Trở lên hay trở nên? Từ nào mới đúng chính tả tiếng Việt?

Nhiều người thắc mắc liệu “trở lên” hay “trở nên” là từ đúng chính tả tiếng Việt. Sự nhầm lẫn này xuất phát từ việc chưa nắm rõ ý nghĩa của từng từ. Nếu bạn cũng đang tìm kiếm câu trả lời, hãy cùng Tripi khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Ý nghĩa của từ “lên” là gì?

Theo từ điển tiếng Việt, “lên” có thể đóng vai trò là động từ hoặc phụ từ, mang nhiều sắc thái ý nghĩa khác nhau tùy vào ngữ cảnh sử dụng.

“Lên” là một động từ đa nghĩa.

Chỉ sự di chuyển đến một vị trí cao hơn. Ví dụ: Mặt trời lên cao, leo lên núi, đội mũ lên đầu,...

Di chuyển đến một vị trí phía trước. Ví dụ: Đứng lên đầu hàng, ngồi lên bàn đầu, vượt lên trước,...

Chỉ việc đạt đến một độ tuổi nhất định (thường dùng cho trẻ em dưới mười tuổi). Ví dụ: Lên ba, lên năm, cháu lên ba cháu đi mẫu giáo,...

Chỉ sự gia tăng về số lượng hoặc đạt đến một mức độ, cấp bậc cao hơn so với ban đầu. Ví dụ: Sản phẩm lên giá, thăng chức trưởng phòng, tăng lương,...

Diễn tả quá trình phát triển, hình thành và hiện rõ ra bên ngoài. Ví dụ: Mặt nổi mụn, lúa trổ đòng,...

Biểu thị sự hoàn thiện hoặc đạt đến trạng thái có thể phát huy tác dụng đầy đủ. Ví dụ: Lập danh sách khách mời, xây dựng kế hoạch, lên đạn, lên dây đàn,...

“Lên” còn đóng vai trò là giới từ.

Từ “lên” diễn tả hướng di chuyển đến một vị trí cao hơn hoặc phía trước. Ví dụ: Ngọn lửa bốc lên, đứng lên phát biểu,...

Từ “lên” thể hiện phạm vi hoạt động hoặc tác động lên bề mặt của sự vật. Ví dụ: Treo tranh lên tường, cấm dẫm lên cỏ, tin tức được đăng lên báo,...

Từ “lên” biểu thị sự phát triển của hoạt động, tính chất từ ít đến nhiều, từ không đến có. Ví dụ: Tăng lên, trưởng thành, hét lên, tức giận điên lên,...

“Lên” còn được sử dụng như một thán từ.

Khi được dùng như thán từ, “lên” mang ý nghĩa thúc giục hoặc động viên ai đó, thường đặt ở cuối câu hoặc đoạn văn.

Ví dụ: Cố lên!, nhanh lên!, cố gắng lên!,…

2. Ý nghĩa của từ “nên” là gì?

“Nên” là một động từ đa dụng.

Từ “nên” thể hiện những việc cần làm, mang ý khuyên nhủ, gợi ý rằng điều đang nói đến là tốt, có lợi và nên thực hiện. Ví dụ: nên dậy sớm, nên ngủ sớm,...

Từ “nên” còn nhấn mạnh những việc đáng được thực hiện ngay lập tức. Ví dụ: nên thực hiện ngay, nên làm ngay,...

“Nên” còn đóng vai trò là liên từ.

Từ “nên” cũng diễn tả việc tạo ra một kết quả cuối cùng. Ví dụ: làm nên sự nghiệp lớn, nên duyên vợ chồng,...

Từ “nên” còn thể hiện mối quan hệ nhân quả giữa nguyên nhân và kết quả. Ví dụ: Vì lười học nên bị điểm kém, vì gặp sự cố nên chưa hoàn thành công việc,...

3. Ý nghĩa của cụm từ “trở lên” là gì?

“Trở lên” là cụm từ đúng chính tả tiếng Việt, được ghép từ hai từ đơn “trở” và “lên”. Cụm từ này diễn tả sự chuyển động hoặc thay đổi từ một vị trí, thời điểm hiện tại lên trên.

Ví dụ:

• Để sử dụng dịch vụ, bạn cần đủ 18 tuổi trở lên.
• Từ phức là từ gồm ít nhất hai tiếng trở lên.
• Mười ngày trở lên.
• Từ 9 điểm trở lên.

4. Ý nghĩa của cụm từ “trở nên” là gì?

“Trở nên” là cụm từ đúng chính tả tiếng Việt, được tạo thành từ hai từ đơn “trở” và “nên”.

“Trở” mang nghĩa đảo ngược vị trí, chuyển đổi trạng thái, còn “nên” có nhiều ý nghĩa như đã đề cập. Khi kết hợp, “trở nên” diễn tả sự thay đổi hoặc phát triển thành một trạng thái, tình huống mới so với ban đầu.

Ví dụ:

• Nam đang dần trở nên tiến bộ hơn.
• Bố mẹ ly hôn, anh ấy dần trở nên khép kín hơn.
• Cô ấy đã trở nên tự tin hơn khi học cách yêu thương bản thân.
• Công việc trở nên suôn sẻ hơn rất nhiều.

5. “Trở lên” hay “trở nên”? Từ nào đúng chính tả tiếng Việt?

Cả “trở lên” và “trở nên” đều là từ đúng chính tả tiếng Việt. Chúng có nhiều điểm tương đồng về cách đọc và phát âm, dễ gây nhầm lẫn cho người sử dụng.

Nguyên nhân chính dẫn đến sự nhầm lẫn giữa “trở lên” và “trở nên” là do cách phát âm sai, đặc biệt ở những vùng miền có sự nhầm lẫn giữa “n” và “l”. Ngoài ra, việc chưa nắm rõ ý nghĩa và cách sử dụng của từng từ cũng khiến nhiều người dùng sai. Để tránh lỗi chính tả, bạn cần phát âm chuẩn và hiểu rõ ngữ nghĩa của từ, từ đó biết cách dùng “trở lên” và “trở nên” phù hợp với từng ngữ cảnh cụ thể.

Tripi đã chia sẻ cách phân biệt “trở lên” và “trở nên”, giúp bạn hiểu rõ cả hai từ đều đúng chính tả và có ý nghĩa riêng. Tùy vào ngữ cảnh, bạn có thể lựa chọn sử dụng từ phù hợp. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn nắm vững cách dùng “trở lên” và “trở nên” một cách chính xác. Cảm ơn bạn đã theo dõi và ủng hộ!