Cách Chữa Trị Phát Ban Hiệu Quả

27/02/2025

Nội dung bài viết

Phát ban, hay còn được gọi là nổi mề đay, là tình trạng da xuất hiện các nốt mẩn ngứa do phản ứng dị ứng với các chất trong môi trường, được gọi là chất gây dị ứng. Mặc dù không phải lúc nào cũng xác định được nguyên nhân chính xác, nhưng đây là phản ứng của cơ thể khi sản sinh histamin do dị ứng với thức ăn, thuốc hoặc các tác nhân khác. Histamine cũng có thể được sản sinh khi cơ thể phản ứng với nhiễm trùng, căng thẳng, ánh nắng mặt trời hoặc thay đổi nhiệt độ. Phát ban thường xuất hiện dưới dạng các mảng đỏ, sưng và ngứa, có thể nổi thành cụm hoặc riêng lẻ. Thông thường, ban sẽ tự biến mất sau vài giờ, nhưng có thể tái phát tại cùng vị trí. Bạn có thể áp dụng các biện pháp tự nhiên để điều trị tại nhà.

Các Bước Thực Hiện

Tránh Các Tác Nhân Gây Dị Ứng

Hiểu Rõ Nguyên Nhân Gây Phát Ban. Bất kỳ ai cũng có thể bị phát ban do dị ứng, và khoảng 20% dân số đã từng trải qua tình trạng này ít nhất một lần trong đời. Khi dị ứng xảy ra, các tế bào da như dưỡng bào chứa histamin và các chất truyền tín hiệu khác như cytokine bị kích thích, dẫn đến việc giải phóng histamin và cytokine. Những chất này làm tăng tính thấm của mao mạch trong da, gây sưng và ngứa, đặc trưng phổ biến của phát ban.

Tránh xa các tác nhân gây dị ứng. Bước đầu tiên trong việc điều trị phát ban là đảm bảo bạn tránh xa các nguồn gây dị ứng. Trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân gây phát ban đều có thể xác định được, và việc loại bỏ chất gây dị ứng khỏi da hoặc môi trường sống là điều cần thiết. Các tác nhân phổ biến bao gồm cây sơn độc, cây sồi độc, vết côn trùng cắn, quần áo len, lông chó hoặc mèo. Hãy tránh xa những tác nhân này và các chất gây dị ứng khác nếu bạn biết rõ.

Với phát ban mãn tính, bạn cần xác định nguyên nhân cụ thể thông qua việc theo dõi và loại trừ.
Các nguyên nhân khác có thể là thực phẩm, thuốc, hóa chất (như acetone, cao su tự nhiên), nhiễm virus, nấm hoặc vi khuẩn, lông động vật, hoặc các yếu tố vật lý như áp lực, nhiệt độ và ánh nắng mặt trời.

Bảo vệ cơ thể khỏi phấn hoa. Một số tác nhân từ môi trường như phấn hoa có thể gây phát ban. Nếu bạn dị ứng với phấn hoa, hãy tránh ra ngoài vào buổi sáng và tối, khi lượng phấn hoa trong không khí cao nhất. Đóng cửa sổ và tránh phơi quần áo ngoài trời. Thay quần áo ngay khi về nhà và giặt sạch quần áo đã mặc ngoài trời.

Sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà cũng là một giải pháp hữu ích.
Tránh các chất kích ứng trong không khí như thuốc xịt côn trùng, khói thuốc lá, khói củi, mùi nhựa đường hoặc sơn mới.

Áp dụng Các Phương Pháp Điều Trị Tại Chỗ

Sử dụng khăn chườm lạnh. Vì triệu chứng chính của phát ban là kích ứng da, bạn có thể làm dịu da bằng cách chườm lạnh. Dùng một chiếc khăn cotton sạch nhúng vào nước mát, vắt ráo nước và đặt lên vùng da bị ảnh hưởng. Giữ nguyên trong 10 phút, sau đó làm ướt lại khăn để duy trì nhiệt độ mát.

Bạn có thể chườm lạnh bao lâu tùy thích cho đến khi cảm giác ngứa giảm bớt.
Tránh dùng nước quá lạnh vì có thể làm tình trạng phát ban trầm trọng hơn ở một số người.

Ngâm mình trong bồn tắm bột yến mạch. Bột yến mạch là một trong những nguyên liệu tự nhiên hiệu quả nhất để làm dịu da ngứa và kích ứng do phát ban. Xay nhuyễn một cốc yến mạch thô thành bột mịn, sau đó hòa tan từ một đến hai cốc bột yến mạch vào bồn nước ấm hoặc mát. Ngâm mình trong bồn tắm này bao lâu tùy thích, và lặp lại nếu cần.

Tránh dùng nước quá nóng hoặc quá lạnh vì có thể làm tăng kích ứng.
Bạn có thể thêm sữa vào bồn tắm để tăng hiệu quả làm dịu da.

Tạo miếng đắp từ dứa. Dứa chứa enzym bromelain, một chất có khả năng giảm sưng do phát ban. Nghiền nhuyễn dứa tươi hoặc dứa đóng hộp, sau đó đổ lên một chiếc khăn mỏng. Gói kín và buộc chặt bằng dây thun. Đắp khăn chứa dứa lên vùng da bị phát ban.

Bảo quản túi dứa trong hộp kín và để trong tủ lạnh khi không sử dụng. Thay dứa sau 24 giờ.
Bạn cũng có thể đặt trực tiếp miếng dứa lên vùng da bị ảnh hưởng.
Bromelain cũng có sẵn dưới dạng thực phẩm chức năng, giúp hỗ trợ điều trị phát ban từ bên trong.

Pha hỗn hợp muối nở. Muối nở là một giải pháp hiệu quả để giảm ngứa do phát ban. Trộn 1 thìa canh muối nở với một lượng nước vừa đủ để tạo thành hỗn hợp sệt. Thoa đều hỗn hợp lên vùng da bị ảnh hưởng bằng ngón tay hoặc dụng cụ sạch, sau đó rửa sạch với nước.

Bạn cũng có thể sử dụng kem làm từ bã rượu với cách pha chế tương tự.

Sử dụng giấm. Giấm chứa nhiều dưỡng chất có lợi giúp làm dịu da. Pha 1 thìa cà phê giấm với 1 thìa canh nước, khuấy đều. Dùng bông gòn thấm hỗn hợp và thoa nhẹ lên vùng da bị phát ban để giảm ngứa.

Dùng cây tầm ma. Cây tầm ma từ lâu đã được sử dụng như một chất kháng histamin tự nhiên để điều trị mề đay. Bạn có thể pha trà tầm ma, ăn trực tiếp hoặc dùng dưới dạng thực phẩm chức năng. Để pha trà, ngâm 1 thìa cà phê tầm ma khô trong nước nóng, để nguội rồi thấm vào khăn cotton và đắp lên vùng da bị ảnh hưởng.

Với thực phẩm chức năng, bạn có thể uống tối đa 6 viên 400 mg mỗi ngày. Nếu ăn trực tiếp, hãy hấp chín trước khi sử dụng.
Bảo quản trà chưa dùng trong hộp kín và để trong tủ lạnh, thay trà mới sau 24 giờ.

Dùng dầu calamine. Dầu calamine, hỗn hợp của oxit kẽm và kẽm cacbonat, giúp giảm ngứa hiệu quả. Thoa dầu lên vùng da bị phát ban và rửa sạch trước khi thoa lại.

Bạn cũng có thể sử dụng sữa magiê hoặc Pepto-Bismol để làm dịu da nhờ tính kiềm của chúng.

Sử Dụng Thực Phẩm Chức Năng

Bổ sung rutin. Rutin, một hợp chất flavonoid tự nhiên có trong trái cây họ cam quýt và kiều mạch, giúp giảm viêm và sưng bằng cách hạn chế rò rỉ từ các mạch máu.

Liều lượng khuyến nghị là 250 mg mỗi 12 giờ.

Bổ sung quercetin. Quercetin, một flavonoid có khả năng chống viêm và sưng, được tìm thấy trong nhiều loại trái cây và rau củ như táo, cam, hành tây, mùi tây, anh đào đen, nho, việt quất và mâm xôi. Bạn cũng có thể tăng cường quercetin thông qua trà, rượu vang đỏ và dầu ô-liu. Quercetin cũng có sẵn dưới dạng thực phẩm chức năng.

Quercetin được chứng minh hiệu quả hơn cromolyn, một loại thuốc kê đơn giúp ngăn chặn sản xuất histamine.
Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định liều lượng phù hợp với tình trạng của bạn.

Sử dụng húng chanh Ấn Độ. Húng chanh Ấn Độ, một loại thảo dược có nguồn gốc từ Đông Nam Á, được sử dụng trong y học cổ truyền Ấn Độ để giảm sản xuất histamine và leukotriene.

Liều lượng khuyến nghị là 100–250 mg mỗi ngày. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều lượng phù hợp.

Giảm Căng Thẳng

Thư giãn. Mặc dù mối liên hệ giữa căng thẳng và mề đay chưa được xác định rõ ràng, nhưng căng thẳng có thể làm tăng nguy cơ nổi mề đay. Hãy dành thời gian mỗi ngày để tham gia vào các hoạt động giải trí như đi dạo, đọc sách, làm vườn hoặc xem phim. Đây là cách hiệu quả để giảm bớt căng thẳng.

Vì sở thích mang tính cá nhân, hãy tìm ra hoạt động khiến bạn cảm thấy thoải mái và vui vẻ nhất.

Kỹ thuật thở sâu. Kỹ thuật thở sâu giúp giảm căng thẳng hiệu quả. Nằm ngửa, kê gối dưới đầu gối và cổ để tạo tư thế thoải mái. Đặt hai tay lên bụng, lòng bàn tay úp xuống dưới khung xương sườn. Đan các ngón tay vào nhau để cảm nhận chúng tách ra khi thở. Hít thở sâu bằng cơ hoành, phồng bụng lên như cách trẻ sơ sinh thở.

Hãy đảm bảo thở bằng cơ hoành thay vì khung xương sườn để tạo lực hút không khí mạnh hơn vào phổi.

Sử dụng câu nói tích cực. Câu nói tích cực là công cụ giúp giảm căng thẳng và tạo động lực. Hãy lặp lại những câu nói này ở thì hiện tại càng nhiều càng tốt. Ví dụ:

Mình có thể làm được.
Mình là người thành công.
Sức khỏe của mình đang tốt hơn mỗi ngày.
Mình cảm thấy hạnh phúc hơn.
Nhiều người viết những câu này ra giấy và dán ở nơi dễ thấy để nhắc nhở bản thân mỗi ngày.

Hiểu Về Phát Ban

Nhận biết triệu chứng. Triệu chứng phát ban có thể xuất hiện trong vài phút hoặc kéo dài đến vài tháng, thậm chí vài năm. Phát ban có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, thường gặp nhất ở những vùng tiếp xúc với chất gây dị ứng, biểu hiện dưới dạng sưng và ngứa.

Phát ban thường có hình tròn, nhưng đôi khi chúng hợp lại thành các mảng lớn với hình dạng không đều.

Chẩn đoán phát ban. Phát ban thường được chẩn đoán trực tiếp thông qua quan sát bằng mắt. Nếu không xác định được nguyên nhân, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm dị ứng để kiểm tra phản ứng của da với các chất khác nhau.

Nếu cần thiết, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu hoặc sinh thiết da để phân tích dưới kính hiển vi.

Sử dụng thuốc điều trị phát ban. Đối với các trường hợp nhẹ đến trung bình, thuốc kháng histamin thường được chỉ định. Các loại thuốc này có thể mua không cần kê đơn hoặc theo chỉ định của bác sĩ, bao gồm:

Thuốc kháng histamin gây buồn ngủ như brompheniramine (Dimetane), chlorpheniramine (Chlor-Trimeton) và diphenhydramine (Benadryl).
Thuốc kháng histamin không gây buồn ngủ như cetirizine (Zyrtec), clemastine (Tavist), fexofenadine (Allegra) và loratadine (Claritin).
Thuốc corticosteroid dạng xịt mũi (Nasacort) hoặc dạng uống như prednisone, prednisolone và methylprednisolone.
Thuốc ổn định dưỡng bào như natri cromolyn (Nasalcrom).
Thuốc ức chế leukotriene như montelukast (Singulair).
Thuốc bôi điều biến miễn dịch như tacrolimus (Protopic) và pimecrolimus (Elidel).

Tìm kiếm giải pháp y tế chuyên sâu. Trong một số trường hợp hiếm gặp, phát ban có thể gây sưng cổ họng, đòi hỏi cấp cứu bằng epinephrine. Epinephrine thường được sử dụng dưới dạng kim tiêm EpiPen cho những người bị dị ứng nặng để ngăn ngừa sốc phản vệ, một phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Triệu chứng sốc phản vệ bao gồm:

Phát ban kèm ngứa, da đỏ hoặc nhợt nhạt.
Cảm giác nóng bừng.
Khó thở hoặc thở khò khè.
Sưng lưỡi hoặc cổ họng.
Nhịp tim nhanh.
Buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy.
Chóng mặt hoặc ngất xỉu.

Lời Khuyên

Để đảm bảo an toàn, hãy thử thoa thuốc bôi lên một vùng da nhỏ trước khi sử dụng rộng rãi. Nếu không có phản ứng sau 5–10 phút, bạn có thể thoa lên vùng da bị ảnh hưởng.
Không sử dụng thuốc cho trẻ em dưới 5 tuổi mà không có sự giám sát của bác sĩ.
Nếu phát ban trở thành mãn tính, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được giới thiệu đến chuyên gia dị ứng. Chuyên gia sẽ tiến hành các xét nghiệm để xác định nguyên nhân dị ứng, bao gồm kiểm tra thức ăn, thực vật, hóa chất và côn trùng.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi