ điều hành hoạt động như một platform bằng cách tạo ra môi trường hỗ trợ tương tác giữa người dùng và thiết bị thông qua các giao diện như màn hình, chuột, bàn phím, máy in, đồng thời kết nối với các hệ thống khác qua mạng, Wi-Fi, Bluetooth và hỗ trợ phần mềm ứng dụng.

Một số platform hệ điều hành phổ biến trên điện thoại thông minh

Phần mềm ứng dụng

Phần mềm ứng dụng bao gồm các chương trình được thiết kế để thực hiện những tác vụ cụ thể trên máy tính. Thông thường, chúng không được xem là platform, nhưng một số loại phần mềm ứng dụng lại đóng vai trò này. Điều quan trọng là phần mềm đó có hỗ trợ việc xây dựng các ứng dụng khác dựa trên nền tảng của nó hay không. Một số ví dụ về phần mềm ứng dụng đóng vai trò platform bao gồm:

- Các trình duyệt web như Chrome, Safari hay Internet Explorer là platform cho các phần mềm khác như plug-in, tiện ích mở rộng hoặc theme được phát triển bởi bên thứ ba.

- Các mạng xã hội như Facebook cũng là platform khi hỗ trợ các ứng dụng, công cụ và dịch vụ bên ngoài tương tác với các tính năng cốt lõi của nó, cả trên trang web lẫn ứng dụng di động.

- Những trò chơi hỗ trợ mod (thông qua công cụ chỉnh sửa tích hợp) cũng được xem là platform. Các bản mod tận dụng engine sẵn có của game để tạo ra bản đồ, nhân vật, đối tượng mới, hoặc thậm chí là một trò chơi hoàn toàn độc lập do người dùng tự thiết kế.

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu rõ platform là gì cũng như nắm được các loại platform phổ biến. Mong rằng những thông tin trên sẽ mang lại giá trị hữu ích cho bạn.